Catalog

Sindirim ve enzimler Soru: Selüloz ve balmumu gibi maddeleri yahuzca mıkroorganızmalann aynştırabiknelen nedendır? Sorun bunlann doğru enzimleh üretmesmden ibaret olsa gerek. Yine de bunu ınsanlar gerçekleştıremiyorlar; inekler bile yedıkleri besinlerin sindirilmesi için bağırsaklanndaki bakterüere güvenıyorlar. Böylesi bir şey onca yararlar sağlayabilecekken ncden hep evrimuı gündenu dışında kaldı? Yanıt: Deniz çökellerinde gelişen hayvanlar bakterüeri, tek hücreli hayvan ve bitküeri, ya da birbirlerini yiyerek beslenirlerdi. Bu canlılar yediklerini sindirmek için enzimlere gerek duymazlardı. Günümüz hayvanlan bu evrimin sonucunda ortaya çıkan kimi özellikler taşıyor. Bitküerle beslenecek olurlarsa bunlann ortayaşamlı mikroplardan yararlanmalan ya da evrimsel olarak "yeniden bulunacak" kiıni enzimlere bel baglamalan gerekiyor. Enzimlerin evrüımesine kımi hayvan türlerinde, özellikle de salyangozda rastlanıyor. Ne var ki, bagırsagın özel bir bölümde yaşayan mikroplardan yararlarıılrrıası çok daha yaygın görüln bir olay Bunun nedeni ise hücre duvannı yöneten kimi enzimlerin evrimının çok sayıda degışınıme dayalı, yavaş seyreden ve sonucu belırsiz bir süreç olmasından kaynaklanıybr. Özdeş enzimler bu kez mikroplarda kullanılmak üzere orada bulunurlar. Ikincisi, ortakyaşamlı mikropların kullanılmasının kayda deger olumsuzluklar dogurdugu da söylenemez. Tek hücreliler kendılet ınden besın olarak yararlanabılırler. Enerjinin bir bolümü mıkrobun metabolizmasında ısı olarak yitinlmekle birılkte, soguk havalarda yıne de yararlı olur. Uçüncü olarak, bıtkısel maddeler genellikle az miktarda protein içerirler; odun ozellıkle azot açısından yoksul bir maddedir. Bakterüer kimi şeylerı daha olumlu kılabilir. Inek gibi gevış getıren hayvanlar ışkembelerine üre salgılayabilirler. Mikroplar bu azot kaynagından yararlanıp onu sindirüebilir proteine dönüstürürler. Benzer bir durum balmumu için de geçerlidir. Ilginç ama balmumu evrensel düzeyde çok önemli bir besin kaynagıdır. Planktonlara özgü besin zincirinde payıolan kabuklularda balmumu önemli bir enerji deposu sayüır. Birçok balık türü ve deniz kuşlan kendi ürettıkleri ya da ortakyaşamlı mikroplardan elde ettikleri enzimiler aracılıgıyla balmumunu sindirebilirler. • lanna açıktır, Su çekici etkisi, su borularınm ıçinden geçen su basıncının ani degişimi sonucu ortaya çıkar Kıvnk borular, içlerinden geçen suyun basıncı arttıgı za man duzelme egilimi gösterir. Basınç azalınca borular yeniden eski haline dönmek ister. Su çekıcı etkisini ortadan kaldırmak için çeşitli yollar vardır. Suyun basıncında meydana gelen degişiklikleri ortadan kaldırmak, su borulannı mümkün oldugunca düz bir şekilde döşemek, borulann esnekligini azaltmak, borulann sıkıca monte edildiklerinden emın olmak bu yollardan bazüandır. , •/;••)';? •••• Borulann çelik yerine balardan yapılması bu etkiyi arttıran bir faktördür. Bakır çelige göre daha elastik oldugu için daha kolay bükülür. Dolayısıyla tesisat ustalan borulan döşerken bakırı yüan gibi egip bükerler. Bu durumda muslugun açüıp kapanmasıyla ortaya çıkan basınç degişikligi borulann sürekli ötmesine yol açar. Su borulanndaki basınç degişikligini engelleyecek çeşitli cıhazlar geliştirilmiştir. Bunlann pek çogu şok emici önlemlerdır. Bu önlemler devreye girince borular yıne hareket eder ancak daha az ses çıkarürlar. • • . .• '•>••'•* 3 lerin ve 7 lerin işbirliği Matematik dersinde yaramazlık yapan Hasan'a ögretmenı ceza olarak bir matematik sorusu sorar. Hasan'dan çok basamaklı iki büyuk rakamı çarpmasını ister. Sayüardan biri yalnızca 3'lerden, digeri ise tümüyle 7'lerden oluşmaktadır (3333 x7777...). Hasan doğru yanıtı bularak herkesi şaşırtır. Hasan'ın yanıtında yedı adet 7, üç adet de 3 bulunmaktadır. Soru: Hasan'ın yanıtı kaç ? basamakJıdır 635. sayıdaki "Yalancı politikacı?" bulmacasının çözümü Yanıt: Bir tek politikacı ile karşılaşznış Balamir Özsüle Bursa, Ozlem Metin Ankara, Ibrahım DemekbaşıAnkara, Emel Muzaç Konya, Güngör Bingöl Istanbul, lnci Somunkıran Ist. Yaşar Bulut Izmir, Meltem Tiregöl tst. Volkan ÇilıngiroğluIzmir, Deniz Uçer Nıgde, Kenan Daşdemir Ist., Gokçe Deniz Balkan, Sertaç Ozen Hatay uyuııı FİZYOLOJIKONGRESI Türk Fızyolojık Bılımler Dernegı'nın 25, Ulusal Kongresi bu yıl uluslararası katılımlı olarak, Fırat Üniversitesi Tıp Fakultesı Fızyoloji Anabıüm Dalı'run yerel organizasyonu ile 610 Eylül 1999 tarihleri arasında Hazıg'da düzenlenecektır. Kongreye, başta Ingiltens ve Amerika olmak uzeıe birçok ülkeden önemli sayıda bilım ınsara katılacak bırbıımderı ügınç konulaıda konferanslar verecekleıdıı Uzman yabancı bilim adamlarmm katkısıyla duzenlenecek olan uluslararası sempozyum (TUBlTAK'ın katküanyla) çerçevesınde, pacthclamp, beyın rrakrodıyaliz ve HPLCECD gıbı teknıkler konusunda teonk bilgiler verilecek ve vvorkshop duzenlenecektir. Fizyoloji Kongresi sırasmda katılımcılar, bınlerce yıllık tarıru Haıput Kenti, Hazar Golü ve Keban Barajı ekseninde planlanan çeşitli sosyal etkınlıkleıle bırlikte Elazıg'm tarihi ve kultuıel zengınüklerıni tanıma fırsatı da bulacaklardır. Kongreyle ılgüı tüm bügıler ıçın web sayfasına baküabilır: http://www.angelfire.com/ny/firat99 ; Yrd. Doç. Dr. Bayram Yılmaz Kongre Sekreteri Ttel: (0424) 212 27 08 Fax: (0424) 237 91 38 Eposta byilma7,@excıtR,com İz süren cep telefonları şebekeleri f ; YAZ OKULU: GELÎŞIMSEL SİNIRBILIM Temel Didaktik ve En Son Araştırma Sonuçlarına ilişkin Kuıamsal Deıslcı En Dori Araştırma Yöntemlerinin Tanıtımı ve Laboratuvar Uygulamalan: 59 Temmuz 1999, Ege Üniversitesi Tıp Fakultesı, Izmir. Türkiye'deki ilk ileri düzeydeki gelışımsel sınırbüım yaz okuluna toplam 40 araştırma görevlisi, uzman, mezunıyet sonrası ögrencisı veya ögretım üyesı kabul edılecektır. Kayıt için son başvuru: 25 Hazuan 1999. Poster sunumlan özellikle yüreklendirilmektedir; Poster için son başvuru: 11 hazıran 1999 Gelişim ve Evrim, Nöronal Dıferansıyasyon, Akson Geüşımı/ Yonlenmesi, Sinaptogenez, Apoptoz, Reseptor Ekspresyonu, Norotrofinler, Retınogenıkulat Gelışım, Serebral Gelişim, So matoduysal Gelişim, Lateralızasyon, Plastisite, Hormonal ve NO Modulasyonldrı. Hınık Bakış Açılan, Boya üe lşaretleyerek Izleme ve Reseptor Bağlama Tekniklerı Direktörler: Prof. Dr. Gönul O. Peker ve Prof. Dr. Reha Erzurumlu. Duzenleyenler: Beyın TÜBAS; Ege Üni, Beyin Araştır. Uygulama Merk; Department of Cell Bıology and Anatomy, Louısiana State University USA; Neuroscıence Center of Excellence, Louısıana State Unıversity, Bilçri ve Kayıt için: gpekei@med.ege.edu.tr ; Uz. Dr. Ersin O. Koylu: ekoylu@med.ege.edu.tr. Tel: (232) 3882868, 3432508, Faks: (232) 3432653, 3746597 Soru: Evlerdekı su borulan musluklar kapahyken zaman zaman tuhaf sesler çıkartır. lesısatlann bu sesi ne çıkartmasma yol açan etrnen nedir? Yanıt: Evlerdekı su borulan, "su çekici etkisi" adı verilen hıdrolık şok dalga Öten su boruları Soru: Cep telefonu şebekeleri, tek tek her telefonu nasıl lakıp edıyor? Kullanıcı yer değıştırdiğ ın d e çağnlar doğru telefona nasıl ıletıliyor? Yanıt: Cep telefonu açıldıgı zaman hsa bir süre sonra şebekeye baglanır. Çünkü telefon kendıne en en yakın üssü (yani anteni) arar. Telefon anteni yakaladıgı zaman numarasını ve diger bilgileri vererek kendıni tanıtır. En yakın us, telefonun bulundugu yeri şebekeye bildirip kayda alınmasını saglar; bu durumda gelen telefonlar üs üzerinden telefona yönlendirilir. Kullanıcı üssün kapsama alanı dışma çıkarsa, üs en yakın en yakın istasyona sinyal gonderir, Telefonun sinyalini yakalayan komşu istasyon, üs üe iletişım kurar. O anda orijinal üs elini telefondan çeker, devreye yeni üs gırer. Bııtün bunlar kullanıcı tarafından fark edilmez. Turk Hematolojı Dernegı Kemık Ilıgi Transplantasyonu Alt Komitesi'nın düzenledıgı III. Ulusal Kemık Üıgı ve Kok Hücre Transplantasyonu Kongresi 35 Hazıran 1999 tanhlerınde Mersm'de toplarayor. Kongıenın ük gunü kemık ilıgi nakli birimlerinde çalışan hemşirelere yönelik kapsamlı bir kursa aynlmış bulunuyor. Dokuz uluslararası otoriteran konuşmacı ve tartışmacı olarak katılacagı kongrede kemik ilıgi nakli çeşitli yönlenyle ele alınacak. Ülkemizde kemik iligi naklı üe ugraşan hematolog ve hemşirelerin 50 dolayında büdiri üe katüacagı bu kongrede üık naklı, üik verici bankası kurulması gibi konular kongrenin ikincı günü "Türkiye'de Kemüc Iligi Transplantasyonu Standaıdizasyonu: Sorunlanmız" adh yuvarlak masa toplantısında enıne boyuna ele alınacak. KEMIKILIĞ1NAKLI BEYIN DINAMIĞI TUBtTAK Beyin Dinamigi Multidisipliner Çalışma Grubu faaliyetlerı kapsamında duzenlenen "Beyın Üınamıgı Multidisipliner Iisans Üstü Yaz Okulu: Nörofızyolojı ve Kogrutıf Süreçlerde Entegrasyon" 1930 Temmuz 1999 tarıhlerinde Dicle Üniversitesi'nin piyarbakır) ışbirlıgiyle yapüacak. Yaz okulunun temel amacı; beyın dinamigi ve kognitif sureçler alanlanndaki bügınin, farkh büim alanlannın görüş açısından ögretümesi ve multidisipliner bir alanda çalışma yetenegınin kazandırümasıdır Dtinci amaç, ortak araştırmaların planlanabüecegi ortamların sağlanması; multidisipliner yaklaşım ve disiplirderarası kaynaşmada sınerji yaratarak Türkıye'nin beyin araştırmalan alanındakı araştırma potansiyel ve etkinliginm gelışmesine katkıda bulunulmasıdır. Bu amaç dogrultusunda, yaz okulunda kapsanan büim alanlan biyofızüc, nörofızyoloji, nöroradyoloji, nöroşirurji, nöroloji, psüciyatrı, noropsikoloji, deneysel psücoloji, istatıstık, elektrik ve elektronüc mühendisligi, bügisayar mühendıslıgı ve büim felsefesi olmak uzere genış bu yelpaze uzerinde yer almıştır. Üçüncü amaç ise, uygulama alanlannda çalışan kursıyerlere, gunluk ışlemlerinde kullanabüeceklerı bügi ve teknüderın ögretümesıdır. Bügı: Prof. Dr, Sırel Karakaş, 0312297 83 35 ; Faks: 0312 299 21 00 637/23