Katalog

GÜLTEKİN EMRE "an Duvarlan", "Memlcket Şiirleri"nin başında gelir. .Çünkü, şiirde "Vağız atlar" kişner, "meşin kırbaç" şaklar. Böylecc yolcııluk başlar. Gidiyoruzdur "gıırbeti" gönlümüzde "duya dııya" "Ulukışla yolundan Orta Anadolu'ya". Bu yolcııluk "ilk sevgiye benzcyen" bir ilk acı verir bize, "ilk ayrılık" olduğundan. Hava ılık, hcr yer sapsarıdır, başta gök," son ra "toprak" ve de "çıplak ağaçlar"... Arkamızda "zincirlencn yüksek Toros dafilan"; öniimüzde "uzun bir kışın" sol gun soluğu... Arabamızın tekerlekleri inim inim inler altımızda, bozuk yolda. Ellerimiz takılır "rüzgârların saçına". Yükseklikler vc ıssıszlıklar ortasında yol alırız. Arabacımız ıslık çalar yenmek için yalnızlığını. Yolumuz uzar, yılan gibi kıvrıla kıvrıla. Zaman zaman gök bulutlarla kaplanır, riizgâr serinler. Sonra in ce ince yağmur serpiştirmeyc başlar. Yollar, "bir şcrit gibi ufka" uzanır. Gur bet, bizi kendine çeker. Yoldan başka bir şey yoktur önümüzde. Bir siire sonra varınz Niğde'yc. Bir deve kervanı ağır ağır geçer önümüzden. Sonunda görünür "beldenin viranehanı". Buradabirleşir "vatanındörtbucağV'. "Gurbet çe ken gönüller" kuşatmıştır ocağı. Yüzlerdc yaşamın bıraktığı çizgiler "birer ayet gibi" derinleşir. Uykuya geçmeden önce yorgıın gözlerimize takılır kalır şu dörtlük: "On yıl var ayrıyım Kınadap 'ndan/ Baba ocağtndan, yâr kuaığından/ Bir çiçek dermeden sevgı kafandan/ Huduttan huauda atılmışım hen." Mart 1937'de yazılnıış bu dörtlüğün devamını kaldığınıız her haııda okuyacağız. Ertesi gün tanla başlar yolculugumuz. "Soğuk bir mart sabahı" soluklarımız buz tutar. Tckerlekler inleye inleye öne atıldıkça, kcntin kenar semtleri de ardımızda kalır. Höyiikler birer dağ gibi görünür. Yanımızdan tek tük kervanIar geçer. lki dağ arasında "boğulan" bir geçitten geçeriz ürpere ürperc. Gcride bıraktığımız yerler baharla anlaşmaya çalısırkcn, öniimüz kışa teslimdir daha. Geçit, yazla kışı ayırmıştır sanki. "Yaylımız" son hızla tiiketmeye çalışır yolu. Karlar etrarımızı "bcyaz bir karanlığa" gömer. Sanki "Kar degıl, gökyüzünden yağan bcyaz ölümdü"r. Sonunda " Araplı Beli"; atlar çckilir hana. Bir önceki handa okuduğumuz dörtlıiğıın devamı nı okuduktan sonra dalanz ıızıın bir uykuya: "(u'in/ii/nı'i çck.se de yârııı hayalt/ Aşmaya kudrctını ye////cz cibalı/ Yolcuyuın bir hıırtı yaprak misiili/ Riızvârııı ontınc kattlmıştm beıı " Sabah gökyüzü pırıl pırıl, "ııfıık" açıktır. Hava gü nc^li vc yavlı yola acıknıi!; gibidır. "Bu gıırliel ten guıbctc gidcn volıın iıstündc". l )c giindc iiç nıevsiın vaşannıış gibidır. lncesıı'da "Bir lıanda, yoıgun argın, SAYFA B Gurbet ve Saire Hece şiirinin en önemli, en önde şairidir Faruk Nafiz Çamlıbel. Onun şiirinde atraksiyonlara yer yoktur. Yaşamış, duymuş ve yazmiştır. O, yurdunu ve etrafındakilcri iyi gözlemlemiş ve onların acılarına ortak olmuştur şiirleriyle. Onun için şiiri dupdurudur ve zariftir aristokrat bastondan uzak. Köylü kasketi yoktur baştnda, ama köyü popülist olmadan benimsemiştir."Çoban Çeşmesi"nde tarine karışan büyük sevdalardan söz eder. Hüzün ve acı yanyanadır sevda rüzgârlarına sarılı. tatlı bir uykuya" daldık. Bit "ülüm rüyasıyla" uyanınca bizi yakıp kavuran şu satırlarla ayıldık: "Garıbım, namıma Kercm diyorlar/ Aslı'mı elalmış, harem dıyorlar/ Hastayım, dcrdime verem dtyorlar/ Maraşlt Şeyhoğlu Satılmtş'ım hen " Öykünün bundan sonrası hazin mi hazin. Hana sağ inip, ölii çıkan Ma raşlı Şeyhoğlu'nu hasımları vurnıuş. Nc zaman bir nana rastlasa şair, hanlarda gizlenen dcrtleri düşünür. Dönmeyen yolculara ağlar yollar. Türk şiirinin en babayiğit şiirlerinden biridir "Han Duvarlan". Ulkcnin flu bir fotoğrafıdır aynı zamanda bu uzun şiir. Hece şiirinin en önemli adı Faruk Nafiz Çamlıbel'in toplu şiirleri yaytmlandı "Han Duvarfam" Faruk Nafiz Ç a m 11 b e 1' i n Toplu Şiirleri "Gurbet ve Saire" pastoral bir renk sunsa da bizc, koyiı, koy lüyii anlatıyor gibi gözükse de, yurdunun insa nıtıı ele alıyor o. Yani, "Mermerde tütcn çifte buhurdan " şiir çıkarıyor. Ü, şiirlerinin ınermer damarında şair kanı gezdiren benzersiz bir şairdir. Lermontov, Puşkin'in düelloda öldürüşü üzcrine yazdığı "Şaırin Ölümü" şiirinin ilk dizesinde şairi şöyle be timliyor: "Şair öldü, tutsağıydı onurıınun". Faruk Nafiz dc "Şair" başlıklı şi irinde "Şair! Sen üzüldükce vc öldükçe yaşarsın ' diyor. "Şaırin Ölümü"y\e "Şair" şiiri arasında etik bir bağ var sanki. Faruk Nafiz'in "Şaırin Ölümü" şiiriyle de Lermontov'unkini karşılaştırmak nc ölçüde doğrudur bilmiyorum ama, "Onlar o türlü öldü... Ben de öldüm bu türlü!" dcrken Faruk Nafiz, okurun gönlüne taht kurmayınca ölündüğiinii imliyor sanki. Faruk Nafiz Çamlı bel'in şiirlerinde "ruhunu tcslim eden" bir he ves vardır. ünda, şarap "kara gün dostu 'dıır. O, göösü, bağrı açık tutkulu bir âşığın şiirlerini paylaşir okuruyla. 'Hançer ol, göğsüme saplan ecel ol, karşıma çık!" "hayal ııfkunayelken" açmayı da sever "ilhamın eliyle" iyi şiirler yazmak için. "Mısra dizclim başkasının der dine biz de ' diyecek kadar baskalarıyla dolu biridir de. Deniz dingin, "rüzgâr uyumakta"dır, rıhtım üzüntüden kararmıştır, "Körfez düşünür, Kanlıca mahzundur" Bir Ahmet Haşim söyle yişine benzer dizcsi de neden olmasın? "Pas tuttu bu akşam suların rcngi havuzda." Doğayı doya doya icine sindirişinin gözlemlerine de sıkça rastlarız onun şiirinde. "Yapraklar, atılmış nice mektuplara eşittir." Onun şiirinde pek çok nizgâr cser. Ama hcpsi de nazlı mı nazlıdır. Sonra "Gurbet" onun şiirinin baş tacıdır. Ülkcbiııde kcndini böylesine sürekli gurbette duyumsamış kaç şair vardır şiırımız de? Gurbettekilcr için gurbet "ufuk bir kara perde'dir, onlar için "yollar uyuşmuş'tur ve onlar içinde yaşadıkları "iklime yabancı'dırlar. Onların ruhları oylc bir "türbe"dirki, "gelen ağ laı, gidcn ağlar!" Gurbettekiler, ölmeden öl ıııüşlürler. Onun için şair, "Fanilere kuıban" edcı ıulıunu. "ganılı su, "acı rüzgârlaı eseıı" "Ciurbet akşaml.ırmm l);iğrı yanık yokıiMi su duı o vc onun şiirleri ve de tüm gurbctlckılcı. Rübailcri şiinni doruf,.\ sürüklemese de, okıı ııın bcllcğindc uııutulmaz tatlar bırakır. C )ı ııe K İ T A P S A YI 705 C U M H U R İ Y E T