28 Mart 2024 Perşembe English Abone Ol Giriş Yap

Katalog

2ŞUBAT2003 SAYI 880 GENCO'NUN ALBUMUNDEN 142'den dava açıhyor), Şili'de Av (Orhan Asena'nın Allende darbesinin ardından yazdığı oyun), Bitmeyen Kavga, Sabotaj, Gün Dönerken (Bulgar devrimcisi Dimitrof'un yargılanmasını konu alıyor), îkili Oyun (Bilgesu Erenus)... Davalar... Davalar... borçlanmaya başladık, vergi, telif, kira. Sonra da iki yakamız bir türlü bir araya gelemedi" diye açıklıyor on yıl sonraki iflas nedenini. Ama o yılı, prestijlerini kurtaran ve ses getiren bir oyunla kapatırlar: Rosenbergler Olmemeli. Rosenbergleri Ayla Algan ile oynar. O günlerde Osmanbey'de, Site Sineması'nın karşısında Umit Tiyatrosu'nda kusursuz bir kültür merkezihavası yaratdır. Oyunları çok sevilir, hep dolu salona oynarlar, iyi eleştiriler alırlar. llk abone sistemini onlar oluşturur. Oyunların yanı sıra, Ruhi Su, Timur Selçuk gibi isimler konserler verir, Ruhi Su "PirSultan" çalışmasının çok beğenilmesi üzerine " Dostlar Korosu"nu kurar. Dostlar Korosu, Dostlar Tiyatrosu'nun bir yan örgütü olarak çalışmalarına başlar. "DostlarHasat" adındahalk danslarını çağdaşlaştırmak üzere çalışanbirgrupkurulur, Balaban resim sergisi açar, aynı zamanda sanat f ilmleri gösterilir. Her oyunun seyircili eleştiri toplantıları yapılır, îşçi Kolu oluşturulur, onlara tiyatro dersleri verilir. îşçi Kolu,aralarındayazdıklarıAlpagut Olayı oyunuyla, grevlere, işçilere gidip, bedava oyunlar oynarlar, tiyatroda her an bir şey olmaktadır. ÜmitTiyatrosu'ndakihareket çok önemli bir Kültür Merkezi halini almıştır. Ama yine de borçlar yakayı bırakmaz... "Gerçekten o yıllar toplumla müthiş bir iletişim vardı. Sendikalar, bütün işçiler gelir, biz grevlere gideriz, oyunlar oynarız, buna rağmen iş bilmezliğimizden, ya da bu iş bu kadar ses getirmesine karşın, para getiren bir iş olmadığından, iflas ettik. Borcumuzun çoğu, ilanlar, kira, maliye, vergi borçlarıfilan...Yıl 1979..." 6979 arası az yol alınmamıştır aslında. Birçok ses getiren oyunun arasında Genco'nun hemen sayabildikleri çoğu önciı niteliği taşıyan hâlâ Türkiye gerçeğine bir şeyler söyleyen oyunlar: RosenberglerÖlmemeli, Asiye Nasıl Kurtulur (Zeliha Berksoy ekibe katılıyor),Nekrasof(Sartre), Havana Duruşması (Amerikalıların Castro rejimini devirmek için yaptığı Domuzlar Körfezi çıkarmasının mahkemesi işleniyor. Bir belgesel tiyatro örneği olarak Genco'nun en değer verdiği oyunlardan.), Aslan Asker Şvayk, Zemberek(Başar Sabuncu), Soruşturma (Peter Weiss), Analık Davası (Kafkas Tebeşir Dairesi'ndenuyarlama, Dostlar Tiyatrosu'nun ilk Brecht denemesi.), Abdülcambaz (Türkiye'de ilk çizgi romandan tiyatroya uyarlama.), Azizname (Aziz Nesin'den ilk tiyatro uyarlaması), Kerem Gibi (Nâzım Hikmet şiirlerinden ilk tiyatro denemesi, hakkında 141 Bu oyunlann arasında özellikle Alpagut Olayı ve Nâzım uyarlaması "Kerem Gibi" 141 142. maddelerden, yani halkı isyana teşvik etme, komünizm propagandası suçundan yargılaniyor. "Hepsinden aklandık tabii, ama uğraştırdılar işte, mahkemelere gidildi..." Ama tiyatroda tek engel yargdanma değil, Havana Duruşması oyunu 12 Mart 71 yönetimi tarafından yasaklanıyor. Bir de turnelerde yaşanan caydırıcı olaylar var: "Turnelerdekiyasaklamaların haddi hesabı yok. Son dakikaya kadar tutmalar, afiş astırmamak, sinema sahiplerini tehdit etmek, gözdağı, vs... Uzun zaman polis gelip oyunu ve seyredenleri teker teker videoya çekerdi... 'Biz sizi mimliyoruz, haberiniz olsun...'dergibi..." Perdeyi Aydın Engin'in Devrik Süleyman oyunuyla kapatırlar. "Biz Devri Süleyman'ı yeniden gündeme getirmek istiyoruz, provalara giriyoruz. Provalardayken Demirel başbakanlıktan düşüyor. MC (MilliyetçiCephe) Hükümeti kuruluyor. O zaman Devri Süleyman'ı Devrik Süleyman'a dönüştürdü Aydın Engin. O da o döneminsonoyunudur." 79'da iflas kararı alındığında, yerleşik tiyatrodan, prodüksiyon tiyatrosu konumuna geçilir. Devamlı kadro yerine, oyunun gerektirdiği kadar elemanla çalışılmasına karar verilir. Genco'nun yalnızlık dönemi de başlamış olur... Seksenli yıllarda... Annebaba Erkallar... Genco Erkal, 1939. Genco Erkal, kızı Ayse ile... Tiyatro değil gerçek, Genco Erkal askerde... 79'dan ıtibaren artık Anadolu'da rahat turne yapılamazken, 12 Eylül'deAnadolu'ya artık hiç gidilemez ol uyor çünkü yollar tamamen kapatılıyor. Artık pek sık kalabalık oyunlar oynayamıyorlar. O güne kadar yılda üç, dört prodüksiyon yapan tiyatrolar, artık yılda en fazla bir ya da iki oyun sahneleroluyor. Bağımsız dönemin ilk oyunu: Brecht Cabaret. Oyun iki kişilik. Zeliha Berksoy ile büyük başarı kazanıyorlar. Fakat donem Kenan Evren dönemi... Oyun, Ankara'da yasaklanıyor... Seyirci ilgisi ise her şeyin aksine iyi. Aynı dönemde bir Brecht oyunu da Mehmet Ulusoy imzalı Kafkas Tebeşir Dairesi. O da 12 Eylül'de, sokağa çıkma yasağı olduğuiçin zorunluolarakoynanamaz halegeliyor. Duruyorlar. Tiyatroyu kapatıyorlar.. .Bir zaman sonra, Macit Koper'in Nâzım Hik«* *VJ^T" # Dostlar Tiyatrosu'nun kurulduğu yıl: 1969. Genco Erkal kardeşi Ferit ile 1948.
Abone Ol Giriş Yap
Anasayfa Abonelik Paketleri Yayınlar Yardım İletişim English
x
Aşağıdaki yayınlardan bul
Tümünü seç
|
Tümünü temizle
Aşağıdaki tarih aralığında yayınlanmış makaleleri bul
Aşağıdaki yöntemler yoluyla kelimeleri içeren makaleleri bul
ve ve
ve ve
Temizle