Catalog

D Ü Ş Ü N BUL S O R U N C E V A P VERELJM Yankı Yazgan'dan bir bilmece Telsizle nasıl haberleşilir? Ankara'dan Nuri Çelebi, "arada tel kullanılmadan haberleşme nasıl yapılıyor" dıye sorarken, Ordulu okuyucumuz Ersin Yıldırım telsiz hakkında bılgı ıstedığinı soyluyor Ikı okuyucumuzun sorusunu Boğazıçi Universıtesi Fizik Bolumu'nden Doç. Dr. Ömur Akyuz yanıtladı Bır telden elektrık akımı geçınce çevresınde bır mıknatıslılık (manyetık alan) oluşur Eğer akım şıddetı deöıştırılırse bu mıknatıslılık da aynı şekılde şıddet değıştırır Teldekı akım şıddetı sureklı olarak arttırıiıp azaltılırsa, tıpkı su yuzeyıne bır sopayı sokup çıkartmak gıbı bır etkı olur ve su yuzeyınde yayılan dalgalar gıbı uzayda da mıknatıslılık ve elektrıklılık etkılerı yayılır Bunlara elektro manyetık dalgalar denılır Radyo dalgaları, gorunen ışık, rontgen ışınları ve bır tur radyoaktıflık etkısı de olan gama ışınları hep elektromanyetık dalgalardır Radyo dalgaları bır tele rastladıkları zaman onun ıçındekı elektronları hare kete geçırırler Böylece telın ıçınde değışen bır elektrık akımı oluşur, buna ındukleme denılır Uygun bır duzenekle, bır ses veya herhangı başka bır sınyal (resım vb) akım değışımıne donuşturulerek ılk sözunu ettığımız telden (verıcı anten) radyo dalgası olarak salınır Alıcı ıse (telsiz, radyo, televızyon vb) gelen dalgadan ın duklenerek oluşan akım ıçınden, gonderılen bılgıyı çözup ayırarak yenıden ortaya çıkarır Bu duruma yol açan onemlı olay, değışen manyetık alanının tel ıçınde akımı oluşturmasıdır Bugun elektromanyetık ındukleme dedığımız bu ozellığı 19 yy ortalarına doğru Mıchael Faraday bulmuştur Bugun uzakyakın ıletışımın yanı sıra her turlu buyuk çapta elektrık uretımı ve hemen her çapta elektrık kullanımında temel oluşturan bu olayı Faraday ılk sergıledığınde, bunun ne ışe yarayabıleceğını soran zamanın Buyuk Brıtanya Başbakanına, Faraday, "Şu anda bılmıyorum, ama çok geçmeden majestelerının hukumetı bunu vergılendırmenın yolunu bulacaktır" dıyerek "temel araştırma" kavramının onemını en açık bır bıçımde ortaya koymuştu U Eğer gerıde kalan yumurtalık sağlamsa, karınızın hamıle kalmaması ıçın hıçbır neden yok Adet gecıkmelerının nedenı ıltıhap olabılır Ama 1 yıldır hamıle kalmamışsa oncelıkle erkek olmak uzere her ıkısının de etraflı bır tetkıkten geçmesı gerekıyor Çunku neden erkekte de olabılır Dollenme durumunda da bır değışıklık yapmanıza gerek yok Gene ıkı yumurtalı kadınlarda olduğu gıbı ıkı adet ortasına rastlatmalısını/ [ J İSt HİC Çitl|MıYo* IzmırKarabağlar'dan bır okuyucumuzun sorusu şoyle Maket uçakların motorları nasıldır? Vantılator ya da saç kurutma makınesının motorlanna benzer m l 9 Bu uçakların kaplamaları hangı maddelerden yapılır9 Bu uçakları yâ da maketlerı en ucuza nereden temln edebiliriz? Bu soruyu Turkkuşu Model Uçak Müduru Tayyar Akça yanıtlıyor Model uçak motorları çok ozel motorlardır Ozellığı Hıntyağı, metanol karı şımı ozel bır yakıtla calışır Dızel motorları ıse eter hıntyağı, gazyağı karışımıy la çalışır Yuksek devır ve dayanıklılığa sahıptır, 20 bıne kadar yukselen bır devrı vardır Çekış gucu kuvvetlıdır Bır van tılatorun motoru yuksek devır vermez, çekış gucu de yoktur Elektrıkle çalısırlar Soz konusu ucak motorlarının elektrıkle çalışanları da vardır ama onlar da ha değışık modellere takılırlar Surat ıstenılmeyen yuzey alanı çok genıs olduğu ıçın havanın kalöırma gucunden ya rarlanarak havada kalma gucu kuvvetlı olan modellerde, fazla bır motor gucune ıhtıyaç olmadığından elektrıklı motorlar da kullanılır Ama asıl pıston lu model uçak motorları vardır kı bunlar yuksek devır ve dayanıklılığa sahıptır Bu motorlar, alumınyumdan yapılır azamı ağırlığı 250 gramdır Bu uçakların kumanda sıstemı h«>nuz memleketımızde yapılamıyor Amator model uçakçılar yurtdışından sağlıyorlar bunları Bız yurtdışından ıhtıyacımız kadarını getırtıyoruz Bu uçakları en ucuza yapıldığı fabrı kadan alabılırler Turk Hava Kurumu malzeme satmıyor Turk Hava Kurumu ancak model uçak branşını da paraşut branşı gıbı halka teşhır ıhtıyacı kadar getırtır Gerek Turkkuşu'nda açılan kurslarda gerekse yurt sathında kalabalığın bulunduğu yerlerde model uçaklar uçurarak teşhır ıçın malzeme getırtır Bu uçakların kaplamaları polyesterden yapılıyor Daha once kâğıtla kap layarak uzerıne vernık suruyorduk Ya da ınce bezlerle kaplayarak boyayla gergınleştırıyorduk Şımdı polyester kullanıyoruz Model uçak kuluplerı doğrudan doğ ruya Turk Hava Kurumu Genel Başkanlığı'na bağlı Turkkuşu da buraya bağ lıdır Havacılık faalıyetlerını yurutur Bakanlığa bağlı orta derecelı okulların oğretmen ve öğrencılerıne kurslar açarak yurutuyoruz Ayrıca Turkıye sathında model uçak çalışması yapan kuruluşları yaz mevsımınde yarışmalar duzenleye rek tanıtıyor Masraflarını Turk Hava Kurumu karşılıyor Her 10 gunde bır kurs açıyoruz Kursa katılanların butun masraflarını Turk Hava Kurumu karşılıyor Malzeme temın edıyoruz Herkes oğ rencılığını ıspat eden bır belgeyle bıze başvurabılır D Maket uçakların motorları nasıldır? ödüllü Bulmaca Dairenin Merkezi Yalnız gönye ve kalem kullanarak aşağıdakı dairenin merkezını bulabılır mısınız? D Bilmeceyı doğru olarak çözen 5 okuyucumuza Albert Elnsteln'ın "Dünyamıza Bakıs" ısımlı kıtabını armağan edeceğız Simgesel İletişim Alı bılımsel kıtap okur • A • • Su buz tutmuş • • • Kar yağıyor • • Guzel paltonu almayı unutma ? ? ? * > Son cumleyı sımgelerle yazabilır mısınız 9 Çocuğumuz olur mu? Bır okurumuz, "Karım 15 ay önce blr klst yüzunden yumurtalıklarından birisinl kaybettl. Ancak yapılan muayenede doktorlar ötekl yumurtahğının sağlam olduğunu belirttller" dıyerek soruyor • Yaklaşık 1 yıldır evlı olmamıza karşın karım hâlâ hamıle kalmadı Tek yumurtalığının, karımı hamıle bırakma olasılığı var mı? • Zaman zaman adetı gecıkiyor En son 18 gun gecıkerek adet gördu Ayrıca ıdrar yanması ve az mıktarda akıntısı var • Eğer hamıle kalması mumkunse nasıl bır yol ızlememız gerekıyor? • Tek yumurtası kaldığı ıçın, hâlâ dollenme durumunu gene ıkı adetın ortasına mı rastlatmalıyız yoksa başka bır zaman mı söz konusu? Okuyucumuz N K 'nın sorularını, Istanbul Universıtesi Çapa Tıp Fakultesl Kadın Doğum Bölümu'nden Uzman Dr.Önay Yalçın şöyle yanıtladı Geçen haftanın çözümlerl Yağmur ve köprüler Her kopruden bırer kere geçerek başlanan noktaya donmek mumkun değıl Bu problemı çozmek ıçın en uygun yol şematızasyon yontemı Boylece, koprulerden geçme olayı yukarıdakı şemada bır noktadan başlayarak kalemı hıç kaldırmadan butun çızgılerden bırer kere geçerek aynı noktaya dönme olayına donuşuyor Şaşırtan Kilometre Sayacı 15951 rakamının ılk hanesının bır saatte değışmesı olanaksız O halde, gerı okunduğu zaman da aynı rakamı ver mesı ıçın sayaçtakı rakamın ıkıncı ve dörduncu hanesının değışmesı, yanı 6 olması gerekır Bu durumda ortadakı hane de değışebılır Ortadakı hanenın sırasıyla 0, 1, 2 olması demek arabanın bır saatte 110, 210, 310 kilometre yol almasını gerektırdığınden, arabanın bır saatte 110 kilometre gıttığını ve sayacın da 16061ı gösterdığını soyleyebılırız D Ejma Sepeti Aynı cınsten ıkı elma ıçın sepetten 4 elma, aynı cınsten üç elma içın ise 7 elma almak gerekır Kazanan okuyucularımız Ece Göçmen, Dıkmen, Ankara, Sadettın Guroz, Şanlıurfa, Yonca Yassı, Izmıt, Turgut Sulluoğlu, Ankara, Mehmet Caner, Istanbul 75