Catalog

OLO J I yon görduğu one surul muştur29 (Şekıl 12B) Archaeopteryx ıskeletınde tamamen kuşlarınsatın alınmış bir Solnhofen fosive surungen özellıklerını bır arada bulunkıne benzeyen lıyle karşılaştı (Şekıl 3) Fosıl durmasıdır Şekıl 9B'de karşılaştırma tek yapı lâdes 1855 yılında Altmuhl vadısınde amacıyla mınık dlnozor Compsognathus kemığıdır (1urRıedenburg yakınlarındakı bır longıpes'm John Ostrom tarafından başcula)™, ancak taşocağında bulunmuş ve von tan kurulmuş bır ıskeletı verılmıştır Herbazı Teropod Meyer tarafından Pterodactylus şeyden once Archaeopteryx'\r\ kafatasındınozorlarda crassıpes adı altında 1857 yılındakı açıklıklar bır kuştan çok bır surungeda koprucuk da uçan bır surungen olarak tanınkıne benzemektedır Şekıl 10 ıkı fosıl kemıklerının nımlanmıştı Prof Ostrom busurungenın (A ve B) ve bır modern kuşun (clavıcula) kaynun bugune kadar farkedılme(D) kafatasını Archaeopteryx'm (C) kafanaşmasıyla lâmış bır Archaeopteryx fosılı oltası ıle karşılaştırmaktadır Burada ozel duğunu farkederek, bılınen lıkle burun {nanaf), gozönu iprBorbital) ve des kemığının oluştuğu 3 1 gözArchaeopteryx fosıllerının sayışakak (temporaf) boşlukların bır kuşun lenmıştır kı sını beşe yukselttı 1 9 (aslında kınden zıyade, bır surungenınkıne benzebu da dınozordörde, çunku Eıchstâtt orneğıdığı derhal goze çarpmaktadır Ayrıca larla kuşlar nın de bır Archaeopteryx olduArchaeoptryx'ır\ ağzında bir dlzi sılındırık, arasındakı ğu ancak 1973'de farkedıldı) uçları gerıye kancalı dış bulunmaktadır örneğın Archaeopteryx bavarıca'nın alt onemlı benzer lıklerden bırıçenesınde 22 dış bulunmakta, dışler ara 1987 yılında Solnhofen'ın esdır Archaeopsında da dınozorların ataları olan Teko kı Beledıye Başkanı Frıedrıch teryx'\r\ arka dont surungenlerın özellıklerınden olan Müller'ın kışısel kolleksıyonu uyelerı (yanı dış arası levhaları (ınterdental levhalar) ıçınde altıncı bır Archaeopteryx bacakları) ıse ıskeletı keşfedıldı (Şekıl 7) Bay görülmektedır (Dıpnot 3'de verılen makahem "kertenMuller bu fosılı yıllar önce satın ledekı levha 5) Surungenlerden kuşlara kele kalçalı" almış, ancak fosılın detaylı bır doğru evrım sonucu, kafatasının şu değıdenılen (saşekilde temızlenme ışı henuz şıklıklere uğradığı gözlenır 1) Ara çene urıschıa) dınoyapılmamıştı, fosıl bır Compkemıklerının (premaxıllae) uzaması ve zorlarınkıne sognathus sanılıyordu Ancak dışlerın kaybolmasıyla çeneden gaganın nı ve benzer ve koş detaylı bır şekilde temızlenıp oluşumu, 2) göz ve goz çukurlarının butınde maya elverışlı ıncelenınce bunun da tuylerıyle esınyumesı, 3) beynın ve beyın boşluğunun bır gelışme bırlıkte korunmuş bır Archabuyumesı, 4) çene kemığının arka kısmıgosterır (Şekıl eopteryx olduğu anlaşıldı20 Bu nın (quadratum) kafatasına serbest hare13) hem de örnek bulunanların en buyuğu kete ımkân verecek bır eklemle bağlan kuşlarınkıne ve muhtemelen en yaşlısıydı Bugun ması (streptostılık hal) Butun bu şartlar benzer özellık24 Solnhofen'de Beledıye Başkanı Muller açısından Archaeopteryx'\r\ kafatası kuşler ıçerır Arka Şekıl 14 Ostrom'un kuşlann Tekodont dinozoıiardan türedığı tezine Müzesınde21 kamuya mal edılmış olan bu larla surungenler arasında bır geçışe ışabacak kemıkle gore kuşlann dınozorlarla evnmsel ılışkısını gosteren soy kutugu fosıl de goğus kemığınden (sternum) ret etmektedır (bkz Şekıl 10) rınden uyluk ke (Wellnhofer'ın not 4'de verılen makalestnden) yoksundur ve dolayısıyla kuşun ancak sımığının (femur) nırlı bır uçma kapasıtesınm olduğunu Archaeopteryx'\r\ duz veya hafıfçe bugostermektedır kafası ıçe donmuş, baldır kemığı (fıbula) fonksıyonu görduklerıne ışaret eder kuk olan omurları da kuştan çok surunkuçulmuştur Dızler ve ayak bıleklerı bagen omuruna benzer ve omurga gövdesıt reze eklemlerı oluştururlar Kaval ke1992 yılının 3 Ağustosunda Solnhofen Canlılann evriminde den sonra da başka hıçbır kuşta gorul mığının (tıbıa) ucu bılek kemtklerıyle (taryakınlarında, Langenaltheım doğusunda, meyen uzun blr kuyruk oluşturarak son Archaeopteryx salıa) bırleşmış, tarak kemıklerının (metaLangenheımer Haardt'da, Solenhofer bulur Archaeopteryx ıskeletının surungeArchaeopteryx ve evrımde ara turler tarsalıa) yakın uçları da bılek kemıklerıyle Anonım Şırketıne (AktıenVereın) aıt bır lere benzeyen ve modern kuşlarda görül1859 yılında Darvvın'ın Turlerın Kokenı" kaynaşmıştır Tarak kemıklerı uzun olup, taşocağında yenı ve bugune kadar bumeyen bır dığer onemlı oğesı, ıskeletın (Ongın of Specıes) adlı eserının yayınlankısmen bırbırlerıyle kaynaşmışlardır Uç lunmuş olanların sonuncusu olan yedıncı dlğer öğelerıyle ılışıkısız olarak bulunan masıyla bılım dunyasının ve halkın en çok parmak ılerı bakar, bırı ters ddnmuştur 3 Archaeopteryx ıskeletı bulundu (Şekıl 8) ve normal kaburgalarla ılgısı olmayan kakonuştuğu konular arasına gıren organık Tum bu ozellıkler hem kuşlara hem de ıkı Bu ıskeletın tum dığerlerınden önemlı bır rın kaburgalarıdır {gastralıa) Archaeopevrım teorısının onunde en onemlı engel bacak uzerınde hareket eden "kertenkele farkı vardı Eıchstatt orneğınden sonra feryx'lerde goğus kemığının bulunup bulerden bıri, bır canlı turunden diğerıne kalçalı" dınozorlarınkıne benzedığınden, bulunmuş olan en kuçuk ornektı Kafatalunmadığı tartışmalıdır Yalnızca Archdoğru tedrıcî değışımın doğrudan kanıt Archaeopteryx'm dınozorlarla modern sından kuyruk ucuna kadar uzunluğu anaeopteryx bavanca'öa tartışmasız kemıklarının, bır başka değışle 'ara turlerın" fokuşlar arasındakı yerıne başka bır kanıt cak 30 cm kadar olan bu fosılın genç bır leşmış bır sternum gözlenmıştır Sır Ga sıller arasında bulunmamış olmasıydı Bu oluştururlar hayvana aıt olması ıse olanaksızdı çunku vın de Beer'ın Londra orneğınde buldunegatıf gozlem Darwın'ın eserının yayın VVellnhofer bu ıskelette kemıkleşmış bır ğunu sandığı goğus kemığının aslında bır lanmasını ızleyen aylarda özellıkle evrım özetle Archaeopteryx'\n ıskeletı, Şekıl goğus kemığının (sternum) bulunduğunu omur olduğu sanılmaktadır Ostrom, Arckarşıtı paleontologlarca kullanılmış Dar3 9'da da gorulduğu gıbı modern kuşlarla ıspat etmıştı Halbukı bundan daha buvvın'ın göruşlerının paleontolojik destekdınozorlar yuk olan Berlın orneğınde goğus kemığı ten mahrum olduğu ıddıa edılmıştı An arasında henuz kemıkleşmemışti Ayrıca kaval kecak Arcr)aeopferyx'ın Darwın'ın kıtabının bır geçış mığının {tıbıa) ve genelde ayakların dığer yayınlanmasından ıkı yıl sonra bulunmaşeklı gosArchaeopteryx fosıllerınınkılerden gövdesı, yarı surungenyarı kuş olan bu hayvaterır Anye oransal olarak daha uzun olması, bu nın surungenlerden kuşlara geçışın son cak tuy son buluntunun değışık bır ture aıt olmaderece çarpıcı 32 kanıtı olarak kullanılbır y a p ıs ı, sı gerektığını gösterdı Bu son buluntuyu masına yol açtı Archaeoptasvır eden Dr Peter VVellnhofer, bu yenı teryx ' ın ture Bavyera eyaletınde bulunmuş olmaArchaeopteryx ve kuşların dınozorlartam gelışsına 3 atfen Archaeopteryx bavarıca adını dan türedığı tezı Archaeopteryx'ın hangı mış bır tuy verdı Bu şekilde VVılhelm Dames'ın sonatadan türedığı uzun zaman tartışma koörtusune radan Sır Gavın de Beer tarafından rednusu olmuştur Bu konudakı teorıler uç sahıp oldedılmış olan ılk teklıfınden ve Howgadeğışık başlık altındaJJtoplanabıhr 1) Geduğunu te" ve Stephan^'ın pek de taraftar bulçen yuzyılda C Vogt , R E E VVıedersdolayısıyla mamış olan yenı cıns teklıflerınden bu heım 34 ve bu yuzyılda da B Petronı sıcak kanlı yana ılk defa Archaeopteryx cınsı ıçınde evıcs 35 tarafından savunulan ve daha olması gebır ıkıncı tur tanımlanmış oldu çok kuyruk benzerlıklerıne dayandırılan rektığını Şekıl 15. John Ostrom'un teonsıne gbre böcek yıyen bır dınozordan Archa ve Archaeopteryx'\n kertenkelelerden türedolayısıyla eopteryx7n naaıl gellşmlş olablleceğlnı gosteren hayalt Archaeopteryx atası dığı goruşu, 2) Sır Rıchard Owen36, Harry Archaeopteryx'\n biyolojisi (VVellnhofer'in not 4'de verllen makalesinden). bır kuş olGovıer Seeley37 ve bazan da gene WıArchaeopteryx'ın hayvanlar alemının sı d uğunu edersheım 3 8 tarafından ılerı surulen nıflanmasındakı yerı Archaeopteryx'm ılk kanıtlamaktadır haeopteryx lıthographıca'öa kemıkleşmış Archaeopteryx ın uçan surungenlerden defa Isveçlı buyuk doğa bılımcısı Carl bır sternumun olmadığı kanaatıne vartüredığı tezı, ve 3) Huxley'ın başı çektığı von Lınne (Lınnaeus) tarafından gelıştırılArchaeopteryx'ın tuylerı Archaeopmıştır kı, bu da uçmayı mumkun kılan ka ve geçen yuzyılın Amerıkalı buyuk omurmış olan canlılar alemının sınıflamasındateryx modern kuşlar gıbı tam bır tuylennat kasları modern kuşlarda sternuma galı paleontologu Othnıel Charles kı yerı en son şu şekilde saptanmıştır24 me gostermektedır Tuylerın evrım sonubağlandığı ıçın Archaeopteryx lıthograp cu surungen pullarından gelıştıklerı sanıl Marsh39, onun öğrencısı Samuel VVıllıshıca'nın guçlu bır uçucu olamayacağını ton 40 , Gegenbaur41, T J Parker^, ve bu maktadır Kanatlarda kanat ustu kuçuk gostermektedır yuzyılda Boas43, Lowe44 ve Holmgren45 ortu tuylen, kanat ustu el ve kol ortu tuys (Kuşlar). LINNAEUS gıbı paleontologların savundukları kuşlaruraeHAECKEL 0866«) lerı ve el ve kol teleklerı tam gellşmış olaön uyeler Archaeopteryx'de tamamen rın dınozorlardan turemış olabıleceğı tezı haeopterygıformes FURBRINGER (1888) rak görülmektedır (Şekıl 11) Parmaklar kanat halıne donuşmuş olmakla beraber, Bugun bu teorılerın en revaçta olanı John baeopterygıdae HUXLEY (1871) tam gelışmış olduğundan, modern kuşher uç parmak da tırnaklıdır ve parmakH Ostrom tarafından canlandırılarak haeopteryx VON MEYER (1861) larda baş parmak uzerınde gelışen ve lardan ıkısı tuylerle bezenmemış olup sağlam bır gozlem temelıne oturtulmuş haeopteryx lıthographıca VON MEYER "pıç kanat" da denılen "alula" teleklerı serbesttır26 (Şekıl 11) Bu, modern kuşolan dınozor teorısıdır46 Şekıl 14'de, bu 51) ve /4rcftaeopteryx'de görulmez Kuyrukta larda sadece Guney Amerıka'ya özgu teorıye gore kuşların Coelosauna adı vehaeopteryx bavanca VVELLNHOFER (1993) ıse her bır tuy omurgadan çıktığından, çıngene tavuklarının (Opısthocomus honlen dınozorlardan turemış olduğu ve dımodern kuşların hıçbırıne benzemeyen azıri) yavrularında27 ve devekuşlarının ernozor aılesı ıçındekı en yakın akrabasının bır kuyruk yapısı görulur gınlerındekı dumura uğramış kanatlarda Compsognathus olduğu görülmekte28 Archaeopteryx7n ıskeletı Şekıl 9A Arc/4/cr»aeopferyx'ın vucudunun tuylu olda gorulen bır durumdur Çıngene tadır En azından kuşların Teropod denılen haeopteryx lıthographıca''nın baştan ku vuğu yavruları bu tırnaklarıyla ağaçlara ması, modern kuşlarda vucut ısısını koru"kertenkele kalçalı" dınozorlardan türedırulmuş bır ıskeletını gostermektedır. Bu yan ve kuşun sıcak kanlı olmasını sağlatutunmaktadır (Şekıl 12A), Archaeop ğı hemen hemen kesın gıbı gozukmekteıskeletın en onemlı ozellığı pek çok kuş yan tuylerın, Archaeopteryx'öe de aynı teryx'm tırnaklarının da benzer bır fonksı ı çarpıcı kanıtı 456 7