Catalog

B I LGİSAYAR HAFTANIN GÜNDEMİ E lektronik bır hasta kayıt defterl Isveç'ın en buyuk hastanesınin hastalannı mümkun olan en lyı şekılde tedavi etmesıni sağlıyor Stockholm'un hemen kuzeyınde olan Isveç'in en eskı ve en buyük hastanesı Danderyd butun hasta kayıt sıstemını bıigısayara geçıren ılk tıbbı ensıtitülerden bırı ve Otolojı bölumü (Kulak Klınığı) hastanenın ılk kâğıtsız bolumu oldu. Yenı teknolojının anahtarı Tam elektronik hastane "Bilim adamları hak ettikleri ilgi ve ücretten yoksun " Bu başlığı gerçi bir Ingiliz bilim dergısi kullandı, üstesinden geliyohar. Kaliteli bir bilim adamı ancak başlık insana "Türkiye'yi anlatıyor" ve teknisyenin bir yönetıci, bir müdür kadar dedirtecek kadar bize uygun düşüyor. Yazı yüksek maaş almasını sağlayan bir ücretlenIngiltere'de bilim adamlanna ödenen ücretdirme politikası uygulanmakta bu ülkede. lerin diğer bazı mesleklere kıyasla düşük olIngiltere'de de bazı şirketler bu modelı alduğunu saptıyor ve nedenleri üzehnde dumaya başladılar... ruyor. Ücret, her zaman ilginç, tartışılan ve yakınılan Türkiye'ye gelince... bir konu olduğu içın üzehnde durulabilir ve Her ülkenin sorunlan çok farklı. Bizde de bilim ülkemiz için bazı sonuçlar çıkartılabilir... adamlan eğitimlerine, emeklerine ve ürettik*** lerine göre, benzer mesleklerden daha az para alıyohar. Araştırmada Ingiltere'de bilim adamlarının emeklerinin karşılığını alamadıklanndan yakı Ancak Türkiye'de durum farklı. nılmakta, bir laboratuvar yöneticisine örAvrupa ülkelerinde ve ABD'de bilimin serneğin 16 bın pound önehlirken, ıletişim kobest piyasası var. nusunda bir pazariama müdürüne ise 28 Oralarda bilim ve araştırma, Türkiye'de olduğu bin pound yıllık ücret + özel sağlık sıgortası gibı devlet tekelinde değil. ve araba önerildiği belirtilmekte ve şöyle de Üniversiteler var, dev şirketler var... Ingilizlerin nilmekte: Eğitim süresi, çalışma saatleri yakınmalarına rağmen, orada da geniş bır ve üstlendikleri sorumluluk bilim adambilim piyasası bulunuyor ve iyi araştırmacılalanyla hemen hemen aynı olan avukatlar ra, iyi bilim adamlanna yüksek ücretler venolağanüstü paralar yorlar. kazanıyor... Eğitim Ülkemizde ise böyle bir süresi daha kısa, dapiyasanın filiz vermesi ha az süre çalışan ve için yenı yenı çabalar daha az emek harcasarfediliyor. yan bir çok meslek Şirketler ARGE kurmaya erbabı da bilim teşvik edıliyor. adamlarından çok özel üniversiteler, ıddialı fazla para kazanıyorolabilmek, için ülkemizlar... Pilota, futbolcuya, de isim yapmış bilim muhasebeciye, emlakadamlarını yüksek ücçıya yüksek ücret retlehe transfer etmeye ödemeye hazır olan başladılar. Ingiliz toplumu, müBilim adamlığı ülkemizde hendıs ve bilim adamıhâlâ devlet memuıiuğu na sıra gelince eli sıdemek. kı oluveriyor. Dolayısıyla devlet memurSayılan meslek erbabları luğu hıyerarşısı ıçınde Türkiye de de bilim ücret ödeniyor. adamından çok daha Aslında devlet üniverfazla para kazanıyorlar. sitelerindeki akademis*** yenlerin büyük çoğunluğuna da hepsinin hoşgörüsüne sığınarak Ancak Türkiye'nin de Ingıltere'nin de gerçeklesöylemek gerekirse bir ekstra bilim üretri başka. kenliği ücreti ödemenın de maddı koşullan Ingiltere'de bilim adamlannın ücretlehnin dübulunmuyor. şüklüğüne neden olarak, temelde, piyasaTabiı, bu durumun böyle olmasmda esas dakı arz talep koşulları gösteriliyor ve bilim olarak devletin bilim politikasızlığı birinci adamı sayısının fazla olduğu belirtiliyor: "Piderecede rol oynuyor. Devlet ülke çapında yasada daha az sayıda bilim adamı olbilim üretiminı teşvik edici davransa, üniversaydı, şirketler ve üniversiteler bunları sitelerimiz de büyük çoğunluk bilim üretme kapmak için kesenîn ağzını daha çok açgayreti içinde olurdu. mak zorunda kalacaklardı". Avrupa'da en çok fen mezunu veren ülke In Bu durumdan en çok etkilenen ise, bilim üreten kesim... giltere. Ancak fen mezunlan yeterince iş bulamıyor. Araştırmaya göre, Ingiltere'de top Şimdilik onlar için bir kaç atasözü söyleyebiliriz: lam işgücünün sadece yüzde 3'ü bilim alaSakla samanı, gelirzamanı... nında çalışırken, bu oranlar ABD'de yüzde Gün ola devran döne... 9, Almanya 'da yüzde 7. ""' Bekleyen derviş, muradına ermiş... Ingiltere'de ayrıca bilim alanında çalışanların *** sayısında hızlı bir düşüş olduğu için, genç yetenekler diğer iş kollanna yönelmeye baş Gelecek cumartesi daha hoş sohbetlerde lamışlar. Tabii araştırmada belirtilmeyen bir buluşmak üzere sağlıklı bir hafta geçirmenizi diğer nokta da şudur: Thatcher donemınde dılıyorum... bilimsel araştırmalann alanı daraltıldı, bılıme sunulan olanaklar azaltıldı ve yüzlerce kaliteli EMail: [email protected] Ingiliz bilim adamı soluğu ABD'de aldı. ABD her zaman bu işin kaymağını yiyor... Bilim adamlan ayrıca kendılerıne toplumda yeterince değer de verilmediğinden yakınıyor ve yükselmenın tek yolunun yönetıcı olmaktan geçtığıne ınanıyor. ABD'de şirketler yenı bır ücret politıkası izleyerek bu sorunun Goteborg Medıcal Servıce ve Sıemens Nıxdorf Isveç tarafından, tıbbı danışmanlarla bırlikte çalışarak, ortaklaşa gelıştırılen Melior elektronik hasta kayıt defteridir. Hastaların hastalıkları ve gelışımiyle ılgılı bılgllerın kağıtta saklandığı günlerde belgelerın yuzde 20 kadar bır kısmı kayıp olabıhrdı veya herhangı bır anda bulunamazdı Bu bazı durumlarda muayenelerın tekrarının gerekmesı anlamına bıle gelebilıyordu Melior bu çeşıt bır olasılığı ortadan kaldırıyor. Sıstemın nasıl çalıştığı hakkında bir fıkır edınmek ıçın Otolojı klınığıne gıden, doktorun kuçuk çaplı bır kulak amelıyatı onerdığı bır adamı takıp edelım Ilk zıyaretınde resepsıyon gorevlısı bır şablon formdan elektronik bır hasta kaydı yaratır ve hastanın kışısel bilgılerını, ayrıca gereklı dığer bılgılerı bıigısayara gırer. Her bır zıyaret ıçın hastanın kaydına o günün tarıhine karşılık gelen bır "tedavi tarıhı" yazılır Bu durum kayıt defterını otomatık olarak o gunun hastalannı lısteleyen ve gereklı verıyı derhal ulaşılabılır hale getıren bır monu şeklınde sıralar Amelıyat gununde resepsıyon gorevlısı hastanın geldığını ve aynı zamanda ne tur tedavi (checkup, takıp muayenesı, amelıyat) ıçın geldığını kaydeder. Ilk olarak hasta bır on muayene içın doktora gıder Muayene bıter bıtmez doktor bıigısayara hastanın amelıyat aşamasına geçebıleceğını gösteren elektronik bir "OK" (tamam) gırer Ayakta tedavi edılenler bolumundekı hemşıre monıtörden mesaji okur ve hastayı almaya gıder Eğer gerekırse kan alır ve dığer testlerı yapar ve sonuçları hasta kayıt defterine gırer Daha sonra anestezı uzmanı hastaya bakar ve ıznını verır Bu durum hazırlıklarını tamamlar tamamlamaz hastayı çağıran cerrahı ekıp tarafından kaydedılır. Amelıyat sırasında amelıyat odası hemşıresı gereklı ayrıntıları not eder, bu arada anestezı uzmanı operasyon oncesı muayenede saklanan verılerı tekrar gozden geçırebılır Elektronik kanaldan ayakta tedavi edılenler bölümune amehyatın bıttığı haber verılır ve hasta dınlenme koğuşuna getırılır Daha sonra cerrah, hasta kayıt defterine kısa bır amelıyat raporu yazar Eğer hastanın bır yakını arar ve ne zaman taburcu olacağını sorarsa, telefonu açan hemşıre hemen cevap verebılır. Monıtor ona hastanın nerede ve nasıl olduğunu söyler. Otolojı Klınığındekı Baş Operatör Bertil Lundberg "Elektronik hasta kayıt defterı hastalanmız hakkında daha çok bılgı saklamamızı, bölümler ve koğuşlar arasında bu bılgının ıletışımını çok daha kolay bır bıçımde yapmamızı sağlıyor Elektronik hasta kayıt defterı ayrıca çalışma şeklımızı planlamamıza ve yapılandırmamıza yardımcı oluyor Bılgı aynı anda bırden çok kışıye ulaşabıldığınden bırkaç ışı paralel olarak yapabılıyoruz. Daha ılerı gelışmeler ıçın buyuk bır potensıyel var" diyor Hastane daha şımdıden sıstem tarafından yaratılan belgelerı hasta ızleme ışlemlerı ve kalıte kontrolleri ıçın çok yararlı buluyor Bır sonrakı adım hastanenın ötesıne geçmektır, örneğın hastayla ılgılenen fızyoterapıstler ve dığer pratısyenler arasında bağlantı kurulabılır Bu orneğin, onların reçetelerını doğrudan eczaneye gondermelerını sağlayabıhr Daha sonrakı bır aşamada sıstem başka yenı teknolojılere de sahıp olacak, boylece tıbbı referans kıtapları ve benzerı şeyler CD ROM'lar uzerınden dağıtılabılecektır. Otolojı klınığı ıçın hastaların çıkardığı sesler ve konuşmaların kaydedılmesı olanağı ozellıkle ılgınçtır iyi Ellerde QxJL. Cumhurıyet BİLİMTEKNİK • No 467 2 Martt 1996» Basan ve Yayan Yenı Gun Haber Ajansı A Ş • Genel Yayın Yonetmenı Orhan Erinç • Genel Yayın Koordınatoru Hikmet Çetinkaya • Yazı Işlerı Muduru Ibrahim Yıldız (sorumlu), Dinç Tayanç • Yayın Yonetmenı Orhan Bursalı • Gralık Yonetmenı Tules Hasdemir • Reklam Medya C. 4673