Katalog

dı, sıyası, askerı ve kulturel boyutları gıbı uluslararası guntcl konıdar hakkında çarpıcı ıddıalar ve tcspıtler de bulunuyor Soğıık Savaş sonrasında Amerıka'nın ve Avrupa Bırlığı'nın Turkıye ve bolgeye yonelık polıtıkalarında Turkıye alevhıne sonuçlar doğuracak değişıklıkler oldu Batı ve ABD boyutlu dunya duze nı karşısında rurkıyc'nın onunde ıkı seçenck bıılu nuyor Bırıncisı, ABD vc AB hımaycsı altında Turkıve'nın Batı'ya tek taraflı bağlanması Ikıncısı ıse Turkıye'nın yenı denge arayışlarına yonelme seçeneğı Bu seçenekleı hangı koşullarda ve nasıl gerçekleşebılır^ Kıtapta Hegemonyadan tmparatorluğa / Ergtn Ytldızoğln 7 Lverest Yayınlan 7 İ78 ç ABD ımparatorluğu, dunyanın tıımtınu hı?la sayıları aıtan askerı ııslerlı ,dtni7 vc hava kuvvetletıv le uzayı da easus uydıılarıyla ve değişık lantastık projelcrle dene tım altına alıyoı, kuçuk çaplı, kul lanılabılır nukJeeı sılahları hızmete sokmaya hazırlanıyoı Bu arada kendı ıradesını sınırlayan ulusla ıaıası anlaşmalardan çıkıyoı, Bıı leşmış Mılletler gıbı kıırulıışları ışlevsızleştmyor Avıupa Bırlığı'ne karşı bır tutıım benımsiyor Bır anlamda tıım uluslaıarası hukukı kuıumsal du/enı yıkarak yenıden şekıllendıımeye çalışıyoı Bu suieç Afganıstan'da başladı, ama hızla Or tadoğu'ya ındı I uıkıyc bu fırtanın merke7inde bu lunan nadır ulkelerden bııı Ergın yıldi7 bu çalışma sinda, Tıırkıye'nın geletegı açisındarı, gerek ABD'nın yenı yonelımlerı geıekse duııyada ve bolge mı/de başlattığı sarsintıların gundenıe getırdığı ıhtımalltıı çok ıyı kavramak gerektığını ongoruyoı Dicle'de Kelekle Bir YoJculuk / Alı Bey (Trabzon Va lıı ı Sahıkı) 7 dunnmuz Dtlıne Uyarlayan Cahıt Kay ra 7 Bııke Yayınlan 7 111*, Yıl 1884 Duyıın u Umumıye yenı kıırıılmıış Devletın vergdeıı bır uluslararası ıdarcye ıpotek edıl Dırlp de Kplok ılr DIR YOLCULUK mış Idaıe dc Alı Bey'ı mııfettış lıkle goıevlendırmış Istanbul'dan çıkıp once Anadolu'nun Guneydoğıı Doğıı ıilerını dolaşmış, sonra Bağdat'a gıtme emıını al mış tkı kelck ha/ırlatmış Bıtının ustunc kuçuk bır cvcık yaptıımış Otekısı eşyaları taşımak ıçın Dıc II ustunde gunlerce suren, seıuven dolu bır yolcıı hıkla Bağdat'a gıtmış Bırkaç yd oıada yaşadıktan sonta Hındıstan'a da uğrayarak lstanbul'a donmuş Alı Bev dort vd surm bıı scruvenı sırasında teftış ış lerını yapnıakla yetınmemış, amator bır gezgın ve toplumbdımcı gıbı gotduklerını saptamış ve ınce bır gıddııru değınımı de çozumlemış Heyccanlı ve oğre tıcı bır seruvcnın renklı hıkayesı Aydınlıklar Onumuzde / Chıer Yağıı 7 htık Vs Yayınlan 7 İ04 s Yazarın 1997 yılında yayımlanan, çok sayıda guzıde aydının yer al dığı Aydııılığın Ustaları kıtabının \ TJjT^tT devamı nıtelığıne sahıp olan kı! ta lSw*«l|1 P* •'vdınlığımizin kıvanç ve onur tablosunu geleceğe taşima kaygısı ıle kaleme alınmış Yapıtta şınıdı aramızda olmayan, aydınlık oıuulerırıden Tevfık Fıkret, Omeı Seyfettın, Orhan Kemal, Samım Kocagoz, Cevhun Atui Kansu, Fakır Baykurt, Ahmet Taner Kışlalı gıbı av dınlaıımızla, İşitma çabasını hâlâ ınatla surduıen Ve dat Gunvol, Yaşaı Kemal, Halıt Çelcnk, Okray Ak bal Atrılâ tlhan, lsınet Zckı Eyupoğlu, Fcthı Nacı vc daha pek çok değeı lı avdın yeı alıyor Aydınlıklar Onumıi7de, ulkemı/de aydınlığın oncıderınc bır sc lam sonra okurun algisına bırakır asıl Gıınumıi7de, tenıanın ımgeye hoğularak sılındığı şıırlere bakıl dığında, ea^rı^ım selı Seyıt Ne 7iı'de bereket kaynağı gıbıdır Şaır moda olan sozcuk oyunları na, bıtıştırme ve çıftle^tırnıelere ılıbar etmeden, sahıh aynntılaıı bırbırıne kurgıılar Osmanlı'da Bir Papa7 Günahkâr Sofroni'nin Çileli Hayat Hikâycsi, 17391813 / Azız Hazmı ŞaktrTa$ / kıtap Yayıııevı / 78 s 1739 1813 yılları aıasinda yaşa nıı^, Osmanlı tcbaası bır Bulgaı Osınanlı'cüı papa/ Balkanlaı'ı hallaı, pamtığıı Bir Papaz gıbı ataıı Osmanlı Rus Sava^lan, veba salgınları ve Pa/vanto^lu ayaklanmasının ortasinda koy pa pazlığından pıskoposluğa uzanan suruklcyıeı bır o/ya^amoykıısıı Kendı lanunıyla "günahkâr" Sof ronı, yaşamuykusunu kaleme alır kcn, okuduğu kalın kıtaplardakı ^ ve mucadele ornekkrını bır yana bırakrp, do ğal ınsanlık hallerıne oncelık ranımı^, sapık erkekleıı, bııyııcu kocakaıılaıı, koy basan eijkıyaları, Bulgar kı /ına a^ık Gıray Han ın ofkesinı, bu vah^ı can pa7a ıındakı va'?am mııcadclcsını tat.vıı eden hıkâyesıne yeile^tırrııı^ 18 yıi7yıl Osmanlı ta^rasında ya^aını^ ve hayatını vaazlarla kazanmı^ bır papazın dılınden asla bekJcnıedıgınıız bır çıplaklıkla tanık oldıığıı çaıpieı olaylar goıeeeksını/ kıtapta Yelken ve Top / Carlo M Ctfmlla /\cvmn Aslı Kayabal / Kıtap Yayınevı / 127 s Baharat, fıldı^ı, abanoz ağau, ıpek, porselen, alrın, bakır, buğ 'elken day ve kole tıcarerı Avrupalıları ;Top hep denı/lerın otcsıne ttktı Ama bunun ıçın geıeklı tcknolojıye 14 yıi7yıla kadaı sahıp değıldıkr Atlas Okyanusu kıyılaıındakı Avru pa ulkclcrı 14 vc 15 yu/yılda toplaıla donatılmış ydkenleııyle dunvava vayıldılar Ârtık olağa nustıı etkılı bıı ara<, so7 konusuy du Sınıılı bır savıda mıırettebatla hareketL geçırılen tok buyuk bır encrjıyı kontrol edcbılıyor ve dunya nın heı yeııne sevk edcbılıyorlardı Hızlı ve anı yuk selı^leıının sıııı ı^te burada gi7İıydı Yelken kullanı mındakı letrubeleıı ve sahıp oldııkları toplaı Os manlı karşısında kaıa sava^ında <,ok /ayıl olmalarına rağmen top ve yclkrnın avantajı ıle okyantıslarda hâkınııyetı ck geçırtlıler Avıupa'nın ba^ansının tenıelınde velken VL top yatıyordu AlevilikBektaşilik Terimleri Sö7İiiğiı / Fuıt Knrh ınaz / Kaynak Yayınlan / 4(i 1 \ So/lıık, alanında bır ılk çalışma ESAT KORKMAZ dutumundadıı Sunnı dunyaya kar^ı sureklı savunma ı^ınde kal mak /orıında Alevı Bektaiji top \l I \ l l IK III k l \SII IK lunıu, bu yıi7den kulturunu ya7ilı nıetınleı halıne getırıp kalıcılaştırnıaktan tok ku^aktan ku^afia yor. Yazlık sınemada sıyaz be yaz bır fılme kaptınyoruz kendı mızı Muhurdar'dan, Moda'dan, Acıbadem'deıı ge<,ıyoru7, Aksaray'a, Yedıkııle've varıyoruz Cıhangır'ı, Yeşılkoy'u, Şışlı'yı de unutmuyoru7 tabıı Bır de ılle de Boğa/K,! Selım Ilerı, Yıldi7 lar Altında Ltanbul'da roman laıda, fılmlerde kalmış o kentı, eskı Istanbul'u gıınu muze getırıyor Bı/ı dc resımlerle, fbtoğrailaıla ıenklenmış bu buyulu yolmluğa davet edıyor Feminist Edebiyat Eleştirisi / Ma^ıt \\um»ı / //</ zırlayan (jimul Bakay / Sav Yayınlan / 41<< s Son on yıilık doiıem boyunca I I mınıst eleştııı gunluk dılın yanı sıra egıtım, yayıncılık ve kıtle ıle tı^ım araclarını da değıijtırmıijtıı Benzcı ^ekılde, edebiyat ara^tır malannda da lenıınıst temalar gı dcrek yaygınlaijiyoı Feminist ele^tırı ıle feminist edebiyat eles, tırısı arasında keskın bır ayrım olamayaeagı, ancak O7deş sayıla mavacakları da açık<,a ortadadır Genel olarak, feminist eleştııı toplumsal ıdeolo)ileıc ve uygulamalara yonelırkcn, feminist edebıvat eleijtı ıısı dıkkatını bu ıdeolojılerın ve uygulamaların edebı metınlerı nasıl ^ekıllendırdıklerıne yoneltır Yıne de her ıkısı dc temel bu çozunılemc kategonsi olarak cınsıyete odaklanırlar Heı ıkjsi de kuıamlarla vc yerleijmış lemınıst ııvgulamalaıla ılgüıdıı 199O'lı yıl larda ba^ka dısıplınlerdckı feminist du^ıınte ve se^, kın bılım adamları topluluğunun dığında kalan temı nıst dıı^unceden etkılenmeden feminist edebiyat eleştirisi va7mak ımkânsızdır tstanbul Yazıları Ertneni Kaynaklarından Tarihe Katkılar I / Kcvork Pamukayan / Yayına Hazırlayan O\man Kuktr / Ara\ Yayıncılıh / 249 s Ilk yazısı 1943 yılında Noı Lur (Yenı Haber) ga/etcsınde yayım lanan Kevoık PamukLiyan 1996 yılında vefat ettığınde, ardında tarıh alanında Lrmeniee ve lurk(,e dort yuzdcn fa7İa makale, ce ijitlı ansıklopedılerde yayımlan nıi!} be^ yu/ kadar madde, genış kapsamlı ıkı monografı, yayına hazırladığı uç buvuk kıtap ve va yımlama fırsatı bulanıadıgı cılt leıce eser bıraktı Pamukcıyanın 'I ıııkçe makalelerı nı ve ansıklopedı vazılarını Ermcnı Kaynaklaıından Tarihe Katkılar başlığı altında bır araya getııen dorı cıltlık eserın ılk cıldınde Istanbul ya/ıları bulıınuyor Yazar burada, hanları, okuilaıı, kılısclerı, mezarlıkla rı, deprcmlerı, yangınları, salgın hastalıkları, dondıı IULU kışlaıı ve sel baskınlarıyla Istanbul'un ve Istan bul'dakı Lımenılerın tarıhını anlatıyoı tstanbul Çok Uzaklarda / Blt/Su Alkan / Pencere Yayınlan / 89 v ı .,. 1 Daha once Unıut (1981), Mayıs Sevgilı (1986) adlı şiır kıtaplaıı ve El Elden Ustundur OSovyet (^o cuk Oykulerı (1977), aynı kıtaba eklemelerle Rus Çocıık Oykulerı (199Î) ve Ln Guclu Kıın adıyla bu kıtabtn U(,UIILU baskısı (1995)1 J çevııı kıtabı yayımlanan şaır, şurlerınde oncelerı toeuk oz lenılennı, genc ki7İık duygulaıını dıle getııdı Buyuk kentlerın ya şantısı onun yaşamını dalgalandadı Mayıs Sevgilı, bu ı/lcklerle yukludıır Şaıı şıırlerınde tutucu değcr yaıgılaıına karşı savaş açtı Kabugunu kıramayııiLa yabanı.1 ulkelere gıttı Bıı yoltuluğıı hıç bıtmeyeı.ek Dıışlcrın şaırı Elıf Su Alkan aslında ger^ek volculu ğu hep kendı ı<, dunyasına yapıyor Sıcak ve huzunlu bır sesle okuyacağtnı/, vaı oluşun hu/un koşelerınde okuru avare yolculuklara çıkaıan yuıtdışı şıırlcrı Adcm Ile Havva'nın Göbek Çukurları Var mıydı? Martın dardner / Çcvırmen Celal Kapkın / bvrtm Yayınevı / 421 ı 'Cıokraşlaıı yeıyuzune yağarak bı/c anlatıldığı gıbı yaşamı yok edecekler mi'1 Yumuıtalaı yalnızca baharın ılk gunu mıı dık durabılırler' Kendı (,işını ıcmek hastalıkları ıyıleştırır miı* Boyle gulunç sorulaı oyle SAYFA k aktaıılan so/lu anlatımla sureklı lc^tırmcyc çalı^mı^laıdıı Bu du rtım, doğal olarak Alevı Bekta^ı teıımlcrının so7İuk halıne getıııl mesi çabasında olumsuz bıı etkı yaratmi'jtır Ya7ar tıım /orluklaıa rağnıen, yapılabılıı olaru bıı ucundan yakalayarak konııyla ılgılı terımleiı saptayıp Alevı Bekta^ı fclsefesını ktıcaklayan genış bıı teıınıleı s.oz lugu ınevdana getırtneyı ba^armı^tır Bu çalışma son vıllarda ıyıtc aıtan, A]evıBekta%rierın kulturunu ya 7ilı kııltıır halınde gelecegY tasjima ^abalanna onemlı bıı katkı ve ozgun bıı çalı^ınadır ( Mor ve Gulistan ISeyyıt Nezır / Vıroy Yayınevı/Î "> >s Yıldızlar Altında tstanbul / SLIIIN lUn / Dofcaıı kıtap Şaııın 199î vılına kadar yazdı^ı şıırlerden oluşan kı Yayınlan / 1K7 s tap, okuru yoğun bır ımge sağana^ına tutııyor Ne Bıı zaman makıncsıne bınıp, "ıcnk, ı^ık ve sulaı keıı redevse sınlsıklam ıslanmak ı^tersınız Bu şıırlerle tı" İstanbul'a gıdıyorıi7 Lcvlakların hâlâ yaşadığı Is yolunu7 şa^ırmadan sinırlaı otesı bu ge/ıye cıkar, tanbııl'a Hanınıelı kokulaıının evde yapılmış lımo kababalaıdan, ulkelerden, coğraryalaıdan ge<,ersınız nataların, U7aklaıdan duyulan yoğurt(,u (,ıngırakları Çagtişim zengınlığı ı^ındc yıtırılmeyen omuıgayı, nın kentıne gıdıyoru7 Kopukten ıbaret kahveler ıçıp nna ımgevı nakka^ gıbı ı^leycrek rıtmık bıı vapı oren tozlu parfıım ^ışclerını açıvoııı/ Yuksek tavanlı niv;y şaır, jıırının butuneu guzellığını ^ıır tamamlandıktan haneletden heyecarılı sohbcf seslerı dııyuluyor, bıı yanda LL\ eskı ıadyolardan eı/ırtılı bır mıi7ik yukselı J M H U R İ Y E T K I T A P S AY I 7 0 5 • 21 J