Catalog

28 AĞUSTOS 2022 3 Puanım: 7.5/10 Giysiler artık kendimizi tanımlamak için bir araç mı? Sosyokültürel simge olarak giyim kuşam on günlerin gün- getirmişti. İnsanların kamusal dem konularından alanda kendilerini en iyi şe- biri de giyim ku- kilde temsil edecekleri biçim- şam. Genel seçim- de giyinmeleri, modayı izle- Sler yaklaştıkça se- meleri, toplumsal konum ve çim malzemesi olacak nite- parasal güçlerini giyim ku- likteki her şey siyasetin algı şamla somutlaştırmaları ye- pazarındaki yerini alıyor. Gi- ni dönemin giyinme biçimi- yinme biçimi de bu anlamda nin önemli belirleyenleri ola- nazife her dönemin klasikleşmiş ko- rak dikkat çeker. daisy edgar-Jones güngör nularından biri. Konu günde- Giyim tarzları me gelmişken biz de bu yazı- benzeşti da giyim kuşamın sosyokül- Disney+ dizisi tartışmaları beraberinde getirdi türel anlamına biraz değinelim istedik. Bunların yanı sıra kentleşme, yeni iş Giyinme öncelikle insanların doğal ve çalışma koşulları ve biçimleri, ritmi bir gereksinimi olup, vücudun soğuk, giderek hızlanan kent yaşamı gibi di- sıcak gibi dış etkenlerden korunma- namikler de yeni dönemde insanların sı amacına dönük olarak biçimlenmiş- giyim tarzlarını belirlemiştir. Erkekle- İnancın Ölümü: Under tir. Ancak zamanla toplumsal yapıların rin ve kadınların aynı işyerlerinde, ay- belirmesi, insanların, içinde yaşadık- nı mesleki alanlarda çalışmaya başla- ları toplumda sosyal birer varlık ola- maları, günlük yaşamın hızlanan rit- rak da karakterize olmalarıyla giyim minde aynı koşuşturmanın içerisinde tarzı sosyokültürel yanıyla da işlevsel- olmalarına koşut olarak giyim tarzları The Banner of Heaven lik kazanır. da benzerlik göstermiştir. Hızlı ritim- li yeni günlük yaşamda giyim kuşam- Giyim kuşam statü senarist olan Dustin Lance Black’in ye- da rahatlık öne geçmiş, insanlar cinsi- Köktendinci Mormon topluluğununu rose Bud GösterGesiydi di bölümlük mini dizisine esin oldu ve yet kimlikleri ya da toplumsal, kültü- kadrajına alan dizi, bir dedektiflik Mormonizm’in tarihi ile kültürel bağla- Toplumsal yapıların oluşması, sos- rel, dini vb. konumlanışların ötesinde mıyla harmanlanmış nefis ve bir o kadar yoekonomik ve sosyokültürel konum- gün içinde rahat hareket edebilecekle- öyküsüyle inanç sorgulamasının da dehşet verici bir öyküye dönüştü. ların ayrışmasıyla giyim kuşamın, ge- ri giysiler tercih etmeye başlamışlar- eşzamanlı olarak işliyor. reksinim olmanın yanında simgesel bir dır. Spor ayakkabıların günlük giyim- Zıt karakterler işleve büründüğü de görülmektedir. de yer alması, kot pantolonun yaygın- irey, köktendinciliğe nasıl ve neden Soruşturmaları destekleyecek kurgusal Bu anlamda özellikle de modern dö- laşması gibi giyim tarzları rahat giyin- yönelir? Ya da radikal dinciliği şid- iki dedektifin yaratımı ve mezhebin 19. nemlere kadar giyinme biçimi, insan- me gereksinimi nedeniyledir. Bu ara- dete vardıran unsurlar nelerdir? Ve yüzyılda ortaya çıktığı dönemle birlik- ların ait oldukları toplumsal statüyü, da elbette modanın yönlendiriciliği her en önemlisi birey, inancını sorgula- Başa Bk ıçak te ana öyküden bağımsız olarak iki ayrı dolayısıyla da durumda belirleyici Bmaya nerede başlar? akışın eklemlendiği dizi, geçmişin can- olmaya devam et- ekonomik dü- basakbicak Disney+ imzalı Under The Banner of Heaven, landırıldığı kısımlarda yer yer kesinti- zeyi gösteren mektedir. @gmail.com 1984 yılında yaşanan gerçek bir cinayet olayın- ye uğradığı hissi yaratsa da ana gövdey- Ancak sosyo- önemli bir sim- dan yola çıkan ve ABD kaynaklı Mormonizm’in le nefes almayı başarıyor. Başrolde yer gesel araç ola- kültürel alanda gi- dehlizlerini aydınlatırken, tüm bu soruları öykü- alan ve nispeten törpülenmiş bir Mor- yim tarzının sim- rak işlev gör- sünün katmanlarına yerleştirme yüreğini gösterebilen mon inancı taşıyan Dedektif Jeb Pyre’ın (Andrew Gar- müştür. Öy- gesel işlevi de de- bir dizi. Jon Krakauer’in, 2003’te yayımladığı aynı ad- field) çocuklarıyla oynadığı bir bölümle açılan öykü, vam etmektedir. le ki Ortaçağ lı kitaptan uyarlanan yapım, salt bir dedektiflik serüve- birkaç gün boyunca soruşturacakları olayın açığa çı- Avrupası’nda Toplumsal ve kül- ni sunmakla kalmıyor, aynı zamanda Mormonizm tari- kışıyla devam ediyor. Bu andan itibaren dizi boyunca türel konumlanış- kölelerin, yok- hi ve birey-inanç temelli sorgula- ona zıtlık oluşturacak yeni sullar, fahişe- lar, din, cinsiyet, maları da tartışmaya açıyor. ortağı Bill Taba (Gil Bir- etnik, mesleki, ku- leri gibi toplu- Tektanrılılar, çoktanrılılar, her- mingham) ile bir yandan mun en alt ke- rumsal kimliklerin hangi bir ilahi vahye dayanma- olayı araştıran, diğer yan- de giyim tarzıyla simlerinde yer yanlar, çeşitli nesne, sayı veya dan da kendi inancıyla il- alanların ipekten ya da benzeri değer- sembolize edilmesine yönelik eğilim- hayvanı kutsallaştıranlar, çağdaş- gili sorgulamaya girişen li kumaşlardan üretilmiş bir giysi giy- ler toplum genelinde olmasa bile bel- lıkla örtüşebilenler ya da uyum Pyre’ın hayatı, olay çözül- mesi üst sınıftakilere hakaret sayılırdı. li ölçüde işlevselliğini sürdürmekte- sağlayamayıp kendi içlerine ka- dükçe karmaşıklaşmaya; Toplumda her düzeydeki konumlanı- dir. Ancak bunların gündelik yaşamın pananlar... Her toplumun kendi- inanışı ve dolayısıyla evli- şın kendine özgü bir giyim tarzı vardı. genel akışı içinde giderek sınırlı alan- ne özgü bir dini uygulaması var liği köktendincilikle tanış- Çağdaşlaşmayla bu katı kurallar es- da kaldığı da gözlenmektedir. Özellik- ve çağdaş dünyada pek çok din tıkça zayıflamaya başlıyor. nemeye başladı. O zamana kadar si- le de din, cinsiyet ve etnik kimliklerin zamanın ruhuna -bir ölçüye ka- Paralel kurgularda geçmiş- yaset ve dinin denetiminde olan giyim giyim kuşamla sembolize edilmesi ay- dar- ayak uydurabilmiş durum- te peygamberin ortaya çı- kuşam, burjuvazinin, para odaklı güç nı zamanda bu kimliksel alanların bir da... En azından büyük bir çoğun- kışı, mezhebini yayma ça- kazanımıyla kapitalizmin etki alanına tür mücadele biçimidir. Ancak günde- luğu, anarşizm boyutunda çağdaş balarıyla Mormon teolojisi girdi. Bir yandan çağdaş yaşamın özel lik yaşamın genel akışı içerisinde bu devleti ve devlete ait gerekleri derinleştirilirken günümü- ve kamusal olarak keskin sınırlarla bir- tür yönelimlerin etkisinin süreklilik reddetme eğiliminde değil ki bu ze gelindiğinde öldürülen birinden ayrılması, özel ve kamusal gösteremeyeceğini de kabul etmek ge- da zaten geniş kitlelere ulaşabil- Brenda (Daisy Edgar-Jo- alana özgü giyim biçiminin belirlen- rekir. İnsanlar içerisinde yer aldıkları melerinin en önemli nedenlerin- nes) ve Dedektif Pyre üze- mesi anlamına gelmekteydi. Nitekim gündelik yaşamın koşullarına göre gi- den biri... Ancak günümüzde hâlâ rinden Mormon köktendin- bir yanıyla da bir gösteri alanı olarak yinmeyi tercih ederler. Sonuç olarak andrew g arfield pek çok toplumda “köktenci” ka- ciliğinin karanlık tarafı gün beliren kamusal alanda insanların ev- insanlara belli giyim tarzlarını dayat- bul edilebilecek cemaatler var ve yüzüne çıkarılıyor. dekinden farklı giyinmeleri, sosyeteye mak ya da giyimleri üzerinden insanla- bunların en popülerlerinden biri, Under The Banner of gösterişli ve şık giyim kuşamla çıkma- rı sınıflandırmaktan vazgeçelim. Bel- 1800’lü yıllarda Joseph Smith ile Heaven’ın, öyküsünün fi- ları yeni toplumsal yaşamın bir sosyo- li kurumsal ve kimliksel alanlarda bel- ortaya çıkan Mormonizm ve LDS (Latter Day Saints nalinde keskin ya da katı çıkarımlarda bulunduğu- kültürel gereksinimi olarak belirmişti. li giyim tarzları tercih edilebilir. An- – Son Zaman Azizleri) olarak bilinen inanış. Mormon nu söylemek zor ancak bana kalırsa, eşzamanlı izledi- Diğer yandan tekstil alanındaki ge- cak gündelik yaşamın içerisinde insan- Musa olarak da tanınan Brigham Young’la günümü- ğimiz bölümlerde yalnızca Brenda’nın değil, Pyre’ın lişme ve kitlesel üretim, bir satış stra- ları rahat bırakalım. Kim nasıl istiyor- ze dek ulaşabilen bu tarikatın uygar dünyayla barışık inancının da ölümü, senarist Black’in tarihi boyu- tejisi olarak moda olgusunu gündeme sa öyle giyinsin. taraftarları olduğu kadar, köktendinciliği en uçlarında tu gösterme gayretini de açıklıyor. Çünkü Under The yaşamayı ve “sapkınlıklarını” dini bir kisve altına giz- Banner of Heaven’ın niyeti yalnız Mormonizmin ço- lemeyi düstur edinmiş bireyleri de var. İşte bu aşırı- keşliliği, kadına karşı akıl almaz tutumu, zina anlayışı, lıkla yoğrulmuş Lafferty ailesi bireyleri, 1984 yılında aile içi cinselliği kabul etmeye varan sapkınlığı ya da “Tanrı’ya kurban verdikleri” inancıyla korkunç bir ci- Tanrı’ya kurban verme arzusunu göstermek değil. As- nayet işlediler ve gencecik bir kadın ile 15 aylık bebe- lında radikal dini anlayışla yara almış bir bireyin inan- ğini katlettiler. Kraukauer’in deyimiyle “inanç temelli cının ölüm fermanını ilan etmek. Ve tam da bu yüzden bu şiddet olayı”, kitabın ardından Mormon kökenli bir ürkütücü, aydınlatıcı ve etkileyici. Aileler için mutlu bir yolculuk nnelerin tatil yolculukları sı- rasında yaşadığı en büyük sı- Akıntılardan birisi bebekleri- ni emzirme sorunu. Sabiha Gökçen Havaalanı’nda açılan Hipp Emzirme Odası, ebeveynlere yolculukları sırasın- da günlük bebek bakımı için uygun bir ortam sunarak bu sorunun çözümü adına olanak tanıyor. HİPP ile Plaza Premium Lounge birlikteliğinde yaşama geçiri- len ve Kids & Baby Friendly Lounge’da yer alan HiPP Emzirme odası bebekler ve ebeveynlerinin gereksinimlerini kar- şılarken HiPP Kids Room‘da ise çocuk- lar seyahat saatine kadar oyun oynaya- rak vakit geçirebiliyor. İmtiyaz Sahibi: Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. n Yayın Koordinatörü 28 AĞUSTOS 2022 SAYI: 1694 CUMHURİYET VAKFI adına Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 DENİz ÜLKÜTEKİN (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 e-posta: reklam@cumhuriyet.com.tr ALEV COŞKUN n Sayfa Tasarım Genel Yayın Yönetmeni EMİNE BİLGET Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş. ARİF KIzILYALIN Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No:11A/41 Bahçelievler İstanbul n Reklam Genel Müdürü Sorumlu Müdür Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Yaygın süreli yayın pazar.dergi@cumhuriyet.com.tr ESRA BOzOK ÖzGÜR SOYER