Katalog

K I TAP Önce aşağıda tanımları verilen sözcükleri bulmaya çalışın ve her bir harfi biT yatay çizgi üzerine gelecek biçim de yazm. Sonra çizgilerin altlanndakisayılaragöre bu harfleri bultnacadaki aynı sa yılı karelere aktarın. (Kara kaıeler iki sözcük arasını gösterir. Bir satı Ö D 0L L 1 0 cs A 12 B A 3 F 13 u E LM AC A I 5 U(ERMUMCUO6JI lnci Gürbüzatik'ten öyküler toplamı H 4 11 1 14 İki Çarpı Kiraz Kız "Iki Çırpı Kiraz Kız", senaryolar da yazan înci Gürbüzatik'in edebiyatın başka dallarında da başarılı olacağının müjdesini veren öyküler toplamından oluşuyor. Gürbüzatik öykülerinin genel havasıyla feminist bir söylem sergiliyor. Prof. Dr. GÜRSEL AYTAÇ lnci Gürbüzatik öyküleıini "İki Çarpı Kiraz Kız" başliğı altında toplamış. Kültür Bakanlığı'nın, Cumhuriyetin 75. Kuruluş Yıldönümü dolayısıyla açtığı yarışmada değerli bulunup yayınlanan on bir öyküden oluşuyor. Kitaba adını veren başlık öykü, gcnellikle öteki öykülerin sorunsalının da öncüsü niteliğinde. Bu odak konu, kız çocuğunun ve giderek kadının horlanması, cinsiyetinden dolayı katlanmak durumun'da olduğu "kaderi". lnci Gürbüzatik, öykülerinin genel havasıyla feminist bir söylem sergiliyor. "tki Çırpı Kiraı Kız", 15 savfalık bir küçük öykü. Kitabın öbür öyküleri de çoğunlukla küçük öykü türünün biçim özelliklerini gösteriyor. Olay sayılmayacak, sıradan bir hat>erle başlıyor (açık başlangıç) ve vine de olay sayılmayacak, sıradan bir haDerle bitiyor (açık son); işlediği konu günlük hayattan bir kesit, anlatım süresiyle anlatıfan süre çoğu zaman örtüşüyor, ancak bazı öykülerde figürlerin hatıraları, çağrışımlarla geriye dönüşler halinde verilen özetlemeler. Kirabın en uzun öyküsü (42 sayfa) "Onları Kahreden Şarkılar" bu tür geriye döniişlerle üç kadının hayat hikâyesini canlandırıyor. Anlatıcı, öykülerin çoğunda olduğu gibi bir kız çocuğu. Annesini, yengesini, Şükran teyzeyi, genç bzlıklarını, eski günleri, mutlu mutsuz anılannı tazelerken, eğlenip dans ederken, şarkılar söylerken seyrediyor. Kadınların bu belki de birkaç saatlik eğlencesi, söyledikleri şarlulann çağnştırdıklanyla onon bes senelik bir geçmişi canlandınyor. Bu öykünün en önemli anlatım tekniği, edebî alıntı. Anlaü dokusuna katılan şarkı ve tango sözleri, öykü fıgürleri ve dolayısıyla anlatıcı icin şimdiden geçmişe, yaşanmakta olandan anıya, konudan konuya bir geçiş aracı oluyor. Çocuksuz ya da erkek çocuk doğurmamış kadının horlanması, kocanın ailesini terk edip sevgilisiyle yasaması, terk edilenlerin para sıkıntısı çekmesi öykünün komsu üç kadın kahramanının kaderini belirleyen ana çizgiler. Kahve sohbetlerinin ana motiri ise bu kadınlann zavallılıklannı ortaya koyuyor: "Başkalannın mutsuzluldanndan çıkartdan mutluluklar yasanıyor birbirine komsu evlerde." (s. 41) ()ykünün geçtiği yılların, tarih verilmese de 1950'ler olduğu bazı ayrıntılarla yansıtılmış. Şükran Teyze, Ainerikalıların yanına temizliğe gidiyor, dönüşte komşularına onlann "çöpe attığı reçel kavanozlarını, şişeleri, boş tenekeleri, piyasada bulunmayan çekırdek kahve ve mecmualan getiriyor . (s. 51) "Dörtyol Aile Bahçesi" ise anlatılanların Ankara'da geçtiğinin göstergesi. "Onları Kahreden Şarkılar"ın son satırları öykünün anlatıcı figürüyle yazann özdeşliğini dü^ündürecek nitelikte: "Sık sık rüyalarıma giren çocukluğumun üç giiçlü imgesi annem, yengem, Şükran Teyze'yi anı rın sonunda kara ADI, SOYADI: kare yoksa, bu, ADRESI: sözcügün aJttaki satınıı başına sarkfığını gösterir). Bulmaca tamamlanınca, sorulan tanımların karşılığı olan sözcüklerin ilk harfleri yukarıdan aşağıya doğru "Aşk Şiirleri Antolojisi'nin derleyicisinin adını oluşturacak; bulmaca karclerindeyse, yazarın sunuştaki başlangıç sözleri ve kitflbı yayımlayan Antalya'daki yayınevinin adı ortaya çıkacaktır. Dikkat: "G/61" harfi ipucıı olarak yerine konmuştur. Tanımlar ve sözcükleriniz: A. Yahya Kemal Beyatlı'nın ;iir dışuıdaki kitaplanndan birisi. I. Kemal Özer'in bir şiir kıtabı. 55 33 68 28 63 29 6 71 30 50 40 16 58 76 44 4 17 23 19 46 25 J. Madam Bovary'nin önadı. 64 54 32 38 2 11 59 57 75 51 26 41 56 5 B. "bizimki mezaruğa bir iadei ziyaret yalnızca/ sahi kaç ceset var ki zaten doğru dürüst görüştüğümüz/ bir nazım, bir edip abi, bir de ..." (küçük iskender). 612. saymm çözümii A. Kilis, B. Üç Deneme, C. Çağdaş, D. Üç Anlatı, E. Kıyamet, F. lnsan, G. Siğil, H. Koy, I. Ebabi., J. Nahnluı, K. Dinci, L. Ertem Eğilmez, M. Rind Şiir: Dağlarda bir çin lokantasıydık sefllc ben müşterisiz mütemadiycn ağlamaklı için için eğlenceli" 69 73 9 53 8 10 22 66 65 67 C. "... Rüyası" (Tank Buğra'nın bir romanı). 78 34 35 7 15 1 D. "... Alet" (Aziz Nesin'in yapıtının ilk sözcüğundeki ünsüz harfleri yazacaksınız). 48 79 74 E. Ivecen, aceleci. 612. sayriaı tstanbul'dan: Dcniz Anman, Eda Se*lur, özen Gün, Sevim Dilekli; Ankaradan. Nihal Kenar, llhan Öğüş, Ülkü Durukan, Bülent Altan; hmir'den: Mustafa Oğuz, Bengi Bengi, Remziye Yay; Muğla'dan: Murat Aziz Durgut, Hümeyra Öztürk; TLonguldak'tan: Cemil Özen, Aydın Kasapoğlu, Murat özdemir; Babaeski'den: Hiltni Yakut; Baltkesir'den: Aykut Atvur; Adana'dan: Hasan Ali Arslan; Bursa'dan: Hanife Çiçek; Chmaniye'den: Kemal Tahir Fetullahoğlu; Mersin'den: özge Gültekin; Kocaeli'den: Pelin Ipek Boyacı; hkenderuridan: Oya Boran; TJjak'tan: Nejat Koş. 18 37 47 20 62 13 F. "Guguk..." (Milos Forman'ın bir filmi). 31 12 52 42 G. Abdülhak Hamit'in, aruzla yazdığı bir oyunu. 45 43 24 70 39 H. "Her tabı). " (Roni Margulies'in bir şiir ki 60 49 77 3 14 21 27 72 36 larımdan sıymp satırlanma doktütn. Ya|amlan çoktan bitti, bedenleri toprak. şımdi. Oykülerine gelince... Bitti" (s. 72) "Benim Adıtn Anna tdi", kitabın besinci öyküsü. On dokuz sayfalık bu öyIcünün anlatıcısı da sözünü ettiğim öteki öykülerdeki, küçük erkek kardeşi babasının özle ilgisine "mazhar" iki kardeşin ablası. Bu çocukların "tiyatroculuk" oyunu, yaşadıkları zaman diliminin Türkiye gerçekleriyle çocukluk çağının hayal dünyası arasında organik bağlar oluşturacak ilginç imgeler sunuyor. lnci Gürbüzatik öykülerinin üslup özelliği diyebilecegimiz aynntılı anlatımı buraaa çok daha oelirgin. Anlatıcı figür, ablanın, erkek kardeşinin oyun öncesi makyajını sulu boyayla uygulayışını 4 sayfa boyunca dile getirirken anlatımda adeta yavaş çekimi gerçekleştiriyor: "Elimde adi bir fırça. Kutudaki yuvarlaklıklarda kıvrıla sürtüle dolanmaktan bütün kılları aşınmış. Boyayla dolunca bile ucu sivrilip toparlanmıyor, minyatür bir süpürge nereaeyse. Bir ressam titizliği ve inceliğiyle ona hiç aldırmadan koca bardağın içindeki boz bulanık çamura dönüşmüş suya daldınp silkelerken çelişkili düşünceler içinde bocalıyorum. Fırçanın ucundan yerlere sıçrayan suyun zerreleri değil yalnızca. Bıliyorum ki korku, ezilmişlik, horlanma, değer, önem, iste ona benzer ;eylerde o çamurun içindedir. O çamurlu su ben dâlınca şeffaflaşan bir maceradır ve benden başka kimsenin macerama bulaftnasını istemiyorum." (s. 80) " Adios Mavi Sanmsak" ve "Çark" gibi "Yolculardan Bir Yolcu" da kitabın küçük öykülerinden. Çok sıradan bir olayı, hatta olay sayılmayacak bir olayı konu alan bu küçük öyküyü, yazann saniye üslubu ve ayrıntılan an be an yansıtma tekniği ayakta tutuyor. Boğaziçi otobüsunde bir yolculuğun, yanda oturan yolcunun sürekli tesbih çekip tesbihiyle oynaması yüzünden nasıl sinir harbine dönüştüğü, tesbih sesinden son derece rahatsız bir benanlatıcının merceğinden yansıtılıyor. "tki Çırpı Kiraz Kız", senaryo yazarı da olduğunu öğrendiğimiz lnci Gürbü zatik'in edebiyatın başka dallarında da başarılı olacağının müjdesini veren öyküler toplamı. SAYFA 23 L CUMHURİYET KİTAP SAYI 514