Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURİYET/2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER 2 OCAK 1990
Devlet Mekanizması ve
Gönüllü Kuruluşlar
Ülkemizde devletin gonullu kuruluşlara bakışı çoğu kez kuşkuludur.
"Arkalannda kimler var?" "Koku dışarda, kimbilir neyin nesi?" gibi
yorumlarla katı burokratların yaklaşımı genelde itici, uzaklaştırıcı ve
bezdirici olmakta, ortak bir çaba yaklaşımı gelişememektedir.
Gonullu kuruluşlarda çalışan veva çaJışmak ıs-
teyenler arasında gerçekten kendı ozel sorunlarını
unutmak, boş zamanını değerlendırmek ısteğınde
olanlar yok mudur"7
Kuşkusuz vardır Ancak bu
amaçla ılk adımı atanlar arasında zamanla konu-
ya yurekten sanlacak, uzmanlaşacak ve çok buyük
katkılar sağlayacak kışılerın de çıkacağı ve çıktığı
kesındır GonuJluluk bır alışverış ışıdır, oralarda rn-
sanlar emek verır, gonul verır ve verdıkçe doyum
alır, mutluluk kazanır
Gerçek çöziıme ulaşmak için...
Prof. Dr. TÜRKAN SAVLAN
Çağdaş toplumlarda yıllardır uygulanıp başanlı
sonuçlara ulaşılmış projelerı ülkemıze kazandırmak
ıçın vıllarca gece gunduz çalışan gönullu kuruluş-
ların, hemen her kez aldığı klasık yanıt şöyledır
"Yaptıklarınızı devlete teslım edın, bız ışletır gıde-
rız Sız de ara sıra gelır bakarsınız Devlet her şeyı
çozer"
O>sa devlet her şevı çözemez Çözememektedır
Devlet ancak pek çok konuda gonullu kuruluşlar-
la ışbırlığı vapma>ı bır eksıklık değıl bır kazanç sa-
yabıldığı zaman gerçek çozumlere ulaşabılır
"Yap ve devret" değıl. "Yap, gel bırlıkte ışleteüm"
dıyebıldığımız zaman, paylaşmanın erdemını fark
edebıldığımız zaman pek çok şeyın bugunkunden
Demokratık ulkelerde devlet, vurttaşların bırey
ve toplum olarak rahat ve huzur ıçınde >aşamala-
nnı sağlayan bır örgütlenme sıstemıdır Lzmanlaş-
mış burokratlardan oluşan resmı kuruluşlar, hal-
kın seçtığı temsılcıler aracılığı ıle yonlendırılır, yo-
netılır ve denetleıur Ancak uygulamalar bu sıste-
mın ıstenıldığı kadar çabuk, devıngen, esnek ve pra-
tık çözumler yaratıcı boyutlar kazanamadığını ve
pek çok konuda desteğe gereksınım doğduğunu
göstermektedır Kısacası "devlet bjıba" >a da "dev-
let ajıa"nın her türJu sorunun ustesınden gelmesı
olanaksızdır Işlerın sağlıklı ve hızlı yurumesı, du-
zenın halkla bütunleşebılmesı, devletin yurttaşlar-
la el ele sorunları çözebılmesı ıçın butün uygar ul-
kelerde olduğu gıbı ulkemızde de gonullu kuruluş-
lara gereken önemın ve yenn venlrnesı gerekmek-
tedır
Gonullu kuruluşlar, kultur bırıkımı engın ulke-
lerde, yureğı ınsan sevgısı ve topluma hızmet aş-
kıyla dolu bıreylenn gehştırdığı kurumlaşmış olu-
şumlardır Buralarda ınsanlar, ılgı duydukları ko-
nularda, hıçbır çıkar gözetmeden ış ve çözum üret-
mek, bunun ıçın özel yaşamlarından zaman ayır-
mak ılkesını guderler Bu davranışlar çocuklara ku-
çükluklennde aşılanır ve bıreylenn bencıl ve çıkara
değıl, baskalanru da duşünen vencı kımlıkler ka-
zanmalan sağlanır
Buyuk duşun adamı Mahatma Gandı, Kongre
Partısı'ne alacağı her ınsanın geçmışınde en az ıkı
yıl gonullu bır kuruluşta çalışmış olmasını onko-
şul koymuştur. Bu nedenle de gönülluluk, kadınıyla
erkeğıyle Hınt ınsanının adeta ıkıncı karakten ol-
muştur
Toplumumuzda eskı Osmanlı vakfiyelennı bır
yana bırakırsak çağdaş anlamda gönullu kuruluş-
İann gelışmesı oldukça yenıdır, bu nedenle de ger-
çek anlamıyla ıyı örgutlenmış, çok aktıf, >apıcı, ya-
ratıcı gönullu kuruluşlann sayısı parmakla göste-
nlecek kadar azdır
Ulkemızde gönullu kuruluşlann gerektığınce ge-
lışememesmın nedenı, pek çok kışının bu gereksı-
nımı göz ardı etraesı; gönullu çalışanlan, boş va-
kıtlen çok, kendılenne uğraş arayan, tuzu kuru ve
ne yapmak ıstedığını bılmeyen, ışe yaramaz ınsan-
lar olarak nıtelemesınden kaynaklanmaktadır Bır-
çok ınsan, böyle bır damga yememek ıçın köşesın-
de oturmayı ve ızleyıcı kalmayı yeğlemektedır
Sonuç
Devlet babanın gonullu kuruluşlan cıddıve aldı-
ğı, ışbırlığıne gırdığı ve kendısını halkın emrınde,
onun rnutluluğunda görduğu ulkelerde pek çok top-' daha ıyı bır noktaya geleceğı açıkar
lumsal soruna daha kolay ve rasyonel çözumler bu-
lunduğu bılınmektedır Insanlann ortak sosyal so-
runları ıçın kendı aralarında ozgurce örgutlenme-
lerı, verel ya da merkezı >onetımlerle tam bır ışbır-
lığı ıçınde olmalan her ıkı taraf ıçın de artı hanesı-
ne pek çok şey kazandırmaktadır Orneğın, gönul-
lülerce ölumcul hastalıklannın son dönemlennı bır-
bırlenne destek olarak geçırmelen ıçm kımı ulke-
lerde, mahallelerde evler kurulmuştur Dayak yıyen
kadınlann sığınacaklan evler ışletılmektedır Bır-
çok ulkede alkol ve uyuşturucu bağımlüığından kur-
tulmak ısteyenler yerel yönetımlerın desteğıyle ken-
dılenne sağlanan mekânlarda örgutlenmektedırler
Fuhuşla savaşta gönullu kuruluşlar devlete buyuk
destek olmaktadırlar Babasız ve aılesız çocuklar
ıçın bınbır çeşıt gönullu kuruluş, yönetımlerle tam
bır uyum ve ışbırlığı ıçınde çaiışmakta ve ınanılmaz
ışler başarmaktadır
Ulkemızde ıse devletin gönulu kuruluşlara bakı-
şı çoğu kez kuşkuludur "Arkalannda kimler var?"
"Köku dışarda, kımbılır neyın nesı'" gıbı yorum-
larla katı burokratların yaklaşımı genelde ıtıcı,
uzaklaştıncı ve bezdırıcı olmakta, ortak bır çaba
yaklaşımı gelişememektedir
Ulkemızın sokaklannda başıboş dolaşan on bın-
lerce çocuk varken, sayıca yetersız yetıştırme yurt-
ları, ruhsuz, kuru, sevecenlık yoksunu barınaklar
olmanın ötesıne geçemezken, zıhınsel özurlu çocuk-
larımız ıçın ancak çok özel rutelıkte ınsanlann ça-
lışmalarıv la oluşturulabılecek ve çağdaş gelışmele-
re ayak uydurabılecek bakımevlerıne buvuk bır ge-
reksınım varken hapıshanelerın subyan koğuşlan,
kadın bölumlen buıbır sorun ıçındeyken, çocuk yaş-
ta kaçak fuhuş alıp yurumuşken ve bunlara, gönul-
lulerle ışbırlığı yapıldığında bazı çözumler getırıle-
bılecekken araya sıra dağlar gıbı bır mesafe koyup
sorunlarınm çığ gıbı buyumesını göz ardı etmenın
kıme yararı var kı7
Gonullu kuruluşlann potansıyehnı goz ardı et-
meyelım' Onlann bırıkım ve hevecanından varar-
lanalım Kuşkucu değıl, art nıvetsız ve onyargısız,
olumlu gözlerle bakalım onlara Yıllann bınkımıyle
oluşmuş bu barajı elbırlığı ıle yıkar ve el ele verebı-
lırsek Turkıye'de korduğum olmuş pek çok sosyal
sorunun ustesınden gelıneceğı kuşkusuzdur Yeter
kı ısteyelım
HESAPLAŞMA
BURHANARPAD
Gökdelen Vurgunu!
Istanbul şehrı korkunç bır saldırı karşısında şaşkın ve umut-
suz1
Turızm Bakanlığı'nın başı çektığı bu saldırı, Istanbul'un son
doğa parçalarını böluşüyor Saldırı daha çok Dolmabahçe Bü-
yukdere Sanyer yamaçları, Ataköy kıyılarında yoğunlasıyor Gök-
delenler oylesıne azıttılar kı, Gayrettepe'de ış merkezı ve otel yap-
mak ısteyen bır fırma ıkı parçada toplam doksan kat yapma ız-
nını bakanlıktan kopardı Ne var kı Şışlı Beledıye Başkanlığı umul-
maz bır yığrtlıkle karşı çıktı ve bakan buyruğunu yenne getırme-
dı
Turızm Bakanlığı Turızm, Planlama ve Yatırım Daıresı Başkan-
lığı, Şışlı Beledıye Başkanlığı'na şunları yazıyor
"Bakanlığımıza ıletılmış olan 16101989 günlu ve 'Sıstem Tı-
caret ve Inşaat A Ş adına ımzalı örneğı ekte gönderılen dılek-
çede bahsı geçen Istanbul, Mecıdıyekoy, Gayrettepe, Buyukde-
re Caddesı 306 pafta, 2011 ada 5 parsel 89/14499 sayılı Ba-
kanlar Kurulu kararı ıle 1391989 gun ve 20281 sayılı Resmı Ga-
zetede yayımlanarak ılan edılmış olan Istanbul - Beşıktaş - Le-
vent turızm merkezı sınırlan ıçınde kalmaktadır
Anılan alanın 'turızm tesısı ve tıcaret merkezı' olarak duzen-
lenmesı amacı ıle hazırlanmış olan plan değışıklıklerı ılışıkte gon-
denlmekte olup uygun gorulmesı halınde 2634 sayılı Turızmı Teş-
vık Yasası'nın 7 maddesıne gore onanabılmesı ıçın gereklı be-
ledıye meclıs kararının alınarak bakanlığımıza gonderılmesının
temını hususunda bılgı alınmasını ve gereğını rıca ederım "
Şışlı Beledıye Başkanı Fatma Gırık ve başkanı destekleyen tek-
nık elemanlar bu ıstege karşı çıkarak dedıler kı
"Istanbul'un doğası ve tarıh değerlı çevrelerı acımasızca yok
edılıyor Çevre beledıyesı olarak butun gücumuzle buna karşı
çıkıyoruz"
Şışlı Beledıyesı'nı destekleyen çevreler başka savlar da ılen
sûrüyorlar
"Istanbul birıncı derece deprem bolgesındedır Bır tarıhte dü-
zentenmış Türkrye'nın deprem harrtasında gerçek tahrıf edılmıştır
Yapılardan gıder hesaplannın duşürulmesı kaygusuyla böyle ya-
pıldığı soylenıyor" Ayrıca Rusların ve Japonların özel olarak yap-
tırdığı saptamalarda Istanbul bırıncı derecede deprem bolgesın-
dedır Kışı çıkarları ıçın gerçek saptırılmıştır"
Yetkılı ve uzman çevreler daha başka kanıtlar da ılen sürerek
gökdelen ıçın gereklı malzemenın Turkıye'de yapılamadığı ıçın
dışarıdan getırılmesının zorunlu olduğunu, ayrıca uzman ışçı ve
ustaların da dışarıdan getırılmesı gerektığını ılen süruyorlar
Bu gerçeklerı duşununce koskoca bır soru ortaya çıkıyor Ne-
den bu acelp ve ısrar? Töprak mafyasıyla uç beş çıkarcının yenı
vurgunlarını sağlamak ıçın mı''
Istanbul'un şehır dışı en son güzel yorelerını dıklemesıne yut-
mak ısteyenler gertleyeceğe benzemıyorlar
1
Yalın Istanbul gerçeklerını gormeyenlerı uyarmak ıçın bır kez
daha yıneleyelım Istanbul şehrının alt tesıslerı günumuz ıstek-
lerını karşılamaktan çok uzaktır Bunu gormek ıçın yuksek mı-
mar, yüksek mühendıs, uzman şehırcı, bakan, musteşar ya da
danışman olmak gerekmez Suları sık sık kesılen, suları duzen-
lı ve sureklı akmayan Istanbul'da oturmak ve gazetelere bır goz
atmak yeter Bu olumsuz tabloya şehrın ulaşım kargaşasını ve
her yenı gökdelenın bın bır motorlu araçla tıkanıklığı arapsaçı-
na dondureceğını eklemelıyız
Butun bu olumsuz gerçeklerı bıle bıle nasıl olurda Istanbul'u
bır gökdelenler kargaşası yapmak ısterler
Çıkar ve kışı hesapları dış parababalarıyla bırleşınce yapılma-
yacak kotüluk yoktur
Bızdekı gökdelencılığın kımı uzmanlannın neler yaptığınj gos-
termek ıçın bır örnek vereyım
Istanbul'da yapılara yukseklık venrken bır olçu kullanılır Ya-
pının tabanının oturacağı toprağın yuzolçumunun dort katı yuk-
seklık, son yukseklıktır Turızm Bakanlığı Yatınmlar ve Planlama
Daıresı Başkanlığı'nın 15 Ekım 1989 gun ve 2281 sayılı yazısıy-
la bıldırılen gökdelen ıznınde taban toprağmın 15000 metrekare
olduğu gerekçesıyle 4 kat yenne 18 kat çıkması uygun gorulmüş-
tür Bu durum Bakanlar Kurulu kararıyla yasallaştırılmıştır Res-
mı Gazete'de de yayımlanmıştır
Rey kardeşlerın Lukus Hayat operetıyle bağlayalım bu yazıyı.
Şışlı'de bır apartman
Kapıda ıkı otomobıl
Bırı açık bın değıl
Etrafında guzel kızlar
Yoksa eğer halın yaman
Lüküs hayat
Lukûs hayat
Bak keyfıne
Yan gel de yat
Beledıye tıyatrosunda da Lukus Hayat basarıyla suruyor
ANMA
Dr Kızımız
NURÂY'unıza
Sen yoksun artık bılıyoruz bunu
Geçmıyor ne yıllar ne de aylar
Ne gunler ne saatler ne de zamanlar
Çok özledık arıyoruz duşlenmızde
Senı yaşatı>oruz daıma kalplenmızde
UNAL OĞLNÇOGLU AİLESt
AYSEL OĞUNÇOĞLU 4ILESI
MEHMET OĞUNÇOĞLU AILESİ
İIVGtLTERE'DE
tNGİLIZCE
BAYANLARA
AU-PAtRLÎK
DİL OKULLARI
UCUZ PANSİYON/OTEL
İNGİLİZCE KURSU
ÇEVlRt
DILTA, SÜMTAŞ
tsnklaJ Cad Gökçek Vakıf
Han 62/213 BeyoğJu
Te) 151 17 95 Fax 145 88 47
TEMSİLİVE
KATILIMÇI
DEMOKRASİNÎN
KÖKENİ
Doç. Dr. Sami Selçuk
2000 hra (KDV ıçınde)
Çağdaş yayınlan Turkocağı
Cad 39-41 Cağaloğlu-htanbul
Ödemelı gondenlmez.
Maden Yasası Hazırhğl
Yasanın getirdiği önemli değişiklik, araziden beyana dayalı
olarak yapılan sınır noktası seçiminin, haritadan yapılması ve
bunun bilgisayarla saptanıp kontrol edilmesidir.
Yük.Maden Müh. KADRİ YERSEL
Maden Yasası tasansının kamuoyunda tar-
tışmaya açılmadığı, Maden Mühendıslerı
Odası'nca tümden olumsuz bulunduğu, cıd-
dı madencılerı kaygılandırdığı, bakanlıklann
olumlu goruş bıldırdıklerı, TBMM'ye sunul-
mak uzere olduğu, bır olup bıttı havasının
koklandığı, bu nedenierle de devlet yönetıcı-
lennın uyanlmasma çalışıldığı ortaya çıkmış-
tır
Bu tasarının özünü, Musteşar Yardımcısı
Sayın Ertuğrul Baba'nın yaptığı açıklamalar-
dan öğrendım Istanbul Teknık Unıv ersıtesı 'n-
dekı toplantıda konuşan madencılerden tasa-
nyı tumuyle olumsuz nıtelendırenler de olmuş
Bu tasan yasala^ırsa, açıklanan ıçenğıne
göre şu sonuçlan doğurabıhr
1- Devlet kuruluşlarına venlmış olan ruh-
sat sahalannın, genışlıklerı bahane edılerek
yapılacak daraltmalann kapsamına bortuzlan
da gırerse, eskıden olduğu gıbı uretırru çok ko-
lay olan hammadde satışlannda ıç rekabet kı-
zışacak, fîyatlar bugunku duzeylennden çok
aşağjlara duşecek, Etıbank'm mamul raadde
pazarı olağanüstü daralacak, kısa sürede bu-
yük gelışme göstermış olan bu endüstn kolu-
muz umulmaz yaralar alacaktır Dunya bor
tekelının bekledığı de budur
2- Arama ıle meydana çıkanlan maden kay-
nakları üzennde kurulacak ışletme haklan,
yasa gereğı öne surulecek ışletme koşullan ıle,
keyfi müdahaleye tam açık olacaktır Yanı be-
ğenılmeyen aramacıyı tasfîye etme ve ıstenı-
leru yeğleme >olu açılacaktır
3- Maden lşlen Genel Mudurluğü'nde bı-
nncı planda görevlere jeologlar geünlecektır
Kendı alanlarında ne denlı değerlı olurlarsa
olsunlar, jeologlardan madencılık uzmanhğı,
doğal olarak beklenemez Arama ve ışletme
ışlevlennı yapan, denetleyen, ınsan yaşamının
sorumluğunu yukumlenen madencıler ıse, bu
yenı yasa ıle gerı plana atılmış olacaklardır
Yukanda belırttığım konulann tartışılabıl-
mesı ıçın yurdumuzda kuruhııuş olan maden-
cılık düzenlerının yasalannı kökten tanımak
gerekır Araştıncı ve eleştıncılere ışık tutmak
amacıyla bu tarıhçenın kısa bır özetını ve-
rıyorum
Adına kürecılık denılen ılk Osmanlı maden-
cılık düzenı, 17 vuzyılda çöktu, ıkıyüz yıl stı-
ren duraklama 19 yuz>ılda sona erdı 1858
vüında Arazı Kanunu ıle yenı esaslar kurul-
du Bunu 1862 vıhnda Maadın Nızamnamesı
ızledı Bu nızamname zaman ıçınde gehştın
lerek 1906 yılında olgunlaştınldı ve 1954 yılı
na kadar da çeşıtlı ekleme ve duzeltmelerle uy
gulandı 1954 yılında bu nızamnamenın cıd
dı esasları terk edılerek yabancı gudümundf
kurulan bır duzen, 6309 sayılı yasayla yun
kaynaklanm en genış ölçude yağmaya açmış
eskıden bılınenlere önemli hıçbır kaynak kat
madan, hıçbır köklu değışım ve yatırım sağ
layamadan, madencıler arası çetın bır hukuk
kaosu ve polıtıka oyunlan ıpnde, 3213 sayılı
yasanın yürurluğe gırdığı 1985 yılına kadar
uygulanmıştır
6309 sayılı vasa ıle değışık bır düzen kurul-
masının nedenı, nızamnamenın yetersızhğı ve-
ya yararsızlığı değıl, 1930'lu yülarda uygula-
nan devlet ağırlıklı, Etıbank ve MTA'lı dü-
zene duyulan tepkı ıle hıçbır külfete katlan-
madan yuzevsel maden varlıklarının jağma-
lanması ıştahıdır Bu vasa, gerıde büyuk bır
yıkım bırakarak tarıhe goçmuştur Ne var kı,
madencının dramı burada bıtmemış 3213 sa-
yılı yasayla yenı bır kaosun ıçıne yuvarlanmış-
tır Çunku.buyasanın getırdığı önemli değı-
şıkLk, arazıden beyana dayalı olarak >apılan
sınır noktası seçımının, haritadan yapılması
(Arkası 17. Sayfada)
PENCERE
Medrese ve Lise
Medrese, en kısa tanımıyla dınsel temele göre öğretım yapan
kurumdur
Islamın ılk dönemlerınde dınsel bılgıler camılerde oğretılırdı
Zamanla dın oğretımı camı dışında orgutlendı Hazretı Muham-
med'den yaklaşık dört yuzyıl sonra ılk medrese açıldı
Osmanlıda medrese, ımparatorluğun temel eğıtım düzenını
oluşturuyordu, hesap hendese, mantık, belagat, kelam, tefsır,
hadıs, fıkıh vb derslerı belleten hocalar, dınsel öğretıye bağlıy-
dılar Medrese oğretımının mantığı bır tümcede vurgulanabılır
'Gerçeğe gıden yol, akıl değıl, şerıat yoludur"
Batı'da dın ıle bılım, akıl ıle ınanç arasındakı çelışkıden olu-
şan bûyük bır devrım gerçekleşırken Osmanlı, aymazlık uyku-
sunda gevsemıştı Medrese öğretımını aşmak ıçın 20'ncı yüzyı-
la değın beklemek zorunda kaldık Gerçı Ikıncı Mahmut'la bır-
lıkte uyanışın ılk gostergelerı ulkede uç vermış 19'uncu yüzyı-
lın ıkıncı yansında bugünkü lıselere benzeyen "ıdadt"\&r az da
olsa açılmıştı, ama "medrese kafası" oğretıme egemendı
Ulkemızde ılk "tee"Cumhunyet Devrımı'nden bır yıl sonra açıl-
mıştır
Lıse nedır?
Sözcuğün kokenr eskı Yunan'a dayanır, Atına'nın bır mahal-
lesınden kaynaklanır Arıstoteles'ın okulu burada açılmıştı An-
cak bugunku anlamıyla lıse, 1789 Devrımı'nın bır urünü, Aydın-
lanma ÇagYnın bır sonucudur laık toplumda (dınsel değıl) bı-
lımsel temele dayalı oğretım yapan kurumun adıdır Lısedekı öğ-
retım (medresenın tersıne) şu ılkeye dayanır
"Gerçeğe gıden yol, akıl ve bılım yoludur"
1924'te Ataturk "Oğretım Bırlığı V&sas/"nı (Tevhıd-ı Tedrısat Ka-
nunu) çıkardı Aynı yıl 331 'ı kız, 1241 öğrencı lıselerde okuyordu
ve 189 kışı dıploma aldı Kültür devrımı hızla yayıldı, medrese
oğretımı yasaklanmıştı Ancak "ırtıca" lıseleri hıçbır zaman ıçı-
ne sındıremedı, 1789 Devrımı nden Turkıye'ye yansıyan laık ve
bılımsel oğretıme karşı çıkan "medrese kafası" ne dıyordu'
"Lıse, kılısenın kısaltılmışıdır"
•
Çok partılı rejımden sonra "karsı devnm" gündeme gınnce ön-
ce oğretıme el atıldı, ımam okullan çoğalmaya başladı, buralar-
da medrese oğretımı geçerlıydı
"Gerçeg'e gıden yol, akıl değıl, senat yoludurf
Başlangıçta ımam okullan bırer meslek okulu glbi gorünüyor-
lardı Öyle ya, ulkemızde dın hızmetlerının gorûlmesı için hoca-
lara gerek yok muydu' Bu ışlevı yenne getırecek çocuklann
ımam-hatıp okullannda yetıştınlmesı ıyı olurdu Ancak zaman tcin-
de ımam okullan temel öğretım kurumlarına dönüştüler, sayıla-
rı çoğaltıldı, adı da değıştırıldı, "ımam-hatıp lıseleri" oldu
Oysa bu, aldatıcı bır göruntüdur, ımam-hatıp lıselerinde, -lıse
değıl- medrese öğretımı geçerlıdır
Mıllı Eğıtım Bakanlığı nın yönetımı altındakı ımam okulların-
da medrese öğretımıyle yetışenler, oraya meslek edınmek ıçın
gıtmıyorlar, ünıversıteye gırmek, mühendıs, mımar, doktor, öğ-
retmen olmak, devlet katında görev almak amacıyla ımam okul-
lanna yazılıyorlar Oysa aldıkları eğıtım, şerıat öğretımıdır, dın
devletı oluşturmak yolunda çocuklarımızın beyınlerı yıkanıyor,
geleceğe donuk bır altyapı nazırlanıyor
Islamda kadın ımam olamaz ımam lıselerındekı kız öğrencı-
ler, bu kurumların bırer meslek okulu olmaktan çoktan çıktıkla-
rını apaçık vurgulamaktadır
*
Son zamanlarda sıcakhğını hıç yıtırmeden süregelen "türban"
(Arkası 17. Sayfada)
VESTELTV-VIDEO
3YILGARANTILI VESTEL'DEN
• Hepsi ustun teknolojı urunu
• Hepsı 3 yıl garantıli
• Hepsı çok uygun odeme
koşullanyla
TELEVİZYON, VİDEO ALIN...
• 4 bolumlu deterjan
çekmecelı
• 18 ayn yıkama programlı
• Ekonomık programh
• Sessız. sarsıntısız çalışan
• 5 kg çamaşır alabılen
TAM 100 ADET
TAM OTOMATİK KAZANIN.
•VESTEL
Ayrıntılı bilgi ve katılma formu,
Vestel Yetkili Satıcılarında.
Bu çekılış Mıllı Pı>ango Idaresı nın 25 12 1989 tanh ve 2139 10992 savıü ıznı ıle
duzenlenmektedrr Çekılışe Vestel Şırketler Grubu ve Merkez Ajans çalışanlan katılamaz
Vestel bır A Polly Peck Internatıonal PLC kuruluşudur M