Katalog

Artemis Genç Çocuk kitaplarının kraliçesi Ë Hüseyin Sırrıoğlu NESCO’nun en çok dile çevrilen yazarlar listesinde 5 numarasında bir çocuk kitabı yazarı var. Adı Enid Blyton. Walt Disney, Agatha Christie, Jules Verne ve Shakespeare’in hemen ardından geliyor Blyton. 1897 – 1968 yılları arasında yaşamış olan yazar, 71 yıllık ömrüne 700 kadar kitap sığdırmış. Bunların bazıları kısa öykü kitapları olsa da küçümsenemeyecek bir rakam. Dile kolay, 700 kitap. Doğduğu günden itibaren her yıl 10 kitap yazmasını gerektiriyor neredeyse. Bir yüzyıl dönümünde, Londra’da doğmuş Blyton. Çatalbıçak satan bir babayla ev hanımı bir annenin en büyük çocuklarıymış. İki küçük erkek kardeşi varmış. Beckenham’ın varoşlarına taşınmış ailesi. Enid, buradaki St. Christopher Okulu’na gitmiş. Başarılı bir öğrenciymiş. Matematik dışındaki derslerde, özellikle beden eğitiminde bir numarasıymış sınıfının. Daha sonra iyi bir piyanist olacakken, bu alandaki yeteneği dillere destanken, öğretmen olmayı seçmiş. Beş yıl süreyle öğretmenlik yapmış hatta. Ancak boş zamanlarında en sevdiği şeyi yapıyormuş, durmadan yazıyormuş. 1922 yılında çocuk şiirlerinden oluşan ilk kitabı, Çocuk Fısıltıları yayımlanmış. 1924 yılında o yıl iki kitabını basan bir yayınevinde çalışan Hugh Alexander Pollock’la evlenmiş. 1941 yılına kadar evli kalacağı Pollock’tan iki kızı olmuş, Gillian Mary Baverstock ve Imogen Mary Smallwood. 1939 yılında kocasıyla anlaşamamaya başlamış ve iki yıl sonra boşanıp Londralı bir cerrah olan Kenneth Fraser Darrell Waters’la evlenmiş. Evlilikleri 1967 yılında kocasının ölümüne kadar sürmüş. Aynı yıl, Waters’ın ölümünden bir iki ay sonra Enid Blyton Alzheimer hastalığına yakalanmış. Kısa sürede kendi ken Enid Blyton: U disine bakamaz hale gelmiş. Son birkaç ayını bir bakımevinde geçirdikten sonra da gözlerini bu dünyaya kapamış. Aşağı yukarı 40 yazı ömrüne bu kadar çok kitabı sığdırmayı başaran Enid Blyton’ı bu derece sevdiren, eserlerinin dilden dile çevrilmesini sağlayan özellikleri neydi? Neydi demek, geçmiş zaman kullanmak da doğru değil ya, halen okunuyor ve çevriliyor kitapları. Yine UNESCO’ya göre 399 eseri başka dillere çevrilmiş bugüne kadar ve 200’den fazlası ha len düzenli olarak basılmakta. Macera, Birlik ve Gizem lyton’un birkaç kuşağın çok iyi bildiği kitaplarını düşünürsek, tüm bu kitapların ortak bazı temalar etrafında şekillendiğini görürüz. Bu temalar, macera, birlik ve gizemdir. Özellikle Afacan Beşler (Famous Five), Gizli Yediler (Secret Seven Stories), Macera Serisi (Adventure Series) ve Beş Kâşif (Five FindOuters) gibi popüler B serilerinin sırrı bu temalardır. Tüm bu kitaplarda birden çok çocuğun oluşturduğu gruplar vardır. Bu gruplar maceraperest, cesur ve akıllı çocuklardan oluşmaktadır. Dahası ortada çözülmesi gereken biz gizem ya da gizemli görünen bir olay vardır her zaman. Kahramanlarımız olayı çözmek için güç birliği yaparlar. Büyüklerin desteği asgaridir. Çok nadir durumlarda devreye girer ve çocukların güçlerinin yetmediği durumları açıklığı kavuşturur ve sorunları çözerler. Bunun dışında her şeyi halleden küçük kahramanlarımız olur. Aşağı yukarı her seride bir de hayvan vardır. Macera Serisi’nde Papağan Kiki, Gizli Yediler’de Köpek Scamper kahramanlarımızın başlıca yardımcıları arasındadır. Afacan Beşler’de ise Timmy beşlerden biridir. Yani yan karakterden ziyade başroldekilerden biridir. Blyton, bu sayede hayvanlarla insanlar arasındaki tamamlayıcı ilişkiyi ortaya koyarken, çocuklara hayvanları sevmeyi, onlara değer vermeyi de öğretmiş olur. Yer yer bu hayvanların pek çok insandan anlayışlı ve mantıklı davranması garip gelebilir. Vay be, köpek değil de aklı başında bir insan sanki deriz. Ama olsun, Enid’in dünyası mucizeli bir yerdir. Enid Blyton’ın kitaplarını okuduğumuz zaman onun aynı zamanda bir eğitimci olduğunu da anlarız hemen. Çünkü her kitabında çocuklara bir şeyler öğretir. Kışın kalın giyinmeyi öğütler, bulaşıkları yıkamayı, anne ve babaya destek olmayı ya da zorda SAYFA 14 ÇOCUK KİTAPLARI EKİ