Catalog

Tl P Şeker hastalığında en son yenilikler Tıp, şeker hastalarına her gün insülin enjekslyonu yerine, sadece bir kez mikrokapsüller enjekte ederek, nastalığın kesin tedavisi peşinde. Selçuk Alsan kısa etkılı ınsulın verır ve verdığı ınsulın dozunu yemeklerden sonra arttırır Fakat bu gıbı pompalar cok pahalıdır ve az kullanılmaktddır sonra dış salgı yapan pankreas dokusu olur, yalnız ınsulın yapan langerhans adacıklan sağlam kalır 1985 ekımıne kadar, dunyada boyle 561 pankreas nakli yapıldı Başlangıçta olum oranı çok yuksektı, sıklosporın kullanılmaya başlanınca olum oranı duştu Pankreas nakli başanlı olursa, seker hastalığı lyıleşır, fakat hasta sıklosporın almaya devam etmek zorundadır bunun ıse sakıncaları vardır Yalnızca langerhas adacıklarının nakli duşunulebılır, bu tıp nakıller ancak kemırıcılerde yapılabılmıştır, ınsanda başarısızdır Ayrıca butun pankreasa dağılmış bulunan ve pankreasın ancdk yuzde 1'ını oluşturan langerhans adacıklarını ızale etmek zordur Insandpkı 6 denemenın hepsı başarısız olmuştur bunun nedenı bu dokunun kolayca ol mesı ve bağışıklık azaltıcı tedavısının nakledılen hucrelerın yaşamasını zorlaştırmasıdır d) Blyonlk pankreas: Pankreas dokusunun reddedılmesıne dahıyane bır çozum bulunmustur Langerhans ada cıkları, ozel mikrokapsüller ıcıne konarak, hastaya aşılanır. Bu mıkrokapsullerın zarı antıkor ve lenfosıt gecırmez, glukoz ve ınsulın geçırır Boylece yabancı bır turden alınan langerhans adacıklan tahrıp olmaz ve ın sulın yapma gorevıne devam eder Toronto'dan A Sun, şeker hastalığı olan bır sıçanın karın boşluğuna langerhans adacıklan ıçeren mikrokapsüller aşılanmış ve bunları 800 gunden fazla yaşatabılmıştır mikrokapsüller sıcanın dıyabetını tedavı etmıştır Bu tıp mıkro kapsuller ıkı tıptır 1) Hastanın damarı natakılanlar Mıkrokapsul ıçındekı ınce tup hastanın damarına takılır bu tupun etrafında langerhans adacıklan vardır 2) Hastanın karın boşluğuna konanlar Bunlarda langerhans adacıklan mıkro kapsullerın ıçındedır Gorulduğu gıbı gelecek yıllarda şeker hastalarına her gun ınsulın enjeksıyo nu yapmak yerine, yalnızca bır kere langerhans adacıklan ıceren mikrokapsüller enjekte edılecektır Bılımın baıısçı amaçlarla kullanılması sayesınde yal nız çocuklar degıl şeker hastaları da seker yıyebılpcektır Pankreas nakli veya yapay pankreas (HLA antıjenlerı) bağlı olarak kalıtsal olabılmektedır Fakat kalıtsal geçış şart değıldır Tek yumurta ıkızlerınde bıle, ıkızlerden bırı şeker hastası olunca dığer ıkız ancak olguların yuzde 50'sınde şeker hastalıgına yakalanmaktadır a) Elektromekamk yapay pankreas: Bu cıhazın 3 bolumu vardır Toplardamara konan bır ığne 30 sanıyede bır kan şekerını olçer ve kan şekerı ıle orantılı elektrık sınyalı verır Bu sınyal bır bılgısayara gecer, bılgısayar bır ınsulın pompasını çalıştırır Boylece her 30 sanıyede bır kan şekerının gerektırdığı kadar ınsulın kana verılır Bu cıhaz ne yazık kı 30 kg gelmektedır Japonya'da ığnenın toplardamar yerine derı altına konduğu mınyatur cıhazlar yapılmıştır, bunlar 0 5 kg ağırlıktadır Fakat derı altı ığnesı her 3 gunde bır değıştı rılmek zorundadır b) Kimyasal yapay pankreas: Bu proje uzerınde 7 yıldır çalısılmaktadır Bıtkılerde lectıne denen molekuller vardır, bunlar şekerlerı ve tercıhen glukozu bağlar Insulıne glukozdan başka bır şeker baglanır, ınsulınseker kompleksı lectınelere yapışır kanda glukoz yukseldıkçe ınsulın lectıneden ayrılır Bu sıstem henuz canlılar uzerınde denenmemıştır c) Pankreas nakli: Pankreas ıkı farklı dokudan oluşur Sındırım ıçın gereklı enzımlerı yapan doku (exocrıne pank reas) ve ınsulın yapan doku (endocrıne pankreas) Insulın yapan pankreas dokusunu elde edebılmek ıçın pankreas salgı kanal larına bır bıyolojık tutkal verır, bundan S eker hastalığının ınsulın tedavısı gerektıren şeklı, genellıkle gençlerde gorulmektedır (juvenıl dıabet veya ınW sulıne bağımlı dıabet) Bu genclerın pankreası ınsulın yapamamaktadır Insulın, vucut hucrelerı ıçın gerçek bır "yakıt" olan glukoz şekerının, hucrelerın ıçıne gırmesını saglayan hormondur Yakın zamanlara kadar genc seker hastaları, her gun derı altına ınsulın enjekte ederek tedavı edılı yordu Fakat ınsulının bu şekılde verılmesı, sekerı tam kontrol edemıyor du Çunku pankreas, sureklı olarak kan şekerını "olcer" ve kana hemen o an da gerektığı kadar ınsulın verır Şeker hastalarına 12 veya 24 saatte bır ınsu lın verılınce, kan sekerınde anormal ınıp çıkmalar olrnaktadır Bu nedenle ınsulın enjeksıyonlarından daha etkılı teda vıler aranmıştır İnsülin pompaları 197O'lı yıllarda şeker hastalığı uzmanları seker hastalığında en çok za rar veren şeyın kan şekerının yuksekliği olduğunu anladılar Şeker hastalığının fecı sonuçları (korluk, bobrek yetmezlığı, bacak damarlarının tıkanması sonucu bacağın kesılmesı vb ) kan şekerı yuksek kalan şeker hastaldrında daha sık goruluyordu Kan şekerını normal tutabılmek uzere bırcok onlem alındı Hayvan (sığır domuz vb ) pankreaslarından elde edılen ınsulın cok saf bır sekılde elde edılmeye başlandı boylece ınsulıne karşı antıkor oluşması onlendı Kısa etkılı ınsulının gunde 34 kere verılmesının uzun etkılı ınsulının gunde bır kere verılmesınden daha etkılı olduğu anlasıl dı Hastalar kendı ıdrar ve kanlarındakı şekerı basıt yontemlerle olçmeye bas ladılar 3 ayda bır kanda 'glıkolıze hemoglobın denen testın yapılması ıle seker haslalığının gercekten kontrol al tına alınıp alınmadığı arastırılmaya başlandı Insulın pompaları kana sureklı olarak Sıklosporın Seker hastalığı tedavısınde sıklospo rın, yenı bır umut olarak ortaya çıkmıştır Sıklosporın vucutta bağ'sıklığı azaltan bır ılactır orneğın bobrek naklınden once sıklosporın verılmesı, vucudun nakledılen bobregı reddetmesı olasılığını azaltmaktadır Bugun ınsulın gerektıren seker hastalığının bır bağışıklık hastalığı olduğu anlasılmıştır Insulın, pankreasın langerhans adacıklan denen bolgelerınde bulunan B hucrelerı (eskı adıyla betd hucrelerı) tarafından yapılmaktadır Oyle anlasılmaktadır kı ınsulın gerektıren şeker hastalığı, bır vırus hastalığından (orneğın kabakulak tan) sonra başlayabılmektedır Şeker hastdlarından alınan lenfosıtler, farelere verıldığınde, langerhans adacıklarını tahrık ederek şeker hastalığı yapmaktadır Şeker hastalarının kanlarında langerhans aaacıklarına karşı an tıkorlar bulunmustur Şeker hastalıgına yatkın sıçan ve fare cınslerınde langerhans adacıklarına karşı antıkorlor ve ınsulın salgısını durdurucu lenfosıtler bulunmustur Sıklosporın, bazı lenfosıtlerın gorev yapmasını onleyerek etkı yapmaktadır Sıklosporın, şeker hastalıgına yatkın sıcanlarda seker hastalığı belırmesını on ler Insanlarda yenı başlamış şeker hastalığını lyıleştırebllır Parıs'te Bıchat ve Necker hastanelerınde yapılan aractırmalar 9 ay sureyle gunde kılo başına yedı buçuk mılıgram sıklosporın verılen 15 40 yaşında şeker hastalarının yuzde 24'unde tam lyıleşme gosterdı Kontrol grubunda bu oran yuzde 6 ıdı Şeker hastalığı akyuvar gruplarına Pankreans Langerhans adacıklan Pankreasın vucuttakı yerı ve mikroskobik yapısı Insllin Langerhans adacıklarmda yapılmaktadır. 11