Katalog

Melisa Gflrpınar Sözden dile açılan kırk yıl Kapak konusunun devamı. Alışılmıs dcyimlc, anlanı katmanlarında dolaştırır onu. Yani şairin, belki kendinden dana yetenekli vc donanımlı bir okura gereksinimi vardır. Ben, okuru önemsemediğini söyleyen şaire inanmam, mutlaka başka bir şey söylemek is tediğini, ya kendini, ya da okuru kışkırttığını varsayarım. Ben kendi kitaplarıının hem okuru, hem eleştirmeniyim. Hcr zaman kendime duyduğum hayranlıktan kısıntılar yapanm, bir kez de çok ileriye gider, yazdıklarımdan utanacak duruma gelirim. Her şiir kitabımda biçimsel degişiklikler yapmam, hcp arayışfara yönelmem bundandır. Yazuıklarımı beğenmem. O söziinü ettiğim hayatıma, binlerce kez şaşkınlıkla bakanm. lşlenmeyi bekleyen ham bir çıimıır olarak durmaktadır cllcrimdc. Üstelik ömrümün akışı da traiik bir biçimdc hızlanmaktadır. Bu zıtlıkJar arasında, kurabildiğim her dcngcden, kurtarabildiğinı her zaman diliminden, zar zor bir kitapçıkçıkarabiliyorvedenizeaüyorum. Şiirin yazgısının, dilin içinde buharlaşmak olduğıınu bilmck, bende bir dayanıklılık yaratıyor. Olümlü olduğunu bilmenin, dünya üe daha özgün, daha yaratıcı ilişkiler ieine girmeye neden olduğu gibi. Yaklaşık be§ yıl kadar önce, hayatımla hesaplaşmamı isteyen o gizli dürtüyü duymııştum genc. Her kitap, böyle tanımlamasız bir iç ses üzerine kurulmaz mı? Giderek hayattan çok, hallerdir artık söz konusu olan. Neyse. Köşemde, sürdürdüm konuşmalarımı. Kaç kez yazdıöımı ise anımsayamıyorum bile. Dizeler ilk yazılışlarında, senin bir söyleşimizde kullandığın deyimlc, alt alta clizilmişlerdi. Şiir olarak tanımlanmaya, bugünkünden çok daha yakındılar, en azından biçimsel olarak. Ama ben kendime ve şiire karşı, içten olmayı yeöledim. Şiirdcn uzaklaşmaktan korkmadım. Dencyimlerim banayarduncı olur diye düşündüm. Dcnizi iyi tanıyan bir sahil çocugu gibi, uzaklaştım şiirin kıyılanndan, Kiralık, eski bir sandal da olsa kııllandığım, güvendim ona. Yani belli bir cesaretle, düzyazıya dönüştürüverdim şiirleri. Konuşmalann özündcki ^iirselliöi sökiip atmam mümkün değildi nasıl olsa. Hangi biçimle yazdırsa yazdsın, iyi bir açıdan ve sağlam bir ışıkia bakıldığında, şiirsel bilinç de denilebilir bu ışıgamutlaka duygusal ve düşünsel yansımasını bulacaktı okurda. Konıışma parçacıklarının içinde, tematik bir sıralanış, kümelenme ve bütünlük de söz konusuydu. Tarihten kente, kentten dofiaya insana ve yaşama kültiirlerine deginiliyordu konuşmalarda ve kaçınılmaz olarak da hayatın içinde yer alan yazma eylemi sorgulanıyordu. Bütün konuşmalann vekonuların orta yerinde, sert rüzgârlara karşı, siirin incccik ucuna zorlukfa tutunmuş olarak ben duruyordum. Hem hayatın, nem de yetersiz sözcüklerin sisleri ardındaydım. lşte tam da bu nedenle, bir şairin şiirini anlatabilmesini engelleyen sanatın doğal koşullarının varlığını sezmek gerek. Hiçbir açıklama beni yazdıklanmın yanına taşıyamaz aslında, va da oradan geri getiremez. Orada vc burada söyledıklerim, kendi benzersizlik özelliklerini hep koruyorlar galiba. Yazdıklanmın nc ölçüde benimle örtüstü^ünü anlatabilmek için, o çok kullanılan ayna benzetmesini mi kullanmak gerek acaba? Aynadaki yansımamla, benim aramda kaç kalem fark var. tşte şiirdeki hayatlar da, böylesine yanıltıcıdır. (jerçek hayat ve şiir, bir gözyaşı damlasının pırıltısına sığacak kadar içsel bir yogunluğa kavuşamadıktan sonra, yazı ife sergilediklerimiz, hep tartışmalıdır. Ve iyi ki de övledir. "Ben lck bir kadın Jeğilim " dıyorsun Evet öyle. Daha otesi dc var söylemek istediklerimin. lnsani bir özün peşinde olduğuma göre, hem tek ve benzersiz oluşumun bilincindeyim, hem de bütün in*" Salkımsöftütlerin Gülgcsinae / Melisa Gurpmar / Düzyazışiirler / Can Yaymları /105 Çocukluğum ve tstanbul'un Gözleri Mahmur/ Meli Ölümüm / Melisa sa Gürpınar / Can Yaymları / 127 s Gürpınar / Can Yaymları / 140 s Geceyansı Notlan/ Melisa Gurpmar / Rcmzı Kılabevi / 126 s. melisa gürpmar y mektup!arı Yeni Zaman Eski Hayat / Melisa Gü pınar / Yapt Kredi Yaymları/ 11Xs Ara Beni Sevgilim SözcükJerin Içinde/ Melisa Gürpmar / Yazko/16Xs Yeni Bir Gün Şarkısı/ Melisa Gür pınar / K Yaymları / 1X4 s Yaz Mektuplan/ Melisa Gürpmar / Süreç Yaymalık/42 s. m«IIM gurpınar UCUP GİDEN KINT Umııl Pembeleri/ Melna Gürpmar / Seyıt Mısırlı Matbaau I 47 s Kitap Benim Kanadım / Melisa Gürpmar / Gendas/ 125 s. Okul Arkadaşım/ Melisa Gürpınar / I /} Bankau Kültür Yayınları // 52 ç Uçup Giden Kent / Melisa Gurpmar / Gendas/95 s sanlarla benzeşcn ortak yanlarımın oldugunun. Bu konuşmalarda, yalnızca kadınsı yanlarımı ve ilgi alanlarımın evcilliğini öne çıkarmayı ye^lemediğim gibi, içinde pek çok kadın karakterinibarındmyorolmanın ilginçliklerinden de yararlanmadım kuşkusuz. Genel bir hayat kanavasının üstünde yer alan motiflerdir bunlar; deöişik kadın imgeleri. Şiirli bir alan bulduıar mı, gclip yerleşirler hemen. Kendini hcrkesle bütünleştiren ve sonra da hiçliğe indirgeyen mistilderin yaklaşımına yakın düşüyor kisi, yazarken. Gerçekten de yazı insanı saydamlaştınyor ve kendi içiyle yüzyüze gctiriyor. Kalemi bırakınea içimin karardığını duyumsuyorum. Perde kapanıyor ve dışımızdaki dünya, dünyanın kanlı baravları görünüyor yeniden gözüme. însanı boyutlandıran, çoöaltan yazma eyleminin kendisidir belki de. Kimbilir? Yazdıkça, çoğalıyor masallardaki gibi, elinizin altındaki kumaşlar, altınlar, kuşlar ve insanlar. Asıl büyü bu galiba. Ya da gözbağcılık. ( uirülcn gerçeklere ve elimizdeki verilere bakılırsa, benim bir kişi olabilcce^im bile kuşkuludur. Ama yazının gerçegi başka! Kitapta, söyleşimizin başına da aldtgım bir yer var: "Önümdc bir kadınla bir çocuk yürüyordu elele. Annemle ben1 Ncrede giirsem tamrım onları gölgelerinden " Evet, tanırım. Ilem dışından, hem içinden, hem de çok uzagından bakarak, hayatıma tanıklık etmek istediğim bölümler var bu kitapta. Zaman ögesini veölümleri oraya katmaksızın, geçmişiyle geleceğiyle hep birlikte olmak isteyen içimdeki çocuksu birikimlerin yarattığı kanşıklık lar bunlar. Bütün ölülerin elinden tutan, ölmeden önce ölen, kendi bedenini karşılayan ve uğurlayan ruhlara göndermeler yapmak, masalsı bir dünyaya yaklaşürıyor beni. Şiiri kurarken, artık bu yakınlaşma^ lardan, belli bir ölçü içinde gizemden yararlanmayı deniyorum tabii. Belki de yaşımın gereği, maddeyle arama giren güvensizıikler nedeniyle, görünmeyen bilinmeyendeki güzelliği arıyorum. Çocııklupm, ailcn, yazma serüvcnin, bir de Istanbul1 Adenın bir kolunun, beş yüz yıldtr tstanbul'da yasadıgfnı biliyornm. ? Istanbul'dan başka bir hentin var mı örneğin gençlığtnde bir siire Londra'da kalmıştın. Sevmis miydin? Aslında ciünyanın bütün ulaşamadığım köşelerinc, sevgi ve Ügi duymakta yım. Yeryüzü manzaralarına ve insanlann yaşama kültürlerine delicesine bir merakım var. Ama, şiirime konuk edecek başka hiçbir yabancı kenti iyice tanıma fırsa tım olmadı. Yeterince tanısaydım, ülkemdeki baska kentleri de yazmak isterdim. Aslolanbir coğrafya ile bütünleşebilmektir. Eski deyimle, ruhcn, bedenen ve zihnen. Gerçekten de, kent, köy ya da çevre, kişiliğin oluşmasında önemli bir etken. Beni çevreleyen doğanın, tarihin, toplum yapısının ve geleneğin soluğunu, yazarken her an omuz başımda hissede rim. En yalnız anımda bile, bir kent rcsminin önündeoturduöumun, bilincindeyim. Hem de kentin, dünkii bugünkü ve yarın çekilecek olan fotoğrafının önünde. Kendi tarihimin önünde, bir duruşu korumak zorundayım kuşkusuz. Şu var ki, Istanbul benim için, seçilmiş bir kent değil. Ben ona başka bir yerden sevinçle koşarak, ya da zorunluluklar nedeniyle gclseydim, daha başka bir biçimde severdim. Ilişkilerimiz ve bağlanmız başka olurdu. Oysa tstanbul ilc benim aramda kan bağı var. Kolayına ayrılamayışımızın nedeni bu. Birbirimizi artık sevmedigimiz zamanlarda bile kopamıyoruz. Bir yazgı gibi yerleşmiş tstanmıl hayatımın fon perdesine ve bütün renkleri desenleri akmış sinmiş sanki özüme. Bugünlerde bir dergi için, lstanbul'dan geriye kalan kokuları yazıyor olmam, bu gerçeği doğrulamaz mı? Kitapta "Istanbul" adı az geçiyor, \aniynrum ıki kez Nedır ki, öbür mekânlar ve yaşama biçitni söz konusu olunca, Utanbul tz'eğıni yakaltyoruz gene. Bunu, seninle CUMHURİYET KİTAP SAYI 472 SAYFA 4