Katalog

CUMHURİYET/12 EKONOMİ 8 KASIM 1990 DÖVİZ KURLARI 8KASM19M Oimzm Cınsı 1 ABO Doları 1 B AJman Markı 1 Avusiralya Dotan 1 Avuslurya Şılmı 1 BeMkaFrangi 1 Darurrarka Kronu 1 Fın Markkası 1 Fransu Frangı 1 Hollanda Flonnı 1 Isveç Kronu 1 Isvıçre Frangı 100 Italyan Uret 1 Japon Yenı 1 Norveç Kronu 1 Stertn 1 S Arabıstan Rıyalı Dövız Atış OOTO Satiş 2753 48 1854 19 2142 21 263 93 9015 485 20 777 06' 553 46! 164613 497 28 2214 30 247 39 2158 476 39 5436 76 734 26 2759 00 1857 91 2146.50 264 46 90.33 486 17 778 61 554 57 1649 43 498 28 2218 74 247 89 2162 477 34 5447 65 735 73 Efettıf Alış 2750 73 1852 34 2105 79 263 67 88 61 480 35 763 84 552 91 1644 48 492 31 2112 09 24318 2136 471 63 5431 31 721 78 ALTIN GÜMÜŞ Cumhunyet Reşat 24 ayar alün 22 ayar büezık 900 aya/ gümüş Vakrlbank Altmı Zjraat Altını HAAItm M Banusı 1 Ons S Alıs 229 000 265 000 ' 34500 31 100 418 185 000 191000 137 500 384 10 Satış 234 000 280 000 34 600 34 100 445 190 000 196 000 190 000 385 25 TL Intertanto Ort Faıs 59 86 Efektrf Satıs 2767 28 1863 34 2152 94 265 25 90 60 487 63 780 95 556 23 1654 38 499 77 2225 40 248 63 2169 478 77 5463 99 737 94 $ 1 4850 Alman Marfcı % 4 9750 Fr Franjı $ 1 6726 Hot Ftormı $ 1 2434 Isv Frangı S 1112 991ta! Lrretı $ 127 60 Japon Yenı $ 3 7500 S Arab Rıyalı £ 1 9745 t SERBEST PİYASADA DÖVİZ ABODoian îatı Alman Marta svıçra Frangı Hollanda Ftonnı ngdız Sterlını Fransa Franoı 100ttatyanLıreb SAAyai AvusH'rya $ftm Alış 2790 1880 2235 1655 5500 556 247 733 265 Satış 2795 1885 2240 1662 5540 560 250 738 268 DÖVE int ($ı = 2782 BOBSAPA İŞLEMLER 7 USİM 1990 AU TeBS (BU) AM>x* AkomenlD Msa(BU) AlartoHoMng AnadoluOn Arçalft Asdsm -Ay«»z Bagfas Bofc Cımento Bnsa ÇnMafe (Sraın ÇMkHıbt CTOJ Ç Bektn» OemrtHnk Denot Cam DmHoMhg Doftsan (8U) W EBajı Yatnm Eczacıba» Ibç E p B n a l * EgsEndusrl EgeSûbre EnkaHoHng Ercıyas Btraol* EreOfi OÇ F<ns Mumnyun FransöarUı Good-Ve» GûbreF* Hetms ktatf Knlmı I ItoBr Rsttı bnrOÇ uocara Karıonsan K» KantGıda KacczEMank *oç Yıtmn Konya Cimento Kortsa Koruma Tar KjOhya Porstten IMmaTakım U n SmtraJ Uet» Nasas NetHotoıg NHTuftzm OkanTeksa Ofnuk» OIDSin Parsm PEG PfofBo Pettam PıruıSut Pmar EMegre Et PmrSu SanlraJ Holonç Sartnysai Srfaş S Tam Sıçorta TDçsıırt Tekstatunk TGamtıB T Is Bank (8) T Is Bartc lCI ToprakKaOıt TrakyaCam TSkmtns T Snaı K B*W TQ D6«um T luDoıg Tmuntaf* Vastel Yasas VapıK Ban» Yunsa önceie se- ans lecon 5900 13000 4100 19250 25500 6000 18000 »00 «000 13250 13500 4650 4400 6000 4700 13750 7100 3000 9000 5200 11OO0 37500 58000 31500 M00 1000 4150 5900 10750 6500 61X 4800 1100 10500 5600 2200 36600 10000 1100 8900 4600 10500 29000 15750 M250 16000 21500 4100 8000 2100 14750 11250 2650 1200 10500 8800 550 1400 1950 2400 0 1200 2900 11250 7200 «50 2000 4450 600 1200 5900 4400 4550 38000 37000 10500 9000 3700 5600 5400 3900 4050 35000 10000 7600 6200 17500 22000 3650 8000 4250 3700 6000 2050 6300 4050 Bugunku endüsuk 5300 12500 3900 18000 24000 5600 17250 2350 44000 1X00 12750 «00 42S0 5700 «00 13000 7100 2850 8409 4900 10250 36000 56000 30000 8000 1000 4100 »000 10250 6500 5700 4550 1050 9750 5300 2100 34500 9700 1050 8500 MOO 9750 29000 15000 17500 15000 20000 3«00 7600 1950 13750 10750 2500 1100 9750 8200 525 1350 1850 2200 6500 1100 2750 10500 6800 4100 1900 4250 550 1150 5500 4600 4350 35500 35000 10000 9000 3550 5400 5300 3700 3900 33500 9500 7500 5900 16750 20500 3500 7600 4000 3700 570O 1950 6000 3900 Bugunku en yutoek 5400 13000 4000 18000 24500 5700 18000 2350 44000 12750 13000 4450 4250 6100 4600 13500 7100 2SS0 8600 4900 10250 36500 57000 32000 8000 1000 4400 6000 10500 6500 5800 4550 1100 10000 5300 Î100 34500 10000 1100 8600 4500 975C 29000 15500 18000 15500 2OOO0 3900 7800 2100 14O00 10750 2700 1100 9750 8500 550 1500 2000 2300 6500 1100 280G 10750 7200 4150 1900 4300 575 1309 5500 4750 4400 35500 36000 10000 9000 3550 54O0 5300 3900 4000 34000 9750 7600 6000 T675O 21000 3500 7600 4350 3700 5700 2000 6200 4100 Bugünkü kapantş 5300 13000 3950 18000 24000 5600 17250 2350 44000 12500 12750 4400 4250 5700 4500 13000 7100 2850 8400 4900 10250 36000 56000 30000 8000 1000 4300 6000 10250 6500 5700 4550 1050 9750 5300 2100 34900 10000 1100 8500 4400 9750 29000 15000 17500 15000 20000 3800 7600 1950 13750 10750 2600 1100 9750 8200 525 1500 1900 2300 6500 1100 27S0 10500 7200 4100 1900 4250 575 1150 5500 4600 4350 35500 35000 10000 9000 3550 54O0 5300 3700 3900 33500 9500 7600 5900 16750 20500 3500 7600 4350 3700 5700 2000 6000 3900 mfttarı 41200 76800 282135 4600 18950 8400 121740 3000 4000 114300 27800 M460 1400 123M0 17JO0 243214 800 1400 59790 23700 4400 47400 54400 17050 9400 20800 9625 1600 332375 2000 14000 6200 248100 11600 7616 12700 3690 S400 47300 18000 118500 1680» 8408 209» «0650 27800 1900 56300 11600 107700 23400 17500 62740 400 600 »100 384700 192» 38» 26312 '800 600 10600 69900 47300 68700 14100 4800 82400 12OD0 3000 2200 8700 1050 43006 2800 400 8800 1300 2400 32454 80000 7700 13*400 20100 163200 11400 222O0 11600 17850 11200 400 1000 96670 481850 51100 Ençokste. yaoilan »» 5300 12750 3900 18000 2400G 5600 17250 2350 44000 12500 12750 4400 4250 5700 4500 13000 7100 2850 8400 4900 10250 38000 56000 3O00O 8000 1000 5700 4550 1050 9750 5300 2100 34500 9700 1050 8500 4400 9750 29000 16000 17500 15000 20000 3800 7600 1950 13750 10750 2650 1100 9750 8200 525 1350 2000 2200 6500 1100 2750 10500 6800 4100 1900 4300 575 1150 5500 4EO0 4350 35500 35000 10000 9000 3550 5400 5300 3700 3900 33500 9500 7500 5900 16750 20500 3600 7600 4000 3700 57O0 1950 6100 3900 AJırlrtfı ortfiy 5318 12743 3912 18000 24117 5638 17321 2350 44000 12524 12767 4409 4250 5720 4509 13065 7100 2850 8438 4900 10250 36085 56130 30121 8000 1000 10280 6500 5720 4550 1061 9764 5300 2100 34500 9788 1050 8506 4377 9750 29000 15085 17567 15054 20000 3818 7636 1959 13834 10750 2622 1100 9750 8215 525 1397 1966 2213 6500 1100 2764 10632 6878 4108 1900 4284 573 1162 5500 4660 4357 35500 35100 10000 9000 3550 5400 5300 3706 3904 33513 9502 7502 5913 16750 20535 3500 7600 4182 3700 5700 1957 6061 3927 I ırtrtll NRM (DânM: 4717.lt) •aca*.. ~M.8CUK.198l aim: 2*M I YATIRIM FONLARI 6 KASIM 1990 Ç** Ç*t» DMoi (H) Iş Yatınm-1 Iş Yatınm-2 Iş Yatınm-3 Iş Vatmm-4 Iş Yatmm-6 lnterfon-1 lnterton-2 lnterfon-3 lntBrfon-4 Iktrsat Yat-1 Ikttsal Yat-2 Iküsal Yat-3 Iktısat Yat-4 Iktısat Atılım Fon Garant Yatmm-1 Garamı Yannm-2 Garant Yatinjn-3 Garantı Yahnm-4 Esbank Fon-1 Esbann Fott-2 Esbank Fon-3 YKBYat Fonu YKB Sektör Fon YKBrtese Fon YKB Kamu Fon YKBUkıtFon YKB Karma Fon YKBOövcFon YKB Kaprtal F. YKBAkMF Vakıf Fon-1 VSKıf Fon-2 \tokjf Fon-3 Vakıf Hisse Vfclcrf Oûnya Fon \fckrf Fon-6 Dçfaank Mavı Oşbank Beyaz Dtşbank Pembe Tûtûn Fon Mıtsuı Fon-1 Mlsui Fon-2 Ftnans Fon-1 Finans Fon-2 finans Fon-3 Finans Fon-4 Rnans Fon-5 Ziraat Fon-1 Ziraat Fon-2 Ziraat Basak Fon Ziraat Fon-4 Halk Fon-1 Halk Fon-2 Pamuk Fon Pamuk Hısse Emlak Fon-1 EnHak Fon-2 Innpec Fon-1 Impoc Hıss8 TöoankFon Sûmer Fon Denız Fon Ege Fon KaBanma Fon Demr Fon Tartş Fon OrtakFon Tûrtöank Fon Netbank Fon EO Fon U07B7 140389 091089 1701SO 04D690 19.09.87 141257 27IKB9 16.09B7 100239 08Û2B9 280289 111259 221087 10.03,89 12JK30 3O05.90 16.1157 311059 11.07.90 021157 070358 070358 070358 07J0358 070358 020159 190650 190650 09.0558 240459 181059 220330 26.03.90 14.0630 280658 100459 28.0630 04X1758 1&0758 2aiQfi9 2Û03S9 200759 181259 20.0350 05.1150 091059 M.0290 14X1290 2O0690 011159 08.0150 020150 280650 220150 18X1750 02X1250 040550 280350 120250 16D450 04.0530 06.0630 07.0550 110650 270650 03X1950 051190 011150 10500 20000 1O000 10000 loooo- 10661 9960 9959 11200 9764 9806 9596 9590 10.000 9976 9731 10437 9536 10319 10.000 10.000 10477 9785 9713 9795 9.693 9528 9294 10.000 9542 1O000 48.279 10444 9594 9574 1O000 10X67 20558 10011 11021 40000 10.000 9546 9556 10428 9558 10.000 1O100 10X100 1O000 1O000 11397 10J57 10724 10469 10.000 10.000 10.066 9562 1O000 10405 10508 10.000 1O000 10006 1O000 1O000 1O000 1O000 1O000 61226 40735 16316 13500 11559 46501 4Û440 21150 19329 38562 31580 15062 15207 12337 47096 22 223 14 415 12 298 47581 15537 11.351 44 611 35182 54 405 34 491 30123 34492 15.821 11486 8647 35137 90515 16519 11287 12128 11314 31506 41345 11601 34171 125532 15364 21049 15170 12 000 10013 17723 13625 14039 12510 17653 14083 61257 4O701 16330 13912 11565 46555 40488 21175 19351 38.707 31716 15.078 15224 12 262 47151 22 248 14358 12 244 48039 15545 11357 44588 35 220 52 008 34528 30157 34 418 15540 11491 8583 35176 90615 16536 11X67 12120 11232 31585 41569 11516 34 212 125548 15379 21073 18.080 15187 12Xf14 10.026 17505 13511 14X66 12530 17533 14053 12459 14 796 11501 13512 10323 12 719 14345 14396 12382 12589 12 057 12 024 10525 10666 10022 1O077 12421 14505 11510 13528 10334 12 730 14359 14 412 12397 12598 12 070 12 039 10537 10651 10029 10077 005 -008 009 009 005 012 012 012 011 012 011 011 011 -061 012 011 -040 -044 012 005 005 -005 011 411 011 011 -021 012 0.04 -074 011 011 010 -2XM -0.07 -072 007 006 013 012 009 010 011 011 011 012 0.13 •057 -O10 012 016 -011 -021 0.14 -031 006 008 012 011 009 010 011 012 007 011 012 011 -014 007 000 Çevreye Hçeriderf çözüm Kimya SanayicileriDerneği: Çevre korunması, insani bir görev Yeryüzünü kirletenlerin başında gelen kimya sanayiinin Türkiye'deki temsilcisi Kimya Sanayicileri Derneği, özdenetim ve bilinçlenmede önemli bir sorumluluk yüklendiğini biliyor. Ancak Dernek Başkanı Alber Bilen "Çevre her şeyden önce bir kültür sorunudur" diyor. AYŞEN GÜR Yeryüzünu kirletenler arasında genel- Iikle ilk akla gelen suçlulardan biri, kim- ya sanayii. Üye sayısı henuz istenen du- zeyde oîmasa da, bu sanayinin temsilci- si sayılabilecek Türkiye Kimya Sanayi- cileri Derneği de, çevre korunmasının sektörun bir "dış" sonınu değil, "iç" so- runu olduğunu kabul ederek bu konu- da bazı girişimleri başlatmış dunımda. Ancak bu girişinılerin ne ölçüde etkili ol- duğunu gösteren çok somut veriler yok. Çünku konu, dernek başkanı Alber Hi- len'in bir cümlesiyle özetleniyor: "Çev- re bir inanç ve kültür sorunudur." Ancak bu kultur bellı bir ölçüde Tür- kiye*de de "filizlendiginden", Turkiye Kimya Sanayicileri Derneği'nin önceki akşam basına verdiği yemekte, kimyacı- ların diğer sekıörel sorunlarından çok, çevre sorunları tartışıldı. Doğanın ve onun bir parçası olarak insanın "katle- dUnjesi"ne, hem üretim sureci hem de pi- yasaya sürdüğü urünler açısından belli bir "katkı"da bulunan kimya sanayici- leri, kurduklan derneğin, bu konuda öz- denetimi ve bilinçlenmeyi sağlamakta önemli bir işlev yüklendiğini belirttiler. Dernek, Istanbul Sanayi Odası bün- yesinde bir çevre grubu oluşturulması için girışimlerde bulunmuş, tSKI ile or- tak bir Çevre Ihtisas Komisyonu kurul- masını sağlamış. Çevre sorunları ve tek- nik güvenlik konusunda seminerler dü- zenliyor, Türk Kimya Vakfı aracılığıyla bu konuda araştırma ve eğitim çalışma- lan yapıyor. Kimya Sanayicileri Derneği nin ilginç bir çalışması da kimyasal silahları kap- sıyor. Dışişleri Bakanlığı'nın çağrısıyla, dernek yetkilileri, Sanayi ve Ticaret Ba- kanlığı'nın koordinatörlüğünde Genel- kurmay Başkanlığı, Hazine, MKE ve Petkim'le birlikte teknik bir komitede ça- lışmalannı sürdürüyor. Bu komite, kim- yasal silah kapsamuıa giren kimyasal maddelerin kullanımı ve üretimiyle bun- lara getirilecek sınırlamalan saptamak ve denetlemekle görevli. Ancak kimya sanayiinin çevreye bakışı konusundaki gerçek durum ne? Dernek Başkanı Alber Bilen, kimya sanayiinin özü açısından çevrenin "dogal düşmanı" olmadığına inanıyor. Almanya'da bir mahallenın ortasında solvent üreten bir fabrikayı örnek göstererek gerekli ön- lemler alındığında, sanavınm faaliyetini rahatlıkla surdüreceğini belirtiyor. Bilen avnca. kimya sanayiinin, çevre kirlenmesine çözum bulmakta da bir anahtar gorevi üstlendiğini sözlerine ek- liyor. Gerçekten de Batı'da çevre kırlili- ğüıi önlemeye yönelik olarak çalışan, üs- telik kazancı da "yerinde" olan bir alt sektör bulunuyor. Ancak bu konuda faz- la bir talep "bissetmeyen" Türkiye'de bu alt sektörun gehştiğini söylemek çok zor. Gerçekten de, "çevre sonınunu insa- ni bir sorun olarak gören" Türk Kimya Sanayicilen Derneği'nin üye sayısının he- nüz 59 olduğunu, halbuki yalnızca lstan- bul'da bu sektörde 160'tan fazla kuru- luşun çalıştığını eklersek derneğin işin henüz başında olduğu anlaşılıyor. Dernek yöneticilerinden, Türk Hen- kel'in Genel Müdüru Can Paker ise du- rumu şöyle ozetliyor: "Sanayicüer, hiçbir zaman kendilikle- rinden çe>re korunması için önlem al- mazlar. Bunun saglanması için kamuo- yunun, basının, devlelin, yore halkının ve sana>icilerin kendi derneklerinin bas- kısı şarttır." Sigorta şirketleri bilinen poliçeleri 'yeniden ısıtıp'piyasaya sürüyor Kâr kaybına karşı da sigorta "Kâr Kaybı Sigortası" ile şirketler, yalnız uğradıkları kazaya karşı değil bu kazanın zincirleme mali etkilerine karşı da sigortalanmış oluyorlar. Ekonomi Servisi — Yeni du- zcnlemelerle yoğun bir rekabeı ortamına giren sigorta sektörü uzun yıllardır Türkiye'de uygu- lanan, ancak dar bir kesime hi- tap eden poliçeleri de "yeniden ısıtıp" piyasaya sürerek yaygm- laştırmaya çalışıyor. önceki gun "Kâr Kaybı Si- gortası" adındaki uygulamayı iş çevreleri ve sigorta sektörüne "Türkiye'de ilk kez uygulanan poliçe" diye tanıtan Commerci- al Union Sigorta'nın Genel Mü- dürü Cemal Ererdi de bu sigor- ta türünun 10 yıldır Türkiye'de uygulandığını itiraf ediyor. Erer- Izmir'de belediye memıırları sendika kuruyor İZMtR (Cumhunyet Ege Bii- rosu) — Belediye memurlannm sendika kurma cahşmalan ivme kazanıyor. Tüm belediye me- murlannı sendikalasmaya yöne- lik çalışmalara katılmaya çağı- ran tzrnir Belediye Ivfemurlan Sendikal Vurutme Kurulu, geniş katılımü kurucular kuruluna ha- zırlanıyor. Belediye memurlannm sendi- ka kurma girişimleri ve sendika- laşma konusunda "ürkek" dav- randıklan, "çekimser" kaldıkla- n belirtilerek bilgilendirme top- lantılan ve bultenkrle bu duru- mun giderilmesine çalışıldığı kaydediliyor. Bu arada belediye memurlan sendikası kuruculuğuna katıl- mak iste>enlerin sahip olması gereken ilkeler şoyle sıralandı: "Belediye çalışanlan arasında dil, din, ırk, cinsiyet, felsefî inanç, dün>a görüşu ve bolge ay- nnu gozetmemek. Tabanın söz ve karar sahibi olduğu, taban- dan tavana örgutlenme modeli- ni benimsemek. Bağımsız. de- mokratik sınıf ve kitle sendika- cdığı dorultusunda çaba göster- mek. İnsan hak ve özgiirlükle- rini zedelejen uygulamalar kar- şısında ortak tavır almak. Ülke ve diinya sorunlanna duyarfa, bu doğrulruda demokratik kitle ör- gütleri ve sendikalarla dayanış- ma içinde olmak." Izmir Belediye Memurlan Sendikası Yürütme Kurulu, ku- rucular kurulunu en geç ay so- nuna dek toplamayı amaçlıyor. Kurucu olmak isteyen memur- lardan nüfus ctizdanı örneği, iş- yerinden çahşma belgesı, sabıka kaydı, oturma belgesi, fotoğraf ve mesleki özgeçmişi isteniyor. ILO Anayasası'nın tüm çalı- şanların sendika kurma ve uye olma hakkının güvence altına alındığına, sendika kurmak için hiçbir makamdan izin alınması- nın gerekmediğine ilişkin ilkele- rinin >'aşama geçirilmesi gerek- tiği belirtildi. di, sigortayi yaptıran şirket sa- yısının 10 yılda 50'yi aşmadığı- nı söyleyerek, sigortayı "yeniden" tanıtmalanndaki amaçlannın bu sayıyı artîırmak olduğunu vurguluyor. Commer- cial L'nıon tarafından önceki gün düzenlenen bir toplantıyla davetlilere etraflıca anlatılan "Kâr Kaybı Sigortası", bir işlet- mede çıkan herhangi bir kaza- dan sonra ış durmasından kay- naklanan kâr kaybım sigortalı- yor. lşyerinin taşınması, maki- nelerin değiştirilmesi, bozulması gibi durumlardan kaynaklanan iş durmalannda da kâr kaybı si- gortası devreye giriyor. Böylece herhangi bir hasar ya da taşın- ma sırasında iş durması söz ko- nusu olduğunda, o dönem için- de şirketin kaybettiği net kâr, iş- ten çıkanlan çalışanlara ödeme- ler, acil durum tedbirlerine ait maliyetler, de\-am eden sabit gi- derler, hasarla ılgilı bilgilerin el- de edilmesi için muhasebe hiz- metlerine ait ücretler ve işten çı- karılma^n çalışanlara ödenen ücret ve maaşlar sigorta şirketin- ce ödeniyor. Commercial Union Genel Mudüru Cemal Ererdi, kaybedi- len kân geçmiş yılların kârları- nı baz alarak hesapladıklannı belirtiyor. Enflasyon ve şirketin büyume rakamını göz önüne alarak geçmiş kân geleceğe yan- sıttıklannı söyleyen Ererdi, bu- nun için de dış denetim fîrma- lannın hazırladıklan bilançolar- dan yola çıktıklannı vurgulu>x)r. Bulunan tahmini kâr, sigorta şirketinde çalışan uzman kadro tarafından da inceleniyor ve uy- gun bulunduktan sonra sigorta kapsamına alınıyor. Ererdi, "Hedenmiz, Türkiye'deki Uk 500 firma. Bu firmalan seçme- mizdeki amaç ise bunlann gii- venilir firma olmalan" diyor. Küçük işletmelerde bu sigorta- yı kötüye kullananlann çoğun- lukta olabileceğini söyleyen Ererdi, şımdiye dek 20 fırmaya poliçeyi sattıklarını belirtiyor. Poliçeyi alan şirketlerin ağırlık- Iı olarak bankalar, oteller, Üni- lever gibi çokuluslu şirketler ve elektromekanik sanayii olduğu belirtilivor. Toplantıda teorik bilgilerle poliçeyi tanıtan Commercial Union Assurance PLC'nin un- derwriting uzmanı John Free- man ise poliçenin önemini şu ör- nekle açıklıyor: "Bazı durumlar- da hasar küçük olsa da şirketin kaybı biiyttk olabilir. Ornegin kimya fabrikasının deposunun yanması küçük bir zarardır. An- cak deponun yanması firmanın tüm faaliyetlerini etkiler. Kâr ka>bı sigortası bu aşamada fir- manın deposunun yanmasıyla firmanın kaybettiği kân karşılı- >or." Freeman, bu sigorta türu- nün bir avantajı olarak da, ha- sar gören firmaya kredi açan bankalann bu sigortayı görerek daha anlayışh davranmaları ol- duğunu söylüyor. lllil Tek Gıd«-tş Sendikasına üye bir grup işçi savaşa karşı olduklannı belirterek Körfez krizi yüzünden tüketim mallanna yapı- lan zamlann 'ek zamla" karşılanmasını istediler. TekeFde savaş protestosu tş-Sendika Servisi — tstanbul'da kurulu çeşitli Tekel işyerlerinde çalışan Tfek Gıda-Iş Sendikası'na uye bir grup işçi, Korfez'de olası bir savaşa karşı olduklannı, Körfez krizi nedeniyle tuketim mallanna yapılan zamlann karşılanması amacıyla ek zam istediklerini belirttiler. Dun Tek Gıda-lş Marmara ve Trakya Bölge Şubesi'ne gelerek sendikalarından bu taleplerine sahip çıkılmasını isteyen işçiler şöyle dediler: "Sömüriicü savaşlann bütün faturası bizlere çıkartılıyor. Bizler böylesi baksız savaşı ve onun getirdigi zamlan reddedivor, Ortadogu krizi bahane ediierek cebimizden çalınanlan ek zam olarak istiyoruz." işçiler zaman zaman "Savaşa hayır, zamlara hayır" şeklinde slogan attılar. Toplusozleşmeleri mart ayında yenilenecek olan Tekel işçileri aynca artan vergi ve KDV oranları nedeniyle de ücretlerinin kayba uğradığını belirttiler. Şube Başkanı Hasan Özyurt, savaşa ve savaşın faturasının işçilere ödetilmesine karşı olduklannı, bu amaçla ek zam talebini de kapsayan bir metinle imza kampanyası açtıklannı soyledi. Tekel işçileri daha sonra Coca-Cola fabrikasına giderek grevci işçileri ziyaret ettiler. tşçiler burada güvenlik kuvvetleri tarafından dağıtıhrken bazı işçiler bir süre gözaltında tutuldu. Ote j-andan Çelik-tş Sendikası'nın bugun greve başlayacağı Kayseri'de kurulu Çelik Mamülleri AŞ işyerinde toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde anlaşmaya varıldığı bildirildi. 1 temmuzdan geçerli olacak anlaşmayla işçilerin maaşlan değişen oranlarda arttırıldı. POLLY PECK'TE GELtŞMELER Sansui'ye bağlı bir şirket iflas etti EDİP EMİL ÖYMEN LONDRA — Polly Peck'in kurtanlmasma iliş- kin çalışma ve temaslar sü- rerken şirketin yüzde 72 his- se sahibi olduğu Japon "Sansui" elektronik şirketi- ne bağlı Hi-Fi aygıtlan üre- ticisi Ingiliz Mission firma- sı iflas etti. "Sansui"nin, fırmaya 4,5 milyon sterlin sağlayarak toplam 7,5 milyon sterline ulaşan borcunu karşılamaya çaiıştığı, ancak alacaklıla- nn, fırmanln iflasını istedik- leri bildiriliyor. Finnanın bu yıl 100 milyon sterlin kâr edeceği hesaplanmış, kredi- törlerin, bu miktann yüzde l'ini "komisyon" olarak al- malarını da sağlayacak özel bir anlaşma yapılmıştı. İflas işlemlerini yürütmekle gö- revlendirilen "Buchler Phillips" fırması, Sansui'nin geleceğinin de tartışmalı ol- duğu bir sıraya rastlayan if- las nedeniyle, kreditörlerın, komisyon almalannın söz konusu olamayacağını açık- ladı. Asil Nadir'in, Ingiliz ve Türk kamuoyuna Polly Peck olayına ilişkin görüşle- rini anlatarak sessizliğini bozmasının ardından şirke- tin kurtaniması amacıyla yapılmakta olan girişimlere fülen katılacağı anlaşılıyor. Polly Peck'i yakından izle- yen bazı "City" uzmanlan, kayyımlann önündeki iki belli başlı soruna yeterli bir çözüm bulmadan ilerlemele- rinin mümkün olmadığına işaret ediyor: (1) "Vestel"de- ki şeffafhğa karşın, "Mey- na"daki bulanıkhk, Polly Peck'in gerçek mal ve para varhğmın, kârlılığının sap- tanmasını güçleştirmekte, (2) KKTC'de meyve üretici- lerinin açtıklan dava sonu- cu, Polly Peck kayıtlannın üçüncu şahıslara aktanla- mayacağına ilişkin mahke- me karan. Dava 26 kasım- da yeniden görülecek. Asil Nadir, BBC'ye verdiği mü- lakatta, bu konuda "elinden geleni yapacağını" soylemiş- li. Asil Nadir'in şimdi kay- yım Richard Stone ile birlik- te, bu sorunlan yerinde çöz- mek amacıyla çalışması bekleniyor. Bülent Şenver, Nadir'i yanıtladı öte yandan AA'nın habe- rine göre Pamukbank Genel Müdürü Bülent Şenver, işa- damı Asil Nadir'in önceki gün akşam TVden yayunla- nan 32. Gün programmda, Türk bankalannı kredi ver- memekle suçlamasını üzün- tüyle karşıladığı belirterek "Hiçbir Türk bankası bü- yük bir kuruluşun, bu dunı- ma düşmesini istemez. Ar- zu etmez, isteyemez. Türk bankalan içinde, bu gruba bağlı Turkiye'de çalışan şir- ketlerie iş yapanlar vardır. Bu grubun kötüye gitmesi o bankalann aleyhine olur. Birtakım problemleri olan bu derece büyümüş şirketier grubunun, bir maddi ihtiya- cı, bir kredi ihtiyaa söz ko- nusuysa, bunu halletmek konusunda bankalar ne ka- dar çaba sarf etseler bile da- ima temkinli davranmak zo- rundadırlar. Dunya çapında >ayılmış boyle bir şirketle il- gili olarak kamuo>ıında ve diger ülkelerde birtakım ak- siyonlar şoz konusuyken Türk bankalan hiçbir şey yokmuş gibi 'Ben görme- dim, ben bilmedim' şeklin- de davranamaz. Hiç yardım etmeyelim demiyoruz. Ken- dimizi emniyete alarak yar- dım edelim diyoruz. Asil Nadir'in kredi isteklerine karşı bizim de karşı istekler- de bulunmamız normaldir. Nadir, bu isteklerimizi ka- bul etmedi" dedi. Metal'de MESS'e karşı eylem karan Otomobil-lş Sendikası,MESS'in rakamsalgerçekleri çarpıttığını ilerisüren bir broşüryayımladı tş-Sendika Servisi — Bağımsız Çelik-tş, Otomobü-tş ve Hak-İş'e bağlı Ozdemir-lş sendikalan, 103 işyerinde çalışan 50 bini aşkın üyeleri adına MESS'le sürdürdükleri toplu iş sözleş- mesi göruşmelerini değerlendirerek bir dizi eylem karan aldılar. Üç sendika- nın başkanları ile merkez yönetim ku- ru]u üyeleri dün lstanbul'da Otomobü- Iş Genel Merkezi'nde bir araya gelerek 9 aralıkta Izmit'te "Emeğe ve Sendi- kai Haklara Saygı Yürüyüş ve Mitingi" düzenlenmesine karar verdiler. Sendi- kalar, MESS'le sürdürecekleri görüş- melerde ortak hazırladıklan toplu iş sözleşmesi taslağında direneceklerini, aynca 9 kasımda fazla mesaiye kalma- ma, 13 kasımda servislerden erken ine- rek işyerlerine kadar yürüme ve 17 ka- sımda da bordrolannı MESS'e posta- lama eylemlerinin gerçekleştirileceğini açıkladılar. Toplusözleşme göriişmelerinin uyuş- mazhkla sonuçlanmasının ardından ta- yin edilen arabulucu, görevini tamam- lama aşamasındayken taraflar, önce- ki gün lstanbul'da bir araya geldıler. Görüşmede MESS'in işyerlerini 9 gru- ba bölerek farklı kademelerde farklı ücret zammı verilmesi, sosyal yardım- lann toplamımn 12'ye bölunerek aylık olarak ücretlerle birlikte ödenmesi öne- rilerini tekrarladığı öğrenildi. Otomobil-lş, Çelik-lş ve Özdemir-îş sendikalan bu önerilere, eşit işe eşıt uc- ret prensibine aykırı olduğu ve sosyal yardımların ücretlere yansıtılmasının, ilerde sosyal yardımların tamamen or- tadan kaldınlmasma neden olacağını belirterek karşı çıkıyorlar. Gorüşmede taraflann uzun süredir kesilen toplu- sözleşme görüşmelerine devam etme karan aldığı bildirildi. İşçi sendikalan, MESS'in aşırı zam istedikleri yönündeki suçlamalannı "Biz saat ücretlerine ortalama 11 bin lira zam vapılmasını istiyonız. Bu 1 milyon 750 bin lira net ucret demek- tir. Yani bin mark, bugün Avrupa'da bir metal işcisi 2 bin mark ücret alıyor" diye karşılık verdiler. Sendikalar, ay- nca iş güvenliğı iş sağlığı gibi idari maddelerde taviz veremeyeceklerini açıkladılar. öte yandan Otomobil-lş Sendikası "Çalışma Yaşamııun Gerçekleri" adıy- la yajnmladığı bir brosürle MESS'in kamuoyuna yansıyan çeşitli açıklama- larına yanıt verdi. Brosürle MESS'in tablo ve göstergeleri çarpıtarak doğru- lan gizlediği savunuluyor. MESS'in makul ucret artışı teklif edilmesi gerek- tiği açıklamalanna karşılık olarak "Ağustos ayı fiyatlarıyla bir aileyi ge- çindirmek için 2 milyon 150 bin TL'ye gereksinim duyarken, biz ikramiye da- hil 468 bin 268 TL maaş alıyoruz. îs- tediğimiz zam ikramiye dahil 2 milyon 127 bin TL. Makul değil mi?" yanıtı veriliyor. MESS'in "Dün kilosu 15 bin TL olan peyniri bakkalınız 76 bin TL'den satsa bu artışı makul mu savarsınız?" sorusu "1977'de bir aylık ücretle 116 kg peynir alırken bugün 37 kg alabil- memiz makul mü" karşı sorusuyla ya- l nıtlanıyor. Broşürün son bölümünde 1982 ve- rilerine göre işçi ucretleri gerilerken iş- verenlerin kârlannın aşın ölçüde art- tığı savunularak şu bilgiler veriliyor: "îstanbul Sanayi Odası'nın 'Türkiye'- de 500 Büyttk Firma' araştırmalanna göre işkolumuzda çalışan işçi başma kâr 1982'de 100 iken 1989da 318.5 ol- muştur. lşverenlerin, çalışan işçi bası- na gerçek kârlan yüzde 218 artmıştır. tşverenlerin bilanço kârian ise 1982 de 100 iken 1989'da 464.8 olmuş. Gerçek anlamda bilanço kân artış oranı yüz- de 364.8 olmuştur. Demek ki bizim üc- ret tekliflerimiz değil işverenlerin kâr- lan aşındır. Durum boyleyken 'işyer- leri kapanıyor' diyorlar. MESS aşın derecede kârlan gizlemek istivor."