Katalog

insanlar "Camus'ye ölüm!' diye haykırıyorlardı." Gerçekten de Camus'nün, Cezayir'de doğmasına karşın, Cezayir bağımsızlık savaşı konusunda sesini fazla yükseltmemesi kendisine yöneltilen saldırıları daha da şiddetlendirmişti. Cezayir savaşının aklarla karalann ağır bastığı sıcak günlerinde Camus'nün ne düşündüğünü öğrenmek için Morvan Lebesque'in "Camus" monografisini (Morvan Lebesque, Camus, Çeviren: Ayla Kurultay, Alan Yayıncılık, Yaşam încelemeleri Dizisi, Ağustos 1984) okumaktayararvardır. Ama yüzyıllardır Cezayir'de yaşayan Cezayirli Fransızlar'ın soyundan gelen Camus'nün hem Cezayirli Araplar'a yapılmış bütün haksızlıkiara ve sömürgeci düzene, hem de Cezayirli Fransızlar'ın bu kez ezilen azınlık konumuna düşmesine karşı çıktığı açıktır. Camus'nün 'Savaş ve Banş'ı Le premier homme, Albert Camus'nün Cezayir'le olan ilişkisi açısından da önem taşıyan bir kitap. Çünkü başkişisi Jacques Cormery'nin yazgısından yola çıkan Camus, bir bakıma, Cezayir'in sömürgeleşmesinden bağımsızhk savaşına uzanan tarihini de anlatıyor. Nitekim, Camus'nün yaşam öykülerinden birini kaleme alan Herbert Lottman'a bakıhrsa, Le premier homme üzerinde çahştığı günlerde Camus "kendi deyişiyle, kendi 'Savaş ve Barış'ını yazmaya hazırlanıyordu." Öte yandan, Le premier homme, bitmemiş bir roman da olsa, yoksul bir çocuğun öyküsü aracılığıyla Cezayir'de benzer bir çocukluk yaşamış olan Camus'nün yaşamıyla ilgili ilginç ipuçları sunuyor okurlara. Albert Camus'nün bir başka yaşamöyküsü yazarı Roger Grenier, kitaptan söz ederken, "Camus ilk kez duygularım açığa vuruyor," demekten kendini alamıyor. Camus 9 yasında ...1944 Yayıncısı caston Callimard lle tasafiıda) Albert camus, ikiz çocuklan Jean ve cathertne lle birlikte (1957). The European gazetesinden Julie Street, Le premier homme'un başkent Cezayir'in varoşlarındaki yoksulluğu ve çetin yaşama kcşullarını gözlerönüne sermesine karşın bir umutsuzluk romanı olmadığı kanısında. Camus, tıpkı Yabancı'daki Mersault'nun öğleden sonra yüzmelerinden aldığı derin hazzı anlattığı gibi, çocukluğun kaygısız dünyasını, kumsaldaki küçük serüvenleri, arsalardaki futbol maçlannı olanca keyfiyle dile getiriyor. E Evet, Albert Camus'nün dünyamızdan göçerken çantasında bıraktığı Le premier homme adlı 144 sayfalık tamamlanmamış romanı 13 nisanda Fransa'da Gallimard tarafından yayımlandı. Camus'nün ABD'deki yayıncısı Knopf, kitabın Ingilizcesini gelecek yıl okurlara sunma nazırlığı içirıde. Türkiye'de de, Erdal Öz'den öğrendigimize göre, Can Yayınları Le remier homme'un telif hakkını almış ulunuyor. • T Ü R K Ç E D E A L B E R T C A M U S Yoksuluığun sırrı •Yabancı, Çeviren: Reşat Nuri Güntekin. Varlık Yayınları, 1953. •Yabancı, Çeviren: Vedat Günyol, MartYayınlan,1959. •Yabancı, Çeviren: Necmettin Arıkan, Altın Kitaplar, 1967. •Yabancı, Çeviren: Semih Tiryakioğlu, Varlık Yayınları,5. basım, 1973. •Veba, Çeviren: Oktay Akbal, Varlık Yayınları, 4. basım, 1972. •Veba, Çeviren: Nihal Önol, Altın Kitaplar, 1972. •Diişiiş, Çeviren: Ferit Edgü, Ataç Kitabevi, 1964. •Diişiiş, Çeviren: YalçınTura, Varlık Yayınları, 2. basım, 1976. • Mutlu Ölüm, Çevi ren: Gül Iğdi rli, Gündüz Yayınları, 1973. • Siirgün, Çeviren: Nihal önol, Varlık Yayınları, 1973. •Sürgün ve Krnllık, Çeviren: Ferit Edgü, Düşün Yayınevi, 1960. •Büyüyen Taş, Çeviren: Bertan Onaran(deyayınevi, 1968. •Yanlışlık, Çeviren: Ferit Edgü, A taç Kitabevi, 2. basım, 1964. •Yanlışlık, Çeviren: Bedrettin Tuncel.Bilgi Yayınevi, 1973. •Caligula, Çeviren: Bertan Onaran, Yankı Yayınları, 1969. •Sıkıyönetim, Çeviren: Bertan Onaran, Yankı Yayınları, 1971. •Doğrular, Çeviren: Ferit Edgü, Ataç Kitabevi, 1964. •Başkaldıran İnsan, Çeviren: Tahsin Yücel.Bilgi Yayınevi, 2. basım, 1975. •Diiğün ve Yaz, Çeviren: Ramis Dara, Bayraktar Yayınları, 1983. •Tersi ve Yüzü, Çeviren: Tahsin Yücel, Ataç Kitabevi, 1963. •Sisyphos Söyleni, Çeviren: Tahsin Yücel, Adam Yayınları, 1983. •Denemeler ve Bir AJman Dosta Mekruplar, Çeviren: Sabahattin EyuboğluVedat Günyol, Çan Yayınları, 1965. •Bir Alman Dosta Mekruplar, Çeviren: SuatTuygan, Bilgi Yaymevi, 1966. •Sanatçı veÇağı, Çeviren: Yıldırım Keskin, Bilgi Yayınevi, 1965. Yoksul bir işçi olan babasının, Camus'nün doğumundan hemen sonra öldüğünü; Camus, erkekkardeşi Lucien ve tspanyol asıllı annesinin, Cezayir'in işçi mahallelerinden birindeki iki odafı bir evde, anneannesi ve felçli dayısıyla birlikte yaşadıklarını biliyoruz. Camus'nün Le premier homme'da çocukluk ve ilkgençlik çağlarına yönelme isteği, ilk taslaklarında da görülüyor. 1951 'de bir deftere romanla ilgili notlar çiziktirmiş. Bu notlarda, babasının mezarını ziyaret eden bir delikanlı, babasının öldüğünde kendisinden genç olduğunu anlıyor: "... Babasını artık hiç tanıyamayacaktı... Bu adamla ilgili bir sır vardı, bu sırrı çözmek istiyordu. Oysa, sonuçta adı ve geçmişi olmayan insanlar yaratan yoksulluğun sırrından başka bir şey değildibu." CUMHURİYET KİTAP SAYI 222 S AY F A