Katalog

0» yanında, küçük bir mezarlık gördük; üzeri kubbcylc kapalı, zarifsekizgenbiryapı: Daha çok Barbaros olarak bilinenHayreddin Paşa'nıntürbesi. Kime ait olduğunu öğrendiğimde Türkiye'de bir süredir yaşamaktaydım ve hcnüz keşfedilmemiş bu topraklarda bazı keşifler beni son derece tatmin etmekteydi. Keşfedilmemiş topraklar diyorum çünkü tstanbul 'da bir y abancı var olduğunu bildiği bir şeyi nafile arayıp durabilir veya gözünün önünde duran bir bina hakkında hiçbir sonuç alamamacasına sorular sorabilir. Ulema dışında çok az sayıda Türk kendi hayatlan ilc alakası olmayan hususlar hakkında bilgiye sahiptirler ve çoğunlukla unutulanlar neredeysebirasıröncesinedahi ait değıldir. Aradığım yerin burası olduğuna emın olabilmek için adı geçen turbeye birkaç kere gittim. Civarda yasjayan ve konuştuğum insanlann hiçbiri Hayreddin Paşa'nın, yanı onlann Nelson'larının, adını dahi duymamışlardı. Sonundahukukla ilgilenen yaşlı bir adam bu arzumu ycrine gctirdi; beni daha önce de görmüştü ve son 7İyaretimde, dığer bir adamla beraber, alışılmış umursamazhğın dışına çıkarak, bizden amacımızı öğrendi. Kendisine söyledik, bunun üzerine biroğlanı anahtan getirmcsı için yolladı, ancak anahtarın bulunması için geçen süreden ve kılıdin paslı dişlerini çevirmekteki güçlükten, burasının nadiren kullamldığı anlaşılıyordu. BöyleceAndriaDoria'nınmuhalifininyattığı yere gırdik. Içerisi, bugibi durumlarda ımparatorluk zcvkine uygun olarak oldukça sadeydi. Yer hasırla kaplı ve üzerinde iki tabut bulunmaktaydı; bu tabutlardan bir tanesi dokuz feet [2 m 70 cm] uzunluğunda ve orantılı olarak daha geniştı(Mci>hur adamlan devasatabutlara koymak âdeti sonraki nesilleri bu insanlann kafaca olduğu kadar cüssece de kudretli olduklanna inandırmak için yapılan bir tür hiledir). Tabutun başının uzerınde Barbaros'un kavuğu ve üzerinde de kendineaıtsancakasılıydı.Diğertabuttaise chiaja'sı (kâhya?)yatmaktaydı. Sakallı kılavuzum Barbaros'un türbesini görmek istememdeki nedeni bilmek istedi. "Merak" diye cevap verdim. Bu cevap onu yeterince tahmin etmediği gibı, zcvk vcya mcrak için insanların zorluklara katlanabılcccğini anlamayan Doğulular için de tatmin edici değı I dir. Sonuç olarak bir seyyahın emelleri için saçma sebepler uydurulur: Eğeratı ilehızlıgidiyor ise hükümet casusu olduğundan şüphclcnilir; cğer çevresine bakınıyorsa casus olduğundan şüphe edilir ve bunun gibi daha pek çok şey. Ancak benim durumum müstesna olduğu için buna müstesna bir sebep gerekiyordu, ki gerçekten de müstesnabirsebepverildi. Yanişöyle: Ben Barbaros'unFrangistan'ayaptığı yolculuklardan bir tanesinde ilişki kurduğubirhanımınncslindcn ımişim ve Türkiye 'de olduğum için son derece takdire layık bir davranış ile büyük ceddimin mezarını aramaktaymışım. Bu dirayetli hikâyey i daha sonra köydc oturan vc kendisine anlatılan Yunanlı bir dostumdan duydum." (Adolphus Slade, Records of Travels in Turkey, Greece etc, and of a cruise in the Black Sea with Capitan Pasha in the years 1829,1830 and 1831,SaundersandOtley, 1833,Cilt I,s. 119121) Bugün Barbaros'a ait olduğunu tahmin ettiğimiz bu kılıç halen Penicuik House'ta bulunmaktadır. lskoç Ulusal Müzeleri olayla yakından ilgilenmiş ve kılıcın çeşitli açılardan tbtoğraflannı çekmişlcrdir. Kimliğini birtürlü bulamadığırmzYüzbaşıPirie'nintahminleri ise doğru çılcmış, kılıç gerçekten de iyi şekilde muhafaza edilmiş ve sadecc günümüze ulaşmakla kalmamış, dahası iki yüz sene sonra Türk okurlarahitabenböylebir makaleye de yol açmıştır. Makalemi bitirirken bana da Yüzbaşı Pirie'nin tahminlerini tekrarlamak düşüyor, değerbilir Clerk ailesınin koleksiyonundabu kılıcın emniyetle korunarak daha pek çok ncslin ilgisini çekeceğinden şüphem yok. Baştan sona tesadüflerle gelişen bu hikâyeye şu tesadüfü de eklemeden edemeyeceğim: Bu yazıyı Cambridge'de Sawston Hall malikânesinin ormamna bakan çalışma odamda 4 Temmuz 1999 günü yazmıştım. O gece yatağıma girip âdetim olarak o günün, yani 4 Temmuz tanhli, Saatli MaarifTakvimi'niokuduğumdatüylerürpertıcıbırbılgı ile karşılaştım; aynen şöyle: "453 yıl önce bugün (4 Temmuz 1546) büyük denizcimiz Hayrettin Pas,aöldü."^ "Müzikolog Dr. Emre Aracı, Türk Ekonomı Bankası'nınsponsorluğundaCambrıdgeÜnıversıtesı'ne bağlı The Skıllıter Centre for OttomanStudıes'dearaştırmagörevlısıdır. [email protected] Lanet olası gün GÜLAY SOYDAN S Yazıda adı geçen malikunenin ilk lıalı... (Sir Jolın Clerk ofPenkuik 'un izniyle) ıradan bir konuşma sırasmda !,akayla kanşık söylüyor kürtaj yaptırdığını.Çokrahatbirtavırlaanlatıyor. Sessizbiryurtodasındaaradabirarayagircntelefonanonslarıyla geri gidiyoruz, onun tabiriyle "O lanet olası güne"... On yedi yaşındaydım ve doğduğum yer olan Bursa'da ailemle yaşıyordum. O zamanlarüniversitesınavınahazırlandığım için dershaneye gidiyordum. Ayrıca bir müzik grubum vardı, gitar çalıp vokal yapardım. Anarşısttakılmayabaijladığım ilk yıllardı ve içkiye de çok düşkündüm. Sonat'ladaosıralartanıştım, UludağÜniversitesi'ndeokuyorduve yirmı bir yaşındaydı. Beni çok etkilemiştive beraber olmayabaşladık. Telefon anunsu birini danışmaya ça ğınyor. O benım için gerçek biradamdı,olgundu vezekiydi Ondançok etkilenırdım, konuşurken bile beni kendımden geçirırdı Her türlü beraberliği yaşıyorduk, zaten cinsclliği yaşadığım ilk erkek de değildi. Berabcrolduğumuzdakorunmazdık,ama dıkkat ederdık. Dört ay boyunca bas»ımıza birşeygelmemişti.Sonatokılıftankullanmayı sevmezdi, zaten öyle bir anda da o kılıfı takmak çok zordur. Genclliklckafamız iyiyken beraber olurduk.O an gecenin bir körüdür, sarhoşsundur ve hiçbir şey umurundadeğildir.. Yurtta anons edilen kişi hâlâ bulunamadı, dönüp dönüp aynı kişi aramyor. Son zamanlarda Sonat' ın evine takılma