Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
17 EYLÜL1994 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
Atama
karartan
• ANK\RA (AA) - Gümrük
Müsteşarhğı Gümrükler
Muhafaza Genel Müdürü
Şahin Sezer görevinden
alınarak yerine Genel Müdür
Yardıması Mehmet Bahri
öktem getirildi. Milli Eğitim
Bakanlığı öğretmen
Yerleşürme ve Eğitim Genel
Müdürlüğü'ne Celal Kunı,
Isparta Milli Eğitim
Müdürlüğu'ne Recep İnal
atandı.
Trabzon'da
skonomi toplanüsı
•TRABZON(AA)-"5
Nisan Ekonomık Istıkrar
Programı ve Uygulama
Sonuçlannı Değerlendirme"
toplanüsı, 28 eylül çarşamba
günü Trabzon'da yapılacak.
Trabzon Valiliği'nden
yapılan açıklamaya göre
toplantıya Devlet Bakanı ve
Hükümet Sözcüsü Yıldınm
Aktuna ile ekonomiden
sorumlu Devlet Bakanı
Aykon Doğan kaülacaklar.
Ekonomi bürokrasisi ve
Doğu Karadeniz
Bölgesi'ndeki 8 ilden
ilgililerin de katılacağı
toplantı, valilik salonunda
yapılacak.
Sanayf ürotiminde
vasat beklentl
• ANKARA (ANKA) -
Imalat sanayiinde, özellikle
kamu sektöründe ekonomik
krizin şoku henüz
atlatılamadı. Kamu
işyerlerinin yaklaşık yüzde
65'i eylül ayında
üretimlerinin azalacağını
bildirdi. Bu kesimde üretim
arüşı bekleyenlerin oranı
yüzde 13.6'da kaldı. Özel
sektörün ise yüzde 47. l'i
üretimde artış, yüzde 15.2'si
azalma bekliyor. Imalat
sanayiinın saüşlannda da
yüzde 6'lıkbir artış
bekleniyor.
Sjgaraeylemine
DİSK'tendestek
• ADANA (Cumhuriyet
Güney tlleri Bürosu) • DİSK
Çukurova BölgeTemsilcisi
Yusuf Yürekli, bakkal ve
bayilerce bugün uygulanan.
"yabana sigara satmama"
eylemini, "yabana sigara
içmeme" eylerniyle
desteklediklerini açıkladı.
Yürekli, "Tütün taban fiyat
politikası ile tütün
üreticilerinin emeğini,
ürettikleri tütünleri yok
pahasına uluslararası
tekellerin yaranna peşkeş
çeken hükümeti, yabana
sigara dağıtımı yapan
tekellerin küçük esnafımız
üzerindeki oyunlannı,
milyonlarca dolar dövizimizi
uluslararası yabana sigara
tekellerine akıtanlan
fanıyoruz" dedi.
Meramek
yatıpımaraa
•GAZİANTEP(AA)-
Kırmızı kabuklu mercimeğin
fiyatı borsada bir yılda yüzde
205 oranında artarak 3 bin
600 liradan 11 bin liraya
yükseldi. Gaziantep Ticaret
Borsası(GTB) Genel
Sekreteri Mehmet Basut,
krrmızı kabuklu mercimeğin
'yaünrn araa' haline
geldiğini, 450 bin ton olarak
tahmin edilen rekollenin
yüzde 40'ının 'ambara'
denilen tüccann depolannda
stoklandığını söyledi.
Dünya Bankası, kredi için özelleştirme, Bağ-Kur, SSK yasalannın çıkmasını istedi
Uyum kredisine 'yasa' vizesi• Hükümetin, 5 Nisan istikrar programında açıkladığı
yapısal önlemler için Dünya Bankası'ndan istediği toplam 1
milyar dolarlık yapısal uyum kredisi, ancak özelleştirme ile
Bağ-Kur ve SSK'nin rehabilite edilmesini öngören yasalann
çıkrnasmın ardından yürürlüğe girebilecek.
ESRAYENER
Çiller'in beklediği kredi bazı koşullara bağlı.
ANKARA - Hükümetin, Dünya
Bankası'ndan istediği toplam 1 milyar
dolarlık yapısal uyum kredisi, gerekli
yasal düzenlemeler yapılmadan yürür-
lüğe giremeyecek. Hazine yetkilileri,
kredinin, istikrar programda öngörü-
len özelleştirme, SSK ve Bağ-Kur'un
rehabilite edilmesi yolundaki önlemler
için verileceğini anımsatarak, "Dünya
Bankası krediyi onaylayacaktır. Ancak
yasalar çıkıp, çahşmalar başlatılmadan
krediyi kullanamayız" değerlendirme-
siru yaptılar.
Hükümetin, 5 Nisan'da açıkladığı
istikrar önlemlennde öngörülen yapı-
sal değişiklikler için yapuğı kredı tale-
bini değerlendirmek üzere Türkiye'de
bulunan Dünya Bankası heyeti, çalı-
şmalanna devam edıyor. İstikrar
programının ılk 3 ayıru ve son ekono-
mik verileri değerlendiren heyetin,
özelleştirmeye ılişkın yasal düzenleme-
ler üzerinde ağırlikla durduğu öğrenil-
di.
Hazine yetkilileri, Dünya Bankası
kredisinin, Uluslararası Para Fonu'-
nun (IMF), stand-by kredi anlaş-
masının 280 milyon dolarlık ikinci dili-
minin onaylamasına endekslendiğini
belirtirken, şu değerlendirmeyi yaptı-
lar: "LMFnin, kredinin ikinci dilimini
onaylayacağından eminiz. Diiny a Ban-
kası da bu çerçe>ede krediyi açacaktır.
Ancak, Dünya Bankası"nın onaylaya-
cağı kredi, gerekli koşullar sağlandığı*
nda bölüm bölüm kullanılabilecek. Bu-
nun içinde öncelikle yapısal değişikler
için çaltşmaların başlaülması gereki-
yor. Ama halen gerekli yasalar
çıkmadtğı için harekete geçemiyoruz."
Yetkililerden alınan bilgiye göre; he-
yete öncelikle Kamu Ortaklığı İdaresi
tarafından hazırlanan özelleştirme
programı sunuldu. Programın içeriği-
nin kabul gördüğünü belirten yetkili-
ler. "Ancak, Dünya Bankası da, yasa
çıkmadan özelleştirme yapdama-
yacağını biliyor. Bunun yanında erken
seçim beklentisinin özelleştirme çah-
şmalannı engelleyeceği yolunda da
endişeleri var" açıklamasını yaptılar.
Her projeye ayrı ödenek
Dünya Bankası ile yapılacak anlaş-
mada, 1 milyar dolarlık kredi paketin-
den, her proje için ayn ödenek aynla-
cak.
Yetkililer, projeler işleme geçirildik-
çe, kredilerin anlaşmada öngörülen
miktarlarda kullandınlacağını an-
lattılar. Dünya Bankası ile imzalana-
cak kredi anlaşmasının, miktanndan
çok, niteliği açısından önemli olduğu-
nu anlatan yetkililer, şu bügileri verdi-
ler:
"Dünya Bankası ve IMPnin Türki-
ye'nüı kredi talebine olumlu yanıt ver-
meleri, uluslararası piyasalarda tekrar
giiven tazelememiz için çok önemli. Bu-
nun yanında, Dünya Bankasfnın aça-
cağı kredi, projelerin uygulanmasında
gerekli finansmanı da sağlay acak."
Ekonomideıııuthılııktablosu
îhracat 16 milyar dolar
ANKARA (ANKA) - Yılhk ihracat
ilk kez 16 milyar dolann üstüne çıktı.
Temmuz ayı sonu itibanyla
Türkiye'nin yıllık ihracatı 16 milyar
249 milyon dolara ulaşü. Yıllık
ihracat, haziran ayı sonunda 15
milyar 852 milyon dolardı.
İhracat. hızlı bir artışla 16milyann
üstüne çıkarken, azalma eğilimini
sürdüren ithalat yeniden 26 milyar
dolann altına indi. Yıllık ithalat, temmuz sonunda 25
milyar 719 milyon dolar oldu.
İhracatın artması ve ithalatın gerilemesiyle dış ticaret
açığı da 10 milyann altına çekilebildi. Geçen yılın
mayıs ayından beri 10 milyar dolann üzerinde
seyreden yıllık dış ticaret açığı temmuz ayında 9
milyar 470 milyon dolara indi.
Yılın ilk yedi ayındaki gerçekleşme ve yılhk bazda
hesaplanan rakamlar, Î994'ün revize hedeflerine
ulaşılabileceğini gösteriyor. 1994 yıhnda ithalatın 23,
ihracaün 17 milyar dolar olması ve bu değerlere göre
dış ticaret açıgının 7 milyar dolara ınmesi
öngörülüyor.
Döviz rezervi artıyor
ANKARA (ANKA) - Eylül ayma
azalmayla giren Merkez Bankası
döviz rezervi 2-9 eylül günleri
arasındaki haftada 72 milyon dolar
artış gösterdi. Merkez Bankası'nın
döviz rezervı 2-9 eylül günlen
arasında 72 milyon dolar artarak 6
milyar 237 milyon dolara yükseldi.
Bir önceki hafta 330 milyon dolar
azalan rezerv, son haftadaki bu
artışla birlikte yeniden yılbaşındaki 6 milyar 213
milyon dolarlık düzeyinı aşmış oldu. Rezerv, 20
mayıstan itibaren sürekli artmış, ancak 26 ağustos - 2
eylül günleri arasındaki haftada azalma göstermişti.
Merkez Bankası'nın alün rezervi ise geçen hafta daha
azalarak 1 milyar 439 milyon dolara geriledı. Altm
rezervinde yılbaşına göre 49 milyon dolarbk azalma
meydana geldi. Bankanın altın ve dövizden oluşan
brüt rezervi ise döviz rezervindeki artışa bağh olarak
son bir haftada 62 milyon dolar artarak 7.7 milyar
dolara çıktı. Bankanın döviz açığı bif haftada 242
milyon dolar artarak 3 milyar 329 milyon dolara
yükseldi.
TÜSÎAD kurmaylanndan hükümete uyan:
Seçim tarilıi açıklaıısm
Ekonomi Servisi -
Türkiye Sanayicileri ve
İşadamlan Derneği-
(TÜSİAD) Yüksek tss-
şare Konseyi Başkanı
Rahmi Koç, ara seçim.
genel seçim laflannın pı-
yasayı belirsizliğe ittiği-
ni belirtti. Koç seçim ta-
rihinin bir an önce belir-
lenmesini istedi. ^ ^ ^ ^
Hükümeti baskılar ifomjjj
karşısında havlu atmak-
la suçlayan TÜSİAD
Başkanı Halis Komili ise, 5 Ni-
san kararlannın kendi uygu-
layıalan tarafından toprağa
gömüldüğünü ve "seçim eko-
nomisi" düğmesine basıldığını
kaydetti.
TÜSİAD, Antalya Kemer'-
de düzenlediği Yüksek İstişare
Konseyi toplanüsında hükü-
metin seçim tarihini bir an önce
açıklamasını istedi.
Geçen hafta çıkanlan seçim
laflannın Borsa'yı birdenbire
Ekonomi
• TÜSİAD
kurmaylan yüksek
istişare kurulu
toplanüsında erken
seçim söylentilerini
ele aldılar. Koç, seçim
tarihinin
belirlenmesini
isterken, Komili ise
hükümeti seçim
ekonomisi
uygulamakla suçladı.
Banka kredilerinde artış
ANKARA (ANKA) - Banka
kredileri, 19-26 ağustos günleri
arasındaki haftada 6.3 trilyon lira
artarak 437.1 trilyona ulaşü. Söz
konusu haftada mevduat
bankalannın kredileri 4.8 trilyon lira
artış göstererek 395.9 trilyona çıktı.
Mevduat bankalannın kredilerinin
224.7 trilyonunu Türk Lirası
krediler, 171.2 trilyonunu da
yabana para kredileri oluşturdu. 19-26 ağustos
arasındaki haftada Türk Lirası kredilennde 598
milyarlık, yabana para kredilerinde 4.2 trilyonluk
artış belirlendi. Söz konusu haftada, kamu mevduat
bankalannın kredileri 684 milyar lira artarak 174.7
trilyona, yabana mevduat bankalannın kredileri 257
milyarlık artışla 13.9 trilyona, özel mevduat
bankalannın kredileri de 3.8 trilyonluk artışla 207.2
trilyona yükseldi. Aynı haftada. kalkınma ve yatınm
bankalannın kredilerinde de 1.6 trilyonluk artış oldu.
Eximbank'ın açtığı krediler 8.3 trilyonluk düzeyini
korurken, Eximbank dışındaki kalkınma ve yaunm
bankalannın kredileri 32.9 trilyona çıktı.
HAYAIİ İHRACAT DAVAS1
Menteşoğlu ailesi
adalettenkaçamadı
Koç:Piyasalar
beürsizlik kurbanı.
düşürdüğünü kaydeden Koç,
"özellikle finans kesiminin be-
lirsizliğe, krize yol açabilecek
spekülatif hareketlere katiyen
tahammülü yoktur" dedi.
Partilerin bir araya gelerek
seçim tarihini saptaması gerek-
tiğini söyleyen Koç, "Seciınler
öne mi alınacaktır, normal za-
manında mi yapdacaktır, ara se-
çüne mi gidilecektir. ne olacaksa
bir defada açıklanmaİKÜr" diye
konuştu.
TÜSİAD Başkanı Halis Ko-
mili de ekonominin güçlendiril-
mesi gerektiğini, olası bir erken
seçim nedeniyle kapsamlı bir is-
tikrar programı uygulaması-
ndan vazgeçme lüksü bulun-
madığını söyledi.
Komili, genel göstergelerin
kötüleştiğini, hükümetin reses-
yon içindeki ekonomiyi birden-
bire kaldıramayacağı bir büyü-
me hıa içine sokmasmdan en-
dişe duyduklannı dile getirdi.
NECATtAYGIN
İZMİR- Menka Dış Ticaret
A.Ş. aracılığiyla Lübnan'a da-
mızlık yumuita yenne nonnal
yumurta ihraç ederek haksız
kazanç sağlayan Menteşoğlu
ailesinden 5 İcışi, 9'ar yıl ağır
hapis cezasına
çarpünldı.
İzmir 1. Ağir Ceza
Mahkemesı'nde ka-
rara bağlanan dava-
da bu kez hayali ihra-
caün ünlü ısimlerin-
den Hasbi Menteşoğ-
hı'nun ailesi hüküm
giydi. Hayali ihracat
davalannın "zaman
aşamına" uğraması
nedeniyle ceza gör-
meyen Menteşoğlu'nun bu kez
kardeş ve akrabalarının hü-
küm giymesi dikkatleri cekti.
1. Ağır Ceza Mahkemesı'nde
acılan davada Cumhuriyet
Savası Ismet Çakmak, sanı-
klar. Mehmet Menteşoğlu, AIi
Menteşoğlu, Ibrahim Menteşoğlu,
Kadir Menteşoğlu ve Ay-
han Menteşoğlunun YU-PÎ
Tavukçuluk A.Ş'yi. Henri Be-
nazus, Atüan fümer, Sami
Bega, ömer Fanık Pektaş'dan
satın aldıktan sonra, 18 Ağus-
tos 1988 tarihinde îzmir Güm-
rüğü'nden Lübnan'a
Grand-Parent da-
•mızlık ymurta yeri-
ne, Parent Stock
cinsi normal yumur-
.ta gönderdiklerini
açıkladı.
Saruklann Avukaü
Ergün Bademci. mü-
\ ekkülennın suçsuz
Menteşoğlu ad- olduğunu, mahkeme-
" " nın kararmı temyiz
ettikierini belirterek,
dava ile ilgili açıklama yap-
maktan kaçındı. -
Mahkeme karannda. sanı-
klann, fıyatlan yüksek göstere-
rek ihracatta teşvik fonundan
haksız vergi iadesi aldıklannm
kanıtlandığı belirtildi.
ta'ye kapısında
TİSK ÇİLLER'l UYABDI
îşvereningümrük
birliği endişesi
iy
. Ekonomi Servisi - Türkiye İş-
' veren Sendikalan Konfederas-
yonu (TİSK), Başbakan Tansu
Çflfcr'e sunduğu rapor ile 1995
yılı sonunda girilmesi öngörülen
gümrük birliğine ilişkin endişe-
lerini dile geürdi. Raporunda
gümrük birliğini "kaçırılmaması
gereken tarihi fırsat" olarak de-
ğerlendiren TİSK, "bugünkü so-
runlaria gûmrûk birliğine giril-
mesinin yarardan çok zarar geti-
receğini" kaydetü. TİSK, rapo-
runda, "gümrük birliğine hazır
olmak için" yapılması gerekenle-
^ re de yer verdi.
.; Çiller ile birlikte Başbakan
, Yardıması ve Devlet Bakanı
9
Murat Karayalçın, bakanlar ve
, bürokrasınin önde gelenlerine
gönderilen rapora, TlSK'in Av-
'n nıpa Birliği üyeliğini her zaman
"' desteklediğı ve bunu Avrupalı
kimliğin doğal bir sonucu ola-
rak gördüğü ifade edildi. Güm-
rük birliğinin Avrupa Birliği'ne
" ulaşmanın temel taşlanndan biri
olarak yorumlandığı raporda,
gereken çahşmalann yapılma-
*•"' masından dolayı katılmanın za-
* manında gerçekleşemeyeceği
' kaygısıdilegeürildi.
Raporda, gümrük birliğinin
önündeki ekonomik ve sosyal
engeller sıralanarak "süratle alı-
nması gereken tedbirlere" dikkat
çekildi. Rapordakı 'ekonomik
engeller' şunlar:
• Makroekonomik dengesizlik,
0 Türk sanayiinin rekabet gü-
cünü sınırlayan engeller.
• İşgücü maliyetinin yüksekliği,
• Girdi fiyatlannın yüksekliği,
• Venmlilik düşüklüğü,
• Kalite ve pazarlama sorun-
lan.
• Nitelikli iş gücü ihtiyaa.
Diğer önlemler
• Devletin küçültulmesi ve
özelkştirmenin hızlandınlması,
• Kayıt dışı sektörle mücadele,
• İhracaün teşvik edilmesi,
• Yeni teknolojilere uyum ve
kalitenin artünlması,
• Sektörel bazda rekabet gücü
ölçümlen yapılması,
• Rasyonel bir ücret politikası
izlenmesi,
0 Çalışma mevzuaünın esnek-
leştirümesi,
• İşsızlikle mücadele edilmesi,
• Eğitımin yükselülmesi,
• Ekonomik ve sosyal konse-
yin kurulması.
H U L Y A G E N Ç
ı
Blendax'tan aile boyu
Blendax piyasaya
yeni bir
şampuandaha
sunuyor. Geçen yıl
Blendax Vital ve
Blendax 2'si 1 arada
kremlişampuanı
üreten firma, şimdi de tasarrufa yönelenler için "Blendax
Aile'yi piyasaya sürdü. Blendax Aile'nin 205 gramlık ve 535
gramlık olmak üzere iki boyu var. •
Lipton'dan neşelî kampanya
L
ipton dev bir
promosyon
kampanyası
başlatıyor. Neşeli
kampanya boyunca
özelpaketlenm'ışve
üzerinde gülenyüz
bulunan Lipton Yellow Label paketlerinden alan herkes, 50 bin
lira değerırtde birtonton bardak kazanacak. Her pakette bir
adet bulunan tonton bardakların kırmızı, lacivert ve mor
renkleri bulunuyor. •
Spectrum'da
kırtasiye ucuzluğu
S
pectrum Offıce Superstore'un
eylül ayı kataloğundaokul
kırtasiye malzemelerine yer
verildi. Esentepe veGültepe'deki
mağazalarında okul kırtasiye çeşitlerini
piyasaya göre daha ucuza satan
Spectrum'da telefon ilesiparış ve
ücretsiz teslımat uygulmasına devam
ediliyor. Spectrum'da kırtasiyecilerde
fiyatı 55 bin 900 lira olan 12 renk
suluboya 39900 lira, 15 bin 300 lira olan
lastikli dosya 10 bin 500 lira, 60 bin lira
olan Schneider Mosaık dolma kalem 39 bin liradan satılıyor
Katalogda yer alan okul kırtasiye çegitlerinin fiyatı şöyle:
Kurşunkalem 2 bin 990 lira, kırmızı kalem, 4990 lira, 05
kurşunkaJem 6 bin 900 lira, tükenmez kalem 2880 lira, beyaz
silgi 1300 lira, beyaz tahta kalemi 44 bin 900 lira, dolmakalem
39bin lira, 40yapraklı Meteksan defter 3 bin990 lira. •
Hasat bitti, zam kapıda
S
ebze ve meyve üretim
merkezlerinde sebze
hasadının sonuna
gelinmesı, fiyatlarda küçük
artışlar görülmesine neden
oluyor. Güzlük sebze
hasadının geç başlaması
halinde ilerikı günlerde
fiyatların büyük ölçüde
artması bekleniyor. Güz
sebzelerının ekimde hasat
edıleceğini belirten İstanbul
Meyve ve Sebze
Komısyoncuları Derneğı
yetkilileri, rekoltenın lyı
olması halinde fiyatların
normal seyrını koruyacağını
dilegetirıyorlar.
Antalya halinde bir hafta
öncesınekadar3-5bın lira
arasında satılan sebze
fiyatları önceki gün 10 bin
lıranın üzerıne çıktı. Antalya
halinde domates 4-10 bin lira,
patlıcan 3-5 bin, taze fasulye
15-25 bin hraydı. istanbul
halinde ise fıyatlar şöyle:
Domates 5-10 bin lira, patlıcan
4-8 bin lira, taze fasulye 15-22
bin lira, ıspanak 7-10 bin lira,
kabak 10-14 bin lira, taze
soğan 5-7 bin lira. •
IŞÇEMN EVRENINDEN
ŞÜKRANSONER
Oyun Açık Oynanıyop
Türk-iş Genel Başkanı Bayram Meral de dün sen-
dikacılara, işçilere meydan okudu. "Ben hükümetle
anlaştım, beğenmeyen sokağa çıkar, meydanlar açık"
dedi. Basın toplantısında gazeteciler, yürürlükte olan
bir toplusözleşmenin hükmünün değiştirilemeyece-
ğini, anlaşmanın yasalara ve hukuka aykırı olduğunu
anımsatınca, "Rakam değişikliği yapmadık. Sadece
ödeme takvimini değiştirdik" şeklinde bir savunma
yaptı. Bugün hakedilmiş paranın 6 ay sonra bono ile
ödenmesi Meral'e göre rakam değişikliği olmuyor.
Yüz liranın 6 ayda hangı hesaptan bakarsanız bakın
yüzde ellinin altında olmayan değer kaybı rakam de-
ğişikliği sayılmıyor. Meral, Türk-iş üyesi işçiler ve sen-
dikalarla alay ediyor.
Kamu işçilerinin, dördüncü dilim ücret artışlarına,
hükümetin Türk-lş'le anlaşmalı olarak el koyması ile
birlikte, ilginç gelişmeleryaşandı: Anlaşmayı protesto
etmek üzere DYP, SHP ve Bayram Meral'ın sembolik
tabuttarını yakan Gölcük işçilerini, kendi üyelerini Ge-
nel Başkan "Biravuç TlKKO'cu"olarak ilanedipdostu
TV yorumcularına da benzer yorumlar yaptırınca, Göl-
cük işçilerini daha da kötü kızdırdı.
işçilerın hepsi birden savcılığa başvurup kendilerine
ilişkin suc duyurusunda bulundular; "Türk-lş Başkanı
bizi TlKKO'cu ilan etti. Soruşturma açılsın, suçlu değil-
sek Meral'den davacıyız" dediler. Yorumcuya, TV ka-
nalınave Bayram Meral'e protestolaryağdırdılar. Kitle
tepkisi karşısında, TV'de bir gün sonra yorum düzeltil-
di. Gölcük işçilerinden, sendikalan Harb-iş ve genel
başkanları izzet Çetin den özür dilendi. Hükümet ile
Türk-lş arasında yapılan anlaşmanın yasalara ve hu-
kuka aykırı olduğu itıraf edildi. Hükümetin anlaşmayı
yeniden gözden geçırmesi istendi.
Atı alan Üsküdar'ı çoktan geçmişti. Hükümet ile
Türk-iş anlaşma yapana kadar, haftalarca pek çok yo-
rumda, Türk-İş'in anlaşma yapması ve işçilerin de
buna katlanması gerektiği telkinleri yapılmıştı. Türk-iş
teslim olup, yasa ve hukuk dışı anlaşmaya imza attı-
ktan sonra, şimdi işçi ve sendikalara yargı ile hak ara-
ma yolj kalıyor. Ülkemizde yargının nasıl işlediği, ne
kadar zaman alacağı çok iyi biliniyor.
Yasa ve hukuk dışı anlaşmaya, yürürlükte olan bir
toplusözleşmenin verdiği hakların gaspedilmesine,
sendikal hak ve ilkeler anlamında başından beri, ilkeli
karşı çıkabilen sendikacı sayısı parmakla sayılabıle-
cek kadar az. Gerisi kazanan tarafta olabilmek için bir
o yana bir bu yana yalpalıyor. Tabandan gelen işçi tep-
kısı varsa, "Bizim suçumuzyok. Turk-İş yönetimi imza-
ladı, bizisattı"denebtlıyor. Yoksa, "Türk-lş anlaşmayı
yaparak paranızın ödenmesini garantiye aldı. Memu-
run, diğer işçilerin haline bakıp kendi halinize şükre-
d7n"savunması yapılabilıyor.
Sendikacılıkta çok geçerli olan dedikodu, çamurla
ayakta kalma kampanyasında ise daha çirkin şeyler
anlatılıyor. övgü, takdir anlamına da yerme anlamına
da gelebilecek, Meral'in manevra yeteneği kulaktan
kulağa yayılıyor. Hükümetin en baştan "Para yok"
yakınması karşısında, bugün varılan anlaşma öneri-
sinin Meral'den gıttiği ve aslında başından söylediği
koşullarda sonunda anlaşma yapmış olmakla bu işten
galip çıkmış sayılabıleceğı söylenıyor. Hükümet ka-
nadının önce hiç vermeyecek, sonra daha farklı koşul-
lar pazarlığı ile zaman kazanıldığı, işçiler ve sendi-
kalardan gelecek ıtirazların törpülendiği vurgulanıyor.
Istersenız bu noktada, Türk-iş üyesi bir Etibank işçi-
sinin mektubundan bir bölüm aktaralım: "Sendi-
kamızın yönetim ve icraatından çok rahatsızız. Zorun-
lu üye durumundayız. Sendikamızın toplusözleşme-
den doğan ücretfarkımız için eylem yapacağına kesin-
tikle inanmıyoruz. Çünkü 20 temmuzda yapılan eylem-
de, fabrikamızı harıl harıl çalıştırdık. Televizyoncular
gelince, sendikacılar çekim için bıze iş bıraktırdılar.
Eylem kamuoyuna başarılı gibi gösterilip televiz-
yonculargidergitmez bize işbaşı yaptırdılar. Biz inanı-
yoruz ki Türk-lş anlaştı ve bizleri oyalıyor. Görünen o
ki Bayram Meral DYP'den Meclis'e yürüyor. Bari nasıl
anlaştıklarmı açıklasalar da bizler okullarm açılışında
borçlanırken, ne yapacağımızı bilebilsek.."
Anlaşmadan iki hafta kadar önce yazılmış işçi
mektubunda, her şeyi bilen işçinin çaresizliği, sonuç
olarak kaderciliği, boyun eğmişliği var. Meral, boşuna
meydan okuyup, "Beğenmeyen sokağa çıkar, mey-
danlar açık" demiyor.
Işte bu nedenle yasa ve hukuk dışı anlaşmanın
ardından çıkan tartışmaların, ilk anda büyüyecekmiş
gibi görünen, belki de balon gibi sönecek kavganın so-
nucunu merak ediyoruz. Hükümete karşı eylemde öne
çıkanlan memurlar, işçiler, kamu sendikalan, DİSK,
Hak-iş, demokratik kuruluş yöneticileri, kullanılıp bir
kenara atılmayı nasıl algılıyorlar? Yasa ve hukuk dışı
anlaşmanın mağduru işçiler ne yapacaklar? Karşı
çıkan sendikaların girişimleri ne olacak? Yasa hük-
müne göre yargıdan hak edilmiş işçi ücret alacağının,
ödeme gecikmesi kadar geçerli faiz cezası ile birlikte
ödenmesi kararının çıkması gerekiyor. Böyle bir karar
çıktığında hükümet ve Türk-iş çok daha zor bir konuma
düşmeyecekler mi? Bir de sözleşme ihlali suçundan
hesap vermek var: Gereken şikayet ve başvurular
yapılırsa, Türk-İş ve hükümet, yasal sözleşmeyi gasp
eden taraflar olarak birlikte, suçlu ve başta ILO, ulusla-
rarası platformlarda hesap verme konumunda olacak-
lar.
VbkrfBmk21 Yûzyıl Bankacılığı