Katalog

12 OCAK 1990 EKONOMİ CUMHURİYET/13 Özelleştirme sırası 'şeker'de • ANKARA (AA) — Sanayı ve Ticaret Bakanı Şükrü Yürür, şeker fabrikalarının özeileştirilmesi amacıyla çalışmalar yaptıklannı bildirdi. Yürür, Pankobirlik'in Ankara'da yapılan 17. Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada, şeker fabrikalarının veriminin arttınlması için yapılabilecek yeni organizasyonlar ve şekerin tam rekabet ortaraında satışının sağlanması amacıyla ODTÜ'den bir araşlırma yapmasını istediklerıni, bu konudaki protokolun imzalandığını açıkJadı. DPT işsizlik rakamı • ANKARA (AA) — Devlet Planlama Teşkilatı, 1989'da 1 milyon 947 bin kişinin işsiz olduğunu belirledi. Bir önceki yıl işsizlerin sayısı, 1 milyon 800 bin kişi idi. AA muhabirinin DPT verilerine dayanarak yaptığı hesaplamaya göre geçen yıl işsızlik oranı yuzde 10.4 olarak gerçeklesti. Bu arada geçen yıl lş ve ışçi Bulma Kurumu'na (İIBK) başvuran 459 bin 861 kışıden yuzde 50.6'sını oluşturan 232 bin 524'ü bir işe yerleştirildi. Mali af Önerisi • ANKARA (AA) — Ankara Ticaret Odası (ATO), bu yılın bütçe açığını kapatmak için mali af çıkarılmasını önerdi. ATO Meclis Başkanı Gungör Yener yaptığı yazılı açıklamada şu goruşlere yer verdı: "Suruncemede kalan kamu alacaklarının tasfiyesi açısından, borcun aslı ile makul bir yuzde tespit edilerek bir defaya mahsus olmak üzere belirlenecek kademeli cezasıyla birlikte tahsiline imkân tanınması. piyasada ve kamu yönetiminde önemlı bir rahatlık yaratacaktır!' Haziııe bonoları • ANKARA (AA) — Devlet iç borçlanma senetlerinden 3 ay vadeli Hazine Bonosu'nun yıllık ortalama faizı oncekı gun yapılan ihalede, yuzde 40.04 oldu. 3 ay vadeli Hazine Bonosu faizi en son 13 aralıkta yapılan ihalede yüzde 40.76 olarak belirlenmişti. Hazine dun, 100 milyar lira tutannda Hazine Bonosu satışa çıkardı. Çıkartılan 85 işçi geri alındı • tş-Sendika Servisi — Izmit'te kurulu Tupraş Rafinerisi'nde işçi direnişlerine neden olan, Neta Denizcılik'ten çıkartılan 85 işçi işe geri alındı. Geçen pazartesi günü Tüpraş'ta müteahhitlik yapan Neta Denizcilik'te Petrol-lş'in örgütlenmesi ve sözleşme görüşmeleri talep etmesinin ardından, 85 işçi işten çıkartılmıştı. "Neden doğalgaz?" • Ekonomi Servisi — Metal-Makina Dergisi "Doğalgaz özel Eki" verdi. Derginin 10. sayısında yayımlanan özel ekte, doğalgazın kullanımı ve enerji tasarrufuna katkısı konusunda çeşitli yazı ve araştırmalara yer veriliyor. Derginin, "Neden Doğalgaz?" başlıklı sunuşunda ise doğalgazın Türkiye'ye geüşinin özellikle sanayi kesiminde enerji kullanımı ve enerji tasarrufu bilincini getirdiğine değiniliyor. BüGÜN • İhracatı teşvik tstanbul Tekstil ve Konfeksiyon Ihracatçı Birliklen 1990'da uygulanacak ihracatı teşvik tedbirleri ve yeni düzenlemeler konusunda Devlet Bakanı Işm Çelebi'nin katılımıyla saat 14.00*16 Istanbul Surmelı Oteli'nde bir toplantı duzenledi. Istanbul Menkul Kıymetler Borsası Başkanı Muharrem Karslı küçükyatırımcıyı uyardv Doğrudan borsaya gelmeyinBorsa aracı üyeleri yeni müşteri alamaz duruma geldi. Borsa'da yatırım, bilgi ve istihbarata dayanır. Küçük yatırımcı doğrudan borsaya gelmek yerine "kolektif portföyler" oluşturabilir. Bunun yönetimini de bilenlere yaptırabilir. Borsa özelleştirmeye hazırdır. Halka açılmaya uygun bir ortam oluştu. Bugünkü fiyat düzeyinin düşük olduğunu kimse söyleyemez. Ölçülü ve dikkatli olunursa hem özelleştirme hem halka açılma için borsa şirketleregittikçebüyüyenimkânlar vaat ediyor. ABDURRAHMAN YILDIRIM Başdöndurucü fiyat artışlarının herkesı borsaya çektiğı bugunler- de 1987 ağustosunda olduğu gıbı vatandaşın zarar görmemesi için uyan yapıldı. Borsa Başkanı Mu- haırem Karslı, hi>se senedıne ya- tırım yapmak isteyen vatandaşa doğrudan borsaya gelmek yerine, bu yatırımını, riski daha iyi dağı- tan ve profesyonelce yönetilen ya- tınm fonları, yatırım ortakhkları ve yatınm kulüpleri yoluyla ger- çekleştirmelerini önerdi Borsa'nm özelleştirmeye hazır olduğunu belirten Karslı, holding ve aile şırketlerıne de "halka açılma" çağnsı yaptı. Borsa Baş- kanı bunda "ölçülü ve dikkatli davranma" şartını koydu. Cumhunyet'in sorulannı yanıt- layan Borsa Başkanı Muharrem Karslı, hisse senedı pıyasasını de- ğerlendirdi \e Anadolu'dan kopup gelmekte olan vatandaşı, 1987 agustosunda olduğu gıbi zarar gormemesı için uyardı. Son fiyat tırmanışının ardından hisse sene- dıne yatırımda kâr payı veriminin dnemını yıtirdığine dikkat çeken Muharrem Karsiı, "Hisse senedi bugun gelir getirmeye yönelik uzun vadeli bir yatınm araa olma- nın yaoında, parayı spekölatif amaçlı kullanma araa da oldu" dedi. Karslı, hisse senedınin gayri- menkule benzemeye başladığmı ve buna yatırımda artık değer artışı- nm ağır bastığını belırttı. Son dönemde hisse senedi piya- sasına yerli-yabancı buyuk yatı- nmcıların girdiğine işaret eden Karslı, piyasanın asıl belirleyıcisi- nin de bu buyük yatınmalann ta- lep ve arzı olduğunu belirtu. Fi- yat yukselişlennın ve alternatıf ya- tırım araçlarındakı negatif getiri- lerin hisse senedine yönelik talepte patlamaya yol açtığını ve taşradan pek çok yatırımcının da Borsa'ya para yatırmak ıstedıklerinı kayde- den Karslr, Borsa aracı uyelennin yeni muşteri alamaz duruma gel- dıklerinı ve gelenlen gen çevirme- ye başladıklarmı belirttı. Borsa1 da yatırımın bılgı ve istihbarata dayandığım ve deneyim istediğini vurgulayan Karslı, bu yeni döne- min de küçuk yatmmcılann, va- tandaşın Borsa'ya gelerek tek baş- larına yatırım yerine kendı arala- rında birleşerek "kolektif portföy- ler" oluşturmalannı ve bu portfo- yun yönetimini de bilenlere yap- tırmalarını istedi. Borsa'ya gırışı 500 kişı ıle sınırlandırmak zorun- da kaldıklannı, bu sayının ıkı-üç katının her gun Borsa dışında ola- Endeks 11 günde %27 yükseldi Ekonomi Servisi — Alternatif yatınm araçlan- nın geürilerinin negatif olması, yabancı yatırım- cıların piyasaya ginşi, Toplu Konut ve Kamu Or- takhğı İdaresi'nin borsayı destekleyişi ile bırleşin- ce hisse senedi piyasasında 1989 sonuna doğru baş- layan talep patlaması, yeni yılda da olanca hıayla surdu. Hisse senedi arzmı yeterince harekete geçı- remeyen bu talep patlaması sonucunda fiyatlar da başdöndurucü bir şekilde yükselmeye başladı 1989'u ortalama yuzde 504 getiriyle kapatan his- se senetlen 1990'ın ilk 11 günunde 27.24 prim yap- tılar. Borsa Endeksi yılbaşındaki 2217 puanlık dü- zeyınden 10 ocakta 2909 puana çıkarak 3 bin pu- an barajına dayandı. Dünku seansın başlannda yükselişüu devam ettiren endeks, daha sonra sa- tışların artmasıyla duşuşe geçti. Günü 2821 puan- dan kapayan endeks böylece Turkiye Fonu'na alımların yapıldığı 14 aralık tarihinden sonra ilk önemli duşüşünü gösterdi. 25 gün devam eden yükseliş hisse senetlerine ya- tırımda önemli bir kriter olan kâr payı verimıni de çok buyük boyutlarda düşurdu. 1988'de bırin- ci pazar şirketlerinin yuzde 21.1 olan kâr payı ve- rimi 1989 sonu fiyatlanyla ortalama 3.45'e düş- tü. Bu oran TÜrkiye'de hisse senedi yatınmında kâr payı verimini artık önemli bir kriter olmak- tan çıkardı ve hisselerden kazanç sağlamayı çok buyük ölçude değer artışı ile sermaye arttınmlan- na bıraktı. Buyük oranlı fiyat artışları ayrıca, yine hissele- re yatınm açısından önem taşıyanfiyat-kazançkat- sayısını da arttırdı. Fiyat artışlanndan olumsuz et- kilenen bu katsayınm yükselmesi, hisselerin ger- çek değerlerinden uzaklaştığını göstenyor. Bu kat- sayı 1988'de 2.35 iken 1989 için 15.73'e yükseldi. Borsadaki büyük oranlı fiyat artışları, hisse senedine yatınmın önemli kriterlerinden fiyat/kazanç oranım da olumsuz etkiledi. yı izledıklerinı, binlerce kişinin gi- remeyeceklerini bildiklerınden Borsa'ya gelemediklerini hatırla- tan Muharrem Karslı şöyle devam ettı: "Talep aruşından ve hisse sene- dine yatınm >-apmak isteyenlerin her gun hızla çoğalmasından bu- gnnlerde porlfov yoneticiligi ya- panlar bloke dunımdalar. Hizmet veremiyorlar. Bu olaylar Batı bor- saları gelişirken de aynen yasan- ûı. Onun için de menkul kırmet yatınra fonlan kuruldu. Turkiye^ de de vatandaslar hisse senedine, doğrudan yatınm yerine, yatınm fonlan, yatınm ortaklıklan, yatı- nm kulüpleri yoluyla yatınm yap- malıdıriar. Onun için de bu araç- lar teşvik edilmeli ve yatınm fon- lannın içine hisse senedi konulma- sı mecburiyeti getirilmelidir. An- cak bu sayede kuçuk tasarruf sa- hiplerinin zarar gormesi onlenebi- lir. Ancak bu yatınm araçlanyla hisse senedi yatınmında iyi bir risk dağılımı sağlanabilir. O za- man da taşradan insanlann bor- saya yatınm için Istanbul'a gdme- lerine gerek kalraaz. Bence Turki- ye'nin bu alanda yapabileceği en iyi şey budur. Bn yatınm araçla- nna çok ihtiyaç vardır. Bunun için de mart ayı başında eger gorevim- den aynlırsam Turkiye'de ilk de- fa bir yatınm ortaklığı kurmayı dusununıra." Borsa'nın bugun ulaştığı işlem hacmiyle özelleştirmeye ve halka açılmaya uygun bir ortam oluştur- duğuna işaret eden Karslı, holding sahıplerine ve iştiraki bulunan bankalara "halka açılma" çağnsı yaptı. Hisse senedi piyasasının dü- şük olduğu dönemlerde holding sahipleriyle yaptıklan görüşmeler- de halka açılmak için patronlarm hisse fivatlanm yeterli görmedik- lerini anlatan Karslı, "Ama bu- gunku bu fiyat duzeylerinı, şirke- tin ikame degeri açısından da bak- san, hiç kimse yetersiz buldugunu söyleyemez. Bu, özelleştirme için de böyledir. Olçulıı ve dikkalft davranılması şartıyla bem özelleş- tirme operasyonlanna hem de bal- ka açılmayı duşunen şirketlere Borsa gittikçe buyüyen imkânlar vaat etmektedir" dedi. Ifoksulhıksmırı400 bin liraAralık ayı itibarıyla âyhk net geliri 402 bin 429 liranın altında kalan aileler yoksul sayılıyor. 1985 yıü sonunda zenginlik sınırı olan 400 bin lira, 5 yıl sonra yoksulluk sınırı oldu. ANKARA (ANKA) — Bir ai- lenin zomnlu giderlerini karşıla- yabilmesı için elde etmesi gereken en düşuk aylık gelirin aralık ayın- da 402 bin 420 liraya yukseldiği belirlendı. Yoksulluk sının olarak da adlandınlan tutann 1989 yılı Aile başına aylık net gelir (TL.) YoksuHuk saın Zenginlik sıntn 1985 1988 1987 1988 1989 57.020 76 769 106 604 186.983 402 429 342.120 460 494 439 624 1 121900 2 414 580 (x) Aralık aymdakı duzey, dı- ğerlerı yıtlık ortalama. ortalaması ise 317 bin 123 lira ol- du. ANKA'nın hesaplamalanna gö- re 1985 yılı ortalaması 57 bin 20 lira olan yoksulluk sınırı, 1986 yı- hnda 76 bin 769, 1987 yılında 106 bin 604, 1988 yılında 186 bin 983, 1989 yılında da 317 bin 123 liraya yükseldi. 1985 yılında 342 bin 120 lira olan zenginlik sının da 1989 yılı ortalaroasına göre bir milyon 902 bin 742 liraya, aralık 1989 itiba- rıyla da 2 milyon 414 bin 580 li- raya çıktı. Bu arada 1985 yılının aralık ayı için 403 bin lira düzeyinde hesap- lanan zenginlik sınınnın, beş yıl sonra geçen yılın aralık ayında yoksulluk sının haline gelmesi dikkat çekti. Hızlı enflasyon, ra- kamların her yıl önemli oranda buyümesine yol açtı. Geçen yılın aralık ayı için 402 bin 429 lira olarak hesaplanan yoksulluk sınınna ulaşılabilinmesı ıki asgari ücretle bıle mumkun olamıyor, fertlerinden ikisi halen 153 bin 225 lira düzeyinde bulu- nan asgari ucretle çalışan bir aile yoksulluk sınınnı aşamıyor İşçi ve memurlann buyük bır bölumu de 402 bin liralık sınırın altında ka- hyor. 1990 yılı enflasyonu, aylık fiyat artışının yuzde 4 oiması duru- munda gerek aralık ayları kıyas- lamasına göre gerekse yıllık orta- lama endekslerin kıyaslanmasına göre yüzde 60 düzeyinde gerçek- leşecek. Yıllık yuzde 60 enflasyo- na göre yoksulluk sınırında 1990 yılı ortalaması 507 bin 397 iira olacak. Söz konusu sınır 1990 yı- lı sonunda ise 643 bin 886 liraya yukselecek. Tofaş, zammını açıkladı: %2-16 Tofaş otomobillerinin fabrika çıkış fiyatına yapılan zam taksilerde yüzde 2 düzeyinde tutuldu. Binek otomobillerine ise yüzde 14-16 zam yapıldı. Ekonomi Servisi — Otomobildekı yeni yıl zam- lan Tofaş'la devam etti. Tofaş, otomobıllennin fab- rika çıkış fiyatını yüzde 2 ile 16 arasında değışen oranlarda arttırdı. Açıklanan yeni listeye göre Serçe*nin fabrika çı-1 kış fıyatı 12 milyon liradan 13.7 milyon liraya, Şa- hin'in 17 milyon liradan 19.1 milyon liraya ve Kar- tal'ın 19 milyon liradan 20.7 milyon liraya yüksel- di. Binek otomobillerinde yuzde 14-16 olan zam oranının taksilerde yuzde 2'de kaldığı belirlendi. Açıklanan fiyatlann Bursa'dakı fabrika çıkış fı- yatı olduğuna işaret eden Tofaş bayıleri, Istanbul'da bu fiyata vergı, plaka ve naklıye giderlerinin ek- lenmesiyle 2.5 milyonun uzennde ılave edileceğıni belirttiler. Buna göre Istanbul'da Serçe otomobil 16.4 milyon liradan, Şahin 23 milyon liradan ve Kartal 25.5 milyon liradan satılacak. Sebze komisyoncularv 'Pazar-haT masa başı kararEkonomi Servisi — Tarım Or- man ve Köyışlen Bakanı Lütful- lah Kayalar'm, sebze ve meyvede- kı aracı tekelini kaldırmak için hallerle ilgih mevzuatı değiştirece- ğini açıklaması, sebze ve meyve komisyonculannı kızdırdı. Yaş Sebze ve Meyve Komısyoncuları Demeği lkincı Başkanı Kâzım Ba- tnhan, hukumetin ışin içınde olan- lara danışmadan karar aldığını be- lirterek, "Boyle masa başı karar- lar başanlı olmaz" dedi. Üreticinin tuketicıye doğru- dan satış yapacağı bir "pazar-hal" sisteminın mumkun olamayacağı- nı savunan Batuhan şoyle konu>- tu: "Eger satışı perakende pazariar la yapmaya kalkarlarsa borsalan yok ederler. Butun dunya borsa, piyasa oluşnırma peşinde koşoyor, biz borsalan yok ediyoruz. Böyle şey olmaz. Bundan ne devlet ver- gisini alabilir ne tıiketici yarar gö- nir." Kendilerinin üretici adına, yuz-' de 7-8'lik bır komisyonla satış yaptıklannı hatırlatan Batuhan, halin kalkması halinde hiçbir ure- ticinin guvenip de mal gönderme- yeceğini öne surdu. Batuhan söz- lerini şöyle surdürdü: "Üretici ile bizim ayn bir diyaloğumuz rar. Gun olnyor biz onlara kredi veri- yoruz, gün oluyor borç alıyonız. Onlara mallan karşılığı teminat veriyoruz. Kendisinin geiip satma- sı mumkun olmadıgı için bize gu- veniyor. Bizi kaldınrlarsa hem üretici hem tuketici zarar gönır." Ba tuhân, Istanbul'da uygulanan "halk pazarian" sıstemine de de- ğınerek, "Üreticiden tıiketiciye sa- tış lafı, hepsi yalan. Gelip bizden en kalitesiz, en ucuz mali alıp ora- da satıyoriar. Belediye de ucuz yer verince fiyal dnşüjor." dedi. BANKA Emlakbank Töbank Malkbank Şekerbank Sümerbank Vakıflar Etibank iktisat Denıztank 1 AY 39 40 39 40 40 37 40 36 41 3AY 48 50 49 50 50 46 50 47 515 6AY 49 53 52 53 53 49 53 49 55 1 Yl 58 59 58 59 60 57 59 55 61 L BANKA lş Bankası Akbank Yapı Kredi Osmanlı Garantı Tûrkbank Pamukbank Zıraat 1 AY 35 35 35 35 34 415 42 39 (*) 16 ocaktan 3AV 46 46 46 47 (*) 45 51.5 52 49 1 YR. 49 49 49 49 51 545 55 52 56 56 56 56 58 60 5 62 58 Cari işlem fazlası %13.5 azaldı DokuzJbankadan yeni faiz indiriıni ANKARA (AA) — Yılhk mev- duat faiz oranınm yuzde 55'e ka- dar düşmesinin ardından. banka- lardaki faiz indirimı hızlaudı. 9 banka uyguladıkları faiz oranla- nnda birer puan indirime gider- ken Osmanlı Bankası 3 aylık faiz oranını yükseltiyor. Emlak Ban- kası dunden geçerli olmak uzere uyguladığı mevduat faiz oranla- rını birer puan düşurdu. lş Ban- kası, Akbank, Yapı ve Kredi Ban- kası, Ziraat Bankası, Halk Ban- kası, Şekerbank ve Etibank da bugündeu jtvtıu uuud» uztic uy- guladıkları faiz oranlannı birer puan düşurecekler. Sumerbank ise bugünden ıtibaren 1 yılhk mev- duat dışındaki faiz oranlannı 1 puan indirecek. Osmanlı Banka- sı ise 3 aylık mevduat faızını bu- gunden itibaren yuzde 46'dan yuzde 46.5'eçıkaracak. Barka, 16 ocak salı gununden itibaren de 3 aylık mevduata yuzde 47 faiz uy- gulayacak. ANKARA (ANKA) — Cari iş- lemler dengesindeki fazlalık, ge- çen yıhn ekim ayında 102 milyon dolar daha artarak on aylı dö- nemde 747 milyon dolara ulaştı. Cari işlemler dengesi, 1988 yıhnın ilk on ayında ise yuzde 13.5 farkla 864 milyon dolar fazla vermişti. Merkez Bankası verilerine gö- re geçen yılın ocak-ekim döne- minde net hata ve noksan da po- zitif 975 milyon dolar olarak ger- çekjeşti. Net hata ve noksanın po- zıtif olması, cari işlemler denge- sindeki fazlanın gerçekte daha da büyuk olabileceğini gösteriyor. 1988 yılının tumünde 1 milyar 503 milyon dolar olan cari işlem- ler dengesindeki fazlanın, 1989 yı- lında 711 milyon dolar düzeyin- de gerçekleşeceği tahmin ediliyor. Cari işlemler dengesinin bu yıl da 874 milyon dolar fazla vermesi hedeflendi. Turkiye, geçen yıhn ilk on ayın- da 3 mılyar 568 milyon dolar dış borçanapara, 2 milyar 395 mil- yon dolar da faiz odedi. Aynı do- nemde IMF'ye yapılan ödeme 230 milyon dolar oldu. 1988 yüinın aynı doneminde 3 nülyar 177 mil- yon dolar anapara, 2 milyar 399 milyon dolar fazi ödenmiş, IMF'- ye yapılan ödeme de 419 milyon dolar olarak gerçekleşrmşti. 1989 yılının ilk on ayında tu- rizm gelirlerinin 2 milyar 268 mil- yon, işçi dövizi girişinın de 2 mil- AĞLAMAK VE GÜLMEK tlhaa Sdçıık 7. bası 3000 bra (KDV içınde) Çağdaş Yaymlan, Türkocağı Cad 39-41 Cağaloğlu-lslanbul yar 476 milyon dolar olduğu açık- landı. İşçi dövizz girişinin de 2 milyar 476 milyon dolar olduğu açıklandı. İşçi dovizd girişinde, 1988'in aynı donemindekı 1 mil- yar 393 milyon dolara göre yüz- de 77.7'lik artış sağlandı. 1988'in on ayında 324 milyon dolar olan turızm gideri ise geçen yıl aynı dönemde 497 milyon do- lara yükseldi. Merkez Bankası verilerine gö- re 1989'un ocak-ekim doneminde 1 milyar 998 milyon doları kamu sektörü, 613 milyon doları ticari bankalar, 1 milyar 64 milyon do- ları da diğer sektörler tarafından olmak üzere toplam 3 milyar 675 milyon dolarlık orta ve uzun va- deli kredi kullamldı. Bu tutann 268 mihcn dolarını kredi mek- tuplu dövız tevdiat hesaplanndaki artış oluşturdu. Kısa vadeli yükumlülukler ise on ayhk dönemde 775 milyon do- lar azaldı. EKONOMİ NOTLAR1 OSMAN ULAGAV 'Toplumsal Uzlaşma 1 İçin Top ANAP'ta... Turkiye'de özel sektör sanayıinın kalbi Istanbul'da atar. istan- bul Sanayi Odası'nın yeni Yönetim Kurulu Başkanı Memduh Ha- cıoğlu'nun loplumsal uzlaşma' konusunda söyledıklerı bu ne- denle özel bır ağırlık taşıyor Arkadaşımız Abdurrahman Yıldı- nm'ın sorularını yanıtlayan Sayın Hacıoğlu bakın neler soylemiş, toplumsal uzlaşma' konusunda: "Bu konuda önce siyasi partiler uzlaşmalı. Bu siyasi uzlaş- madan sonra ekonomık gruplar olarak biz üzerimize düşeni ya- panz. Uzlaşma bütün taraflann katılmasıyla gerçekleşecek, ama ücretli en zor durumda olan kesımdir Ondan fazla bır şey bek- lememek gerekır. Üstelik ücret artışlarının enflasyonu körükle- diğı görüşüne de katılmıyorum, bence yalnıştır Temmuz maaş artışlarının enflasyonu arttıracağı beklenıyordu, bunun gerçek- leşmemesı de goruşümu doğruladı Bır kere enflasyonun altın- da bir ücret artışı olmaması lazım Onun için uzlaşmanın fatu- rası bır miktar kamu kesımıne, bır mıktar da rant kesimine çıka- cak. Çünkü enflasyonun düşmesı faızlen düşürürken satınalma gücünü de arttıracak ve ayrıca kaynakların üretken alanlara kay- masına neden olacak." (Cumhurıyet, 9 Ocak 1990). İstanbul sanayıını temsıl etme durumunda olan Sayın Hacı- oğlu'nun göruşünü bu şekilde dıle getırmış olması bence önemli. İki can alıcı noktayı vurgulamış ISO Başkanı: Binncısı, önce sı- yası partiler bu konuda, yanı loplumsal uzlaşma' konusunda uz- laşsın dıyor; ikıncısı, ucretlının özveride bulunacak durumu yok- tur, özverıyi sermayenın bir kesımıyle devlet yapsın diyor. Benim hatıriayabıldığım kadar, enflasyonla mucadelede sonuç almak için 'toplumsal uzlaşma'yı gündemıne alan ülkelerde bir kere başlıca siyasal partiler arasında bu konuda bir görüş birli- ğı olması gerekli. Bu uygulamanın en yeni ve başanlı örnekle- rinden Israıl'de bu konuda bütün partılerın katıldığı bır görüş bır- lıği sağlanmış, İsraıl'in çok güçlü sendikalar birliğının de taraf olduğu toplumsal anlaşma bunun üzerine oturtulmuştu. Bu ör- nekleri de düşününce Sayın Hacıoğlu'nun görüşüne katılmamak olanaksız. 'Toplumsal uzlaşma' önerisi samımıyse önce siyasi partilerin bu konuda bir uzlaşmaya varması çok önemli. Gene toplumsal uzlaşma' formülünü uygulayıp ücret ve fiyat artışlarını belirlı sürelerle sınırlandırmayı kabul etmış olan ülke- lerdekı duruma bakıyoruz. Bu ülkelerın hemen hepsı sendika- ların çok güçlü olduğu ve bu nedenle ucretlerın enflasyon altın- da ezdırılmedığı ülkeler, çoğu kez ucretlerın enflasyona göre oto- matık olarak endekslendıği ülkeler Dolayısıyla toplumsal uzlaş- ma'nın başlangıç noktasında ücretlıler, enflasyon karşısında bû- yük kayıplara uğramış, reel geliri erozyona uğramış bir kesim halinde değıl. Dolayısıyla ücretli kesımden ozverıde bulunması, bir sure enflasyonun biraz altında ücret artışlarına razı olması istenebihyor. Turkiye'de ise çok iyi bıldığımız gibı, durum bunun tam tersi: 198O'lı yıllarda ücretlı-maaşlı kesımin büyük reel ka- yıplanna uğradığını, gerçek satınalma gücünün belkı de yarısı- nı kaybettığını bılıyoruz. Bu bakımdan Sayın Hacıoğlu'nun ikin- cı saptaması da doğru görünüyor. Ozven ıstenecekse önce diğer kesimlerden istenmesi gerekıyor. Bu kesimlerin başında da kuş- kusuz rantıye kesım gelıyor Toplumsal uzlaşma' öğesinin de kullanılacağı bır enflasyon- la mücadele paketınde başka hangi önlemlerin bulunması ge- rektiğı ayn bir tarttşmanın, ayn bır yazının konusu olabılir. Be- nım bu yazıda vurgulamak istediğım nokta, ış âleminin önemli bir sözcüsünün toplumsal uzlaşma' konusuna o/umlu ve ger- çekçi yaklaşımının önemıni vurgulamak lş âleminin diğer söz- cülerı de bu doğrultuda görûş belirttıklen takdırde toplumsal uz- laşma'nın geleceğı konusunda umut beslemek mümkün olabi- lir. Ama Sayın Hacıoğlu'nun da belirttiği gıbi, her şeyden önce siyasal partılerın bu konuda bır goruş bırlığme varmaları şarttır. Bygüne dek hemen hiçbir konuda muhalefetin görüşlerını kaa- le almayan ve kendi bildığıni okuyan ANAP'ın şımdı destekleri- nın azaldığı bır ortamda 'uzlaşma' önerileriyie ortaya çıkması doğ- rusu pek ınandırıcı olmamaktadır. Toplumsal uzlaşma' yüksek enflasyonla mücadele polıtıkasın- da etkılı olabılecek bır yöntemdır. ANAR loplumsal uzlaşma' öne- risınde samimi ise bır an önce erken seçımı gündemıne almalı- dır. Böyle bır secım sonrasında toplumsal uzlaşma' ıçın çok daha elverışlı bır siyasal ortam ortaya çıkabılir. Erken seçim konusun- dakı tavrı, ANAP'ın toplumsal uzlaşmayı gerçekten ısteyip iste- mediğinı ortaya koyacaktır. r RKETLERDEN HABERLER • ACC Bilgi İşlem Sıstemleri Danışmanhk ve Ticaret, floppy disk üretım kunıluşu Verbatim'ın yeni urunleri olan Datalifeplus ve Kodak TFX disketlerini piyasaya sundu. • OLİVETTI ELEKTRONİK, Millı Eğıtim Bakanlığı'mn Bilgisayar Destekli Eğitim Projesi kapsamındaki pilot okullarda bilgisayar laboratuvarı kurma çalışmalannı tamamladı. • PINAR SU cam şişede ilk içme suyu ihracatını B.Almanya'ya yaptı. Pınar su, 1990 yıhnda PVC ve cam şişelerde yaptığı içme suyu ihracatını 1.5 milyon dolara çıkarmayı hedefliyor. • SABENA WORLD ARLINES Pazarlama Müdurluğu'ne John Story getirıldi. Faaliyetıne yeni başlayan şirketin hisselerinin yuzde 60'ını Sabena Havayolları, yüzde 20'sini Bntish Airvvays ve diğer yüzde 20'sini de KLM Havayollan elinde bulundunıyor. • ÜNYON HAYAT şirketinin Ticaret ve Pazarlama Genel Müdür Yardımcdığı'na Dr. Emre Ugazer atandı. • ÇANAKKALE SERAMtK, Kalebodur Seramik ve Millı Eğitim Bakanlığı'mn işbiriiği ile tstanbul, tzmir ve Ankara'da gerçekleştirilen Fayans ve Seramik Kaplamacıiığı Usta Kurslan sona erdi. TURKİYE ŞİŞE VE CAM FABRİKALARI A.Ş.'DEN TASARRUF SAHİPLERİNE DUYURUOUR Şirketimizce azami brüt % 65 oranı üzerinden is- konto edilmek suretiyle ihraç edilecek A tıpi, 360 gün vadeli, 5. tertip, 8.000.000.000.- (Sekiz milyar) TL. tu- tarındaki finansman bonoları; 12.1.1990 tarihinden iti- baren 10 işgünü süre ile satışına aracılık eden, Camiş Menkul Değerler A.Ş. tarafından aşağıda belirtilen ad- resinde satışa sunulacaktır. Bu finansman bonolarının halka arzı, Sermaye Pi- yasası Kurulu tarafından 2499 sayılı Kanun ve 86/11130 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı'na dayanıla- rak çıkarılan Seri: III, No: 4 sayıfı tebliğ uyarınca ve- rilen 4.1.1990 tarih ve FB.2/T-1 sayılı izne dayanmaktadır. Ancak bu izin, finansman bonoları- mızın ve Ortaklığımızın Kurul ya da Kamu'ca tekef- fülü anlamına gelmez. 1. Ortaklığın çıkarılmış Ser- mayesi : 121.293.375.000.-TL 2. Izahnamenin Tescil Tari- hi : 8.1.1990 3. Finansman Bonolarının Va- deTarihi : 7.1.1991 4. Finansman Bonolannın Ödenmesıni Garanti Eden Banka : Yoktur. 5. Satış Süresinın Birinci Gü- 1.000.000.- nündekı Net Oran Üzerinden İskonto Edilmiş Satış Fiyatı: 5.000.000.- 6. Satışın Yapılacağı Yer : 7. Diğer Hususlar TL'hk kupür 632.211 TL TL'lık kupür 3.161.056 TL 10.000.000.- TL'hk kupür 6.322.111 TL. Camiş Menkul Değerler A.Ş. Barbaros Bulvarı No. 125 Camhan, Balmumcu- Beşıktaş/ISTANBUL. Finansman bonolarının vade- lerinde geri ödeme hizmetle- ri Camiş Menkul Değerler A.Ş.'nin yukarıda belirtilen adresinde yapılacaktır.