Katalog

Dreyfus Davası'na "Suçluyorum" mektubuyla katılmıştı Zola, 109 yıl önce. Bugünün yazarları, Gordimer, Tournier, Cohen, Ağaoğlu, Işigüzel, Iplikçi kimi, neden suçluyorlar? 1. Edebiyatın hâlâ sosyal bir fonksiyonu var mı? 2. Siz hangi "Suçluyorum" metnini kaleme alırdınız? Yazarlar suçluyu arıyor . . . cezasına çarptırıldı ve Şeytan Adası'na sürüldü. Edebiyatın büyük ustası Emile Zola, 13 Ocak 1898'de Auroregazetesinde "Suçluyorum " başlığıyla cumhurbaşkanına hitaben açık bir mektup yayımlayarak Dreyfus'u kanıt olmaksızın suçladığı için Fransız Genelkurmayı'nı ağır bir dille itham etti. Bunun üzerine dava kamuoyuna yansıdı ve siyasal bir görünüm aldı. Skandal yaratan makalesinden dolayı Zola, bir yıl hapis ve 3 bin frank para cezasına mahkum edildi. Kamuoyu ikiye bölündü. 5 Temmuz 1898'de Dreyfus ailesi davanın yeniden incelenmesini talep etti, talebi kabul eden yeni Milli Savunma Bakanı Godefroy Cavaignac, yeni bilirkişi atadı ve yeni rapor Dreyfus'u casuslukla suçlayan belgenin sahte olduğunu ortaya çıkardı. Dreyfus önce ceza indirimi aldı, sonra affedildi, bir sonraki hükümet değişiminde ise tamamen aklan dı. Rütbeleri geri verildi, tabur komutanlığına getirildi ve Legion d'Honneur nişanı ile ödüllendirildi. Dreyfus Davası, Fransa'nın siyasal yaşamında etkisini sürdürdü. Dava ve Zola'nın makalesiyle ülkede sol blok doğdu, diğer taraftan Yahudi düşmanlığı yeniden canlandı. Fransız Nouvel Observateur dergisi edebiyat tarihinin bu en önemli başkaldırı olayından yola çıkarak iki soru yöneltti. Aldıkları yanıtları dosya olarak yanıtladı. Biz de Türkiye'den iki yazar, Müge Iplikçi ve Şebnem Işigüzel'den aldığımız yanıtları ekleyerek dosyayı size aktarıyoruz. NADlNEGORDIMER,Nobel ödüllü Güney Afrikalı yazar, yeni bir "Suçluyorum" yazması istense, gelişmiş ülkelerin göç politikalarını suçlayacağını söylüyor. " Bana bu soruyu 1994'ten önce sormuş olsaydınız tereddüt etmeden, uyuşukluk derdim, ama şim di, 2000'lerde, bu sorunun cevabı tereddütsüz göçtür... lşçilerden söz ediyorum, gözleri kapalı bir şekilde ülkelerinden çıkıp, sadecedaha iyi hayat uğruna Avrupa sınırlarını zorlayan işçilerden..." Gordimer'egöre, suçluolan.göçe izin veren, sonra dagöçmenlerin sokaklarda uyumalarına neden olan hükümetler... Amerikalı yazar TOMWOLFE'agöre, DERLEYEN: ÇtĞDEM MATER aklaşık yüz yıl önce Fransa'da bir hukuk skandalı yaşandı. Fransız Genelkurmayı'nda yüzbaşı rütbesiyle görev yaparken, çalışma arkadaşlarının toplumsal ve ırkçı önyargılarının kurbanı olan Alfred Dreyfus Aralık 1894'te, ajanlık suçlamasıyla ömür boyu hapis ve rütbelerinin alınması zagöstermedik. Salt toplu kıyım projelerinin, kusur25 Ocak 2003 Cumartesi, LütfiKır suz cinayet planlarının soğuk soluğunu darKongreveSergtSarayt'ndakiSavaşa içinde hisseden Iraklı kardeşlerimizin KarştYüzlerMecltst'ndeAdaletAğaoğ değil, hepimizin hayati ve birincil melu'nun Türkiye'nin yazarları, jairleri, selesi haline gelen bu savaşı önlemeliçevirmen veyayıncılart adına okuduğu yiz. Önleyebiliriz. Varsın tarihin cüce"Savaşa Karşı 100 Yazar"metni, sonytl leri hayal gördüğümüzü varsaysın; solartn en etkilı "Suçluyorum" metinlerin luğumuz tükenene kadar nasıl olsa, yaşamanın muhteşem inceliklerinden den biriydi. bahsedebiliriz, tonlarca varil petrolden daha zengin olan anlama ve Biz Türkiye'nin yazarları, sevme kültürünü anlatabilişairleri, çevirmenleri, yayıncıriz. lan; savaşlara ve savaşçı kültüGün, Kardinal Barberirüne karşı duran bir yaşama ni'nin olsa da, zaman, Galileo idealini savunuyoruz ve bu Galilei'nindir. Öyleyse, bilyüzden.bugün "Irak'tasavaşa sinler, bu önceden bildirilmiş hayır" diyoruz. "Suçişlemecinayeti işledikleri an, onları den krallık yapılamaz" der Saint Just. Biz, kralların ve kralcıların ya sonsuza kadar lanetleyeceğizjyazarların laneti sonsuzdur. Kimsenin kuşkuyılmacı.despotsuçdünyalarınakarşı, su olmasın, büyük Türk şairi Yunus insanın biricikliğini savunuyoruz. Ölümsüz Shakespeare yazdı: "En Emre yüzyıllar öncesinden bugüne tatlı şeyler ekşi r kötü işler yaparak/ Ot uzanarak söylemiştir: "Nettinkurudan tan çok daha iğrenç kokar çürüyen yaştan/ sorarlar bir eyyam gelir." Sorarlar. Sorun. • zambak."(*) Biz çürüyen vicdanların toplum organizmasına yaydığı korkunç kokuları (*) "For sweetest things turn sourest by pek çok defa solumak zorunda kaldık theır deeds/ Lilies that smell far worsc than ve hiçbir zaman bunu bir yazgı sayıp n weeds" ADALET AĞAOĞLU yazarlar için, en ciddisinden en hoşgörülüsüne, en çok ölümden bahsedeninden kendini en çok beğenenine kadar, edebiyatın tek bir görevi vardır. O da okuyucusuna olağanüstü zamanlar sunmak, yani eğlendirmek... "Ama mevzunun diğer bir uç noktasın da, hayatlarını ulusların kaderini değiştirmeye adamış yazarlar var. Amerikan tarihinin en popüler romanı, çokça baskıyla, 'Tom Amca1 ~ nın Kulübesi'dir. Harriet Beecher Stowe, romanı sadece kölelik kurumunu mahkum etmek için yazmıştır. Inanılmazbirhikâyecidir. Okuyucuyubir kölenin bedenine sokmaktaki başarısı sadece Amerikaltlar taraf ından değil, butün dünya tarafından kabul görmüştür. Başkan Abraham Lincoln," Bu kitap olmasaydı, iç savaşgerçekleşmezdi" demişti. Kitabı.kü