Katalog

21 ŞUBAT 2005 / SAYI 988 Kadın bedeni küresel pazarda Berat Günçıkan Özgür Erbaş 2. Sayfanın devamı Türkiye bir süre "sosyal yara" öyküleriyle oyalandıktan sonra kadın ticaretinde bir transit ülke haline geldi. Asya ve eski Sovyetler Birliği ülkelerinden Türkiye'ye getirilen kadınlar, buradan Avrupa'nın değişik ülkelerine satıldılar. Kadın ticarctiylc ilgili davalara bakan bir ceza avukatına göre Türkiye'deki kadın ticaretinin seyri devalüasyonun uygulandığı 1994'te seyir değiştirdi. C) tarihe kadar kendi ülkelerindeki suç örgütleri tarafından Türkiye'ye satılan kadınlar Türkiyeli patronlarına borçlarını ödedikten sonra yüzde ellilere varan oranlarda anlaşmalarla çalışıyor ve para kazanıyorlardı. Ekonomik kriz döneminde ise zorla çalıştırıldılar, pasaportlarına el konuldu ve ülkelerine dönüşleri engellendi. Çalışmamakta direnenler ise cezalandırıldı, bir kadının bilekleri kınk bardakla kesildi, bir başka kadın yüksek dozda eroinden öldü, ama olayların intihar mı, cinayet mi olduğu saptanamadı. Kadın ticareti pazarı büyüdükçe kaçırmalar ve kadını iş vaadiyle ülkesinden çıkarıp fuhuşa zorlamalar arttı. Çocuk bakıcılığı, hastabakıcılık, dansçı, modellik en sıklıkla vaat edilen işler. Rusya, Ukrayna, Kazakistan ve diğer ülkelerin gazetelerinde çıkan "garantili" iş ilanının arkasında genellikle seks işçiliği var. Yukarıda öyküsü anlatılan Ukraynalı Tatyana da bir gazete ilanında gördüğü çocuk bakıcılığı için Istanbul'a geldi ve... Hangl ülkeden olduklarının bir önemi yok, ortak isimleri 'Nataşa" Çocuk bakıcısı, hastabakıcı, dansçı, model olarak çalışmak için gittikleri ülkelerde fuhuşa zorlanıyorlar. RAKAMLARLA TÜRKİYE... Türkiye son dönemde transit Kabul etmeyanler ülke olma özelliğini, daha uzun süre kalınan ülke olmaya bıraktı. şiddet görüyor, Pazar özellikle Dubai, ttalya ve hatta öldürülüyor. Ispanya'ya kaydı. Elbette Türkiye'de kalan kadınlar da var. ÖzelBu, uyuşturucu ve likle Moldovya ve Ukraynalı kadınlar, üst gelir grubundaki kişisilahtan sonraki lerin evlerinde dadılık ve hizmetüçüncü büyük çilik işlerinde çalıştırılıyorlar. Daha çok "muhafazakar" kesimden pazarın içinde ve gelir durumu iyi erkekler eşleTürkiye de var... rini ikna ederek bu kadınlarla ikinci evliliklerini yapıyor. Evliliğin yürümediği ya da başka bir kadın bulunduğu durumda kadınlar sokakta kalıyor. Vizeleri de dolduğu için yasadışı yaşamak durumunda kalıyor. îçişleri Bakanhğı'nın verilerine göre 1995 ile 2002 yılları arasmda Türkiye'den yaklaşık 400 bin yabancı sınır dışı edildi. Kadın ticaretinin merkez kenti ise îstanbul. 2001 yılında yapılan tüm sınır dışı işlemlerinin dörtte biri bu kentten yapıldı. Bir sonraki yılın işlemlerinin yüzde 74'ü de Istanbul'a aitti. Marmara Üniversitesi Çalışma Ekonomisi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sema Erder ve Dr. Selmin Kaşka'nın Uluslararası GöçÖrgütü (IOM) için hazırladıkları "Düzensiz Göç ve Kadın Ticareti: Türkiye Örneği" başlıklı rapora göre Azerbaycan, Gürcistan, Moldovya, Romanya, Rusya ve Ukrayna'dan her yıl toplam 1.5 müyon kişi Tür kiye'ye giriş yapıyor. Raporda sınır dışı işlemlerinin yüzde 90'ını (19992001 arası, toplam 22 bin kadın) yasa dışı fuhuş ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar oluşturuyor. Hastahk nedeniyle sınırdışı edilenlerin çoğunluğunu Gürcüler ve Romanyalılar oluştururken, sanılanın aksine Ruslar son sırada yer alıyor... îstanbul Emniyeti "Insan Kaçakçılığıyla Mücadele Büro Amirliği"nin verilerine göre, geçen yıl gerçekleştirilen 76 operasyon sonucunda toplam 9 bin 905 kişi sınır dışı edildi. îstanbul Emniyeti geçen yıl kadın ticaretiyle ilgili 11 operasyon yaptı. Bu operasyonlarda 18 kişi tutuklanırken, 17 kadın sınır dışı edildi, 33 mağdur kurtarıldı. Mağdurların büyük bölümü Türkiye'ye "revüde çalışma", "mankenlik yapma", "ev işlerinde çalışma" gibi vaatlerle getirildikten sonra zorla fuhuş sektöründe çalıştırıldıklarını açıkladılar. Uluslararası Af Örgütü'nün raporlanna göre kimi polisler kendi olanaklarıyla mağdurlara kalacak yer bulurken, kimileri de suç örgüderi ve fahişelerden rüşvet ahyor. Örgüt bu iddiasını geçen yılın temmuz ayında Erzurum'da insan ticareti yaptıkları gerekçesiyle 3'ü polis memuru olmak üzere 11 kişinin tutuklanmasına ve suça iştirak gerekçesiyle de 13 polis hakkında dava açılmasına dayandırıyor. YASADIŞI GÖÇ MUAMELESİ New York Üniversitesi'nden Leyla Gülçür ile Kadının Insan Hakları Vakfı Başkanı (KlHV) Pınar Ilkkaracan tarafından hazırKadının Insan Hakları Vakfı Başkanı Pınar İlkkaracan. lanan "Nataşa Vakası: Türkiye'deki Doğu Avrupa ve Eski Sovyetler Birliği'nden Gelen Göçmen Seks Işçileri" başlıklı rapor da Af Orgütü'nü doğruluyor. Çalışmada, kadınların "ille^a]"]ik]eri nedeniyle bir kez daha mağdur oldukları, bankada hesap açtıramadıkları gibi sağlık hizmeti de alamadıkları vurgulanırken bu durumun bazı emniyet görevülerince suiistimal edildiği ve kadınlann rüşvet vermeye zorlandıkları kaydediliyor. Gülçür ve Ilkkaracan seks işçiliği yapmak için bir kadının bir ülkeden başka bir ülkeye gitmesinin "kendi tercihi" olduğunu da vurguladıkları raporlarında, polis operasyonLarında "kadının o ülkeye rızasıyla mı, yoksa zorla mı getirildiğinin araştırılarak" işlem yapılması gerektiğini savunuyorlar. tlkkaracan, "Kadınlar kendi istekleriyle seks işçiliği yapmak için göç etmiş olabilirler, ki bu da haklarıdır. Ancak yasadışı pozisyonda tu tulmalan, hiçbir biçimde örgütlenememeleri seslerinin de çıkmasını engelliyor" diyor, "Böylece yaşadıklan şeyleri anlatamadıkları gibi, rızalarına aykırı biçimde derhal sınır chşı eduiyorhr. Ayrıca Türkiye'Je bu kadın ' lar için kurulmuş STK neredeyse hiç yok. Diğer ülkelerde bu konu üzerine çalışan STK'ler devletlerin bu politikalanyla mücadele yürütüyorlar". Iki kadının raporu hazırlama sürecinde görüştükleri seks işçisi kadınların şikayetlerinden biri "Türk erkeklerinin prezervatif kullanmamaktaki ısrarı". Kadınlar, kondom kullanmamak için erkeklerin fazladan para vermeyi bile teklif ettiklerini söylemişler. Ilkkaracan bir tehlikeye de dikkat çekiyor: "Kadınlar cinsel yolla bulaşan hastalıklar nedeniyle sınır dışı ediliyor, ama bu kadınlarla ilişkiye giren erkekler hastahk yayma konusunda daha büyük bir risk oluşturuyor." Kadın ticaretinde suç ortaklığı... / "Rus Organize Suçu" olarak uluslararası literatürc giren ROC'un 200'ü aşkın örgütü var ve Türkiye clc dahil 58 ülkede aktit. Her ülkede, o ülkenin ınafya ve çeteleriyle işbirliği yapıyor. Bütün bu grııplar en ufak bir sorunda şiddet uyguluyor. Japonya'da Yakuza, kaçma girişiminde bulunan kadınları öldürüyor. Tüık ve Sırp mafyası ise yüksek binaların balkoıılarından atıyor. Geçen yıl Beylikdüzü'nde bir sitede, bir Azeri kadın 10. kattan düştii. Komşularına göre kadın camdan atılmıştı. C)lay jandarmaya yansıdı, ancak ev çoktan boşaltılmıştı. Bir kaynağa göre, Avrııpa'daki fuhuş ağını yönetenler arasında da Türkler var. Kadın ticaretini Ruslar, Ukraynalılar, Yugoslavlar'la birlikte yönetiyorlar. / Hiç kimse Rusya'dan kaç kadın ve çocuğun seksüel sömürü için kaçırıldığını bilmiyor. Bu rakaınm 100 binlerce olduğu tahmin edilıyor. ABD Îçişleri Bakanlığı rakamlarına göre eski Sovyetler Birliği ülkelerinden sadece 1997 yılında 100 binin üzerinde kadın kaçırıldı. / Kadın ticaretinde en kötü ünlü koridor Balkan yolu. Sırbistan, Hırvatistan, Arnavutluk, Makedonya, Bosna, Karadağ ve Kosova ile örülen bu yolda siyasi çatışmalarda bile ticaret amacıyla bir uzlaşmaya varılabiliyor. Sırplar ve Arnavutlar kadın trafiğinde işbirliği yaparken Kosova Kurtuluş Ordusu da bu pazarı kullanıyor. Polis ve devlet memurları kimi zaman nakit para, kimi zaman da bedava seks rüşveti alarak kadın ticaretinin daha da pervasızlaşmasına yol açıyorlar. / Bosna'da, 260'tan fazla barda beş bini aşkın Doğu Avrupalı kadın fahişelik yapıyordu. Bu kadınların müşterileri arasında Barış Gücü askerleri ile BM polisi de vardı ve kadınların şikayetlerini dikkate almıyor, soruşturmaları da ya örtbas ediyor ya da kesintiye uğratıyorlardı. / Dresden ile Prag arasındaki E55 yolu da seks ticaretinin yoğun yapıldığı yerlerden biri. Burada her yıl kimi HIV pozitif taşıyan, kimisi uyuşturucu bağımhsı çocuk doğuyor. Çocuklar yola yakın bir yetimhaneye bırakılıyor. Israil, suç örgütlerinin gözde ülkelerinden biri. Israil polis kaynaklarına göre, Israil'de fuhuştan kazanılan para 400 milyon doların üzerinde. Israil'deki bir davanm konusu ise Rus organize suç örgütünün Israil'in parlamentosu Knesset'te bir sandalye satm almaya çalışmasına ilişkindi. S Birleşik Arap Emirlikleri de Rusya'dan kaçırılan kadınların götürüldüğü ülkeler arasında. Buraya götürülen kadınların çoğunun akıbeti konusunda bilgi alınamıyor. S Toronto'da 53 Asyalı kadın, kendilerini yasadışı yollardan ülkeye getirerek, yolculuktan doğan borçlannı ödemeleri için fahişelik yapmaya zorlayan ajans ve pezevenkleriyle birlikte tutuklandı. Kadınlar fahişelik ve Göçmen Yasası'na bağlı suçlarla suçlandılar. Onlan getirenler ise işkence veya cinsel kölelik yerine zorla alıkoyma gibi daha hafif bir suçlamaya maruz kaldılar. S Internet de seks ticareti pazarının genişlemesini sağlayan bir ağ. World Sex Guide (Dünya Seks Rehberi) en bilinen site. Yüz ülkeden milyonlarca insanın bağlantı kurduğu bu sitede erkekler deneyimlerini paylaşıyor ve hangi ülkede, nerede bir fahişeyle tanışabilecekleri ve hangi otele gidecekleri bilgilerini paylaşıyorlar. Bu siteye göre Türkiye, Ukraynalı kadın cenneti. Bir erkek, diğerine şöyle yol gösteriyor: "Istanbul'da Seranda'ya gidecek olursan, bir sürü eski SSCB kızı bulur ve istediğini yandaki otele götürürsün. Fiyat konusunda da darbe yemezsin". OOGU AVKUPA vs BAClMSIZLlClHI YENİUZANAN ULKELER