Katalog

9MİSAN1993CUMA CUMHURİYET SAYFA DIŞHABERLER \ Türltiye-lran Güvenlik Komitesi •TAHRAN (AA) - Türkıyc İran Güvenlik Komitesi'nın 4. toplantısı dün sona erdi. Türk heyetı başkanı İçışlen Bakanhğı Müsteşanemekli vali Rıza Akdemir. toplantının "karşıhklı anlayış içinde tamamlandığım" söyledi. Akdemir. görüşmeler sırasında. • Türkiyede son ay larda bazı terör ola> lan ile ilgili olarak yakalanan sanıklann ifadelerinin İranlı yetkililere ileüldığını. İran tarafının da. "daha avnntılı bılgı verildiğı takdirdekonunun araştınlacağını" söylediklerini bildirdi. Komite görüşmelerinde. sınır güvenlığı. kaçakçılıkla mücadele ve terörist faaliyetlere karşıhklı olarak izin verilmemesi konulannda alınacak önlemler ele alındı. Toplantı sonrasında bir • mutabakatzaptıimzalandı. Ijbya'ya petrol ambapgosu • WASHINGTON (AA) - ABD'nin. BM'nindesteği olmadığı için Libya'ya karşı uluslararası petrol ambargosu uygulanması isteğinden vazgeçtıği bildirildı. ABD'de yayımlanan Washıngton Post gazetesinın. Amerikab ve yabana diplomatik kaynaklara dayanarak dün yayımladığı haberde, ABD yönetımınin Libya'ya karşı petrol ambargosu uygulanabilmesi için 15 üyeden oluşan BM Güvenlik Konseyi'ndegereklı olan 10 oyu sağlayamayacağı ve bu nedenle de bu isteğinden vazgeçüğı kaydedildi. ABD Dışişleri Bakaru Warren Christopher, yönetirrun Lockerbıe faciasına kanşmakla suçlanan iki kişınin ABD'ye teslim edilmesini sağlamak amaayla Libya'ya petrol ambargosu uygulanmasını düşündüğünü söylemişti. İsrailaskerteri çocuköMürdü • KLDÜS (AA) - İsrail işgalı altındaki Gazze'dedün İsrail askerlerinın, 13>aşındaki i i ü b k kF m M öldürdüğü bildirildi. Filistin kaynaklanndan alınan bilgiye göre, Ben-i Süheyla köyûnde meydana gelen olayda. kendilerine laş^alan göstericilere ateş açan Israil askerieri, okuldan dönmekte olan Rayda ömer D-Karah'ı öldürdüler. Öte yandan İsrail Başbakanı İzak Rabin, güvenliğı sağlamak için Israillılerle Fılıstınlileri bırbınnden ayn tutmak gerektığıni söyledi ve işgal altındaki topraklara giriş-çıkışlann yasaklanmasının, hem güvenlik hem de Israil'deki işsizlik sorununa çözüm bulma açısından bir fırsat olduğunubelirtti. ttris'tenAT'ye öneri • PARİS(AA)-Fransa Başbakanı Edtıard Balladur, Doğu Avrupa ülkelerindeki çatışmalann ardından Avrupa'da ıstikrann yeniden tesisı içın ATyı. uluslararası birbanşkonferansı düzenlemeye çağırdı. "Avrupa'daki durumu istikrara kavuşturup dengenin sağlanmasını amaçlayacak bir uluslararası konferansın arzu edildiğini düşünüyorum'" diyen Balladur. AT tarafından düzenlenmesi gereken bu konferansın sonuçlannın AGİK'e sunulabileceğini bildirdi. Balladur, konferansın 1815 Viyana Konferansı ya da 1945 Yalta Konferansı gibi olacağmı ifade ederek," Avrupa'da banş ve refahın sağlanmasından AT öncelikle sorumludur ve Fransa, kıtamızın çıkanna olan yeni dengede önemli rol oynamalıdır" dedi. Bırtgartstaıfdald otobûskazası •SOFYA(AA)- Bulgaristan'da önceki gün meydana gelen iki trafik kazasında bir Türk vatandaşının öldüğü, iki Türk vatandaşının da yaralandığı bildinldi. Sofya'nın kuzey doğusundakı Byala kenti yakınlanndaki ilk kazada nehire uçan Ali Baba isimli Türk seyahat acentesine aıt yolcu otobüsünün şoförü Burban Kıbç'ın hayatını kaybettiği kesınlik kazandı. Byala hastanesinden edinilen bilgilere göre Türk otobüsünün ikinci şoförü, ÇetinAltnay ise kazadan yaralı olarak kurtuklu. Doktorlar Altınay'ın sagbk durumunun iyi oİduğunu belirtuler. Ankara, Kıbns sorununun Denktaş olmaksızın çözülebileceğine inanmıyor Denktaş'a taııı destekHALUKGERAY ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - An- kara. Kıbns'ta KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş olmaksızın çözüm olabi- leceğine inanmıyor. Türkiye. Denktaş'- ın görevinden aynlmasını doğurabile- cek bir gelişmeyi. Birleşmış Milletler (BM) çerçevesinde desteklediğı Kıbns görüşmelerini ilgılendirdiği için yakın- dan ızliyor. Ankara, KKTC'de çekişen taraflar ıçın özetle şu tavsiyede buhınuyor: "Denktaş'sız görüşmeler süreci yürü- mez ve başanya ulaşmaz. Denktaş'ın açıklayacağı şartlan yerine getirin." Şartlann nasıl yerine getirileceği ise ülkedeki demokratik mücadeleyi yürii- ten taraflara bırakılıyor. Ankara açısından, KKTCdeki son gelişrnelerin iki yönü var. Bunlardan bi- rincisi KKTCdeki demokrası sürecı ile ilgili. Türkiye, KKTCyi tanımış olan tek ülke olarak. demokratik bir yapıya sahip olmasını her zaman destekledi. Bu açıdan demokrasi içindeki çekişmelerin. Denktaş-Suçladı. • Ankara, KKTC'de çekişen taraflar için özetle şu tavsiyede bulunuyor: "Denktaş'sız görüşmeler süreci yürümezve başanya ulaşmaz. Açıklayacağı şartlan yerine getirin." • Şartlann nasıl yerine getirileceği ise KKTCdeki demokratik mücadeleyi yürüten taraflara bırakıhyor. kendi mekanızmalan ıçınde düzeltilme- si bekleniyor. Türkiye'yi ılgılendiren ikinci nokta ise BM çerçevesinde yürütülen görüş- meler süreci. Son gelişmeier, Denktaş'ın aynlmasını doğuracak bir aşamaya gel- diği ölçüde. Ankaranın ilgi alanına giri- yor. Türkiye. üst düzey hükümet yetkilile- rinin geçmişteki demeçlerinde açıkça belirttiği gibi "Kıbns'ta Denktaş'sız çö- züm olmaz" görüşünü savunuyor. An- kara'nm KKTCdeki muhalefet ve ikti- dara tavsiyesi bu yönde oluyor. Bu mesajla. Ankara, Denktaş'ın gö- rüşmeci olarak kalmasını istediğini açıkça ortaya koyuyor. Denktaş'ın gö- rüşmeci olarak kalması için isteyeceği şartlann, pazartesi günü KKTC Mec- lisi'nde açıklanacağına dikkat ceken kaynaklar. bu şartlann nasıl yerine geti- rileceğını ise iki tarafın belirleyeceğjne dikkat çekiyorlar. Eğer. erken seçim Denktaş'ın bir şartı ise Ankara, bu şar- ün da yerine gelmesini diliyor. Siyasâkriz Bu arada KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denklaş, kendisi için 'güven soru- nu' yaratmakla suçladığı Başbakan Derviş Eroğhı'nun erken seçime er geç razı olacağını öne sürdü ve "Kendilen de bunu takdir etmek mecburiyetinde- dirler" dedi. Denktaş, görüşmecilikten çekilmesı konusunu açıklamak üzere Meclis önünde bugün yapılacak toplantının Ulusal Bırlik Partisi (UBP) aleyhine gösterilmek istendiğini belirterek "Be- nim UBP tabanı ve üyeleri ile ne kav- gam vardır ne derdim vardır" dedi. Rauf Denktaş, AA muhabirinin so- rulanru yanıtlarken kurucusu olduğu UBP'nin üyelerinden aldığı şikayeti, hükümete aktarmak suretiyle onlara la- yık bir idare oluşturma çabası gösterdi- ğini bildirdi. Saraybosnalı yaşü kadm karnını doyurabilmek için çöp yığınlannı kanştınyor. Bir yıldır kuşatma afandaki keırtte yardımlara karşın aclık çekiliyor. NA TOy uçuşyasağımdenetlemeyebaşhyor Drç HaberterServisi - NATO, BM Güvenlik Konseyı kararlan çerçevesinde. Bosna-Hcrsek'te uçuş yasağının denetlenmesi operasyonlanna pazartesi günü TSİ 15.00'ten iübaren başlayacağını açıkladı. Önceki gün Brüksel'de bu konuda kesin bir karara varmak üzere toplanan NATO Konseyi, toplantılannı dün tamamladı. NATOGenel Sekreteri Manfred Wömer, basına yapüğı açıklamada, karan BM Genel Sekreteri ButrosGali'yeileterekonayınıisteyeceklerini bildirdi. Yaklaşık 70 uçaktan oluşacak NATOgücü. İtalyan Hava Kuvvetlcri generallerinden Antonio Rosetti tarafından yönetilecek. Uçuş yasağının denetlenmesi operasyonuna ilk aşamada ABD, Fransa ve Hollanda uçaklan katılacak. lngiltere, Türkiye ve İspanya'nın katılım önenlerinin reddedilmediği, "gerektiğinde destek istencbileceğini" vurgulandı. Bu arada Almanya Anayasa Mahkemesi de, Bosna'daki denetleme operasyonuna Alman keşıf uçaklannın da katılması için yeşil ışık y aktı. Ote yandan Bosna-Hersek'ın doğusundakı Srebrenica kentıne ulaşan BM Banş Gücü Komutanı General Philippe MoriUon önderliğindeki yardım konvoyu, 1.5Q0hasta veyaralımülteculedünkenttenaynldı. BM MültecilerYüksek Komiserliğı Sözcüsü. Saraybosna'da, 14kamyonun, mültecileri Müslümanlann denetımindeki Tuzla'ya götüreceğini açıkladı. Konvoyun Srebrenica'dan aynlması sırasında kamyonlara binmek isteyenlerin çokluğu nedeniyle izdiham yaşandığı belirtildi. General Morillonun önderliğindeki konvoy un. Srebrenica'ya ulaşmadan önce Zvornık kasabasında 300 kadar Sırp gösterici tarafından durdurulduğu ve Monllon'un linç edilmekten Sırp komutan Milan Milovanoviç'ın yardımıyla kunulduğu bildirildı. Sırplar, Morillon'u, Tuzla'dakı Sırplann tahliyesi için duyarsız davranmakla suçluyor. Türkiye dinamikpolitikayayöııeliyor Avrupa Türk Akademisyenler Birliği'nin konferansında Türkiye'nin konumu tartışıldı. DİLEK ZAPTÇIOĞLU BERLlN • Değişen dünyada Türkiye'nin roJü geçen günkrde Bertin'deki bir konferansın ko- nusunu oluşturdu. Türk ve Al- man tarafından üst düzey politi- kaaiar, uzmanlar, ekonominin temsSdleri Avrupa Türk Aka- denusyenler Birliği'nin cağnhsı olarak bir araya ge4di. Beriin Betediye Başkanı Ebernard Di- epgen Ve Türkiye'nin Boan Bû- yükelçia Dr. Omır öymen'in bi- mayesinde gerçekkşen toplan- tıy^ STFA ve Mercedes Benz başta obnak üzere birçok Türk ve Alman şirketi desteklemişti. Doğu Bİoğu'nun çöküşüyle ve Balkanbu-'daki getişmelerle Türkiye'nin kazandığı yeni önem ve özeüikle Orta Asya'da Türk-Alman işbiriiği, konferan- sın ana temasBu oluşturdu. Ge- rek Büyükelçi Omır Ovmen ge- rek toplantıya Ankara'dan katt- lan SHP Milktvekiü Prof.Nami Çağan ve ANAP'lı Kamuran lnan, Türkiye'nin Ortaasya ve Kafkasyaslarda yeni görevler ustlendiğini vurguladılar. Almanya'nm resmi göröşü, topiantıda Ekonomik İşbiriiği Başkanuğı Müsteşan Hans- Peter Repnik tarafından dile ge- ririldi. Önümüzdeki haftalarda Ankara'yı ziyaret edecek olan Repnik, Doğu Avnıpa ve Orta- asya'da Türk-Alman işbuüğini ön plana cıkarttı. Repnik'e göre Alınan sermayesi ve know-how'i Türkkrin külrürel ve coğrafî bi- rikunleriyle birlesirse Türki cumhuriyedente yepyeni imkan- lar yarataiabilir. * Beriin'deki konferansın en il- ginç bötümlerinden birini Türki- ye uzmaniannın tarttşması oluş- turdu. W ashington'daki Turkisfa Researcn Instirute Müdürü Dr. Heath Lowry'ye göre Türkiye "70 yülık statükocu, korunmacı, defansif poütikasından ilk kez sıynlarak kendi sınırlanrun öte- sinde bir aktör" ohnaya soyunu- yor. Yeni Osmancüık ve ikinci cumhuriyet tartışnıalanyla oluş- makta olan "yeni konsensüs" Lonry'nin gözûnde "En az Do- ğn Bloğu'mm dağıhnası kadar önemli." Anterikalı uzmanın en ilginç mesajı şu okhı: "Artık ABD'nin Türkiye üzerindeki et- kisi eski gncûnü kaybetmekte- Batı, Rusya 9 da seks endüstrisi kurdu D«ş Haberier Servisi - Baü'dan Moskova'ya hızla akın eden seks en- düstrisi Rusya'da fuhuş patlaması ya- rattı. Polis yetkilileri, Moskova'da fu- huş olaylannın hızla arttığını ve ah- laki değerlerin tamamen yıkıldığmı söylüyor. Moskova Adli Soruşturma Masası Başkanı Yurt Fedoseyev, fu- huş suçlan için özel bir bölüm oluş- turdukİanru ve birçok polisi bu görev için özel olarak görevlendirdikkrini belirtiyer. Fedoseyev, ceza kanunlannın fu- huşa karşı yetersiz kaldığını ve ahlak masasının deneyimsiz olmasının, ar- tan fuhuşu önlemeyi zorlaştırdığına dikkat çekiyor. Adli Soruşturma Ma- sası Başkanı mahkemeİenn fuhuş suçlanyla dolduğunu, ancak bu iş için Batı'daki gibi uzman kişilerin olma- dığını, amatörlerle hiçbir ilerleme gösteremedikleriru söyleyerek "Bun- dan fılm ve televizyon yapımcılan suçlu. Batı'dan getinlen ucuz seks fılmlerinin özel kanallarda rahatça yayımlanması, tüm ahlakı değerleri altüst etti" diyor. 1980'lerin ortalannda eski SSCB'- nin son lideri Mihail Gorbaçov'un açıkhk politikasıyla seks dahil olmak üzere her şeyin rahatça konuşulur ha- le gelmesi Ruslan şoka uğrattı. Porno fılmlerin rahatça televizyonlarda ya- yımlanması, gazetelerde fuhuşu teş- vik edici erotik ilanlann hızla artması, Batı'dan getirtilen seks malzemeleri- nin sokaklar dahil her yerde satılması Moskova'da süre gelen tabulan yıkü. Fedoseyev'e göre seks endüstrisi- nin malzemesi haline gelen, yaşlan 20 ile 30 arasındaki genç kızlar kolay pa- ra kazanmak amaayla fuhuşa yöneli- yor. Şu anda çok sayıda Rus kadıru da- ha fazla para kazanabilmek umuduy- la Türkiye, Japonya, Yunanistan gibi ülkelere fahişelik yapmak üzere akın ediyor. dir. VV'ashington bundan sonra Ankara'yı daha çok dinkmek zorunda kalacakto- ve ABD yö- netimi bunun bilindndedir." Tartışmalı görüşler Beriin'deki konfennsta en dikkat çekici ve tardşmab gö- rüşler ise Hamburg'daki Orient- Institut Müdürü Prof.Udo Ste- inbacb'dan gekK. Sterabadı'a göre Batı, Türkiye'nin rolönü "böJgesel güç" olarak abartnu- malıydı. Bu abartma bölgede yeni gerilimler otuşrurmaktan başka işe yaramazdL -Türkiye'- nin gerek ekonomik yetersizHk- leri gerek çözemediğ] azınhk so- ruını gerekse ö^ş poütikada tn- tabileceğinden bfiyük vaadlerde buhınraası orta vadede Turki cumhnriyederde hayal knkfağı yaratacaknr" diyen Steinbach, geçen günlerde ziyaret ettiği Iran'dan son derece ilginç mesaj- lar getirmişti. Buna göre tran'n en büyük korkusu, Türkiye'nin Azerbaycan'la birieşnıesi. Keırf topraklarnda 12 milyon Azeri banndiran tran'm Azeri Curn- burbaşkanı EJçibey'in Ankara temaslanndan "son derece ra- hatsız" oktuğunu bttdiren Stein- bach, Tahran'n tslam devrimini ihraç etmek gibi bir niyeti otana- dığmı da öne sördû. İrân'ın radi- kal tsUmcdandestekledigi san- nı "Türkiye'nin roKnü abart- mak içinflerisürülen bir masaT olarak nıteteyen Alman uzman, iki ülkenn karşı karşıya gekne- sünn kaçmdmaz olduğunu ve bu çabşmanm Kafkaşya'da patlak vereceğini söyledi. fran'm Errne- mstan'ı, Türkiye'nin Azerbay- can'ı destekkdffini belirten Ste- inbadı'a göre fran, yalmz Kör- fez'de değU, "başka bölgelerde de" savaşmak için silahlaıuyor. POLJTIKADA SORONLAR ERGUNBALCI Ermenistan'a Müdahale ve51.MaddeErmenı saldırısı, Türkiye'nin Azerbaycan'a yardım için BM yasasının 51. maddesine dayanarak Ermenis- tan'a müdahale edip edemeyeceği tartışmasını günde- megetirdi. BM yasasının 51. maddesi meşru müdafaa ılkesını içerir. Ancak maddenin kaleme alınış biçimi çok açık ol- madığından yorum yaparken dikkatli olmak gerekıyor 51. madde şöyle der "BM üyesi bir ülkeye saldırı halinde. Güvenlik Konse- yi gerekli önlemleri alıncaya kadar, bireysel ya da kolektif nefsı savunma (meşru müdafaa) hakkı ortaya çı- kar. Bu hakkı kullanan ülkeler, kendilennı korumak için aldıkları önlemleri derhal Güvenlik Konseyı'ne bildıre- ceklerdir. Alınan önlemler, Güvenlik Konseyf nın uiusla- rarası banş ve güvenliği korumak için gerekli gördüğü önlemleri alma yetkisini etkilemez." 51. maddenin kaleme ahnışındaki belırsizlik bireysel ya da kolektif nefsi savunma hakkı' deyiminden ortaya çıkıyor Bireysel savunmanın anlamı açık. Bir iılke saldırıya uğrarsa, kendisini savunur; sözgelişi saldırgan ülkenin topraklanna girebilır ya da saldırmaya hazırlanan ülke- den daha çabuk davranarak baskın düzenleyebilir. Havaalanlannı bombalayarak uçaklarını yerde imha edebilir. Doğal olarak, bunu yapabilmesı için saldırıya uğramak üzere olduğuna ilişkin çok güçlü, somut gös- tergelerın bulunması gerekır. Peki 'kolektif nefsi savunma hakkı' neanlamageliyor? Yani bir BM ülkesine saldırı olduğunda diğer herhangi bir BM üyesı, kolektif nefsi savunma hakkı' ilkesi uyarın- ca saldırıya uğrayanın yardımına koşabilir mi? örneğin Türkiye. 51 maddeye dayanarak kolektif nef- si savunma hakkını öne sürüp Azerbaycan'a saldıran Ermenistan'a müdahale edebilir mi? Edebilir. Ancak bu otomatik bir müdahale hakkı değil- dir. Azerbaycan'ın Türkiye'yi yardımaçağırması gerek- lidir. Türkiye'nin müdahale hakkı ancak Güvenlik Konseyi gerekli önlemleri alıncaya kadar geçerlıdtr. Ay- rıca Türkiye, aldığı önlemleri derhal Güvenlik Konseyi'- ne bildirmekle yükümlüdür ve Güvenlik Konseyi harekete geçer geçmez Türkiye'nin, müdahale hakkı son bulur. Ancak şu noktayı vurgulamakta yarar vardır. Birleş- mış Milletler. NATO gibi ortak savunma örgütu değildır. Bir üyeye yapılan saldırı otomatik olarak tüm üyelere yapılmış sayılmaz. Kolektif savunma hakkı başka nasıl doğar? Şöyle doğabılir: Saldırıya uğrayan ülke ile aranızda bir savunma işbiriiği ya da ortak savunma anlaşması vardır.Anlaşmaya göre o ülkeye yapılacak saldırı size de yapılmış sayılacaktır. işte o zaman, ortağınız saldırıya uğrarsa sız de sava- şa katılırsınız. Ve bunu yaparken de BM yasasının 51. maddesinde öngörülen kolektif nefsı savunma hakkını 1 kutlandığınızı ileri sürebılirstniz. Zaten BM üyeleri arasında bu tür savunma işbiriiği anlaşmaları yapılırken genellıkle bunların Birleşmiş Milletler yasasının 51 maddesine dayandığı var sayılır. Bunun en somut örneği 1949yılındayaî?anm!ştır. Sov- yetler Birlıği o yıl kurulan NATO'nun, BM yasasına aykırı olduğunu, çünkü Güvenlik Konseyı'nin onayını almadan ortak askeri harekata izin verdiğini one sürmüştü. NATO ülkeleri de Rusya'nın suçlamasına karşılık ola- rak anlaşmanın BM yasasının 51. maddesındekı 'kolektif savunma' ilkesınedayandığını belirtmişlerdi. 51. madde çok net olmadığı için Türkiye, bu maddeye dayanarak duruma mudahale ederse dünya kamuoyu- nun ne tepki göstereceğıni bılemiyoruz. Azerbaycan la arasında savunma işbiriiği olsaydı Ankara kuşkusuz da- ha rahat hareket edebilirdi. Sorunun bir de başka yanı var: Türkiye Ermenistan'a müdahale ederse, o zaman da Rusya'nın Taşkent anlaş- masına dayanarak Ermenistan'a yardım etıne hakkı doğar. Burada yaptığımız sadece hukuksal yorum. Ama dış politikada son tahlilde belirleyici etkenln ekonomik ve askeri güç olduğu da bir gerçek. Sibirya'daki esrarengiz nükleer kaza ÇemoUTdensonra enbüyük felaket • Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin'in özel danışmanı Alexei Yablokov, Tomsk-7 sanayi kentindeki patlamanın yol açtığı radyoaktivitenin yüzyıllarca temizlenemeyeceğini söyledi. MOSKOVA-WASHING- TON (AA) - Sibirya'nın güne- yindekı Tomsk bölgesınde iki gün önce meydana gelen paüa- mada atmosfere sızan radyo- aktivite, Rusya basınında ge- niş spekülasyonlara yol açatı. Yetkililer ise bölgedeki çevre kırliliğı durumuna ilişkin ola- rak hala tutarsız ve çelişküi acı- klamalar yapıbyor. Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin'in çevre sağlığı konusu- naki özel danışmanı Aleksei Yablokov, Rossiskaya Gazeta- da yer alan açıklamasında Tomsk-7 sanayi kentinde mey- dana gelen patlamanın 1000 hektarbk bir alanda nükleer kırlenmeye yol açtığını ve bu bölgedeki radyoaktivitenin "yüzyıllarca temizlenemeyece- ğini" söyledi. Tomsk bölgesindeki "Rusya Olağanüstü Dunımlar Komi- tesinin" temsilasi de "Bölgede durumun tamamıyla kontrol altında olduğunu" bildirmesi- ne karşın bölgedeki durumu incelemek için "Çok sayıda uz- man personelin olay yerine git- mesini beklediklerini" bildirdi. Radyoaktifbulut BDT televizyonunun önceki gün Tomsk bölgesinden Yeni- sey nehrinın aşağı havzalanna doğru sürüklendiğinı bıldirdiğı radyoaktivite bulutu konusun- da da daha sonra herhangi bir açıklama yapılmadı. Gözlemciler yapılan açıkla- malardaki tutarsızlıklann, ka- za sonucunda ortaya çıkan tehlikenin en anndan bazı bo- yutlannın gizlenmeye çakşıldı- ğı kaygısını yarattığını belirti- yorlar. Bu arada Rossiskaya Gaze- ta, atmosfere ve çevreye radyo- aktivite sjzmasına neden olan kazanın insan hatasından kay- naklandığını bildirdi. ABD yardım önerdi Öte yandan ABD Rusya'ya, Sibirya'daki nükleer tesiste meydana gelen kaza konusun- da yardım önerdı. ABD Enerji Bakaru Hazel O'Leary konu ile ilgili olarak yaptığı açıklamada Sibirya'- daki Tomsk tesislerinde rad- yasyon sızıntısına yol açan ka- zayı ciddiye aldıklannı ve "Her türlü yardıma hazır olduk- lannı" bildirdi. O'Leary "Rusya'daki kaza, kendi tesislenmiz konusunda daha duyarlı olmamızı sağladı. Daha başka dersler çıkanp çı- karamayacağımızı görmek için Tomsk'dakı gelişmeieri çok yakından izliyoruz" ifade- sini kullandı. Amerikan çevre gruplan da kazanın Tomsk-7 kompleksın- dekı güvenlik koşullannın gev- şekliğı nedeniyle meydana gel- dığini belirterek uluslararası toplumdan Rusya'nın pluton- yum üretimini durdurması için baskı yapmasını istediler. Sibirya'daki kazanın 1986'- daki Çemobil felaketindcn sonra Rusya'daki en köıü nükleer kaza olduğu belirtilı- yor