Katalog

8 1 0 C A K 2 0 0 2 • Ihsan Işık'ın uzun çalışmalarsonucu hazırladığı Türkiye Yazariar Ansiklopedisi'ni Tansu Bele tanıttı ıo sayfada • Ayla Kutlu, Erendiz Atasü'nün yeni kitabını değerlendindi n sayfada • Ulus Fatih, Ortian Türker'in "Fener" kitabını değeriendirdi 14. sayjada • Liz Behmoaras'la "Mazhar Osman" kitabı üzerine m. MIT/UP Cumhuriyet I Z E K 1 Halkbilim araştırmalarımızın önemli adlarından biriydi Oğuz Tansel. Ardında on kitap bırakarak 1994 yılında aramızdan ayrıldı. Derlediği masallan, şiirleri, Metin EJoğlu ile birlikte nazırladıkları "Bektaşi Dedikleri"adını taşıyan kitaplarıyla hep aramızda yaşayacak. Iki yazarın ikişer yazısıyla anıyoruz Oğuz Tansel'i. SEYİT KÜÇÜKBEZİRCİ Oguz Tansel Uç Kanatlı Masal Kuşu Oğuz Tansel u.stüne düşünüyorum bir süredir... Oğuz Tansel bir aydındı, bir Konya aydınıydı, bir "Cumhuriyetçi Aydın"dı... Ama; nasıl bir Cumhuriyet aydınıydı? Buldıım cevabını... Sıradan bir aydın değil; "Çetin bir Cumhuriyet Aydını"ydı.. Oğuz Tansel, Gazi Mustafa Kemal'in "Türk kültürünün esaslı kaynaklarından biridir" diyerek değerlendirdiği; "Hemşehri"liği ile gurur duyduğu Konya toprağının çocuğuydu... Zor olanı seçti.. Bozkırlı'ydı; Konya bozkırları, stepleri, kişiliğine uyuvordu... Kürsüsünü Konya'ya kurdu; iyiliklerin, güzelliklerin, aydınlıkların dursuz duraksız anlatıcısı oldu. Eski Başbakanlardan Ord. Prof. Dr. Sadi Irmak, serapa duygu yükliı bir gününde, önemli Türk aydınlarından biri olan babasını şöyle tanımlamıştı: "Babam çorak topraklarda akıp giden bir ırmaktı. Onun için "Irmak" soyadını aldık." Balkanlar'daki aydın hareketlerinin önde gelen isimlerinden biri olan babası, o zamanların yoksulbir dağ beldesi olan Seydişehir'i seçmiş, aydınlanma girişimine buradan katkılarda bulunmak için çabalamıştı. Sadi Irmak'ın babasının da, Oğuz Tansel gibi yüzlerce Konya aydınının da emeklerinin boşa gitmediğine inanıyorum. Bunun en büyük kanıtları bizleriz.. Oğuz Tansel, Konya'da bildiği gibi yaşadı; inandığı gibi yaşadı; öğretti, yazdı, çizdi. Benim hatırlayabildığim yıllarda, 1950'li ydlarda Türk aydınları, Kemalistîeri, toplumcuları, yürütülen basit, çikarcı, eyyamcı, popülist politikaların siyasal malzemesiydi. Onları, Türk ulusu nun en seçkin, en iyi yetişmiş, en halkçı, en yurtsever, en Cumhuriyetçi çocuklarını yıldırmak ve saf dı§1 etmek için en kolay silah "Komünist" çamuruydu. Konya'nın aydınları bu zor yılları onurlarından ödün vermeden geçirdiler. O yılların Konya 'sında Oğuz Tansel'in öğrencileri "Türkçe öğretmenlerinin adı sorulduğunda rısıldargibi, korkargibi söylerdi; "Oğuz Tansel" diye. Bugün, söz açıldığında 40,50,60 yaşındaki aydınlar, sanayiciler, onun öğrencisi olmakla gurur duyuyorlar, rahmetle anıyorlar. 195560 arasında Konya'da güzel aydınlar vardı. Aramızda, o zamanlar çok yaş farkı olmasına rağmen, çok C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 6 2 4 yakınlarında bulundum, dosdan oldum. Büyük halkbilimci rahmetli hocam Cahit Öztelli, Fakir Baykurt, Aü Çiçekli, Veli Demiröz, Bekir Semerci, Ramiz Arda, Namık Ayas, Sıraç Aydıntaşbaş, Erdoğan Munis, Kemal Or, Gündüz Gürgen, Ihsan Baykal Konya'daydı. Hepsi yazardı, ozandı, fikir ve sanat adamıydı. Türk rönesansının ve reformunun altın zincirinin izleyici halkalarıydı..Bizim gibi yeni izleyiciler üretmek istiyorlardı.. Cahit Öztelli, Denim eğitimime özel ilgi gösterdi. Gazi Mustafa Kemal'in Konya'da işaret ettiği "esaslı kaynak"ın farkındaydı. Pertev Naıii Boratav'ın Konya'da başladığı halkbilim sürecinin devam etmesi gerektiğine inanıyordu. Cahit Öztelli'nin rehberliğinde 1957/60 kesitinde binlerce sayfadan oluşan halkbilim derlemeleri yaparken, onun dostlarıyla da tanıştım. Oğuz Tansel'i, Ali Çiçeldi'yi, Fakir Baykurt'u, yakından tanıdım: "Komünist" diyeöcüleştirilen aydınların Türkiye'nin ve Türk halkının sevdalıları olduğunu gördüm. Yazılan yayınlanmıyordu, rahatizmi seven edıtörler neme lazım, diyorlaraı.. 1962 Şubat'ında ŞehirPostası yayına girince Cumhuriyetçi, Kemalist, toplumcu Konya aydınlarının yazüarı yayınlanmaya başladı... Oğuz Tansel sanatçı dostlarını peş peşe Konya'ya çağırıyordu; resim sergileri açılıyor, şiir günleri yapuıyordu. Balaban'ı, Metin Eloğlu'nu, Şemsi Belli'yi, Oğuz Tansel'in katkılanyla tanıdım.. O yıllann Şehir Postası bu değerli sanatçıların yazılan ile dolu.. Son olarak şunu demek istiyorum: Oğuz Tansel Konyalı çetin bir Cumhuriyet aydını, "demokratlığın ne olduğu bilinmeyen elli yıl öncesinin gerçek bir demokratı!.." Büyük sevdaların ve büyük düşüncelerin toprağı Konya'nın öz evladı Oğuz Tansel nur içinde yatsın. Devamı 4. sayfada.