Katalog

WCU-Worid Currency Unh: Dünyapara Cu m huriyet Türk Bankacılık Sistemi'ne Pamukbank'ın ARMAĞANIDIR.. PAMUKBANK iyi ba n kad ı r 66. Yıl; Sayı: 23481 Kurucusu: Yunus Nadi 600 TL. Ocak 1990 Perşembe Orcluda irtica soruşturması Tarikatlar devletesızdı'Missurı Universitesı Türkiye'de Arap sermayesi ve irtica konulu rapor hazırladı UFUK GÜLDEMİR VVASHINGTON — Missuri Üniversitesi Siya- sal Bilgiler Fakultesi'nce hazırlanan ve ABD yö- netimi içinde geniş yankılar yaratan bir raporda Türkiye'de "takiyye" yöntemini kullanan tarikat- ların, Arap sermayesinin desteğiyle cumhuriyet ta- rihindeki en guçlü konumlanna ulaştıkları kay- dediliyor. Rapor "tslam, Dolar ve Politika: Suudi Serma- yesinin Turkiye'deki Ekonomi Politikası" adını ta- şıyor. Birol AJi Yeşilada'nın Ugur Mumcu ve Gen- cay Şaylan'ın bu konudaki kitap ve makaleleri, DPT ve Maliye Bakanlığı yetkilileri ile Türk as- keri çevrelerinin göruşlerınden yararlanarak ha- zırladığı raporda, "aralannda Özallar'ınki de olan Nakşibendi aile şirkellerinin Suudi sermayesinin öngördiigu dünya düzeninin vakıflar yolnyla Türk egitim sisteraine kanalize edilmesinde başrolü oynadığı" ileri surüluyor. Raporda "Eğitim siste- mine daha ileri derecede yansıyacak buflörtünge- lecekte bir askeri miidahale nedeni oiabilecegi" tartışılıyor. Rapor, bu konunun ABD'de ilk kez Ingilizce dilinde derli toplu olarak işlenmesi, şirket ve irti- ca ilişkileri konusunda ayrıntılı isimlendirmeler yapması ve bu özellikleri dolayısıyla da ABD yö- netim mensuplarınca altı çızilerek okunması ba- kımından önem taşıyor. ABD, son yıllarda Türki- ye'de devlet ve din arasındaki ilişkileri giderek ar- tan bir ilgi ile izliyor. Rapor, irticanın yükselışi ile ilgili bölurne "Pan- dora'nm kutusunu geoerallerin açtıgı" anlatılarak giriyor. 12 Eylül generallerinın, faşizm ve komü- nizme karşı lslamın birleştirici gucunu panzehir olarak kullanılabileceğine inandıkları, bu çerçe- (Arkası Sa. 16, Sü. 2'de) TÜRKİYE, İNSAN HAKLARI VE DEMOKRASI SINAVINDA SABETAY VAROL'un haberi 14 Sayfada REKTORLER 'TURBAN'A ÇIKIŞ YOLU ARIYOR 16. Sayfada VfHava Kuvvetleri'nde 4 ayda 300 subay ve astsubay sorguya çekildi EVREN DEĞER ANKARA — Hava Kuvvetleri Komutanlığı'nda "aşın saf iriicai unsuriarla" ilgili geniş çaplı bir soruşturmanın başlatıldığı öğre- nildi. Genelkurmay Başkanlığı, aşırı sağ irticai unsurlann, özel- likle Hava Kuvvetleri Komutan- lığı bünyesine sızma ve örgütlen- rne girişiminde bulunulduğunun saptandığını ve konunun incelen- mekte olduğunu bildirdi. Edinilen bilgilere göre yaklaşık 4 aydan bu yana Hava Kuvvetle- ri Komutanlığı bünyesinde bir "irtica soruşturması" başlatıldı. Yaklaşık 300 kadar subay ve ast- subay sorgulamaya alındı. Soruş- turmanın halihazırda da Ankara'- daki Hava Ulaştırma Grup Ko- mutanlığı'nda devam etmekte ol- duğu öğrenildi. Genelkurmay Başkanlığı ve Hava Kuvvetleri Komutanlığı'na yakın kaynaklardan edinilen bil- gilere göre soruşturma kapsamı- na alınan subay ve astsubaylar, görevli bulunduklan birliklerden (Arkası Sa. 16, Sü. 2'de) Enflasyon yüzde701e bağlandı DİE'nin bugün açıklanması beklenen fiyat endekslerine göre enflasyon aralıkta hız kesti ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) — Enflas- yonun aralık ayında hız kestiği belirlendi. Aralık ayı fiyat artışlarmda geçen yıla göre yaklaşık bir puanlık gerileme olduğu öğrenil- di. Aralık ayında toptan eşya fiyatları yüzde 3.3 oranında artarken, tüketici fiyatlarında- ki artışın da yüzde 3.8 düzeyinde gerçekleşti- ği hesaplandı. Yıllık ortalama enflasyon hızı ise yuzde 62.6'ya ulaştı. Devlet tstatistik Enstitüsü'nce bugün açık- lanması beklenen fiyat endekslerine göre, 1988 yılı aralık ayında yüzde 4.3 artan top- tan fiyatlar 1989 aralık ayında ise yuzde 3.3 oranında arttı. Toptanfiyatlardameydana ge- len yüzde 3.3'lük artış sonucu yıllık ortala- ma enflasyon hıa yüzde 69.6 olurken, yılbaşı- yılsonu 12 aylık fiyat artış oranı da yüzde 68.1 düzeyinde gerçekleşti. Bu arada, aralık ayında tüketici fiyatları en- deksinde de bir yavaşlama olduğu gözlendi. Kasım ayında yüzde 4.5 artan tüketici fiyat- ları aralık ayında ise yüzde 3.8yükseldi. Bu yavaşlama sonucu 1988 yılında yüzde 75.2 olan tüketici fiyatlanndaki 12 ayhk artış ora- nı, bu yıl yüzde 69.3'te kaldı. Tüketici fiyat- larına göre hesaplanan ortalama enflasyon oranı ise 1988 yılında yüzde 75.4 olmuşken bu yıl yüzde 69.7'ye geriledi. Yelkililer, aralık ayındaki fîyat artışlarının daha çok kamu kesimince üretilen mal ve hiz- metlere yapılan zamlardan etkilendiğini, özel sektörde ise önemli bir fiyat artışı olmadığı- nı belirttiler. Bu arada, "kritik ay" olarak kabul edilen aralık ayı fiyat endeksleri ile ilgili çalışmala- ra hem Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın hetn de ekonomiden sorumlu bakanlann büyük ilgi gösterdikleri öğrenildi. Edinilen bilgiye göre, fiyat endeksleri henüz kesin biçimini almadan önce Cumhurbaşkanı özal'a ham veriler gön- derildi. özal'm aralık ayı endekslerindeki ar- tışın düşuk kalmasından memnun olduğu be- lirtildi. Enflasyonun "şahsi mescle"si olduğunu öne süren Devlet Bakanı Güneş Taner'in de son birkaç gündür Devlet lstatistik Enstitü- sü üst düzey yöneticileriyle surekli temas ha- linde olduğu ve hesaplamaJan yakından izle- diği belirtildi. Bu arada, hukumetin aralık ayı endeksle- rindeki "umut verici gelişme"den yola çıka- rak enflasyona karşı bir "psikolojik (Arkaa Sa. 19, Sü. 6'da) EKONOMİYE ÖZAL ONAYLI YENİPAKET BİLAL ÇETİN'in haberi 19. Sayfada İŞÇİLER, ENFLASYONA GÖRE EK ZAM İSTEYECEK. Ekonomide 7.5 MİLYARLIK BÖLÜK — Milli Piyango'nun yılbaşı büyük çekilişinde büyük ikramiyenin yansını kazanan milyonerler ordusu. (Soldan sağa ayakta duranlar): Ömer Peten, Talip Yigif, Salih Tezcan Cemal Erdal, Hilmi Özavşar. (Soldan saga oturanlar): Zeki Kırlı, Ali Attar, Selçuk Erdem, Mehmet tnal, Burhan Karazeybek. (Fotograf: Rıza Ezer) Milyarderlik hatırasıANKARA (Cumhuriyet Biirosu) — Milli Piyango'nun yılbaşı çekilişinde 15 milyar tu- tanndaki büyük ikramiyenin yansını kazanan Hava Kuvvetleri Komutanlığı'na bağlı Oto lş- letme Bölük Komutanlığı'ndaki askerler, "gö- revlerinden aynlmayı" düşünmediklerini soy- lediler. Milyoner Binbaşı Setçnk Erdem, 8 ast- subay ve 1 sivil şoför, en buyük tesellilerinin ikramiyenin 10 kişinin arasında pay edilme- si olduğunu da belirttiler. Dün Genelkurmay Başkanlığı Basın Büro- su'nun gerçekleştirdiği koordinasyon sonra- sında, büyük ıkramıyeyi kazanan 1 binbaşı, 8 astsubay ve sivil şoför basın mensupları ile Oto İşletme Bölük Komutanlığı'nın Subay Gazinosu'nda bir araya geldiler. Büyük ikra- miyenin yarısını kazanan askerlerin isimleri ve rütbeleri şöyle: Selçuk Erdem (binbaşı), Ömer Peten (Astsb. Kd. Çvş), Talip Yigit (Astsb. Kd. Bsçvş.), SaJih Tezcan (Astsb. Kd. Bşçvş.), Zeki Kırtı (Astsb. Kd. Bşçvş.), Ali Al- tar (Astsb. Kd. Bşçvş.), Cemal Erdal (Astsb. Kd. Bşçvş.), Hilmi Özavşar (sivil şoför), Meh- met fnal (Astsb. Kd. Bşçvş.), Burhan Kara- zeybek (Astsb. Bşçvş.). Milyoner askerler, ikramiyenin kazanılma- sına kadar olan gelişmeleri şöyle anlattılar: "Yılbaşı büyük ikramiyesi nedeniyle ortak- laşa para toplandı. Bolükte toplam 14 subay ve astsubay olmasına karşın, para toplandı- ğı gün yalnızca Binbaşı Erdem, 8 astsubay ve sivil şoför arkadaş bolükteydi. Kişi başı 10'ar bin lira topladık. Bununla 5 adet yanm bilet alındı. Biletleti görev için sanayiye giden şo- för Hilmi Özavşar satın aldı. Biletlerin aslı (Arkaa Sa. 16, Sü. 3te) Ergaa Bıkı (Guncel Yazılar) Şökrâa Krttnci (lnceleme) Ali Aor (Sayfa Duzeni) Rrfik Dmrttt} (Röportaj) T»n Onü (Karıkatür) NilfU Cemkogln (Röportaj) Ali Tevfik Berber (Fotograf) Cumhuriyet 7 ödül kazandıHaber Merkezi — Gazeteciler Cemiyeti- nin "1989 Türkiye Gazetecilik Başan Ödül- leri"ni kazananlar açıklandı. 7 arkadaşımız odul aldı. Ergun Balcı, Nilgün Cerrahoglu, Refik Durbaş, Şükran Ketenci. Ali Tevfik Berber, Tan Oral, Ali Acar'ın yapıtları büyük ceçici kurul tarafından ödüle layık görüldü. Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu, ayrı- ca silahlı saldında yaşamını yitiren Sami Ba- şaran ile görev sırasmda yaralanan Kâmil Ba- şaran, Ahmet Altınkaya ve Romanya'da gö- rev yaparken yurulan Emre Aygen'e "Gaze- tecilik Onur Ödülü" verilmesini kararlaştır- dı. Sabahattin Kudret Aksal, Mete Buharalı, Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen, tbrahim Örs, Prof. Dr. Çetin Özek, Ersin Salman, Sadun Tanju'dan oluşan Buyük Seçici Kurul, 198 ya- pıt arasında değerlendirme yaptı. Büyük Se- çici Kurul, bu arada Turk basınının 1989'da gösterdiği mesleki, demokratik ve çağdaş dü- zeni takdire değer buldu ve bunun kurulun görüşü olarak kamuoyuna duyurulmasını önerdi. 1989 yılında sürekli olarak çalışan ve büyük seçici kurula önerilecek eserleri belir- leyen Gazeteciler Cemiyeti Seçici Kurulu'nda: Selami Akpınar, lrfan Derman, Özdemlr Gursoy, tbrahim Örs, Orhan Vedat Sevinçli ve Cahit Üzen de görev yaptı. 1989 yılının ba- (Arkası Sa. 16, Sü. Tde) Güneş Taner'in 'meyve' yenılgîsi ESİN SUNGUR ~ Devlet Bakanı Güneş Taner, yaş sebze ve meyve ithalatının kolay- laştırılması konusunda dediğini yapamadı. "Gümrükleri sıfıriayıp hal mafrasının belini kıracagım" diyen Taner, ANAP içinden gelen tepki üzerine geri çekilerck, yaş sebze ve meyvedeki koruma ora- nıru sıfırlamak yerine bir miktar asağıya çekmenin yollannı arama- ya başladı. Devlet Bakanı Güneş Taner'e bağlı olarak çalışan Hazine ve Dış Ticaret Müsteşan Namık Kemal Kılıç, yaş sebze ve meyvede halen (Arkaa Sa. 16, Sü. 6'da) CÖNEYT ARCAYÛREK yazıyor uMBERTD ECO Cumhuriyet'E ANLATIYOR Çevirmen yazarın bir parçasıdır Egemenliğin Pekişmesi... ANKARA — On yıllık "ulusal felaket"i, nihayet TÛ, "milli dava" diye tanımladı. Enflasyonu dü- şürmeye yönelik önlemlerin ba- şında -TÖ'ye göre- toplumsal uz- laşma geliyordu. Devlet Bakanı Keçeciler, uzlaşmanın içeriğini, bu deyimden neyin murat edil- diğini açıkladı. Bakan bu açıkla- maları yaparken, aynı saatlerde düzenlediği basın toplantısında, (Arkası Sa. 19, Sü. 3te) GÖZLÜKSÜZ ECO — Bugüne dek hep "kara çerçeveu" göz- lügüyle görmeye alıştığımız L'mberto Eco, geleneğini ilk kez Cumhuriyet için bozdu ve arkadaşımız Lutfi Özkök'e gözlük- süz fotograf için poz verdi. "Bir yazara kitabını en açık şekliyle ifşa eden deneyimlerden biri de çeviridir. îyi bir çevirmen yazarla tuhaf bir ilişki kurar. Çevirmen bir yapıtın içine yerleşen, onunla birlikte yaşayan bir kişidir. O yapıtı sizden belki de daha fazla okur. Bu ytizden yazarla iyi bir çevirmen arasındaki ilişkinin aşk ilişkisi özellikleri taşıdığını söyleyeceğim!' " H e r yazar gibi ben de olumlu eleştiriyi olumsuz olanına tercih ediyorum. Fakat benim dost yerine düşman olmasını tercih ettiğim insanlar da var! Bana dostça davranmaya kaba bir tavırla kalkıştıklan zaman kaba bir tavırla geri çeviriyorum onlan, düşman kalmaya devam etsinler diye. Fakat kimi zaman olumlu eleştiri beni düşkınklığına uğratıyor. Olumsuz eleştiri ilgimi çekiyor!' YAVUZ BAYDAR'ın söyleşisi 6. Sayfada YOK YASA TASLAĞI ULGARISTAN Universiteye idari ve ıııali özerklik ANKARA (AA) — YÖK'ün idari yapısında değişiklik yapılma- sı amacıyla hazırlanan yasa taslagı üzerindeki çalışmaların sürdüğü öğrenildi. önümüzdeki günlerde kamuo- yunda tartışmaya açılacağı bildi- rilen taslak, üniversitelere idari ve mali özerklik verilmesini öngörü- (Arkaa Sa. 16, Sü. 2'de) Ankara kaygılı Türklere karşı gösteriler giderek yayılıyor Türkiye, Bulgaristan Komünist Partisi Merkez Komitesi'nceTürkler'e dil, din ve ad özgürlüğü tanınmasının Kırcaali'de protesto edilmesi nedeniyle Sofya'dan bilgi istedi. Ankara, Bulgaristan'da Türklere verilen haklara karşı düzenlenen ve büyüyerek yayılan gösterileri endişe ve kaygıyla izliyor. Kırcaali'den sonra, Hasköy ve Razgrad'da da Türklere verilen haklar gösterilerle protesto edildi. Hasköy'deki gösteriye 10 bin kişi katıldı.Kırcaali'deki olaylardan sonra Türklere tanınan ad, din, dil seçme özgürlüğü konusunda referandum yapılmaması durumunda grev tehdidinde bulunuldu.15. Sayfada OLAYLARIN ARDENDAKI GERCEK İrtka've OrduL Hava Kuvvetleri'nde yaklaşık 300 kadar subay ve astsubayı kapsayan bir soruşturmanın başlaması düşündürücüdür. Edinilen bilgilere göre "irticai unsurlar"a ilişkin soruşturma- nın "inceleme" diye nitelenme- sinin "dahadoğru olacağı" vur- gulanmaktadır. Genelkurmay Başkanlığı olayın altını şöyle çi- Zİyor. "Komutanlığa yapılan ih- bariar ve özeüikle sürdünilen in- celemeler sonucu aşırı sağ irti- cai unsurlann özellikle Hava Kuvvetleri Komutanlığı bünye- sine sızma ve örgütlenme giri- şimleri içerisinde bulunduğu ve bu maksatla bazı rütbeli perso- nele çengelattığı tespit edilmiş- tir." Bir süreden beri orduya irti- ca eğilimlerinin sızmaya çalıştı- ğt yolunda haberler duyuluyor- du. Bu kez Genelkurmay Baş- kanlığı'nca olaylann doğrulan- ması konuyu ciddi boyutlara oturtmuştur. Bir ülkede ordu, ister istemez toplumun bir parçasını oluştu- rur; silahlı kuvvetlerin ülkedeki değişimlerden etkilenmemesi olanaksızdır. Bu nedenle olayın nedenlerini ve köklerini ordu içinde değil, dışında aramak da- ha gerçekçi ve sağlıklı bir yön- temdir. • • * (Arkası Sa. 16, Sü. I'de) • Mevcut durum çözüm değil ABD Başkanı George Bush, iki ayda bir hazırladığı Kıbrıs raporunu Kongre'ye sundu. 3. Sayfada • İran'la yeni siyasi irade tran'la ilişkilerin rayına oturtulması için diplomatik çabalar önümüzdeki dönem artacak. 3. Sayfada • Noriega'nın ailesi Küba'ya sığındı Aralannda Felicidad'ın da bulunduğu 25 kişi Küba Büyükelçılıği'ne sığındı. 3. Sayfada • Dışavurumculuğun ilk adımı Alman dışavurumculuğunun en renkli örneği Dr. Kaligari'nin Muayenehanesi TV3'te. 4. Sayfada • Turist ömer 'Hayatım Sinema' adlı yeni belgesel dizi başhyor. TV2'de 4. Sayfada • 2000 e 10 kala edebiyatımız Geçen on yıl içinde edebiyatımız hangi mecralarda macerasını yaşayabildi. 5. Sayfada • Konut edindirme' aldatması Çalışanların tasarrufa teşvik, konut edindirme hesaplannda 4 trilyon toplandı, 26 milyar kullandırıldı. Ekonomide • Ligde antrenör kıyımı Futbol liginde ilk yarı tamamlanmadan sekiz antrenörün görevine son verildi. Sporda • McCartney dünya tumesinde Ûnlü Beatles topluluğunun üyelehnden Paul McCartney çıktığı dünya turnesi kapsamında tngiltere'de konser verdi. Arka Sayfada • Aliağa için güçbirliği Termik santrala karşı 7 ocak pazar gunü tzmir Anakent Belediyesi'nce toplantı yapılacak. Arka Sayfada GOZLEM UGUR MUMCU Kültür Dünyamız... Devlet Opera ve Bale Genel Müdürü kimdir? Sayın Erol Gömürgen. Gömürgen kim? Cumhurbaşkanı Sayın Özal : ın eşi Semra Hanımefendi'nin kuzeni. Erol Gömürgen, Sem- ra Ozal'ın teyzesi Sabriye Gömürgen'in oğlu. Özal ailesinin bir kısmı İbrahim Tatlıses ve Küçük Emrah gibi arabesk sanatçılara düşkün; ailenin bir başka kanadı (Arkası Sa. 19, Sü. 7'de)