Katalog

Fotoğraflar: Iskoçya Ulusal Muzesı'nın ızniyle Osmantı amirali Barbaros Hayreddin Paşa. Barbaros 'un, kabzası dönemin İngiliz modasına göre değiştirilmiş ktlıcu.. Barbaros'un İskoçya'daki kılıcı DR. EMRE ARACI* B! undan yaklaşık bcş scnc önce Iskoçyalıönemliailelereaitmektup, kbelge ve vesikalann tutulduğu Edinburgh'daki Scottish Record Ofîice'de aristokrat bir aileye mensup müzisyenSirJohnClerkofPcnicuik üzcrincbir araştırma yapıyordum. 16761755 tanhleri arasında yaşamış olan Sir John, Iskoç aydınlanmasında, kültür ve sanat konularında önemli rol oynamış olan Clerk ailesinin ikinci baronctiydı. Kcndisi dcvrin asilzadelerinin cğitimlcrinde Grand Tour olarak bilinen ve Avrupa'nın değişik şehırlerinin dolaşılarak kültür, sanat ve görgünün arttınlması için yapılanuzungezilereçıkmış, Roma'daCorelli vc Pasquini'den müzik dersleri almış, avukatlık,hâkımlik,mimarlıkyapmışveaynı zamanda şair ve ressam olarak da eserler vermiş çok yönlü bir kişiydi. Seneler sonra bestclcri tskoçya'da yeniden ilgi görıneye başlayan Sir John besteciliğehiçbirzaman profesyonel olarak yönelmcmiş, bilakis büyükolasılıklacentilmenbırhukukçununhayatında müziğin yeri olmadığını düşünerek gerçekten kabiliyetl i olduğu bu alanda ciddi anlamda yoğunlaşmamıştı. Diğer taraftan geçmişe, bilhassaklasik Yunan ve Romadönemlerıne merakı aşırı dercccdc fazlaydı. Aileninbirdiğer önemli üyesiise gelıştırdiği önemli teoriler ile Nevvton ve Einstein ile aynı ayarda tutulan fızikçi James Clerk Maxwell (18311879) idi. Yine aynı aileye mensup olan John Clerk of Kldın (17281812) ise denizsavaşlan sırasında donanmataktıkleri üzerine yazdığı çahşması Essay on Naval Tactics ile İngiliz Amirali Lord Nelson'u da hi etkilemiş ve dolayısıyla Trafalgar Savaşı'nın sonuçlanmasındabileetkili olmuştu. Clerk ailesinin mektuplannı incelerken katalogdan konumla ilgisi olmayan, ancak son derece ılginç orijınal bırbaşkamektubun mevcudiyetini öğrenme imkânım oldu. Kataloğun kısaca bildirdiğine göre bu mektup Barbaros'unkılıcınınSirJohn'ayollanması hakkındaydı. Verilen bütün bilgi bundan ibarettı. Bu kaydı okur okumaz büy ük birheyccanla derhal mektubun aslını dcpodan istet Tarihi mektuba göre, Yüzbaşı Pirie adında birisi Barbaros'un kılıcını Sir John'a hediye olarak yolluyor ve onun koleksiyonunda ilelebet korunacağıhdan şüphesi olmadığını ekliyordu. Verilen tarih ve saatte Sir John'un atalannın asırlar boyunca yaşadıklan malikâne olan Penicuik House'a gittim... Sir John mektuptaki tarife uygun kılıçlan hazırlamıştı... tim. Birsüre sonra plastik birzarf ıçerisinde GD18/5110 numaralı mektup önüme kondu. Sararmış bir yaprakgibinarinbirkâğıt üzerine orijinal mürekkcbi dahi solmamış olan ve tarih kokan bu mektup gerçekten de meşhur amiralimizin kılıcının tskoçya'ya yollanmasını konu ediniyordu. Yüzbaşı Pirie adında birisi Sir John'a kılıcı hediye olarak yolluyor vc onun koleksiyonunda ilelebet korunacağından şüphesi olmadığını da ekliyordu. tşteodevnn Ingilizcesınden tercüme ettiğım mektup aynen şöylc: "Yüzbaşı Pırıe, Sir John Clerk'a en derin saygılarını iletir, ümit eder ki Sir John ve Lady Clerk iyidirler. Yüzbaşı Pirie, Sir John' un koleksiyonuna Afrikal ı prenslcr tarafından Hmstıyanlarakarşı savaşmak için çağrılan meşhurTürk korsanı Barbaros'un kılıcını gönderme cüretını göstermiştir. Yüzbaşı Pirie'nin tahminine göre Barbaros'abunesneFerdinandvelsabella'nınlspanyatahtınaçıktıklan 1492scnesindcverilmış olmalıdır ve kendısi hızmetlerinin tazminatı olarak Cezayir hükümdarlığını zaptetmiş.Tunuscrkekkardeşininhissesineve Trablusgarpdaortaklanndanbirininhissesinedüşmüştür. Barbaros'un bizzatkcndieliy