Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
3MART1995CUMA CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Ramazan Bayramı mesajmda hükümete ağır eleştiriler yöneltti:
Vatandaşm lıayatı çekflmez olclu•Cindoruk bayram mesajında öğrencileri uyararak
'Haklannızın ertelenmesine alet olmayın' dedi. Çiller ise yurt-
taşlardan sabır isteyerek, 'Mucize vaat etmedik' diye konuştu.
Mesut Yılmaz ise mesajında, bayramın ardından seçim
coşkusunun gelmesini istedi.
ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) -
Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel,
Ramazan Bayramı mesajında, yurttaş-
lann yaşamının zaman zaman çekil-
mez hale geldiğini belirterek hüküme-
te ağır eleştiriler yöneltti ve bir dizi ön-
lem sıraladı.
Cumhurbaşkanı Demirel, mesajına
çağdaş \e demokrat bir Türkiye için
umut vererek başladı. Demirel, daha
sonra ülkenin sorunlannın başındaya-
şam pahalılığının geldiğini vurgulaya-
rak hükümete şu uyanlan sıraladı:
- Uzunca süredir yüzde 50'lerin üze-
rinde devam eden enflasyon, 1994'te
yüzde 150'lere çıkmıştır. Gelir dağılımı
zaten bozuk olan ülkemizde bu durum
hayatu yer yer çekilmez hale getirmiş-
tir, vatandaşlanmız bunalmıştır.
-1995 yılında geçim sıkıntısı içınde
olan kitleler, yenıden enflasyon cana-
vanna ezdirilmeyecektir. Bunun için
azami gayret sarf edilecek ve her şey
seferber edilecektir.
- Yaünmlara ara verilmiş olmasının
da etkisiyle ekonomi küçülmüştür. Nü-
fusu yılda yüzde 2.5 artan Türkiye'de
büyüme hıa sıfinn altuıa düşerse bu da
bir ıstırap sebebi olur.
- Türkiye'nin, ekonomik sorununu
kalkınma çabalanndan vazgeçmeden
çözmesi şarttır. Bugünün sıkıntısmdan
kurtulmak için yanndan fedakârlık edi-
lemez.
- Devletin ekonomiden çekilmesini de
sağlayacak özelleştirmeler. saglıku bir
şekilde yüriitülmeiidir.
- Türkiye, döviz sıkıntısına düşme-
melidir. lhracata öncelik tanınmalı. tu-
rizm geliştırilmeye devam olunmalı,
önemli gelir kaynağı olan dış müteah-
hitlik hizmetleri teşvik edilmelidir.
-Türkiye ekonomisi. Türk millerinin
refahını temin etmelidir. Bunu sağlaya-
mıyorsa. iyi işlemiyor demektir. Ekono-
minin iyi işiemesi için gerekli çareier bu-
lunmaİKİır.
- Doğu ve Güneydoğu Anadolu böl-
gelerimizdeki yatınmlar bir an önce ta-
mamlanmalıdır. Bu yatınmlara sadece
altyapı nazanyla bakılması yanlıştır.
- Demokrasi farklı çözümlere,
farklı kararlara her zaman açıktır;
çünkü demokrasi, milletin mahkûm
olduğu değil, hâkim olduğu rejim-
dir.
- Milletimizın ve devletimizin binbır
fedakârlıkla sağladığı eğitim ve ögre-
tim imkânlanndan yararlanmak durur-
ken üniversite zemınlerinin yeniden
okunamaz hale gelmesine hiçbir şekil-
de müsaade edilmeyecektir.
Cindoruk'tan gençlere uyan
TBMM Başkanı Hüsamerrin Cindo-
ruk, mesajında öğrencileri uyararak
yeni anayasa değişiklikleri ile yükse-
köğrenim öğrencilerine örgütlenme ve
siyaset hakJan verileceği bir dönemde,
gençlerin, bu haklann önlenmesi için
girişilecek kışkırtmalan boşa çıkarma-
lannı istedi.
Başbakan Tansu Çflter, her şeyin dü-
zelme sürecine girdiğini belirterek,
"Sadece biraz sabır dedik. Mucize va-
at etmedik. Ter döktük. gecemizi gün-
düzümüze kattık. Türkiye'vi sıkıntıla-
nndan kurtararak ayduılık yannlann
yolunu açtık. İnarmomm ki. 1995'te
her şey iyi olacak" görüşünü kaydetti.
CHP Genel Başkanı Hikmet Çetin de
CHP'nin bayrama bütünleşmiş yapı-
sıyla daha güçlü girdiğini kaydederek,
"Türkiye'yi banş ve mutluluk ülkesi
yapma yönündeid ödevlerimizi somut-
laşbnp bovutlandırmalıyız'" dedi.
DSP Genel Başkanı BülentEcevit de
mesajında Azerbaycan, Çeçenya. Ab-
hazya ve Kıbns'taki gelişmelere dikkat
çekti. ANAP Genel Başkanı Mesut Yıl-
maz ise mesajında seçim ıstemını dile
getirdi. Ülkenin siyasal ve ekonomik
sorunlarla karşı karşıya bulunduğunu
vurgulayan Yılmaz, "Ramazan Bayra-
mı coşkusunu. en kısa sürede bir seçim
coşkusunun izlemesini umuyorum" de-
di. YDH liden Cem Boyner ise mesa-
jında Türkiye'nin ekonomik, sosyal ve
siyasal bunalımlar nedeniyle bayrama
"buruk bir sevinçle" girdiğini belirtti.
Cezaevindeki DEP milletvekıllen,
dokunulmazlıklannın kaldınlmasıyla
Ramazan Bayramrnın çakışması ne-
deniyle ortak bir mesaj yayımlayarak
tepkilerini dile getirdiler. DEP'liIer,
"Söylemeye dib'miz varmıyor, ama
TBMM sflahlı eğitim kampı obnuştur"
dediler.
Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel
ve eşi Nazmiye Demirel, bayTam tatili-
ni geçirmek üzere geldikleri Antalya
Beldibi'nde ilk günlerini dinlenerek
geçiriyorlar.
Başbakan Tansu Çiller bayramda Is-
lanbul'da olacak. TBMM Başkanı Hü-
samettin Cindoruk, bayramı Ankara'da
geçirecek.
CHP Genel Başkanı Hikmet Çetin
de bayramı Ankara'da geçirecek.
ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz
ise Ramazan Bayramı'm memleketi
Rize'de geçirecek.
RP Genel Başkanı Necmettin Erba-
kan bayramda lstanbul 'da olacak.
DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit de
bayramı Ankara'da geçirecek liderler
arasında yer alıyor.
ÇiDer'den çocuklara
bayramlık
Başbakan Tansu Çiller, fahri başka-
nı olduğu Zübeyde Hanım Sehit Ana-
lan Güçlendirme Vakfı tarafindan Ata-
türk Spor Salonu'nda Ramazan Bayra-
mı dolayısıyla düzenlenen kimsesiz ve
fakir 5 bin çocuğun giydirilme töreni-
ne katıldı. Çocuklara bayramlıklannı
veren Başbakan Çiller törendekı ko-
nuşmasına, "Benim için gerçekbayram
bu" sözleriyle başladı.
İşçi
bayrama
grevle girdi
•700 bin kamu işçisi
ikramiyesini alamadı. 27 bin
500 işçi ise bayramı grevle
karşılıyor. Keskin Belediyesi
işyerlerinde 11 Ekim 1991
tarihinde greve çıkan 45 işçi bu
yıl 4. Ramazan Bayramlannı
grevde geçiriyor.
Haber Merkezi - Ramazan Bayra-
mrnı kamu ve özel sektörde çalışan 27
bin 500 işçi grevle karşılarken 700 bin
kamu işçisi de bayrama ikramiyesiz gir-
dı. Türk-Iş Genel Eğitim Sekreteri Salih
Kılıç.-Bayramdan sonra hükümetitopa
tutacağız"dedi.
DtSK, Hak-lş ve Türk-lş konfederas-
yonlanna bağlı toplam 12 sendikaya üye
^7 bin 500 işçinin çeşitli tarihlerde baş-
lfltnlSten ve hâlen süren grevler, önümüz-
dekt^Öarda görüşmelen başlayacak 700
bin kamu ışçisifiin toplusözleşmeleri
hakkında da ipucu verecek.
İstanbul Haber Servisi'nin haberine
göre Teksril işkolunda ve H AVAŞ'ta baş-
layan grevler, çalışma yaşamına yeniden
sıcak günler taşırken THY çalışanlan
greve çıkabilmek için Başbakanlığın 10
gün içınde Danıştay'a vereceği savun-
mayı bekliyor.
Hizmet-lş Sendikası'nın örgütlü oldu-
gu Keskin Belediyesi işyerlerinde 11
Ekim 1991 tanhinde greve çıkan 45 işçi
bu yıl 4. Ramazan Bayramlannı grevde
geçiriyor. Bu bayramı da grevde geçire-
cek işçiler arasında Tanm-tş Sendika-
sı'nın tzmir Valiliği Özel tdare Selçuk
Meyve Fidanlığı'nın 4. bayramlannı
grevde geçiren 20 işçisi ile Tümtis Sen-
dikası'nın Sürat Izmir Nakliyat Tic.
AŞ'deki 3 yıldırgrevde olan 12 işçisi yer
alıyor. DlSK'e üye 10 bin Öz Iplik-tş'e
üye 4 bin 500 işçinin, ağırlıkla Saban-
cı'vaaittekstilfabrikalan; Bossa, Teksa
ve Mensa'da başlattıklan grevlerin bay-
ram günleri içinde bitirilme olasılığının
bulunmadığı bildinldi. HAVAŞ'ın 2 bin
300 çalışanı da halen grevde. HAVAŞ iş-
çisi de önce hükümetin dayattığı "sıfir
ücret" zammına karşı, öte yandan özel-
leştirmeye hazırlanan bir şirkette "iş gü-
vencesPiçin grev sürdürürken grevleri
ertelenen 7 bin 800 THY çalışanı da Baş-
bakanlık'ın 10 gün içinde Danıştay'a
sunmak zorunda olduğu savunmanm so-
nucunu bekliyor.
Bayrama Oz Çelik-lş Sendikası'nda
örgütlü 650 GAMAK işçisi, DİSK/Ole-
yis'e Pen, Dikmen ve Belko otelleri işçi-
leri, Bilginer Madencilik ile Akdağ Ma-
dencilik Çinko Işletmeleri'nin ise top-
lam 377 işçisi de grev önlüğüyle giriyor.
Alevi vakfına
Yargıtay onayı
tstanbul Haber Servisi - Yargıtay 18.
Hukuk Dairesi, Anadolu Bilim. Kültür
ve Cem Vakfı 'nın adındaki **Alevi" ve
"cem" sözcükleri nedeniyle tescilinin
yapılamayacağına ilişkin Osküdar 1.
Asliye Hukuk Mahkemesi karannı
esastan bozdu.
Aralannda Alevi vatandaşlann da
bulundugu 32 kişi tarafindan vakıf
kütüğüne tescıli için Üsküdar 1. Asliye
Hukuk Mahkemesi'ne yapılan
başvunınun. "Bir cemaat ya da tarikaü
destekler nhelikte vakıf kurulamaz"
gerekçesiyle reddedilmesi üzerine
vakıf kurucu başkanı Bektaş
Özdemir'in avukatı Ismail Metin,
karan temyiz etmişti.
Temyiz istemini görüşen Yargıtay 18.
Hukuk Dairesi, vakfın "Akviliği
bilimsel şekilde araştırmak ve bunlan
halka. genç nesillere aktarmak"
sözlenyle açıklanan amacının bir
cemaati desteklemek anlamına
gelemeyeceğini belirtti. Vakfın adından
"Alevüik'" ve "cem" sözcüklerinin
çıkanlmasırun da kuruluş amacını
za}iflatacağına dikkat çeken Yargıtay
Dairesi, Üsküdar 1. Asliye Hukuk
Mahkemesi'nin karannın bozulmasma
karar verdi.
Bir gnıp öğrenci veüsi, mezhep aynmcüığı yaptığı ileri süriiJen öğretmenin görevden aünmasını istediler.
Mezhep ayrımcılığınaprotesto
ANKARA (AA) - Kılıçaslan Lisesi
önünde gösten yapan bir grup
öğrenci velisi, derslerinde mezhep
aynmcılığı yaptığı ileri sürülen
Selçuk Selçuk isimli tarih
öğretmeninin görevden alınmasını
istediler.
100. Yıl Halkevi'nde toplanarak
Kılıçaslan Lisesi'ne yürüyen
öğrenci velileri burada yaptıklan
açıklamada. Selçuk Selçuk isimli
Tarih öğretmeninin dersinde.
"Alevi mezhebini kötüleyici ifadeler
kullandıgını, buna karşı çıkan
öğrencileri de sınıf dışına
çıkardığuu" ileri sürdüler.
Veliler. öğretmenin görevden
almmasmı istediler. Okul önünde
yaptıkJan gösteride, çeşitli
sloganlar atan veliler, daha sonra
olaysız bir şekilde dağıldılar.
Dersinde mezhep aynmcılıgı
yaptığı ileri sürülen Kılıçaslan
Lisesi Tarih Öğretmeni Selçuk
Selçuk hakkında soruşturma
başlatıldığı ve Tevfık Fikret
Lisesi'ne tayin edildiği öğrenildi.
Kılıçaslan Lisesi Müdürü Erdoğan
Efil, Ankara Milli Eğitim
Müdürlüğü tarafindan hakkında
soruşturma başlatılan öğretmenin,
20 gün rapor alarak okuldan
avnldıginı bildirdi.
Tuberkuloz olduğu için arife gunu sokağa atıldı
Kapıcı, bayramı çadırda geçirecek
İstanbul Haber Servisi - Emek-lş'e
(Tüm Belediye \e Konut Işçileri
Sendikası) üye Hüseyüı Demir
(33) adlı bir kapıcı. ailesiyle
birlikte Şeker Bayramı'na
hazırlanırken sokağa atıldı. Emek-
Iş Sendikası Genel Başkanı
Muzaffer Ünlü. dün bir basın
toplantısı düzenleyerek. üyeleri
Demır'in işten atılmasına sert
tepki gösterdi. Yeşilköy tstanbul
Caddesi üzerinde bulunan Sibel
Apartmanı'ndaki işinden çıkanlan
Demır. Emek-tş Sendikası'nın
Kızılay'dan sağladığı çadın
apatmanın bahçesinde kurarak.
bayramı burada geçireceklerini
açıkladı. 11 yıldırkapıcılık yapan
Demir. tüberküloz hastalığma
yakalandığı için aparrman
yönetimince işten çıkanldı.
Bayramda
trafiğe
dikkat!
•Bayram nedeniyle
turizm merkezlerinde
doluluk oranı yüzde 60'a
ulaştı. Kapadokya'daki
tesislerde ise ek
yataklarla talep
karşılanmaya çahşılıyor.
Haber Merkezi - Üç gün-
lük Ramazan Bayramı tatili
dün başladı. Tatil nedeniyle
Ege ve Akdeniz'deki oteller
doldu. Marmaris, Bodrum ve
Fethiye gibi turizm merkezle-
rinde turistik tesislerdeki do-
luluk oranı yüzde 60'a ulaşır-
ken, Kapadokya turizmcisi ise
çifte bayram yapıyor. Yüzde
100 doluluğa ulaşan tesisler,
ilave yatakJarla talepleri karşı-
lamaya çalışıyor. Bayram ne-
deniyle THY ve DDY ek se-
ferler koyarken, şehirlerarası
sefer yapan otobüs firmalann-
da yer olmadıgı belirlendi.
Kapadokya'ya turist çek-
mek amacıyla çeşitli illerde
gerçekleştirilen tanıtım fuaar-
lan, kısa sürede sonuç verdi.
Ocak ayında tstanbul ve An-
kara'da gerçekleştirilen fuar-
lardan sonra 4 ve 5 yıldızlı
otellerdeki Ramazan Bayramı
rezervasyonlan kısa sürede
doldu.
Son günlerde giderek yo-
ğunlaşan talepler ile 2 ve 3 yıl-
dızlı otellerde doluluk oranı
yüzde 100"e ulaşırken, çok sa-
yıda otelde ilave yataklarla ta-
lep karşılanmaya çalışılıyor.
Şehirlerarası trafığin arta-
cağı göz önünde bulundurula-
rak ağır yük taşıtlanna sınırla-
malar getirildi. Bayram süre-
since 07.00-20.00 saatleri ara-
sında kamyon, çekici gibi ağır
yük taşıtlannın trafe çıkmala-
n yasaklandı.
Bayram süresince tstan-
bul'da hafif merro, tramvay ve
tETT otobüsleri ücretsiz çalı-
şacak. tSKt de tstanbul'daki
tüm barajlardan tam kapasi-
teyle su verecek ve kesinti uy-
gulamayacak.
tstanbul'da şikayetler şu te-
lefonlara yapılabilecek:
Asayiş: Polis Imdat (155),
Telsiz Kumanda Merkezi (266
24 25-26), Emniyet Nöbetçi
Müdürlüğü (266 44 20-266 24
12-272 81 81/4200), Asayiş
Şube Müdürlüğü (272 09 34).
Atatürk Havalimanı Koruma
Müdürlüğü (573 29 40)
Fethullah Gülen'in avukatı Ün'ün gazetemiz aleyhine açtığı davanın ret gerekçesi açıklandı
4
Cumhııriyet laikliği savunıır'
• tzmir 12. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin gerekçeli karannda
'Cumhuriyet gazetesinin kutsal din duygulannın devlet
yönetiminde geçerli olamayacağı, din duygulannın, siyasi ve şahsi
nüfiız elde etmek için kullanıldığı durumlarda, bu şekildeki yayın
ve haberlere şiddetle karşı çıktığı bilinmektedir" denildi.
Haber Merkezi - Izmir 12. Asliye
Hukuk Mahkemesi'nce, Fethullah
Gûlen ile Milli Eğitim Bakanlığı Yurt-
dışı Eğitim ve Öğretim Genel Müdü-
rü Aysal A\taç adına aviikatlan Feti Ün
tarafindan gazetemiz sahibi Berin Na-
di, Genel Yayın Koordinatörü Hikmet
Çetinkaya ve eski Yazı tşleri Müdürü
Aydın Engin aleyhine açılan tazminat
davasmın ret gerekçesi açıklandı.
Karann gerekçesinde, "Haberinya-
yımlandığı Cumhuriyet gazetesinin,
uzun \ ıllardan beri anav-asanm başlan-
gıç kısmında da belirtilen ve anayasa-
nın bir parçası olan Atatürk milİivet-
çiliğL inkılap ve ilkeleri doğrultusunda
yayın yaptığı ve bu konuda vayımlan-
mış haberlere öncelik verdiği bilinmek-
tedir" diyen mahkeme göriişlerini
şöyle sürdürdü:
" Yine aynı gazetenin,kutsal din duy-
gulannın devlet yönetiminde geçerli
olamayacağı, din duygulannın politik
maksatlarla. siyasi ve şahsi nüfuz elde
etmekiçin kullanıldığı durumlarda, bu
şekildeki yayın ve haberlere şiddetle
karşı çıktığı bilinmektedir."
Gazetemizde, 28 Ağustos 1993 ta-
rihinde Hikmet Çetinkaya'nın Pofitika
Günlüğü adlı köşesinde "Doğruyu
Söyie" başlığıyla yayımlanan yazı ne-
deniyle Fethullah Gülen ve Aysal Ay-
taç tarafindan ayn ayn manevi tazmi-
nat davalan açılmıştı. Bu davalarda
toplam 400 milyon lira manevi tazmi-
nat isteminde bulunuluyordu. Yargı-
lama sırasında her iki dava 12. Asliye
Hukuk Mahkemesi'nde birleşririlmiş
ve sonucunda da mahkeme, "kişilik
haklanna saldın bulunmadığı" gerek-
çesiyle tazminat istemlerini reddet-
mişti.
Mahkemenin ret karannın gerekçe-
sinde, 1982 Anayasası'nın başlangıç
kısmında yer alan laiklik ilkesi gereği
kutsal din duygulannın devlet işlerine
ve politikaya kesinlikle kanştınlma-
yacağma değinilerek bu kurallara kar-
şı çıkılıp devletin dinsel kurallara gö-
re yönetilmesi gerektiğı konusunda bir
kısım günlük basında ve diğer iletişim
organlannda her gün pek çok haberin
yayımlandıgına dikkat çekildi.
Aynca kararda. özgürlükçü demok-
ratik düzenin var olduğu ülkemizde
basının kamuyıı ilgilendiren konular-
da doğru ve gerçeğe uygun haber ver-
mek, kamuoyu oluşrurup, olaylar ve
kişileri düşünmeye yöneltmek görevi
olduğu belirtildi.
Hikmet Çetinkaya'nın yazısını bu
bakış çerçevesinde değerlendiren
mahkeme, yazının hiçbir bölümünde
Fethullah Gülen isminin geçmediği-
ne, etkin kişiliği ve çevresi nedeniyle
kendisini destekleyenlerin Fethullah-
çılar olarak anıldığına dikkat çekti. Ya-
zıda eleştiri sınırlan içerisınde kalın-
dığı vurgulanarak şöyle denildi:
"Yazıda genel kapsamı itibarıyla
de\1et denetiminde olan cğitimin bazı
siyasi gruplann ve bürokratlann etki-
siylelaikbir temele da>anması gereken
eğitim sisteminin ve bu sistemle ilgili
uygulamaların dinsel amaçlara alet
edilmemesi ve bu amaçlaria kullanıl-
maması vurgulanmış bulunmaktadır.
Milli Eğitim Bakanlığı'nın merkez teş-
kiları ve bazı yerel teşkilatlaruun ırkçı
kuruhışlann ve köktendinci dernelde-
rin etkisi altında kaldığı. günlük gaze-
te habeıierinde belirtilen durumlardır.
Davalı Hikmet Çetinkaya. devlet dene-
timinde olması gereken laik eğitimin
maruz kaldıgı tehlikelere işaret etmek
istemiştir. \azida. kişilik haklanna sal-
dın maksadı ile davranılmadığı anla-
şılmaktadır.
Diğer davacı Aysal Aytaç'ın da geç-
mişte Sıkıyönetim Komutanbğı tara-
findan hakkında yapılan soruşturma
sebebiyle halen ifa etmekteolduğu Mil-
li Eğitim Bakanlığı Yurtdışı Eğitim ve
Oğretim Genel Müdürlüğu'ndeki gö-
revi, özel durum nazara almarak ken-
disi uyanbnış bulunmaktadır. Bu yazı-
da genel kapsamı itibanyla Aysal Ay-
taç'ın kişilik haklanna saldında bulu-
nulmadığı, eleştiri sınırlan içinde kal-
dığı kanaatine vanlmıştır."
HAFTAYA BAKIŞ
AHMET TANER KIŞLALI
'Milli' misiniz Sayın Bakan?
Hasan Âii Yücel ve Hrfzı Veldet Velidedeoğlu.
İki büyük Kemalist... İki büyük devrimci... Ikı büyükadam.
Atatürk'ü ve yapıtını "en iyi" anlamış olan iki isim. Biri-
si devrime "en çok" katkıyı yapanlar arasında. Ötekisi, dev-
rimi en iyi savunanların başında.
Ikisini de geçenlerde andık.
Onlann büyüklüğü ile övünerek... Ve onlar büyüdükçe kü-
çülenlere kızarak.
Ama kızmak yanlış: Alçaklıklar olmasaydı, hiç dağlar bu
kadar yüksek görülür müydü?..
• • •
Yeri geldikçe yazıyorum.
Geri kalmış ülkelerin devrimleri farklıdır. Orada devrim-
ciler olayların peşinden gitmezler, önünden giderler.
Gelişmiş ülkelerde devrimci, sadece altyapı ile üstyapı
arasındaki çelişkiyi gidermeye çalışır. Işlevi, koşullann ge-
risinde kalmış olan kurumlan değiştirmekten ibarettir.
Geri kalmışlarda ise çelişki falan yoktur. Çünkü, zaten
ekonomisi değişmediği, toplumsal yapısı aynı kaldığı için
geridir... Devrimi kaçınılmaz kılacak bir "yenisınıf" söz ko-
nusu değildir.
Amaç, gelişmişlerle aradaki uçurumu olabildiğince ka-
patmaktır. Gelecegin toplumunun üstyapı kurumlannı oluş-
turmakla işe başlarsınız. Ve o yeni kurumlann zorlaması ile
altyapının degişmesıni sağlamaya çalışırsınız. Yani "çe//f-
W*yi gidenmezsiniz; tersine, kendiniz yaratırsınız!
Bir Fransız devriminde "ideolojı" değişen koşullann pe-
şinden gelmişti... Tıpkı "yeni ınsan" gibi...
Anadolu devriminde ise önce "ıdeoloji'ye uygun kurum-
laroluşturuldu. Okurumlararacılığı ile "yen
''r7san"yaratıl-
dı. O yeni insan da "koşullar"ı değıştirdi.
Yani gelişmişlerin "devrim modeli" tersyüz edikji. Zaten
başka türlü de devrim yapılamazdı!
Bundan dolayidır ki geri kalmış ülke devrimleri, her şey-
den önce bir "kültür devrimi"ü\r.
• • •
Hasan Âli Yücel -1938 ile 1946 arasında^ yaklaşık sekiz
yıl Eğitim ve Kültür Bakanlığı yapti. Mustafa Kemal'i "en iyi
anlamış kişi" olarak, ölümünden sonra devrimine "en bü-
yük katkı"y\ yapan isim oldu.
Ezberciliğe değil, uygulamayayönelik eğitim... Sanat ku-
rumlan... 500'ü aşkın "dünya klasiği"r\in Türkçeye kazan-
dınlması... Üniversite özerkliği... Köy Enstitüleri...
Vedahaniceleri...
Atatürk; çöküşün, yan sömünge durumuna düşüşün ne-
denleri arasında, geçmışin eğitim anlayışını da görüyordu.
Geri kalmışlık kısırdöngüsünü kırmak için, "fıkri hür, irfanı
hür, vicdanı hür" bir kuşak yetiştirilmeliydi.
Atatürk için eğitim, bir "özgürieştirme eylemi" idi. İlk iş,
"milletin kendi başına duyup düşünmesine engel ne var-
sa onlan yıkmak" olmalıydı.
Kemalist eğitimin amacı; üreten, hakça paylaşan, öz-
günce düşünen ve kendi kendini yönetebilen bir insan ye-
tiştirmekti. Hasan Âli Yücel, "bir kişinin atacağı dev adım-
lann değil, bin kişinin atacağı insan adımlann" peşindey-
di.
Mehmet Başaran şöyle diyor:
"Bağımsızlık savaşımız naşıl 'mazlum milletler'e kurtu-
luş yolunu açmışsa, Hasan Âli dönemi de, kendi kaynak-
lanna dayanarak kalkınmanın, bağımsızlığı kökleştirmenin
örneğini vermiştir."
• • •
Kemalist devrim ve köy enstitüleri, Anadolu'nun, bütün
geri kalmış halklara en büyük armağanı idi. Köy enstitüle-
ri kapatıkJı, imam okullan açıldı. Devrim durduruldu, karşı-
devrim başlatıldı.
Türkiye yeniden bir "bağımsızlık ve çağdaşlaşma " sava-
şı zorunluluğu iie karşı karşıya kaldı...
Cumhurıyet'in unutulmaz yazan Hıfzı Veldet Velidedeoğ-
lu, birkaç satırda her şeyi ne güzel anlatıyor:
"Kemalist devrimin temel ilkesi, 'ulusal güçleri etkin ve
ulusal istenci egemen kılmak' idi. 12 Eylül darbesinin icra-
atı gösterdi ki onlann ilkesi 'parasal güçleri etkin ve ulusal
istenci edilgin kılmak'f/r 8u durum 'karşıdevrim'den baş-
ka birsözle nitelenemez. Üstelık laiklik ilkesine bu süreçte
vurulan darbe, karşıdevrimin öteki büyük göstergesidir."
• • •
Türkiye'nin "en büyük" ödülü. ölümünün 34. yılında Ha-
san Âli Yücel'e verildi. Atatürkçü Düşünce Demekleri'nin
"Atatürk Ödülü"ydü bu.
Büyük Tıyatro'nun dopdolu salonunda iki bakan vardı.
Gelen kutlama tetgraflannın arasında Başbakan'ınki bile
vardı. Ama eğitim tarihimizin en şanlı sayfasına imzasını at-
mış, eğitimimizi "u/usa/"laştımrıış bir insana vefa borcu öde-
nirken; "Milli" (!) Eğitim Bakanı Nevzat Ayaz'ın ne kendisi
vardı ne de iki satıriık bir mesajı!..
Acaba bakanlığın şimdiki halinden duyduğu utançtan
mı? Yoksa partisi içindeki şeriatçı mılletvekillerinin korku-
sundan mı?
Utanarak da korkarak da bakan olunmaz! Ancak üstü-
ne oturana göre değer kazanan bir koltuğun tutsağı olu-
nur!
Ve değil 34 yıl sonra minnet, sevgi ve saygı ile anılmak..
34 ay sonra kimse adını bile anımsamaz!..
Yurtdışı eğitim
burslan belirlendi
ANKARA (AA)- Milli Eği-
tim Bakanlığı, yurtdışında li-
sans ve lisansüstü öğretim ya-
pan öğrencilere 1995 mali yı-
lında yapılacak ödemeleri be-
lirledi.
Resmi Gazete'nin dünkü sa-
yısında yayımlanan Bakanlık
tebliğine göre, yıırtdışında öğ-
renimlerini tamamlayan öğren-
cilerin dönüş biletleri Milli
Eğitim Bakanlığı veya bağlı
bulunduklan kurum tarafindan
karşılanacak. Yurtdışındaki öğ-
rencilerin okullan gereği şehir
değiştirmeleri durumunda yol
parası ile öğrencilerin kitap ve
kırtasiye masraflannın bir bö-
lümü de Milli Eğitim Bakanlı-
ğı tarafindan ödenecek.
Yurtdışında
Ülkeler
Almanya
ABD
Avusturya
Avustralya
Belçika
Danimarka
Fransa
Hollanda
ingittere
isviçre
Italya
Isveç
Norveç
Kanada
Japonya
Türk Cumhuri-
yetleri ve BDT
Diğer ülkeler
öğrenim göreceklere ödenecek aytıklar:
Lisans
ödenecek para
1.665 DM
1.000 USD
11.850 AŞ
1.000 A$
28.000 FB
4.800 DK
6.000 FRF
1.800 HFL
650 GBP
2.000 FS
1.100.000 UT.
5.200 KS
5.100 KN
1.200 C$
130.000 J.YENİ
400 USD
750 USD
Lisansüstü
ödenecek para
1.875 DM
1.100 USD
13.200 AŞ
1.100 A$
33.000 FB
6.000 DK
6.900 FRF
2.100 HFL
725 GBP
2.100 FS
1.300.000 ÜT.
5.800 KS
5.650 KN
1.300 C$
160.000 J.YENİ
450 USD
800 USD