Katalog

29EYLÜL 1990 KÜLTÜR-SANAÎ '. SAN SEBASTIAN FİLMFESTİVALİ CUMHURtYET/5 Ekimde veni de • Kültür Senisi — Ekim ayında yeni bir kültür-sanat dergisi yayın hayatına başlıyor. Atilla Ilhan yönetiminde çıkacak- yeni derginin adı • "Bakış:' Genel yönetmenliğini Hakan Altıner, yazdşleri müdürlüğünü Ülkü Karaosmanoğlu'nun yaptığı dergide, edebiyat, müzik, sinemadan televizyona dek çeşitli dallarda yazılar bulunuyor. Derginin ilk sayısında geniş olarak irdelenen konular arasında, şairlerin N.Evliyagil'in TRT için hazırladığı "Şiir Dünyası" adlı programı protestolan ve Mesut Yılmaz'ın "yeni" liberalizm hakkındaki görüşleri bulunuyor. Bakış'ın ekim sayısında yazın dünyasının birçok tanınan ismi yer alıyor. Ttirk sineması Oscar peşinde • ANKARA (AA) — Türkiye, Amerikan Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi tarafından dağıtılan 'En lyi Yabancı Film Oscan' yarışmasına bu yıl ikinci kez katıhyor. Kültür Bakanhğı Müsteşar Yardımcısı Cevdet Türkeroğlu, Türkiye"nin geçen yıl Tunç Başaran'ın TJçurtmayı Vurmasınlar' adlı filmi ile katıldığı 'Yabana Film Oscan'na bu yıl 31 ekim tarihine kadar vizyona giren filmlerden birinin yollanacağmı soyledi. Türkeroğlu'nun başkanlığında, sinema eleştirmeni Atillâ Dorsay, yönetmenler Orhan Aksoy ve Ömer Kavur ile Mimar Sinan Üniversitesi Sinema Böliimü Başkanı Prof. Sami Şekeroğlu'ndan oluşan seçici kurulun değerlendirmesi sonucu seçilecek yapım, yarışmada Türkiye"yi temsil edecek. Önümüzdeki günlerde ilk eleme için toplanacak kurul, vizyona giren ve hazırlanan filmleri tespit edecek. Kurul daha sonra saptadığı filmleri teknik, estetik, ses ve görüntü açısından değerlendirecek. Seçilecek film için özel bir tanıtım kampanyası hazırlanacağını belirten Türkeroğlu, "Variety" adlı ünlü sinema dergisine ilanlar verileceğini, akademi üyeleri için özel tanıtım seanslan yapılacağını söyledi. ^Soljenitsin mazide' • Kültür Servisi — Sovyetler Birliği lideri Mihail Gorbaçov, sürgünde yaşayan Aleksandr Soljenitsin'in "tümüyle geçmişte, Rusya'nın eski günlerinde, Çarhk monarşisinde yaşadığını" söyledi. Bir süre önce Soljenitsin'in, Rusya'nın geleceği üzerine "Komsomolskaya Pravda"da yayımlanan denemesi konusunda bir açıklama yapan Gorbaçov "Soljenitsin'in- politik görüşleri, bir politikacı olarak bana çok yabancı. Soljenitsin'in düşünceleri gerçeklikten uzak, üstelik ülkenin bugün içinde bulunduğu durumla ilgisi olmayan yorumlar içeriyor" dedi. Soljenitsin'in "kuşkusuz çok büyük bir insan" olduğunu söyleyen Gorbaçov, yazann tarihsel ve siyasal denemesini iki kez okuduğunu ve baştan sona çelişkili bulduğunu vurguladı. fe Kaybetmek Ifok' gösterimde • Kültür Servisi — Yönetmenliğini Çek asıllı Ingiliz yönetmen Karel Reisz'in üstlenip ünlü oyun yazarı Arthur Miller'in senaryosundan beyazperdeye uyarladığı "Kaybetmek Yok" Dünya Sineması'nda dün gösterime girdi. Yazarhğı kadar Marilyn Monroe ile yaşadığı aşkla da tanınan Arthur Miller'in "Bütün Oğullarım" "Satıcının ölümü", "Cadı Kazam" ve "Köprüden Görünüş" adlı oyunları fılme alınmıştı. Yazar en son 1%4 yılında "Uygunsuzlar" adlı filmin senaryosunu vazmıstı. Belgesellerle filmciliğe başlayan yönetmen Karel Reisz da kendi alanında tanınan isimlerden. Tony Richardson ve Lindsay Anderson ile birlikte "özgür sinema" akımımn öncülüğünü yaptı. 1961 yılında ilk uzun metrajh filmi "Sevişme Günleri - Saturday Night Sunday Morning"ten sonra birçok yapıma imzasını atan yönetmenin en çok beğenilen filmlerinden biri "Fransız Teğmeninin Kadını The French Leutenant's WQman!' Basrolkrinde Nick Nolte ve geçen sezon sinemalarda gösterilen "Kara Dul" filminden anımsayacağınız Debra Winger'ın paylaştıkları film, çekici güzel ve sırlarla dolu bir kadının küçük bir kasabada tanık olduğu adaletsizliği çözmek üzere bir dedektif tutmasıyla başlayan ilginç olaylan konu alıyor. "Kaybetmek Yok" dün Dünya Sineması'nda gösterime girmesi planlanan "Always - Daima" Fılminin yerine gösteriliyor. Yılın doga fotografı • Kültür Servisi — Türkiye Güzel Sanat Eseri Sahipleri Meslek Birliği GESAM ile BMS Hizmet Organizasyonu'nun düzenlediği "Doğa" konulu fotoğraf yarışmasında Cüneyt Oğuztüzün birinciliği kazandı. GESAM Başkanı Prof. Dinçer Erimez, GESAM Basm ve Halkla llişkilef Kurulu Başkanı Nezih Demirtepe, fotoğraf sanatçısı Sami Güner, 9 Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi öğretim üyeleri Orhan Alptürk ve Simber Atay, Foto Muhabirleri Derneği 2. Başkanı Ümh Turpçu ve IFOD üyesi Yusuf Tuvi'den oluşan seçici kurul, Izmir'de yaptığı değerlendirmede, dereceye giren sanatçılara armağan ve plaket verilmesini kararlaştırdı. 3 milyon TL para ödülü alan Oğuztüzün'ün fotoğraıîan, 15 ekimden itibaren BMS Sanat Galerisi'nde sergilenecek. Yarışmada ikinci Cem Turgay, üçüncü de Necmettin Külahçı oldu. Bunahma suçlu aranıyorBugün sona erecek olan senlikte hemen herkes programın zayıflığından yakınıyor. Suçlu, festivalin yeni yöneticisi mi, yoksa her biri bir öncekini aratan filmlerin yönetmenleri mi? VECDt SAYAR SAN SEBASTIAN — 20 ey- lülde başlayan 38. San Sebasti- an Film Şenliği bu akşam Alan PBkula'run son filmi "Presumed Innocenf'le (Tahminen Masum) kapanacak. Amerikan vergi sis- temini kıyasıya <j|estıren Paku- la, önemli bir dava sırasında öl- dürülen bir savcının ölümünün ardındaki gerçekleri araştırıyor. San Sebastian'da suçlu arayan yalnızca Pakula değil. Hemen herkes bu yılki resmi programın zayıflığından yakınırken, bir yandan da bunun sorumlusunu aramaya kalkışıyor. Suçlu, fes- tivalin yeni yöneticisi mi yoksa her biri bir öncekini aratan film- lerin yönetmenleri mi? Avnıpa sinemasının ayakta kalması adına girişilen bunca çabadan sonra Uretilen filmlerin sıradanlığı son umutlann da uçup gitmesine yol açacak nere- deyse. Hiçbir yeni düşünce, es- tetik caba içermeyen filmler ne eleştirmenleri tatmin ediyör ne de seyircileri. Kimi yönetmenler kendi dünyalarına dalmış, seyir- ciyi iyiden iyiye unutmuşa ben- ziyor. Kimseyle bir şey paylaş- maya da pek niyetleri yok. Ki- mileriyse politik fdm yapacağım diye elli yıllık klişilere sığınmış. Budurum yalnızca Avrupa sine- YARIŞMADA BÜTÜN KAPILAR KAPALIYDI' — Memduh Ün'ün yönettiği "Bütün Kapüar Kapah}dı", San Sebastian Film Şenliği'nin yanşmalı bölümünde. Filmin başrollerini Ugur Polat ve Aslı Altan paylaşıyoriar. ması için geçerli olmakla kalmı- ca "suçlu"su olarak Amerikan yor. öteki ülkelerde de durum sinemasını göreceksin, sonra da daha parlak değil. San Sebasti- en eli yüzü düzgün filmler ora- an Şenliği programlarında her dan çıktı diye Amerikan filmle- zaman agarbklı bir yeri olan La- rine övgüler yağdıracaksın. Sine- ma dünyasının geçirmekte oldu-tin Amerika sinemalannın ben- zer bir bunalımı yaşadığı, izle- diğimiz filmlerden anlaşıüyor. Festival sonuna yaklaşırken, elle tutulur birkaç filmin Ame- rikan yapımı olması, eleştirmen- lerin yalnızca bu filmlerden olumlu bir biçimde söz etmele- rine yol açıyor. Bu da başhbaşı- na bir çelişki. Dünya sineması- nın bugünkü dunımunun başlı- ğu bunalım eleştirmenlere de yansıyor olsa gerek. tzlediğim filmler arasında, Joel Coen'in "Miller's CrossİDg" adlı yapıtı seyircinin ve eleştirmenlerin beğendiği tek film oldu neredeyse. "Blood Simpte" adlı filmiyle tamdığımız Coen yine bol şiddet ve arasıra hoş espriler içeren bir mafya fÛ- mi yapmış. Rahat izlenen bir film, hatta biraz fazla rahat. Şiddeti seyirciye alabildiğince olağan bir olgu biçiminde kabul ettiren sayısız Amerikan filmin- den biri. Eleştirmenlerin sert yargıla- nndan paçayı kurtaran yok gi- bi. Yanşmaya seçilen Türk filmi "Bütün Kapüar Kapalıydı" da bu furyadan nasibini fazlasıyla alanlardan biri. lspanyol bası- nında "Bereket, sinemanın bü- tün kapdan kapalı degildi" gi- bisinden değinmeler yer ahrken, Memdoh Un'ün sinemasının çok gerilerde kaldığı vurgulanı- yordu. Fransız yönetmen Pierre Be- ncfcot'nun "Catherine G'nta Serüveııi" adlı filmi de Fanny Ardant ve Hanna Sckygnlla gi- bi oyunculann çabalanna kar- şın basının sert yargılanndan kurtulamadı. "Domaoi Acad- ra"nın umut veren yönetmeni Daniele Lucbetti bu umutlan bir çırpıda harcayıveriyordu. Mek- sikalı Rojo Amenecer'in "Tan" adlı politik filmi ise güvenlik gilçlerinin solcu gençlere yöne- len terörünü anlatırken, iyi ni- yetin iyi bir film yapmaya yet- memesinin tipik bir örneğini ve- riyordu. Kalabahk bir grup halinde San Sebastian'a gelen Ruslar ve Ukraynalılar kendilerini bekle- yen gelecek konusunda pek de iyimser görünmüyordu. Perest- roykanın yarattığı heyecan, san- sürün kalkmasının verdiği se- vinç, yerini yeni kaygılara bırak- mış görünüyordu. Kapitalist ekonominin acımasız çarkları içine girmek üzere olan bütün sosyalist ülke sinemalannda önümüzdeki yıllarda ciddi bu- nalımlann yaşanacağı apaçık görülüyordu. Yine de Yori Ma- min'in "Favori"si, sakalla bıyı- ğın komşusu "favori"yi anlat- masına karşın yanşmanın rahat- hkla favorisi olarak gösterilebi- lirdi. Bakalım jüri ödülleri nasıl paylaştıracak? Kendi payıma, üyesi olduğum FIPRESCI (Ûluslararası Sinema Yazarlan Birliği) jürisinin ödüllendirile- cek film bulmakta epey zoriana- cagını şimdiden söyleyebilirim. Türkiye Felix 9 te yok GÜNER YÜREKLtK ~ BERLİN — Dün Berlin'de düzenlenen basın toplantısın- da "Felix" Avrupa Film ödül- leri'ne aday filmler açıklandı. Bu yıl 3. kez düzenlenen "Fe- lix" ödüllerine 27 ülkeden 40 kadar film gönderilmişti. Bu filmler arasından yedisini Ziil- fü Livaneli başkanlıguıdaki ön jüri Felbc'e aday seçti. Felbt'e aday filmler arasında Türkrye yok. Türkiye bu yıl ön eleme- lere Yusuf Kurçenli'nin "Ka- rartma Gecderi", Reha Er- dem'in "A Ay!"ı ve belgesel bir film olan "Keçenin Teri" Ue katılmıştı. Yapılan açıklamaya göre bu yıiki Felix ödüllerine aday filmler şunlar: The Guardian Angel (Koruyucu Melek) ls- veç; Cyrano de Bergerac, Fran- sa; Interrogation (Sorgu) Po- lonya; Motber (Ana), SSCB; Aj Carmela, Ispanya; Open Doors (Açık Kapılar), ttalya ve Match Factory Girl (Kibrit Fabrikası Kızı), Finlandiya. SSCB'den Gleb Panfilov, lspanya'dan Carlos Sanra ve Finlandiya'dan da Aki Kauris- malu, bu yılki Felix'e aday se- çilen filmlerin tanınmış yönet- menleri arasında. G«rard De- perdieu (Cyrano de Bergerac) ile Carmen Maura (Ay Carme- la) ise ön jürinin seçtiği en iyi erkek ve kadın oyuncu aday- lanndan. Felix'i alacak filmler ve sa- natçılar 2 aralıkta bu yılın Av- rupa kültür başkenti olan Glasgow'da yapılacak törende açıklanacak. Felix'i alacak film ve sanatçılan Ingmar Bergman başkanlığındaki jüri belirleyecek. Jüride, Ingmar Bergman'ın yanı sıra Deborah Kerr, Jeanne Maoreau, Marga- retla von Trotta ve Andrey Smirnov gibi dünya sineması- nın önde gelen isimleri bulu- nuyor. Bu akşam Açıkhava Tiyatrvsu'nda30. sahneyaşına basacak olan Hadi Çamarv Hacizli bir tiyatrocuyuınBu akşam 21.30'da Açıkhava'da düzenlenecek geceye Yüksel Uzel, İbrahim Tatlıses, Müjda Ar ile Uğur Yücel, Edip Akbayram, Osman Yağmurdereli ve Halit Kıvanç da katılacak. lan ile günümüze geldi. Sanat- çırun en sevdiği oyun: "Kelebek- ler Özgürdür", en sevdiği rol: "Yer Demir Gök Bakır"daki vurgun Ahmet... — Sizce bir ti\atrocu konkor- MERT ALİ BAŞARIR dato ilan edebilmeli mi? CAMAN — Kime karşı? Biz sanatçı gibi görülmediğimk için adımız ticaret odasında lokan- ta ve eğlence yerleri olarak işlem görüyor. Geçen yıl Kadıköy Ad- liye binasında oynadığım halde beni bulamayıp gıyabımda tu- tuklama cezası verdiler. Sonra evimden polis zoruyla götürdü- ler. 2milyon 40 bin lirayı eşimden 1%2 yılında "Altın Yumnık" oyununda profesyonel olan ti- yatro sanatçısı Hadi Çaman, bu akşam saat 21.15'te Açıkhava Ti- yatrosu'nda 30. yılını kutlaya- cak. Yüksel Uzel, İbrahim Tat- lıses, Müjde Ar-Ugur Yücel, Edip Akbayram, Osman Yağ- murdereli ve Halit Kıvanç'tan oluşan kutlama gecesi kadrosu için sanatçı, "Benirn Açıkhava- da sergileyecek ne Eviiam ne Kuşlanm ne de modası geçmiş Batı Yakası Hikâyem var. Üç ki- şilik oyunumla bu geniş mekân- da izleyiciye ulaşamam" diyor. Geceyi devlete olan borçlarım ödemek için düzenlediğini behr- ten Çaman, "Bu şenlik vergi da- ireleri ve SSK için... Soyadı Ça- man olan telefonlann hacizden kapatdmaması için" açıklama- sını getiriyor. Sanatçı, söyleşiye başlamadan önce şöyle bir soru yönelriyor: "Annemin tek kusu- ru 30 senesini tiyatroya vermiş bir adamı peydahlamış olması mi?" Devletten yana çok dertli olan sanatçı, yakınmalannı siır- dürüyor: "SSK'nın en büyük yaptınm gücü telefona haciz ge- tirmek... Samyorlar ki telefona haciz konunca evde saklanan paralar ortaya çıkacak. Kunım- lar Vergisi, KDV ile SSK prim borçlannı alt alta yazmaya kor- kuyoram." Hadi Çaman, Donnen Tiyat- rosu, Gülriz Sunıri-Engin Cez- zar Tiyatrosu, Nisa Serezli-Tolga Aşkıner Tiyatrosu'nda rol aMık- EN SEVDİĞİ OYUNDA - 1982 yılında Yeditepe Oyunculan'- tan sonra Şan maceraşı ile Kas- n ı kuran Hadi Çaman'ın en sevdiği oyun, "Kelebekler Özgür- teüı Vakası'na da katıldı. 82 yı- d ü r . " H adi Çaman, 1983 yılında Meral Niron'la biriikte hnda kurduğu Yeditepe Oyuncu- "Kelebekler Özgürdür" adlı oyunda dostumdantoplayıpödeyebildim. — Bu 30 yılda tiyatrodaki se- •inçlerin, kırguuklann, dargın- lıklann neler? ÇAMAN — Kendi adıma söylemek istediklerimi genel an- lamda söylemek istiyorum. Bir özel tiyatrocu olarak en büyük kırgınüğım devlet tarafmdan bir sosyal güvenceye kavuşturula- mamış olmamız... Bugün Allah ömür versin ustalarım ya bod- rum katlarında ya da varlıkh dostlannın himayesi altında ömürlerini törpülüyor. Bir dö- nemin Allah'ı Muammer Kara- ca toprak altında değil, haciz al- tında kaldı. Toto Karaca, tiyat- rosunu kapattıktan sonra evini satıp devlete olan borçlannı ödedi. Cemal Sahir, Türk Mü- zikal Tiyatrosu'na bir dönem adını yazdırmış, daha Devlet Ti- yatrosu bile kurulmamışken Anadolu'nun en ücra köşeleri- ne Batı kültürü taşımış bir adamdı. Her sene jübile yaparak yasamaya çalıştı. Sonunda sefa- let içinde uçup gitti. Ama olsun tiyatro tarihinde adı geçiyor. Be- nim için tiyatro yapabilmiş ol- mak en büyük sevinç kaynağı. Bundan da önemlisi "Bu gece- de oynadım" diyebilmek... Sizin Uğur Muntcu'nun şu sözünü hiç unutmuyorum: "En bayırlı özel teşebbüs özel tiyatrodur" diyor. Bir de 30 yıldır beni çok üzen şey, biz tiyatroculann birbirimizi hiç sevmememiz... Benim hiç özel yaşamım olmadı, ama özel tiyatrom oldu. Donnen Tiyatro- su'nda geçirdiğim 10 yıl yetişme- me yaradı. 72'de Dormen Tiyat- rosu kapandığı zaman evimiz- den "cenaze çıkmış" gibiydi. 22 Aralık 82'de kendi özel tiyatro- mu kurduğum gün Efe'ye (oğlu) kardeş geldi sandım. "Kelebek- ler Özgürdür"le özgürlüğüme' kavuşacağımı sanmıştım. ÖSS — ÖYS Hazırlıklarınız İçin İSTANBUL ŞUBESİ İnsan Hakları Derneği III. Olağan Genel Kurulu 30 Eylül 1990 günü saat 10.00-18.00 arasında Dereboyu Cd. No. 110 Ortaköy adresindeki Barbaros Sineması'nda (Ortaköy Kültür Merkezi) yapılacaktır. Tüm üyelere duyurulur. İNSAN HAKLARI DERNEĞİ İSTANBUL ŞUBESİ "Vakit Naldttir" ÖSS-ÖYS zamanla yarıştır... Çok Hızh Okuma (Ç.H.O.) uygulamaları ile %100 zaman kazancı... 1990-91 öğretim yılında AŞAMA DERSANESl'nde yalnızca Aytnm Sı. navına katılan ve başanlı olan öğrenciler öğrenim göreccklerdlr. NOT. Sınava katılmak için önceden bir fotoğrafınızla başvurunuz BAŞSAĞUĞI Çahşma arkadaşımız ÖZCAN TABAN'ın babası AHMET TABAIN'ın vefatım üzüntüyle öğrendik. Merhuma Tanndan rahmet, arkadaşııtuza, ailesine ve tüm yakınlanna bassağJığı dileriz. CUMHURİYET ÇALIŞANLARI Halitağa Cad. Kıvanç Sok. No: 7 Kadıköy-İST. Tel: 345 00 22 • 336 87 61 GİZEM dünyaya geldi. IDostlanmıza duyururuz SİBEL-ERDİNÇ Ö2SU Grup lCbrum'un yenikaseti • Kültür Servisi — Çağdaş halk müzdğini perspektif edinen Grup Yorum'un "Gel ki Şafaklar Tutuşsun" adlı beşinci kaseti çıktı. Kasetin A yüzünde, "Gel ki Şafaklar Tutuşsun", "Ftrhat", "Koçaklama", "Direnişçilerin Cevabı", "Umut ve Halay", B yüzünde de "Haydar'ın Türküsü, Apo'nun Türkusü ve Hasan'ın Türküsü", "Dağlara Doğru", "Madenciye Ağıt", "16 Mart" ve "Sasa Horonu" isimli parçalar yer alıyor. Tezkan Ibncada • Kültür Servisi — Lalehan Tezkan'ın resim sergisi 8 ekimde Nişantaşı'ndaki Yonca > Modern Sanat Galerisi'nde açılacak. 1984 yılında Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Resim Bölümü'ne giren, 1988 yıhnda Prof. Ergin Inan atölyesinden mezun olan Tezkan'ın sergisi 29 ekim gunüne kadar açık kalacak. 198S yılında Adana'da Sakıp Sabancı Kültür Vakfı Resim Sergisi'ne, Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Güz Dönemi Resim Sergileri'ne (1985-86-87) ve bu yıl Mt) Yüksek Lisans öğrencileri Sergisi'ne katılan Lalehan Tezkan'ın Yonca'daki sergisi, ilk kişisel resim sergisi olacak. Priııce liste başı • NEW YORK (AP) — "Thieves In The Temple" adlı parçasıyla Prince, ABD listelerinde iki haftadır baş sırada bulunuyor. Nelson'un "Love and Affection" adlı parçası da iki sıra yükselerek Prince"in hemen altında yer alıyor. Bu arada ikinci sırada bulunan, "Blaze of Glory" (Bon Jovi) ikinci sıradan Uçe düştü. Bu hafta sadece bir yeni isim ilk 10'a girebildi. ABD'de Paul Young, "Oh Girl" adiı parçasıyla. Parçah bohça sergisi • Kültür Servisi — Sevim _ Hanif ve 89-90 grubunun parçalı bohça sergisi, 7 ekimde Sadberk Hanım Müzesi'nde sergilenmeye başhyor. Mutlu Hobi-Sergi Sanat Odası'nca düzenlenen sergi, 16 ekime kadar sürecek. Şiir yarışması • Kültür Senisi — Kartal Halkevi, "EylüUerde Yeşerecek Toprağım" adı altında bir şiir yarışması düzenledi. Son katılma tarihi 13 ekim olarak belirlenen yanşmada ilk üç dereceye girenlerin ödülleri 30 ekim günü Kartal Halkevi'nde yapılacak bir törenle verilecek. Müştak Erenus, Meüh Cevdet Anday ve Enver Ercan'ın seçici kurulu oluşturduğu yanşmaya katılmak isteyenler, Kartal Halkevi Yakacık Yolu Kartal Itfaiyesi Kat 2 Kartal adresine başvurabilirler. RESTAURANT BAR