Catalog

1990 NOBEL ÖDÜLLERİ N 7990 Nobel Fizik Ödülü sahipleri Jerome I. Friodman, 28 Mart 1930'da Chicago'da doğdu. Chicago Üniversitesi'nden doktorasını alan Frtedman, 1967'den beri Massachusetts Teknoloji Enstitusu'nde eğitmenlik görevinl sürdürüyor. Henry W. Kendall, 9Aralık 1926'da Boston'da doğdu. Doktorasını Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden alan Kendall 1967'den beriburada çalışıyor. Fizik araştırmalarındaki titiz çalışmalan ile tanınmaktadır. Richard E.Taylor, 2 Kasım 1929'da MedicineHat'ta (Alberta, Kanada) dünyaya geldi. Doktorasını Stanford Ünlversitesi'nden 1962yıltnda alan Taylor, 1970'ten beri yine bu üniversitenin lineer hızlandıncısında çalışıyor. Bugün. maddenin en küçük parçacıkları, kuarkların varlığı kesinleşmiş olmasına karşın, fizikçiler, bugün hızlandırıcılarda uygulanan enerjiden çok daha yüksek enerji gerektiren altıncı kuarkı araştırıyorlar. Organîk sentez kuram ve yöntemi Kimya N obel Klmya Ödülü bu yıl "organik sentez kuramını ve yöntemlerini geliştirmesi" dolayısıyla Harvard Üniversitesi'nden Elias James Corey'e verüdi. Organik kimyanın en yaratıcı temsilcilerinden biri olan Corey öğrenimini Massac husetts Teknoloji Enstitusu'nde tamamladı ve 1951 'de yine bu üniversitede kimya doktorasinı aldı. Bugün 62 yaşında olan Corey, 1959'dan beri Harvard Üniversitesi'nde öğretim görevini sürdürüyor. James Corey, bilgisayar yardımıyla sentezin gerçekleştirilmesini sağlayan "retrosentetik" adlı analiz ilkelerini geliştirdi. Aslında, plastiklerden sentetik liflere, pestisitlerden ilaçlara kadar birçok modern ürünün kökeninde bulunan organik bileşiklerin sentezi çoğu zaman bir sanatsal yaratıcılıkla eşdeğer tutulur. Araştırmacılar, aşırı karmaşık moleküller üretmeye ve zincirin bir ucundaki maniplasyonun öteki uca etkisi olacağı dev bulmacalar oluşturmaya çalışırlar. 6O'lı yılların başında Corey'in geliştirdiği retrosentetik analiz, bu yöndeki çalışmalara belli bir man tık getirdi. Şematik olarak ete alındığında, Corey'in yöntemi elde edilmek istenen "amaçmolekülü" açımlayarak sentez edilmesi daha kolay küçük parçalara bölmekten oluşuyor. Bu parçalar, daha sonra kendi aralarında bir araya getırilebiliyor. Corey, bu süreç sırasında gerçekleşen çok sayıdaki tepkimeyi kolaylaşttrmak için kurşun, nikel ve kükürtün organik türevlerini kullanmayı düşündü. Aracı işlevi gören ve elde edilen bileşikte bulunmayan bu reak obel Vakfı ödülleri, kurucusu Alfred Nobel'in 1895 yılında 300 sözcükle saptadığı ilkeler doğrultusunda her yıl "geçen bir yıl içinde insanlık için en büyük lyiliği yapmış olanlara" dağıtılır. Nobel'in mirasını yöneten Nobel Vakfı'nın yanı sıra ödül dağıtımında söz sahibi dört kurum var: isveç Kraliyet Bilimler Akademisi (fizik ve kimya ödülleri), Stockholm Karolinska Tıp ve Cerrahi Enstitüsü (fizyoloji ve tıp ödülleri), İsveç Akademisi (edebiyat), barış ödülü için Norveç Parlamento Komitesi. Her bir dalın ödülü için üç ila beş üyeden oluşan Nobel komiteleri, ödül veren kurum tarafından seçiliyor. Her komite Nobel Ödülü'ne layık adayları aramak için özel uzmanlarla birlikte çalışıyor. Nobel ödülü'ne aday gösterilen isimler, her yılın 1 şubatında komiteye bildirilmiş olmalıdır. Komitelere aday önerisı yapma hakkı bulunan kişi ve kuruluşlar şunlar: (1) ilgili bilim dallarında daha Önce Nobel Ödülü almış tüm bilim adamları, (2) ödül dağıtan kurum ve ilgili Nobel komitesinin üyeleri, (3) Özel seçilmiş bilim adamları, (4) Bilim dünyasında tanınmış enstitü ve akademiler. Komiteler, adayların seçim hazırlıkları için önerilen adaylar konusunda yapılan incelemeye ilişkin gizli bir komite raporunu her yılın sonbahar aylarında ödülü veren kuruluşlara sunar. isveç'in üç akademik kuruluşu, üyelerinin kullandığı oylara göre salt çoğunluk esasıyla ödüle hak kazananı belirler. Ödül, Nobel'in vasıyetine uygun olarak en fazla üç aday arasında paylaştırılır. Ödülü kazananların isimleri ekim/kasım aylarında kısa bir açıklamayla ilan edilir. 10 aralık tarihinde ise Stockholm ve Oslo'da aynınanda ödülun tutarı para, Nobel madalyası ve diplomalar törenle dağıtılır. Nobel Ödülü nasıl verilir? Nobel'e ulaşmak için ne yapmalı? ilim dünyasında başarmın temelinde çoğu kez özgün düşüncelere sahip olmak, çalışmak ve bunun sonunda önemli bir keşif vardır. Ancak başarıyı Nobel'e götüren yolda bilim adamlannın dikkat etmesı gereken 7 kural daha var: 1) Buluşlarınızı bilim dünyasınin önemli dergilerinde geciktirmeden yayımlatın. Bu dergiler arasında "Nature", "Science", "Cell", "Proceedings of the National Academy of Sciences" sayılabilir. 2) Ulusal ve uluslararası düzeyde ödüller kazanmak için çaba gösterin. 3) Gecikmeden iyi öğrenim, iyi laboratuvar, iyi bir çalışma grubu, iyi öğreticiler, iyi iş olanakları bulun. 4) Yurtdışına giderok bilimsel rekabet ortamına girin, uluslararası bilim sahnesini inceleyin. B 5) Gecikmeden Nobel sahibi veya Nobel adayı birinci sınıf araştırmacılarla birlikte çalışmanın yollarını arayın. Çünkü ileride bu araştırmacılar sizi Nobel'e aday olarak önerebilir, ayrıca başanlı araştırmacıların çevresinde çoğunlukla kişiyi uyaran bir çalışma ortamı vardır. 6) İstatistiksel olarak kırk yaşlarında çalışmalarınızı olgunlaştırıp "işi bitirmeniz" gerekiyor, Çalışmalarınızı elden geldiğince vâkit yitirmeden açıklayın. 7) Bilim dünyasında isim yapmış bir akademi veya benzeri bir enstitüye kabul edilmek için çaba gösterin. Sık sık İsveç'e yolculuk yapın ve Nobel komitelerinin üyeleriyle dostluk kurmaya çalışın. Ancak bunu yaparken işin tadını kaçırmayın. İmajınızı abarttığınızda bu, sevimsiz görünmenize yol açabılir. 1990 Nobel Kimya Ödülü Elıas James Corey, 12 Temmuz 1928'de Methuen'de (Massachusetts, ABD) doğdu. Kimya doktorasını 1951'de Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden aldı. 1959'dan beri Harvard Ûniversitesi'nde çalışıyor. lifler bugün tüm dünyada laboratuvarlarda kullanılıyor. James Corey'in çalışmalan, bilgisayar yardımıyla analizin geliştirilmesine de yolu açtı. Çok çeşitli bileşimlerin özelliklerini ve sentez yöntemlerini içeren programlar sayesinde, bilgisayarlar, araştırmacının tanımladığı "hedefmolekül"den yola çıkarak retrosentetik analizin bir bölümünü gerçekleştiriyorlar. Bugün biyokimyacılar için vazgeçilmez bir gereç haline dönüşen bilgisayarh analizin gerçekleştirilmesi çalışmalarına, Corey, Todd Wipke ile birlikte etkin bir biçimde katıldı. James Corey, son olarak, kendi geliştirdiği yöntemler sayesinde, başta alkaloidler ve antibiyotikler olmak üzere yüze yakın karmaşık organik bileşimin sentezini yaptı. Ayrıca, bugün yaygın olarak kullanılan eritromisin adlı antibiyotiğin üretimini de gerçekleştirdi. Prostaglandınlerin sentezine de katıldı ve hormonal sistemin bu mesajcılarının "benzerlerini" de üretti. Bazı organik kimyacıların görüşlerine göre, Corey, İsveçli Samuelson, Bergstroem ve ingiliz Vane ile birlikte prostaglandin üzerine çalışmalan nedeniyle Nobel Ödülü'nü 1982'de kazanmalıydı. 10