Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
Çocuklar
için öneriler
Peki iklim krizine karşı ebeveynler çocukları ile nasıl
bir iletişim içinde olmalı derseniz:
iklim krizi konusundaki sessizliğini bozun. Bu
konu hakkında çocuğunuz yaşına göre alanda
çalışan uzmanların da bilgileri eşliğinde bir iletişim
biçimi oluşturun. Bildiğiniz gibi her yaş grubunun
gereksinimi başka. Mary DeMocker’ın “Ebeveynler
için iklim Devrimi rehberi: Fosilsiz Bir Gelecek inşa
Etmek, Güçlü Çocuklar Yetiştirmek ve Yine de iyi
Bir Gece Uykusu Almak için 100 Yol”isimli kitabı bu
konuda destekleyici olabilir.
Bitkilerin topraklarını beraber değiştirmek, balkon
bahçesi kurmak, çöpleri ayrıştırmak, eko belgeseller
izlemek gibi doğa dostu aile alışkanlıkları kurun.
Emin olun bu alışkanlıkların, ailenin sosyo-ekonomik
durumuyla hiçbir ilgisi yok.
içeceğinizi alırken mataralarınızı yanınızda taşıyın
hatta bunları aile üyelerine göre kişileştirilmiş
tasarımlarla kullanın. Her biriniz en sevdiği
hayvandan bitkiye kadar birçok farklı tasarım
seçebilirsiniz.
Doğada beraber zaman geçirin. Diğer ailelerle iklim
krizi hakkında konuşun. Bu size iyi gelecektir.
En önemlisi de ne kadar zorlayıcı bir konu olsa da
umutlu olmayı hep hatırlayın.
23 NİSAN 2023
2
DAir EsEL
UNICEF’in raporuna göre 1 milyar çocuk yüksek iklim krizi riski altında
FLor A
Editörd En
konomik refah ve
doğurganlık arasındaki
biz kirlettik onlar
ilişkiye düz bir
mantıkla bakarsak
E
şunu düşünebiliriz:
“Ekonomik refah arttıkça insanlar
AYÇA
daha çok çocuk sahibi olmak
CEYLAN
isteyebilirler, çünkü maddi olanakları
temizleyecek
bir veya daha fazla çocuğun bakımını
karşılayacak düzeydedir.”
Tahmin edebileceğiniz gibi bu
Z kuşağından iklim aktivistlerinin
ilişki tam tersine işler. Dünyada
sayısının çok olması şaşırtıcı değil.
en yüksek doğurganlık oranı
olan ülkeler sırasıyla; Nijer,
Geçmiş kuşakların doğaya karşı
Somali, Kongo, Mali, Orta Afrika
duyarsızlığının olumsuz sonuçları
Cumhuriyeti, Angola, Nijerya,
Burundi ve Benin. Söylemeye bile
en çok onlara yansıyacak.
gerek yok belki ama bu ülkeler BM
Gelişmişlik Endeksi listelerinde en ugün 23 Nisan. Çocukların,
altlarda yer alıyorlar. Peki ekonomik
içindeki çocuğu yaşatanların,
refah arttıkça doğum oranları neden
topraklarımız hakkında bir şey
düşüyor?
söyleyeceksek bunu milletçe
HHH
Bsöylemenin ve tüm bunların
Bu soruya Batılı bir gözle yanıt
önemini güçlü bir şekilde hatırlamanın
ararsak 20. yüzyılın ortalarından
günü. Çünkü biliriz ki hatırlatıcılar bize
beri uygulanan küresel ölçekteki aile
geçmişte yaşananların tekrarlanmaması
planlaması projelerinin etkinliğini
için bırakılan anahtarlardır. Bize düşen
örnek gösterebiliriz. Bilinçli
de geleceği inşa ederken anahtarlarımızın
yurttaşlık veya sonraları bilinir olan
da bizimle olduğunu bilerek umutla
deyişle “dünya vatandaşlığı”nın
yolculuğumuz devam etmektir.
gereklerinden biri olarak ortaya
İklim krizi gibi yaşamı doğrudan
koyulan nitelikli çocuk yetiştirme
etkileyen bir olay söz konusu olunca
anlayışı ekonomik refahın getirisi
tadımız kaçıyor olabilir. Ancak bazen
olarak doğurganlık ve buna bağlı
tadımızı kaçıran şeyler bizi bir miktar
biçimde nüfus artışının azalmasına
karanlığa sürüklese de karanlıktan
neden oldu, dersek yanılmayız
çıkabilmek yine bizim elimizdedir. İklim
sanırım.
krizinin çocuklar üzerindeki etkisi de
Öte yandan konuya üçüncü ya
konunun içinde yer alan başlıklardan
da öteki dünyadan baktığımızda
epey hassas olanlardan biri. Ebeveynler
ortaya korkutucu bir gerçek çıkıyor!
kendilerini doğa dostu ilan etmiş olsalar
“Çocuk” kavramı pek çok açıdan
aslında oldukça yenidir. Aydınlanma bile konu hakkında çocuklarıyla nasıl
çağıyla birlikte yurttaşlık anlayışının konuşmaları gerektiği hakkında arada
oluşması toplumdaki rollerin
kalabiliyorlar. Geçtiğimiz günlerde bir
de keskinleşmesine neden olur.
kafede yan masamdaki konuşmanın
Bireylerin 18 yaşına kadar çocuk
eşiği yüksek olunca civardaki masalarla
sayılması ve toplumdaki diğer
birlikte kulak misafiri olduk. Sonradan
fertlerin sorumlu olduğu birçok
7 yaşında olduğunu öğrendiğim bir kız
yaşamsal gereklilikten muaf
çocuğu “Anne buzullar şu ana kadar hiç
tutulması da zamanla kitlelere
bu kadar hızlı erimemiş biliyor musun?
yayılan bir ortak bakış açısı olarak
Hepimiz suyun altında mı kalacağız?”
ortaya çıkar. Nitekim bu bakış
deyince annenin bir anlık sıkışmışlığı
açısı, doğurganlık oranlarının hızla
ve ne yapacağını bilememesi aslında
düşmesine neden oldu. Dünyada
büyük bir kitlenin iklim krizinin yarattığı
bir kadın başına düşen doğum oranı
korkuya nasıl tepki verdiğine küçük bir
1960’ta 4.7’ydi. Bugün ise 2.3.
örnek. Küresel ölçekte ise iklim krizinin
HHH
oluşmasında doğrudan etkisi olmayan
Özetlemek gerekirse doğurganlığın
çocuklar ve gençler bu krizin etkilerinin
arttığı bölgelerde yeni doğanlara
yoğun biçimde yaşayacak oldukları
yönelik yaklaşım hızla işgücünün bir
gerçeğiyle haklı olarak tepkilerini
parçası olmaları beklentisi üzerine
dile getiriyor, Z kuşağında da iklim
kurulu. Bu bölgelerde çekirdek aile
aktivizminin bu derece yoğun olmasının
yerine daha geniş kalabalıklardan
da nedenlerinden biri bu gerçek. Bir de
oluşan aşiret, klan gibi yapıların
henüz doğmamış olanlar var ki, insanlığın
varlığı da aslında bu bakış açısıyla
ilgili. Hepimizin 23 Nisan Ulusal her duyarsız hareketi onların yaşamına
Egemenlik ve Çocuk Bayramı kutlu bir müdahale. Dünyada yeni doğan
olsun.
bebek ölümlerinin yüzde 20’sinin hava
kirliliği yüzünden olduğunu bilince elbette
dEniz Ülk Üt Ekin
kirlenmede büyük payı olan enerji, gıda
deniz.ulkutekin@cumhuriyet.com.tr
ve tekstil sektörü için acil değişimler talep
etmeden duramıyor insan.
Belavista Meydanı görmeden dönülmemesi
Türk turistlerin gözde tatil adresi
ŞEHri BAN KIr AÇ
gereken yerler. Perast kasabasından tekne
ile Our Lady of the Rocks Adası’nı ziyaret
edin. Karadağ’daki 23 kentten 12’si
u dönem en çok aradığınız
Osmanlı İmparatorluğu tarafından kurulmuş.
şey sakinlik, büyük kentlerin
Karadağlılar günlük konuşmada 200’e yakın
keşmekeşinden kurtulmaksa tam
Kara dağların
Türkçe kelime kullanıyor.
size göre bir yer var. İstanbul’a
B1.5 saat mesafede hem de vizesiz
t urist için y Eni yatırım
gideceğiniz Balkanlar’ın en genç ülkesi
Ülkenin ana geçim kaynağı turizm olduğu
Karadağ namıdiğer Montenegro.
için bu alana ciddi yatırımlar yapıyor. Hotel
Tüm ülkenin yüzölçümü, Denizli kadar.
One&Only Portonovi, Lazure Hotel, Regent,
ülkesi
Ülkeyi keşfetmek için öyle uzun uzadıya
Dukley Hotel, Blue Kotor Bay’i (Hyatt
günlere gereksinim duymuyorsunuz. Burada
Regency) tercih edebilir. Montenegro Port’un
Boka Körfezi
hiçbir şey için koşuşturmaya gerek yok. Dingin
inşası sürüyor, bittiğinde Avrupa’daki en derin
ve sakin ruh haliyle Montenegro gezisine
yat alanı olacak. 450 tekne bağlama kapasitesi
başlarsanız her köşede ayrı bir tarihi
Havaalanına var. Yapımı süren Porto Novi’nin ise 230
zenginlik ve görsel şölen sizi bekliyor.
tekne bağlanma alanı var. İçinde konutların
indiğinizde bir
Tivat Havalimanı’na vardığımızda otele
da olduğu bölge Türkiye’den de yatırımcı
saatlerce yol gideceğimizi düşündük oysa
yanınız sarp
Yerel
bekliyor.
havalimanından Porto Montenegro’da yer
halk ile.
Montenegro, 2022’de turizmden yaklaşık 1
kara dağlar
alan Regent Oteli’ne varmamız sadece 10
milyar Avro gelir elde etti. Türk turistler yılda
dakikamızı aldı.
bir yanınız
40 bine ulaşan ziyaretçi sayısıyla Karadağ’ı
mavinin en en çok ziyaret eden ülkeler arasında ilk 10’a
t arih E yolculuk
giriyor. Ülkenin ulusal havayolu şirketi Air
Kotor, Tivat ve Herceg Novi’de
koyu tonu
Montenegro iki ülke arasındaki uçuşlara
bulunan turizm ofislerinin ev sahipliğinde
Adriyatik
gösterilen yoğun ilgi sonucunda uçuşlarını
gittiğimiz Boka Bay Körfezi insanı
haftada 7 güne çıkardı. Türk Hava Yolları’nın
kendine hayran bırakıyor. Türkçe bilen
Denizi.
lisanslı iki rehberden biri olan Deniz da ülkeye uçuşu bulunuyor.
Montenegro’nun
Gönenç ile gezdik kara dağların ülkesini.
GÜnE r ak ıja il E başlayın
özdeyişi
Durmitor Ulusal Parkı da dahil olmak
Karadağ mutfağında İtalyan, Macar,
üzere birçok UNESCO Dünya Mirası
yavaşlık ve
Türk ve Bizans mutfağından esintileri
alanına ev sahipliği yapan ülke, yılda 2
sakinlik.
görebilirsiniz. Güne ulusal içkileri rakıja ile
milyon turisti ağırlıyor. Karadağ Avro’nun
başlıyorlar. Dağ köylerinde her evde şarap
kullanıldığı en ucuz ülkelerden biri. Gerek
Burada
yapılıyor. Ülkede yabani nar üretimi çok
Herceg-Novi otel gerek yeme içme fiyatları yüksek
hiçbir şey için
fazla. Yolunuz Montenegro’ya düştüğünde
döviz kuruna karşın Türkiye’den daha
dağ köylerinden birine misafir olun, eski
koşuşturmaya hesaplı.
evleri ve geleneksel karşılama sıcaklığını
Karadağ’ın tarihi bölgesi Kotor Körfezi,
gerek yok.
dünyanın en güzel 25 koyundan biri. yaşayın. Castel Savina’ya çıkın Boka
Dar sokaklarında tarihe bir yolculuk Körfezi’nin muhteşem manzarasının tadını
Kotor yapabilirsiniz. Kanli Kula, Forte Mare Kaleleri, çıkararak şarap bağlarını gezin.
1 milyar çocuk
risk altında
UNICEF’in çocuk odaklı ilk iklim
endeksine göre;
u 1 milyar çocuk yüksek iklim krizi
riski altında. Diğer bir deyişle şu
anda dünyadaki çocukların yarısı
yüksek iklim krizi altında yaşıyor.
Bu çocuklar su ve sanitasyon,
sağlık, gıda ve eğitim gibi temel
haklarına erişemiyor.
u 1 milyar çocuk hava kirliliğine
yüksek oranda maruz kalıyor.
u 820 milyon çocuk sıcak hava
dalgasına yüksek oranda maruz
kalıyor.
u 920 milyon çocuk su kıtlığına
yüksek oranda maruz kalıyor.
u 400 milyon çocuk kasırgalara
yüksek oranda maruz kalıyor.
u 815 milyon çocuk kurşun
kirliliğine yüksek oranda maruz
kalıyor.
ayca_ceylan