Catalog

yrmlandı Bence bu gelışmeye ursat vermek Tubıtak'ırı erı drdamlı başarılarından bırıdır Osmanlı Döneminde Botanik Eğitimi Kıtabın uçunru ve en hacunlı bolumunde Baytop ve Cuneıgun un oı tak yazılarıyla Osmanlı done nıırıdekı botanik egıtımı anlatdıyor Dk kez 1834 yıhnda "Tıphaneı Amıre"de "flmı Nebaf'adıyla hekım Civanl efendlnin botanik dersı veıdıgını ogrenıyoruz Daha once medıeselerde botanik dersı yok tbn Baytarın Ll Mufredat Dıoscoı ıdes m Mdterıa Medıca tbni Sina'nın Kıtab elNebat adlı eserle rmden tıbbı bıtkıler hakkında bdgı edınılıyoı Bota nık anlatan ılkTuıkçe rnetın gene 1834 yüında Mu hendısharıenııı baş hocası tshak Efendi nm Mecmua ı Ulum ı Rıyazıye adlı dnsıklopedık kıtabında bulunuyor Botanik dersını dk ydlarda verenler hep he kımler 1839 da Askerı Tıbbıye kuı uluyoı okulunkurucu muduru Avusturyalı Dr Charles Ambrose Bernard botanik dersını verıyot "Elemerık de Botanıque" adlı bır tıbbı bıtkıler kıtabı yayımlıyor bota nık bahçesı duzenlıyor ve bır horbaryum başlatıyor 1845'de kuıulaıı bu ılk herbaryumun kurucusunun Frederich Wilhelm Noe (1798 1858) ddında bır Almaıı Eczacı olduğurıu ancak 1848 de çıkan bır yangında Tıbbıye bınası de beıabeı herbdryumun da yandıgını Prof Turharı Baytop'urı kıtapta 7 Bolume almmış ma kalesuıden oğrenıyoru? Dr Bernard ın başlattıgı botanik ders lermı Salih Efendi (1816189b) surduıu yor Salıh efendi, Askerı Tıbbıypden emeklı ol duktan soma Mulkı Tıbbıyede de yülarca botanik okutuyor 1863 tc açdan dk Darulfununda dersler ve rıyor Dr Carl Arends'ın kıtabından çevırdıgı Ilmı Hayvanat ve Nebatat adlı 18b5 taıdüı eserı sıstema tık botanik konusunda resımlı dk Turkçe metındn Anadolu Hısannda bugun Hekımbaşı yalısı dıye bılı nen evuıııı bahçesını de bır botanik bahçesı gıbı du zerdemıştı Salıh Efendi derı sonra onun ogrencısı oları ve Askerı Tıbbıyede botanik derslerı veren Mehmet Ali Pasa (1837 1914) gelıyor Onurı çevudenyle Turkçe kataplann sayibi artıyor Baytop ve Guner gun Mehmet Aü Paşanm bır ozellığıne dıkkatımızı çekıyorlar Batı dıllerınden çevırı yapan bır çok Os nıanlı ya/arının aksıne o eserden çevırı yaptığı ya banrı yazarın ısmını soyluyor Daha sonrd Mehmet Alı Paşanuı oğrencısı olan Esat Şerafeddin Köpriilfl (1866 1942) ve onun yardımcusı Dr Şerefettin Tevfik Tertemlz (1879 1957) Darulfunundd 1933 reformuna kadaı ders verıyoı ve kıtap yasnyorlar Baytop ve Gunergun'un yazılarında Osmanlı donemının ders kıtdpları hakkında ılgınç bılgder var Orneğın Salıh Efendı'nın kullandıgı terımlerın tam lıstesını gorebdıyoıuz Osmanlı donemındekı botanik egıtımın buyuk eksığı hıç ataşürma yapılmamasıdır Yazarldi bu eksıgı şoyle belırtıyor "Osmanlı donemı botanik hocaları Osmanlı ımpardtorlugu florasına dgı duymamışlar Osmanlı topraklarmda bıtkı toplarnak ve botanik araştırmaldrı yapmak yerıne botanik egıtımıne onem vermışler dır On dokuzuncu yuzydda Osrridnlı topraklarmda bıtkı toplayanlar, genellıkle Avrupalılar olmuş ve topladıkları orneklerı kendı ulkelerının herberyumlarırid taşımışlardır" Bu doneme aıt bu ısüsrıa kıtabın sekızıncı bolumunde ardatdan G. V. Aznavur'un (1861 1920) araştırmalarıdır Istanbullu bu nebatatçı olan Azna vur 1897 1913 yıllan arasmda batı Avrupadakı bı lımsel dergdeıde yayımladıgı çalışmalannda Istan bul florasına aıt bır çok turu ve başka orneklen adlandırmış Kıtapta bu bıtkılenn lıstesı venlıyor Reformdan sonra araştırma dönemini başlatanlar 1933 te Unıversıte reformu geıçekleşü Darulfunun kapatılda Yenı açdan Istanbul Unıversıtesınm Fen Fakultesınde bıyolojı bolumu kuruldu Bolumu gelıştUTne gorevı ıkı Alman bıyolojı profesoru A. Heilbronn (1885 1961) de L. Brauner e(1898 1924)verddı Kıtabın dorduncu bolumu bu profesorlerm ve onlaıın doneımrıde yetışmış Prof Nebahat Yakar'm (191b 1987) çalışmalannı araştırrnalarını anlatıyor Almanyada Murıster Unıversıtesınde genetık enstıtusunun başmda ıken Hıtleı lejınıırıuı baskdan yuzunden aynlıp 1933 te Lstanbul a gelen Prof He ılbronn 1960 a kadar burada kaldı ve bu sure ıçınde ozelldde genetık konulannda araştırma yaptı vc yap tırdı dersler verdı aynca faırridbotık botanik ve farmakognozı de de ılgilendı florıstdc çalışmalannı başlartı lstanbul yakırunda ve Anadolu da gezıler duzerüedı ve bır herbaryumun temelmı attı Şunu da meraklısına duyurmak ısturım Hedbromı Turkıye bıtkıleımuı lesırrderını gosterebılmek ıçm 1940 taııhlı "Ibpençıyarı Nebatat' kıtabının resımlendırdmesm onermış ve Nebahat Yakar bu bıtkı resımlerını 48 ıenklı tablo halıne getıterek Kenk lı Turkıye Bıtkdetı Atlası adıy la uç fasıkul halınde 1964 6b 66 yıllannda yayımlamış Bır yayınevı bu tabloları yenıden pıyasaya çücarsa heıhalde buçok dlırı bulur Avusturyalı olan Prof Brauner ıse Jena Unıversıtesmde profesor ıken 1933 te Nazı rejımınden kaçarak istanbul'a geldı ve burada 195S e kadar 22 yıl çalıştı Bıtkı fizyolojısı ve sıstematıgı konularında dersler verdı kıtaplaı yazdı araştırmalar yaptı ve yaptırdı Bır çok doktora tezı yonettı Beşmcı bolumde eczacdık ogrenoderı ıçm 1839 1960 yılları arasında lstanbul da bosdmış faı masotüf botanik deıt, kıtapları tanıtdıyor Altıncı bolumde lstanbul Unıversıtesı Eczacdık Fakultesın de Farmasotdc Botanik alanında 1964 1988 yıllan arasıntiakı ogretım ve araştırma çalışmalaıı an latdıyoı Yedıncı bolumde Ec?dcdık 1 akultestnrn her baryumu (ISTE) hakkında genış bılgı var Sekızıncı bolumdekı uç degışdc konu de kıtap tdmamlamyor Aznavurun çalışmalaıı üe 1882 1919 yıllan arasında Cazıantep te yaşamış Amerıkalı bır hanım hekım olan Fanny Andrevra Shepard'ın (1856 1920) Gazidntep yoresınden topladığı bıtkı kolleksıyonu ve uçucu yaglaı ozellık le gulyağı de dgılı Osmanlı ydyınları hdkkında bdgı venlıyor Asuman Baytop un bu kıtabım büım tarıhunız le dgdenen herkese tavsıye ederken yazımı kışısel bu notla bıtırmek ısuyorum Kıtapta botanücçdenn, çogunu Turkıyeden toplayıp ISTE heıbaryumuna getırdıklerı 66 yenı tıp oınegın lıstesı bulunuyor Yıl larca once Turhan Baytop bdım tardırmızle dgüendığırıu gorunce bana Asuman Baytop'un Honaz dagmda buldugu bu yeıu çığdem tuıunun resmını veımıştı Crocus Baytopıorum adını taşıyan bu bıt kıyı lıstede gorunce eskı bu dosda buluşmuş gıbı mutlu oldum * Asuman Baytop "Tuıkıyede Botanik Tdrdıı Araşürmaları" tstanbul 2003 Çetrn Matbaacdrk Eren Kıtapevı ** Generdl Hustory of Afrıra Vol 1 1981 Heınemann Calıfomıa UNESCO Göbek kordonu saklanmalı mı? XXX Ulusal Hematoloji Konresinde notlar T urk Hcmatolojı Deıneğının XXX Ulusal kongresı 10 14 Ekım taı dılerı arasında Istan bul Grand Cevahır Oteh'nde yapd dı Turk Hematoloji Deınegı Başkanı Prof Dr Osman tlhan ın açdışı nı yaptıgı kongrede Lenf kanserı kan hastalıkları de dgdı tıp uygula malan klınık daç ardstırmdlan ve hukukı sonuçları kordon kanmın kanser tedavısı ıçm onenu hematolojık hayvdn deneylen gıbı pek çok konuda 2 uydu sempozyumu 3 panel ve 30 konferans 14 serbcst bd dırı yer alrrken toplam 313 bddırı 224 poster ve 84 de sozlu sunu yer aldı Uzmanlara gore gobek koı donundan alınarak depolanan kanın, uzun surelı saklan ması konusu bdurı sel olarak çok uy gun olmadıQı yo nurıde Koıdon kaıu nı çok net olarak kimin için urmıt olduğunun belırtıl Soldan tağa, Prof.. Dr. önder Aılan, Prof. Dr. mesı gerekıyor Osman İlhan, Prof. Dr. Muhlt özcan Kondon kanı ıkı şe rıskı de aktanldıgı ve bu ııskın ba kdde kuUarulıyor Birinciai topldzen olumcul oldugu belırtddı natı kordon karunın hasta çocuklar Kan bankacılığında Tuıkıveya hastalar ıçın kullanılmdsı yaıu ye'de eksddıklerm bulundugunu bu alojend< kulldnım tkincisi ıse be alanda ozellıkler egıtımlı personelın begrn kendı kordon kaıuıun saklaaz oldugu belutdırken bunun top mp derıde kullanılma şansmın araş lum saglıgı açısından bır takını rısktırdması Bu ıkı yaklaşım tamamen len beraberınde geürdıgıne dıkkat bubuuıden ayn kavramlar Bırıncısı çekddı ıçm kordon kanı bu unıut dıyebılı Kan bardcacdığındakı sorun rız Şu ana kaddr 2000den fazla bu lar nedenıyle hastaya veıılecek ka amaçlı kordon kanı tıansplantasyo nın gereken standartldrda ıncelen nu yapdmış durumda Başkası ıçuı medıgı vurgulanırken ATDS Hepakordon kanı kullanürndsı amacı de tıtt B ve Hepatıt C gıbı hastalıklara kordon kdnının saklanması ve bu yakalanma rıskmın kan rıaklı sıra nun ıçm devlet desteğuıırı verdmesı sında hastaya bulaşma oranın artı çok onemlı bu konu ğını belırttıler tkmcı konu yanı çocugun Kongre başkanı Prof Dr Os kordon karunın derıde kullanılması man Ilhan uç yıl once kurulan Heıçm saklanması konusunda şu arid maferesız Dernegı nın amaçlarını kadaı sadece bır hastaya bu şekd ve faalıyetlerını ıse şoyle ozetledı de uygulama yapddı Bu konu ba "Kanda hucre ayırımı kan temızle sında yer aldıktan sonra ıse çok faz me kok hucre naklı gıbı yenı teknola kordon kanı bu amaçla saklaıul lojıler oluştu Bu kongrenın ana maya başlandı Bugune kadar oto amaçlan hem Tmkıye'de hemafelog amaçlı yanı bebeğın kendısı rez konusundakı ogretım uyelen de ıçm kordon kanınm saklanması bı hemaferez alarunda çaLşanları bu' lımsel olarak pek uygun gorunrnu araya getırebdmek hem de bdgı yoı Bu konuda bu çok ade gerçegı transfennı sağlamak guncelı yakabdmeden gobek kordonunun sak ldmak şeklınde ozetleyebılırız Tur lanmasmı talep edıyor Şu anda ya kıye'de bu alandakı gelışmeler Batı sal ve teknolojık olarak boyle buulkelerı sevıyesındedır Yenı tekno banka anlayışı murrdcun degıl lojderı kullanabden uzmaıddrırnw arük normal bu kışmın kanmdakı Tüles Hasdemir 'l'urkıyede kan alan uısaıun Avrupada kan alan msarid gore hastalık kapma konusunda 10 kat daha fazla nsk alünda oldugu belırtıldı Turhye'de kan baıdcanlıgın dakı eksıklıklerden dolayı kan akta nlan ınsaıdaıa beraberınde hastald< ılık hucresuıı alıp dondurabdıyor, gobek kordonundakı hurrelen alıp dondurabdıyor veya burdarı çogaltıp bır başkasına verebdıyor kanda kı zararh maddelen aynştuarak te davısı zor olan hastalıklarda destek tedavıde kullanabdıyor Hatta 5 yd once TTP ddını verdıgımız hastalık nedenı ıle hastalanmızın %90 100'u oluıken bugun ayru hastalık nedenı de hastalanmızın %80 90 ı tam ola rak ıyıleşebdmektedır Bunun nede nı ıse kandakı ıstenmeyen madde leıuı lemi7İenebdmesıdır Afercz kanm ıçuıde bulunan hucre ya da maddelen ayıklayarak gerı kalanını kışıye veya hastaya veren bır sıstemdır Bu teknolojı Turkıye de çok yaygındır 40 dan fazla merkezde kullanılmaktadır' Kordon kanı umut mu?