Katalog

22EYLÜL1992SAU CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Papandreu'dan bombardıman • ATİNA (AA) - Sosyalist Entemasyonel Toplantısı dönüşü Selanik'e gelcn ana muhalefettcki Pasok'un lideri Andreas Papandreu hükümeti iç ve dış politika konulanndaeleşüri yağmurunatuttu. Papandrcu, Birlcşmiş MilletlcrGcncl Sekreteri'nin " Yunan çıkarlanna hizmet etmeyen" bir politika izlcdiğini iddia ederek "Kıbns sorunu hala bir işgal sorunudur. Politikasına hayır denmelidir" dcdi. Karabağ'da belirsizlik • MOSKOYA(AA)- Dağlık Karabağ'daErmeni ve Azcri kuvvetleri arasında çarpışmalar sürerken. bölgcden çelişkili çatışma habcrleri geliyor. Azeri Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada. kilit önemdcki Şuşa kenti yakınlannda çatışmalann sürdüğü, Laçin koridorunun kontrolünün Azeri tarafında olduğusavunuldu. Çatışmalarda Ermenilcrin 550 ölü vcrdiği ilcri sürülen açıklamada. Azeri kayıplan ise40dolarak verildi. Ermenilerin Karabağhaber ajansı ise. son iki günkü çatış.malarda A/eri tarafının 275 kayıpvcrdiğini iddia etti. Ajans. Azeri helikopterlerinin bölgeninen büyük yerleşim merkezi olan Hankenti'ni bombaladıklannı vesivil halktan kav ıplar olduğunu, helikopterlerden birinin de düşürüldüğünü öne sürdü. AT'de 14 milyon işsiz • BRÜKSEL(AA)-Avrupa Topluluğu iiyesı ülkelerde 14 milyon kişininişsiz olduğu açıklandı. AT İstatistik Oraganı Eurostad tarafından yapılan açıklamayagöre. topluluk bünycsindeişsizlik oranı yüzde 9.5 olarak bclirlc'ndi. Açıklamada. AT genclindeişsizsayısının 1988 yılındaki rakamlan geçmediği. ancak bazı ülkelerde işsizliğın önemli boyutlarda arttığı bclirtildi. İşsizlerinsayısı. I988yıhna oranla. Danimarka'da yüzdc 50. İngiltere'de yüzde 33. Fransa'da yüzde lOartarken. Hollanda'da yüzde 30. Almanya \e İspanya'da yüzde 20 oranında azaldı. Vasiliu New York'a gitti •ILEFKOŞA (AA) - Rum yönetimi lideri Yorgo Vasiliu "ABD Dışişlen Bakanlığı KıbnSözel koordinatörü Nelson Ledsky"nin kendisinc Kıbns konusunda yeni bir plansunmadığını. Ledsky'ninböylebir görevinin de olmadığını" söyledi. Vasiliu BM Genel Kurulu toplantılanna katılmak ve BM Genel Sekreten Butros Gali ile görüşmck amacıyla dün New York'a gitıi. Org. Güreş'e Arnavut konuk • ANKARA(AA)- Arnavutluk Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Ilia Vasho. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Doğan Güreş'in resmi konuğu olarak bugün Ankara'ya geliyor. Ankara, Eskişehir, Gölcük ve İstanbul'da Türk Silahh Kuvvetleri'ne ait karargâh. birlik ve kurumlan ziyaret ederek incelemelerde bulunacak olan konuk genelkurmay başkanı, 26 eylül cumanesi günü Türkiye'den aynlacak. Yeltsin içîn zor günler • MOSKOVA(AA)- Rusya"da yaşanan derin ekonomik sıkıntılar nedeniyle popülaritesi giderek azalan Cumhurbaşkanı Boris Yeltsin'i bugün başlayacak olan parlamento oıarumlannda zor günler bekliyor. Ekonomik reform programlanna karşı çıkan t üm muhalefet gruplan Yeltsin'in ve reförmcu Bişbakanvekili Yegor Gıydar'ın istifası için eierinden geleni >4»caklar. Maastricht'in oylanması memnunluk, 4 evet' lerin kılpayı fark yapması ise kaygı yarattı Fransa'da 'sancılı' zafer• Maastricht'e 'evet' denmesi Avrupa'yı rahatlattı. AT Komis- yonu Başkanı JacquesDelors" Referandumda 'hayır' oyu kulla- nan Fransız halkının yanya yakm bölümünün uyansı dikkate ahnacaktır" dedi. Danimarka'da Maastricht konusunda yeni- den referandum yapılması gündeme geldi. Dış Haberler Servisi - Fransa'da ön- ceki gün yapılan referandumda "evet" oylannın (%49'a karşı %51) ağır bas- ması Avrupa'da belli bir rahaılama ya- ratmakla birlikte "evet"lerle "hayırlar" arasındaki farkın çok az olması. çözül- mesi gereken daha pek çok sorun oldu- ğunu gözler önüne serdi. İngiltere Başbakanı John Major. re- ferandum sonuçlannın açıklanmasının ardından ekim ayında AT zirvesinin toplanması için çağn yaptı. Danimar- ka'da ise Maastricht konusunda yeni- rUpa kurulması için her şey yapılacak- den referandum düzenlenebileceği bildi- u r . Fransa'nın modern bir'tanma. sag- rildi. lam paraya vedaha dengeli sosyal ilişki- "Fransa Başbakanı Pierre Berego- lereihüyâcı vardırvehükümet'aralıksız voy. "evet" ve "hayır" oylannın birbiri- bir şekilde bunlan gerçekleştırmek ıçin ne çok yakın olmasının yönetimdeki çahşacak ve ülkenin sesini daha fazla çoğunluğa ve muhalefetteki azınlığa bi- dinleyecektir." rer uyan olduğunu bildirdi. AA'nın Halkoylamasında köylülerin ve işçi- haberine göre Beregovoy, sonuçlann lerin yüzde 60 oranında'hayır'oyu kul- belli olmasının ardından TF1 televızyo- landığı belirlendi. Tanm bölgesi ve ya- nunda yaptığı konuşmada. "Bugün ül- bancı duşmanlığının fazla olduğu Güne\ kede artık dün konuşulduğu gibi konu- şulamaz" dedi ve Fransız halkmın Maastricht'i kabul ederek "mantığın ve gençliğin sesini dinlemesinden" mem- nun olduğunu belirtti. "Evet ve hayırlar başa baş gitti. soru- lar soruldu. hayatın sıkıntısını en fazla çeken kesim olan çiftçiler ve işçiler endi- şelerini bildirdiler. Hükümeı hepsinı dinlemişlir" şeklinde konuşan Berego- voy. sözlerini şöyle sürdürdü: 'Daha demokratik ve sosval bir Av- Fransa'da da 'hayır' oylarınnt daha faz- la olduğu belirtiliyor. Referandumda, erkekletin yüzde 52'sinin 'evet' oyu kullandığı, 'evet' di- yen kadınların ise oranının düşük oldu- ğu, yaşlıların genç nesile göre daha faz- la kabul oyu verdiği ortaya çıktı. AT Komisyonu Başkanı Jacques De- lors da ""hayır" oyu veren %50'ye vakın Fransızın topluluk komisyonu tarafın- dan "dikkate alınacağınf" söyledi. Danimarka Ekonomı Bakanı Anders Foght Rasmussendedaha önce Maast- ncht'e "hayır" diyen ülkesinde yeniden bir referandum düzenlenebileceğini bil- dirdi. AT Malıye Bakanlan Toplantısı için bulunduğu Washington"da AFP'ye açıklama yapan Rasmussen. "Dani- marka'daki durama yeni bir referan- dumla çözüm bulunabileceğini sanıyo- rum ve bana öyle geliyor ki yeni bir refe- randuma doğru gidiyoruz. ancak bu ne ^aman olur bilemem" dedi. • Norveç Başbakanı Gro Harlem Rrundtland da Fransa'daki referan- dumda evet oylannın az farkla kazan- masının, Norveç'in AT'ye üyelik takvi- minde deeişiklik yapmayacağını bildir- di. 'EVET YANLILARFNTN SEVİNCt- Fransa'da önceki gece referandum sonuçlarmın açıklanmasından sonra. 'evet' yanlıları Paris'te ünlö Champs Elysees Caddesi'nde setinç gösterileri yaptüar. (Fotoğraf:REUTER) Bonn'un iyimserliğine karşın, halk Maastricht anlaşmasına kuşkuyla bakıyor Kolıl rahatlacb, halk tedirgin DtLEK ZAPTÇIOĞLU BERLtN - "Avrupa treni yoluna devam ede- cek". Alman Dışişlen Ba- kanı Klaus Kinkel'in Pa- ris'ıen gelen haberler üze- rine ilk yorumu buydu. Alman hükümeti. Fran- sızlann Maaıricht Anlaş- ması'na ucu ucuna "Evet" deyişi karşısında rahat bir nefes aldı. Cumhurbaş- kanı Richard von NVeizsaecker, Mitter- rand"a kutlama mesajı yolladı; hükümet çevreleri Fransa'da büyük bir çoğunluk Avrupa birliğinden yana tavır koymuş gibı davrandılar. Dışişlen Bakanı Kinkel. "Baş- ka olasıhklan da göz önüne almıştık, şimdi rahatladık' diyerek hükümetin tutumunu özetledi. Kinkel'in selefı Hans Dietrich Genscher de " Anlaşmanın değiştirilmesine gerek kalmadığı" görüşünü dile getirdi. Ancak Almanya. hükümetin resmi demeç- lerine karşın hiç huzurlu değil. Bir kere. Fransa'daki "Evet" dün Alman gazeteleri- nin manşetlerinde de vurgulandığı gibi çok "ucu ucuna" çıktı sandıktan. Her iki Fransız'dan biri Avnıpa birliğine "hayır" dedi. Ve Fransızlann tercihinde. "Avrupa"- nın Almanya'nın hegemonyası altına gire- ceği" korkusu büyük rol ovnadı. Do- layısiyla Fransızlar ile Almanlar arasında- ki ilişkiler karşılıkh güvene dayanmıyor. İkincisi: Almanya'da kamuoyu yokla- malan halkın- 'Avrupa'nın birliğine, evet. ama Deutsche Mark'ın elimizden alın- masına "hayır" diyor. Para birliğine karşı çıkanlann oranı yüzde 85'lerde dolaşıyor. Avrupa'da son hafta.yaşanan parasal kaos bu kanıyı güçlendirdı. Üçüncüsü: Almanlann çoğunluğu as- lında Maastricht Anlaşması'nın kendisine ve ülkesıne ne getireceğini bilmiyor. Yıllardır ortada dolaşan "Avrupa birliği". içi doldurulması ve somutlanması gereken boş bir kavram çoğu Alman açısından. Devam ettiremeyecek Bu koşullarda Kohl hükümeti "AT tre- ninı" şimdiye kadar yaptığı gibi tam gaz yoluna devam ettiremeyecek. Sosyal De- mokrat Parti. ana muhalefet görevini ha- ıırlayarak AT'ye verdiği kayıtlara şarısız desteği biraz geri çekiyor. SPD Başkanı Björn Engholm dün verdiği demeçte "Ma- astricht Anlaşmasfnda bazı düzeltmelere gidilmesi gerekir" dedi. Bu arada liberal politikacılardan: Almanya'nın eski AT bü- rokratı Manfred Brunner "Deutsche Mark Partisı" adında yeni bir parti kura- rak maıkın AT içinde eritilmesine karşı mücadele edeceğini açıkladı. Bu oluşum yerleşik partilereciddi biraltematif olmasa bile Almanya'daki bölünmüşlüğü yansıtan iyi bir gösterge. Gözler Londra'da Fransızlann "hayır"a kaçan "evet"- inden sonra şimdi gözler Londra'ya çcvril- di. Alman basını, İngiltere'nin Maastricht'i onaylayacağına kuşkulu bakıyor. Dışişlen Bakanı Kinkel'in dediği gibi "Parasal kriz AT'ye karşı muhalefete yol açtı". Peki şimdi ne olacak'' Önce ekim avı başında AT liderleri olağanüstü toplana- cak. Almanya Başbakanı Helmut Kohl. orada şu görüşünde ısrar edecek: "Avrupa olarak bu tarihsel fırsatı kaçırmayalım ve birliği kuralım". Kohl ve Mitterrand, yaşlı kıtayı ABD güdümünden çıkartarak yalnız ekonomik değil, sivasi ve askeri güç haline getirecek bu oluşumu sonuna kadar desteklemeye kararlılar. Öte yandan Fransa'daki referandumdan 'evet' çıkmasının ardından rahat bir nefes alan Almanya Başbakanı Helmut KohPün bugün Paris'e gideceği bildirildi. Hükümeı sözcüsü Dieter Vogel yaptığı açıklamada, Kohl'ün Fransa Cumhurbaş- kanı François Mitterrand ile AT'nin gele- ceği konusunda görüşmeler yapacağını kay- detti. • Fransa'da önceki gün Maastricht anlaşmasıyla ilgili yapılan referandu- mun sonuçlan Atina'da büyük memnu- niyetle karşılandı. • Fransızlann Maastricht anlaşmasına az bir farkla "evet" dediğinin belli olma- sının ardından yapılan kabine toplantı- sından sonra Başbakan Konstantin Mitsotakis. "Fransızlar Avrupa için oy verdi. Avrupa Birliği'ne giden yoldaki son engel geçilmiştir" dedi. • ABD Başkanı George Bush, Av- rupa'nın entegrasyonunun, serbest tica- retin daha da gelişmesini sağlayacağını belirterek birleşmeyi desteklediğini kay- detti. •Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Cat- iıerine Lalumiere önceki gün yapılan re- ferandum sonunda, Avrupa'nın inşası- na inanan herkes gibi büyük rahatlama duyduğunu söyledi. "Hayır oylarının /.aferi, Avrupa için dramatik sonuclar doğururdu, bu sadece Fransızlar için de- ğil, bütün Avrupalılar için geçerli, özel- ük!? gençler için geçerli" dedi. • Avrupa Parlamentosu Başkanı Egon Mepsch, Fransa halkının tarihi kararı- nı selamladığını belirterek bu karann ye- ni AvruDa'yı oluşturma konusundaki çabalara destek verdiğini söyledi. İNGİLTERE AT karşıtlan memnun EDtPEMİLÖYMEN ~ LONDRA - Fransa'da Ma- astricht Anlaş- ması'nın kıl payı bir "Evet" ço- ğunluğu ile kabulü. İngilte- re'de AT kar- şıtlannı. sanki "Hayır" oyu eıkmışcasına se- vındirdi. Halkoylamasından çıkan "Evet"in "Fransa halkının sa- dece yansını temsil ettiğini" vurguladılar. Oysa İngiltere'de de seçim sistemi çoğunluk ilke- sine dayalı. Dolayısıyla salt ço- ğunluğu kazanan, seçimi de ka- zanır. Bu uygulama geleneğine rağmen AT karşıilan. Fransa'- daki sonucu kendi lehlerine yo- rumlamada hiç bir sakınca gör- mediler. AT yandaşlan ise, Danimar- ka'da küçük bir çoğunluğun anlaşmayı reddettiğini. Fran- sa'da ise küçük birçoğunljğun kabul ettiğini belirterek, ortada tartışılacak bir durunı ol- madığını vurguladılar. Ancak AT yanlılan da Birleşik Avru- pa'ya giden yolun tahminlerin- den de fazla engellerle dolu ol- duğunu, Maastricht Anlaş- ması'nın yeniden tarüşmaya açılması gerektiğini kabul edi- yorlar. İngiltere Başbakanı John Major, AT Dönem Başkanı sı- fatıyla. ekim ayının ilk haftasın- da bir AT Zirve Toplantısı yapılacağmt, Maastricht An- laşması'nın yarattığı yoğun tar- tışmalann değerlendirileceğini açıkladı. Aralık ayında Edinburg'da yapılacak zirve öncesine alman bu ara-zirve toplantısım geçen hafta Almanya, Fransa ve İtal- ya önermişli. Ara-zirvede Av- rupa Birliği'nin temel taşı sayı- lan "Para Birliği"nin nasıl sağ- lanacağına ilişkin tartışmalann öne çıkması bekleniyor. Gün- deme gelecek olan aynı önemde bir başka konu ise. Maastricht'i reddcden Danimarka halkını "ikna etmeyc yönclik" adımlâ- nn nasıl atılacağı. AT'nin kuruluş yasası olan Roma Anlaşması uyannca Maastricht Anlaşması'nın bü- tün üycler tarafından onaylan- ması şart. Aksi halde Anlaşma hukuki geçerlilik kazanmıyor. Şimdiki durum bu. Danimarka'da ilkbaharda yeniden halkoylamasına giı- mek ve bu kez "evet" denilme- sini sağlamaklan başka çarc yok. Ya da orta yolcu bir huku- ki formül bûlunacak. Türkiye'ye göre Maastricht'in onaylanması, AT'nin genişlemesini gündeme getirecek Ankara, 'evet' sonucumı olumlu karşıladı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Avrupa Topluluğu'nu kuracak olan Maastricht Anlaşması'nın Fransa'daki ov lamay la kabul edilmesi. Ankara tara- fından olumlu karşılandı. Türkiye; Maastricht Anlaşması. AT ülkeleri ta- rafından ne kadar çabuk onaylanırsa. genişleme >önündeki tartışmalann o kadar çabuk gündeme gireceğinc inanı- yor. Fransii'daki referandumun sonuç- lannı. dün sabahın erken saatlerine kadar uvdu kanallanndan ızleyen An- kara"daki elçiliklcr. "cvcı'in öne geç- mesivle rahatladılur. Fransız halkının az farkla da olsa Maa>trichı Anlaşması'nii "c\eı" deme- sinin. Av rupa'dakı sıyasi vc parasal çal- kantılann daha kolay atlatılnıasına yardımcı olacağını vurgulayan Dışı^leri kaynaklan. oylaman:n sonucunun "ha- vıı" olması durumunda. sivasi ve eko- nomik çalkantılann artabileceğine dik- kat çekiyorlar. Cst dü/e> bir dışişleri görevlisi Cum- hurivcte vaptığı açıklamada şöyle ko- nuşiu: "Fransada Maastrichı Anlaşması'- nın halk tarafından kabulü. bizim için olumludur. Avrupa'da olan huzursuz- luk. Türkiyc'vi elkiliyor. Sonuçta. bü- vük ülkeler. kanşıklıklardan daha az ctkilcnirken. Türkiye daha fazla etkilen- mıs, oluyor. Türkiye. AT'ye giriş için gLiıişlemenin lartışümasını istcmekte- dıı A f nın Lienişlemeyi düşünmesi için. öi'ıcelıklc Maastricht'in bütün ülkelerce kubulü gerekıyor. Yoksa. bizle uğraş- ma/lar." Dışı^lcri kaynaklan. Fransada Ma- a>ıirichı Anla^ması'na önemli ölçüde karşı olan bir halk toplulugunun ortaya çıkmasının. bütünleşmeye yönclik ola- rak daha fazla çalışma yapılması gereği- ni ortaya çıkardığını getirivorlar. Dışişleri kaynaklan.Fransadaki re- ferandumun sonuçlannın. Avrupa "daki parasal ve ekonomik çalkantının durul- masına yardımcı olacağını. ancak Av- rupa'da ekonominin rayına oturması- nın. uzun dönemde sağlanabileceğine dikkat çekiyorlar. Hükümetin açıklaması Hukumetin, Fransa'daki Maastricht referandum sonucunun Avrupa Birliği yönündeki gayretlere ivme kazandıracak olumlu bir gelişme olarak mütalaa etti- ği bildirildi. Devlet Bakanı Akın Gönen, Bakanlaı Kurulu toplantısından sonra gazetecile- re Fransa'daki halkoylanıaM ile ilgili hü- kümetin görüşlerini içeren yazılı bir açık- lama yaptı. Açıklamada," Türkiye halkoylamasının sonucunu Avrupa Birliği yönündeki gay- retlere ivme kazandıracak olumlu bir ge- lişme olarak mütalaa etmektedir" denil- di. Bu arada Dışişleri Bakanı Hikmet Çe- tin, "Bir gün AT tam üyesi sıfatıyla için- de yer alacağımız yeni ve Birleşik A\ ru- pa'nın oluşumu açısından, Fransa refe- randumunun sonucu, bizim için de memnunluk kaynağıdır" dedi. BM Genel Kurulu çalışmalan dolayı- sıyla New York'da bulunan Çetin, refe- randum sonucu ile ilgili olarak yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye'nin Avrupa Birliği'ni öteden beri desteklediğini ha- tırlattı. POIİTIKADA SORUNLAR ERGUN BALCI Birlik Görüşü Ağır Basü Fransa'da "evet" oytannın "hayır" oylarını kılpayı farkla geride bıraktığı referandum hakkında.şöyle bir değerlen- dirme yapmak herhalde yanlış olmaz: Referandumda Av- rupa birliği görüşü kazanmış, ama Maastricht Anlaşması'- nın da hasta olduğu ve "tedavıye gereksinme duyulduğu ortaya çıkmıştır. Biz, referandumda "evet "lerin kılpayıyla da olsa ağır basmasını olumlu karşılıyoruz. Fransa'nın "evet" demesi, Avrupa'nın bütünleşmesini isteyenlere umut ve güç ka- zandırmıştır. Bütünleşmiş bir Avrupa ise zincirlerinden boşalmış self-determinasyon sloganı ile parçalanmamn bir tür moda haline gelmekte olduğu, milliyetçilik ve popü- lizmin hızla güç kazandığı dünyamızda bir denge unsuru oluşturabilir; ırkçılıkla anti demokratik eğilimlerin yayılma ortamı bulmasını zorlaştırabilir. Referandumda "hayır" çıkması, dünyamızda gözlenen parçalanma gerçeğine karşı, birleşmenin bir düş olarak kalmasına yol açacak, parçalanma eğilimlerini yüreklen- direcekti. Referandumda duygusallık ve geçmişe özlemle sağdu- yu ve ileriye dönüklük, milliyetçilikle onun sivri yanlarını aşmak isteyen görüş mücadele etmiş, çok az farkla da ol- sa ileriye dönük olanlar kazanmıştır. "Hayır" yanlıları, Avrupa birliğinde ülkelerin hükümran- lık haklarını yitireceklerini, tüm gücün, Brüksel'deki tayin- le işbaşına gelen "Eurocrat'larda toplanacağını savun- muşlardır. Avrupa birliğinde, üye ülkelerin hükümranlık haklarının bir bölümünü yitireceği doğrudur. Ama bu gö- rüşü fazla abartmamak gerekir. Aslında AT komisyonu, ancak üye ülkelerin izin verdiği icraatta bulunabilirler. Ye- ni yasalartise sadece üye ülkelerin hükümetleri onaylaya- bilir. AT bütçesi de üye ülkelerin yönetimleri tarafından saptanır. Yine de Brüksel'deki bürokrat ya da "Eurocrat"ların kü- çümsenemeyecek yetkilere sahip oldukları, bu olgunun toplumların bir dizi kesiminde huzursuzluk yarattığı ger- çektir "Evet" yanlıları, Almanya'yı AT içinde denetim altında tutmanm mümkün olacağını ileri sürüyorlar. AT'nin mi Al- manya'yı, yoksa Almanya'nın mı AT'yi denetim altında tu- tacağını zaman gösterecektir. Ancak şu noktayı da belirt- mekte yarar var: Alman Merkez Bankası halen bağımsız bir kurum olarak büyük güce sahiptir. Oysa Avrupa mer- kez bankası kurulduğunda Almanya, bu bankanm üyele- rinden biri olacak. Alman Merkez Bankası, tek başına ka- rar verme yetkisini yitirecektir. ••• Danimarka'nın, Maastricht Anlaşmasına "hayır" demesi, Fransa'nın ise kılpayı ile onaylaması, Maastricht Anlaş- ması'nın yeni baştan gözden geçirilmesi gereğini ortaya çıkarmıştır. Fransız seçmeni "Avrupa birliği" fikrini des- teklediğini, ancak bu hedefe doğru yol alan Maastricht tre- ni hakkında kuşkuları olduğunu belirtmiştir. Evet oyları ile "hayır" oyları arasında bu denli az fark bulunması kuşkusuz sorunların çözülmesini zorlaştıra- taktır. örneğin, referandumdan önce mali çevreler, "ha- yır' ya da cılız bir "evef'in, Fransız Frangı'nın ağır baskı altında kalmasına yol açacağını, Paris hükümetinin deva- lüasyona gitmek zorunda kalabileceğini belirtiyorlardı. Bu bakımdan Avrupa Döviz Sistemi ERM'de yeni bir kriz bek- lenebilir. Danimarka ve Fransa referandumları, Avrupalı liderlere de herhalde bir ders olmalıdır. Avrupa hükümetleri, birlik konusunda uluslarının yazgılarını ilgilendiren kararları alır- ken hiç de demokratik olmayan biçimde davranmışlar, halklannı aydınlatmak, kararların niteliğini ayrıntılı biçim- de açıklamak gereğini duymamışlardır. François Mitter- rand. Danimarka'nın Maastricht'e "hayır" demesinden sonra, Fransız halkının "kendini bilmez" Danimarka'ya gerekti yanıtı vereceği inancıyla referandum yapılacağını ilan etmiştir. Ancak nabızyoklamalarında "hayırlar" evet'- lere yetişmeye başlayınca paniğe kapılan Paris hükümeti, Maastricht Anlaşması'ndan milyonlarca kopya bastırarak halka dağıtmıştır. Önceki günkü oylamanın sonucu, Mitter- rand'ın mayıs ayında kendinden emin bir şekilde referan- dum ilan ederken beklediği zaferin çok altında olmuştur. Fransa'daki referandum sonuçlan herhalde uzun süre tartışılacaktır. Ama soruna geniş açıdan bakıldığında, kıl- payı farkla bile olsa, birlik görüşünün parçalanma ve dar milliyetçilik eğilimine ağır basması olumlu karşılanacak bir gelişmedir. BOSNA-HERSEK Konvoya saldırı: 3TürköldüMOSTAR (AA) - Bosna Hersck'tc bir vardım konvo- yıınun topçu atcşı allında kal- ma>ı sonucu ?'ü Türk 7 yaban- cı Müslümanın öldüğü bildiril- di. Bir TürRün dc yaralandığı vc ıcdavi allında olduğu bclir- tildi. Reııtcr Ajansı'nın Hırvat Savunma Konseyi (HVO) la- rafından yapılan açıklamaya dayanarak verdiği lıabere gö- re. "7 yabancı Müslüman" gcçıiğimi/ pcrşcmbc günü. Mosıar'daki HVO askeri polis merkezi önündc öldüler. Haberdc. öldürülenler için Mosıar'daki Beşir Baba Ca- mii'ndc cenaze namazı kılındı- ğı. 7 Miislümandan üçünün Türk. birinin İngiliz, birinin Alman. birinin Endonezya. bi- rinin de Fas uyruklu olduğu belirlıldi. Ölenlerin kimlikleri hakkın- da hcnüz kesin bir bilgi alın- ınadı. Türkiye'nin Belgrad Büyükelçiliği ve Zagrep Baş- konsolosluğu'na da henüz olavla ilgili bilgi intikaletmcdi- ği öğrcnildı. Bir HVO askeri sözcüsünün vcrdiği bilgiyc göre. konvoy. üç kamyonet ile bir Landro- ver'dan oluşmaktaydı ve HVO polis merkezi önünde kimlik konirolü yaplırmak üzeredur- muştıı. Yabancı Müslüman- lar. mcrkezin girişinde bekler- lerken. açılan topçu atcşi altın- da kaldılar. 5 yabancı Müslüman ve bir HVÖ askeri. olay ycrindc he- men öldüler. Diğer iki yabancı Müslüman ise hastaneye kal- dırıldıktan sonra hayallannı kaybcttiler. Bulunan bir belgeye görede konvoyun liderinin In- giliz uyruklu Ebu Ömer Babiç olduğu ıcspiı edildi. Ölenlerin kimliklerini tam olarak lespit edebilmek için çalışmalann sürdüıüldüğü bildirildi. \ aralı Türk Aynı saldın sırasında bir Türk genci de yaralandı. Ha- san Uzun adlı Türk gencinin. Hırvatistan'ın Split kentinde hastaneye kaldınldığı bildiril- di.Tedavi gördüğü hastanede Reuters muhabiri ile görüşen 19 yaşındaki Uzun. Türkiye'- den Slovenyanın başkenti Ljubljana'ya. daha sonra da Zagreb'e geçerck Hırvatistan'- ın Split kenıine geldiğini. katıl- dığı grup ile birlikte Bosna- Hersek'teki Travnik kentine vardığını söyledi. Bu arada. Bosna-Hersek sa- vaşının durdurulması için ya- pılan Cencvre görüşmelerinde. Saraybosna'da çocuklann ve hastanclerin korunması için Sırplardan söz alındı. BM Çocuk Fonu UNI- CEF'in başkanı James Grant. savaşan toplumlann liderleriy- le Cenevre'de dün yaptığı gö- rüşmelerde. kasım ayının ilk haftasında çocuklar için "ya- tıştırma ortamı" sağlanması hususunda sözaldığını belirtti. Grant. Sırplardan. hastane ve okullan bombalamayı "yakın- da" durduracaklarına ilişkin söz aldığını da kaydctti. "Savaş yettiğince kötü. Hele çocuklar iİk hedefse. yettiği ye- ter" şeklinde konuşan James Grant. 6 aylık Bosna-Hersek savaşında çocuk yaştakilerden 1000'in üzerinde ölü. 3 bin ya- ralı bulunduğunu açıkladı.