Katalog

CUMHURİYET 2 9 MAYIS 1 9 7 6 Gaflet YAP1LACAK EN DOĞRU VE YERINDE BiR GlRiJiM. OiVAN MÜZiĞiNi TARIHSEL KIJILIGi VE SAYGINLIĞI IÇiNDE BIRAKMAK, ONUN DAHA FAZU YOZIAJTIRIIMASINI ENGELLEMEK, Çl5ÖMÜRÜKARCI BAZI Kıji VE ÇEVRELERiN SÜNOEN KURTARMAKTIR. SAKIN HA! nablha, bu adamlar b«nl tlıp gKMirecek talcın ha ailamam l*temiy>nım snracakları varmıs yıllardır «orarlır anla$ılan bu «orjrıı daha yil'arca «üreeek İlk KÖtttrülüsUmü hak hatiriıvorum Ktrndikaya yaııldığım rünlerdl «anıyonım ntnmobll farlann» yatmur yagıynrdu rlgaram ıalanmıv lokaklar nederiM dar bu defa akal gtbi züzurna Ukbahar Sabahattin Âli ve Çirkince öyküsü BiZ ÖCRENCiLER ARASIND/ LÂKABI (GENÇLiK) OLAN KAPICI MUSTAFA EFENDi, SARI BİR ZARF UZATTI BANA. (JSTL'NDE. GÜZEL OKUNAKU BİR EL YAZI5I İLE AOIM, SOYAOIM. ZARFI AÇTIM: IÇNOEN ÜÇ ÖYKÜM İLE BIRLiKÎE, ÜNLÜ HiKİYECiMiZıN MEKTUBU ÇIKTI. Hıkâ.ı/pıprm'.n nçünü (\% okudum Hakikntler\ ve hnr!ı.<rlprtn incebklerini Oörmekte ve oöstermektf. şımdııien kevdıni belli eden bır kabiliuetin var. H\kâyrcuikte en buyuk meztyel olan bu ras/t kuvveüendtrmek ve peliştırmck lâztm. Hıkflutcl nlarak tDnğrutyu pörüp Qfrstermek1en ha*ka btr ctnclin olmn.itn! lnsan ftlnrak r!a bir dunua aorü*unc satvp n]mnv Itiztm. Ancak n zaman hiıytık muharrir olabılirMn. Celrlim dü'eltmrn (jprrkprt larnflarma. 'lıkâyrifirinin kuruluşu ve ııürütilltişu fenn değilse tie. hitı'sîcri znrinma ofmuj. Bir hikâvenin her halde mühim bir had'te. bir lilüm (?) ptbi «UJİerİP bilm/'ni uaptığım bu hnladan *en çabiık kvrtvlmaya bnk. ıi\r hnvat rıarcan ver, butuı rnrin bnditrter, faci/ılar tk\*m«. Sonra )ive takl'tiint ppk yer $nrt dejjil. B.^lciripn bcnim de BUNUN DIJINDA, YAPIUCAK BU MÜZiGiN YAJATIIMASI iÇfN HER GiRiJiM, ÇAGIN SANAT ANIAYIJI VE DiNAMİZMİNE, FELSEFE VE ESTETiGlNE TERS D0 SER, Veysel ARSEVEN çncuğa bir *ey aftyteme aabiha b»Uİ olma» •akuı ha aflamanı tctcmlynrum bakanın cabuk blter akaama evderlm utayacak «luraa gU hüaeyin'l bul ell kızıl kanda oUa blıi bırakmaz çantamı hatırlarmn pijamam teTİİklfrhn izin rerirlerae «enl de beklerim hanl o gtilümsemen vardır «anki Iütanbul «özleıin gözlertml hulur bıılnmr lclmdc hütün »ehir atlikannc» ırlM dttn«r ha dttner ı»ık renk ve pul Mehmet IŞIKSOY Blr bakıma heplml» jrtflet lçlndeyte; kişl olartk, kurumlar olarak. Türkiye Curnhuriyetlnln temel Ukelerinden olan devrlmlerlnln basında müzik devriml gelir. îkinei DUnya Savasından sonra, fasist Hitler yönetimlnden kurtulan Almanya'da da, ilk kez hizmete nçılan kurumlar, konser aalonları, operalar ve Uyatro binaları olmuştu. Bir toplumun çağdas olmadakl ölçtlsünUn, mll riktekl yenileşmeyle eş değerde olacagına inanmış •e bu amaçla Ankarada v Cumhuriyetin ilk sanat kurumu olan • Musiki Mualllm Mektebl»ni açmıştır Atatürk. Bugün. mUzik alanında. çağdas anlamda ne varsa Ulkemizde: Devlp.t Konservatuarları, Devlet Opera ve Baleleri, Devlet, Orkestralan , Devlet Tiyatroları, Müzik Eğitimt Kurumlan, uluslararası ünp sahip besteoilerimiz, milzik yorumculanmız, müzlk eğitlmcilerimiz ve yazarlanmıwn hepslnin dp kokeni hir bakıma Musiki Mu»llirn Mektebinr dayanır. Elli yıl tçinde müzik alanında bir hayli yol aşıldığı ve bütün tutucu çevrelerln enRellemelerine karşın olumlu, verlmll sonuç ve ürünler almdıgi yadsınamaz. Eskl dlvan mUüiği savunuculannın parasal çıkarlan bakımınd t n bir biriyle kenetlenmelerinl, içkili gnztno sahnelerinden radyo mikrofonlanna, plâk şirketlerinden televizyon ekranlarına kadar, mllllyetçilik ve TUrklük gibi kutsal slmgelerin arkasına sıgınarak el atmalarını bir yerde doğal karsılamak gerekir. Çıkarlan Rerefci birbirlne dpstek olurlar. Kabahat, birer Devlet Kurumu olan radyoların mikrofonlannı, televizyonların kamera ve ekranlannı, ç.ağın ve çağdas Türk müzik anlayışınm çok e»nlerinden gelen, çağdas TUrk sanat müziğine hiç bir olumlu katkıları olmayan bir takım sozUm ona •azende ve hanendelere knpt.ıranlardadır. Zira, tanı dığım ve bildiğlm kadan lle bu kurumların başında bulunan yonetlcilerin hepsl de Cumhuriyet kuaağı lnsanl«rıdır ve hepsi de Cumhuriyet okullann da Atatürk ilke ve devrimlerlni okuyarak, yasıyarak yetlşmislerdir. Bu bakımdan, Atattlrk ilkelerine karşı olan tutumlanna bir yorum bulmak oldukea dUşündUrücUdUr. Bir ülkenln eğltiminde, sanatında, lnsanlannın çeşitll inanışlarında tkilik varsa, Ulkede çarklar ge riye dtiniiyor demektir. Son günlerde, çağ dtşı blr mUzik kunımunun temellerl atılıyor da, ne Devlet konservatuarlarından. ne Devlet. Orkestralarından, ne Devlet Opera ve Balelerinden, ne de müzfk eğitimi yapan kurum lardan ses çıkıyor. Konuşuyorum bazııarı ile. Hep 8İ de söyleniyor, homurdanıyor ama, söyleyip yazmıya gelince tısss... Herkes dilsiz, herkes uygar yiğltliktpn yoksun. ha? aUah bu Ilkhahar beni ftldürecek rilzfârdaki kokular dudaklarımdaki ttıc hu adamlar aabiha benl alıp Ktttürecek Künlerden cuma nabah aaat rinkuz aakın ha aglamanı Utemlynnım paran var mı yok mu bllemlyorum al şu yüz llrayi .vanında bıılun»ıın yüz de bana kalıror vanmız yogumı» cocufa bir şeyler al onunU »vunttın bevler ben hazınm havdl tddiyonu (ablha unutma senl aeriyorum. Attilâ İLHAN Yll 1945 ya da 1946. O «enelnrde sonradan bırakılan güzel bir alıskanlık vardı Efje'de: Yaz gelince hemen herkes bağına bahçesine Röçederdi. Biz de ürünü devçlrılpcek hale gelıncn oturdugumuz şirlnce (Çirkinre) köyün den kalkar, Selçuk civarında ?lmdi tarla olan inclr bahçemlzin damına allece yerlestrdik: Tam ıkı aylıgma. Bu süre Içinde gerekAinimlerimizi Selçuktan kar şılamak zorundaydık. Bazan »uya dpk Cuınartegi günlpri bucak ta kurulan pazarı ise kaçırdtgımız olmazdı. Hiç ıınutmam Rir rumnrtesi günü . Pazar ycrini söyle bır dolandıkian sonra istasyona dog ru seyirtmiştim. Aydın yttnilnden gelecek posta treninin saati vaklaşmıştı çılnkil. Posta trenlerinin, ekspreslerin uğradığı dakikalarda istosyon bir vücudun nabzı gibi atardı Selçukta. Kanal Bılbaşar'm dn ynptığt bu kusur(un) pek cazıp değü. Mpx(>\â pek puzrl başaramadıQ\n *Kmtua* lehçest tnklidi «Ta/ih» hıkâyesini c°k zaytüatıvor. Ancak aördiiö in, kainnda ve knlhmde yaşayan şeıtleri tasvir et. iBurada karaMer surnda l/ıbınt, tatriri her halde M^ımritr» diııerfk aıınUiğe ve edebiyata kaçma. Dtliıt halktn komışluğu, onfarft^ı dü olsun. Bugiın sade baz\ soğuk ve vapmaak •muharrirlrrin kıtllandıfiı kelime, tabır. tesbıhlerden saktn. (Söylenmesi lurumlu hiç bir ç«yi ihmM etmeden. fazla hiç bir şey ilave p.tmeden lıayatm hnkikatler\ni tgüzel* bir jcJciMe nrtnya scrmek) i$t£ sanahn sırn burfur. hikâyelerinı ve f'ıkırlerini bana yazartan tana ehmden pplen yardımt l/rtpmflfc borcumdur. Cbzlerinden öperim. Sabahattin Ali îstasyonda Eczacılık Pakülta»Inde okuyan agabeyim ve Tıbbıyeli arkadaşr. Sabahattin Ali geldt dediler. Haberin var mı?.. Konservatuvarın Alman hocaları ile birllkte. Kfes'i gezmlye glttller az önce. Bir öykü merakJısı degil, oykü sevdalısıydım o zamanlar ben. Birden lçimde bir çalkantı... Da ha ağabeyim ne olduğunu anlayamadan basından hasır «apkasını kaptığım gibi benimkine geçirip yallah ıncir bahçesl . Amacım o yıllarda karaladıgım «ykü denemelerlnden bir kaçını Ttirkiye'nin yüce öykllctlsUne ve rıp fikrini almak. BUyük Tiyatronun onu . Soluk soluğa ve kan ter içındey d.im. Dfivlnime hazırlanan külüs tür bir Ford. Sevincim aonsuz, arabaya yetlştim dıye... Sabahattin Ali bey sİ7 mlslniz pfendlm? Evet, benlm. Büyük hiksyerlmizl görür görmez tanımıştım. ŞofiMln yanında Sabahattin SANATEDEBIYAT Ali oturuyordu, arkada tse Alman hocalar... Peki, sen ögretmen mislnT tvpdt bir konuşma blçimi vardı. Bir de içtenliklt sesl. sıcak... Amacımı söyledim kendislne. Buyurun öyleyse dedl. Bana yanında açtıgı yeri vermpk Inceliginl posterdi. Gözlerinde yeşil camlı, pek sık bir Künes gözlügü vardı. Arabamı/. arkasında bir tnz bu lutu bırakarak glderken bir romanı dışında tadla okudugum tlım yapıtlnrını çok bpgendiğlmi. doyurucu sanatının hayranı oldu ftumu söylüyorum. Kendislnden öyküleriml okuyup kanısını bildırmesini rica ediyorum ardından. Ver diyor hikayclerlni. Alıp bej elblsesinln sag ceblna koyuyor sonra onları. Sen Selçuklu musun? Evet ama lçinden deftilim, Selçuk'a baglı Şirlnce köyündenim. Ya ttyle mi? Biliyor musun siztn köy hakkında bir hikâye yazmak Istiyonım. Bana (Şirinco Ctrkince)'ye dair bilgi verebillr misin? Bildlklprıml yol hoyunca anlattım. Konusurk»n beni serbest bırakmış, herhangi bir snal sornifımistı. Can kulagı ilft dlnlemis ti sadece. Eh şirince hakkında yazarağınız hlkâyeyi sabırsulıkla brkliyoruz artık. Bu ara yazamam. t$lerim çok .. tstasyonun yanındakt alana varmıştık. Otomobilden lndik. Ben dedi, ortaokul İIP. llselprln açıldıgı ilk ayda Galatasaray Lisesine geleceglm. Konservatımnı öi^rnnci ulmak için oltulunuzda imtihan yapılacak. O TA mana kadar hlkâyelprini okur, huluştuffumur.da ftkriml sriylerim. Sonra Sirlnce'ye dair sormak istedigim bazı sorulanm da olanak sana. Siz blr kere ıls^ye gelin hele. Otesi kolay. Pildigim kadarı lle sorularmızı cevaplarım. Müsadenle dedt, benim «urndn birinl Kormem lAzım. Fırlavıp Kittl. istasyon büfpslne dogru. Kapıları açık büfed», knra «obpkli fiiritll kahveci Alt efendl lle rumca konusmaya başlamıslardı. Ali efendi pek türkçe bllmezdl zaten. Snylesl herhalde yine Sirince UstUneydl. Hanımı l«p, kapı ttntlnde bir ma sanın ynnmdakt sandalyeye Ulşivermişti. * * * Sabnhattin Ali bey gclmişti. HuRtın oftledrn sonra... Sprıl görmek lstodı. Hoparlbrle anons falan yaptırdık amn, çaSırt.mamız bir netlee vermedi. Nerede pısıp kalmıstın?.. Bu sözleri soyleypn rahmetli Türkçe öğretınfinimlz Recai Cın'di. Verdifti haberden o •den11 üzlllmüştüın ki... Dışarı çıkBrken, blz ogrencllpr arasında Ukabı (Gnnçlık) olan kapıcı Mustafa Kfendl. san b!r zarf u?Bltı bana. Üs.1ünrie güzel, okunaklı bır el ya?ısı ile adım. soyadım. Zarfı açtım: tçmdpn (iç öyluim lle birliklc, Unltl hlkayerimızın mektuhu çıktı. Cirkınoe ovküsü, Sabahattin Alı'nln son hlkSye kttahı Sırça Krtşk'tp çıkmıştı. Aoı gerçpklerirnızln harap ettlgi. bir zamanların II 00(1 nilfuslu pşı az bulılnur o EÜzeller gUzeli buı:ak mrr kpzımlzln tipik varasına, simdiye dpk hiç kimse, Sabalıattln Ali gıbi. sanat neşterini vurmak. nlnyın nodpnlprlnl bir bir serjrilpmek yeteneftinl gosteramemiştir. Öykücü Selim İleri ile bir söyleşi ödüllerin, armağanların okur üzerinde yoğun etkinlik sağladığı bir gerçek. Salt Falk Hlkftye Arma|anmı aldınıı bu yıl. titeraenis, («nel olarak öılilller üzerinde duralım. Odüllerln cerekllllğlne, yaranna Inaruyor muBunuz? Yaaarı ödüllendlrmek dıye bir anlayı? söz konusu i«e, buna karşı oldujfumu bellrtebilirlm. Sanatta rekabet duygusunun yararlı sonuçlar dogura rağına inanmıyorum. Ancak ödüllerin, armağanların okur Üzerinde yoğun etkinlik sagladıgı da bir gerçek. Bu yüzden ödüller, yazar için gerekll. Plr tür diploma .. Çok nayıda kitap çıkıyor; daha dogru«u Ulkemizln lsterlertnl asan sayıda hikâye kıta# bı, roman yayımlaruyor. Okur neyl alacagı konusunda kuşkulu. Çevırilerl de lşin içine katarsak, durumun hayll gUçleştiğini görürüz. Ödülü bir seçkinllk belgesi olarak gormemek gerek. Yazarın o gtine kadarkl çabası değerlendlriliyor. Bu, benlm gıbt okurla ilişklsi çok zaman kısıtlı kalmıs yazara da çok yararlı olabilir. Bir yazarın okurla llişkisi çok çesitlı nedenlerle kısıtlı kalabıhr. Yazar, ahsılagelmiK çlzglnin dışında yazmak ister. Okurun zamanı dardır, yeni bir şeyin değeri üzenne knfa yormaktansa, tnandjğı kişilerin yargısını bekler. Söz gelimi «Dostluklann Son GUnU» Uzerlne, armaganı alıncaya dek, tek bir yazı yayımlanmartı. Şlmdl okurdan ne bekleyebillr bdyle bır durumda vazar? Oysa kltabmın eleştirllmesl, yalnızca elestirllmesi, bir yazar için bence onurlann en bUyUgUdür. Ödüllerin bir başka yararı da, Unsüz yazarları (benlm gıbl), yayımlama ıncelıginl vp korkusuzlugunu gös teren yayınevlerlne yönelik. Yayınevi, yazannı önemsıyor, yapıtını gözıi kapalı yayımlıyor Ama çarkın dörunesl gerekli. Ödüller sağlayabillyor bunu... BUtün sorun Ttirkiye'nin genel ortamıyla llintili. ı# Yanıltnıyorram in«nd«, Salt Falk Armağanının Orhan Kemal lle Falk Rnysal'a verllme»i tepkllere yol açmıs, slz de artık hlçbir ödüle katılmavacagınızı aiiylemlştlnlı. O gündrn bugüne deglsen nr? BİR GİRİJİM Evet, söaünü etmek istediğlm kurum, Mllll Eğitlm Bakanlığı ögretmen Okullan Genel Müdürlüğünün girlsimi ve Talim ve Terblye Kurulunun onayı ile İstanbul'da .kurulan «TUrk Musiklsi Devlet Konservatuarı. dır. Gene bu konservatuarla ilglll Talım ve Terbiye Kurulunun 24.9.1973 gün ve 434 sayılı kararı ile kabul edllen geçlci yönetmellgin 2. maddeslnde. «Bu geçlci yönetmellk 173!t sayılı Mllll Eğıtim Temel kanununa göre hazırlanmı$tır,» deniliyor. Mİ1H Eğitlm Temel yasası. ülke lCinflekı eğitım ve öğretim birllftlni içeren espri ve felsefeyi kapsar. Hiç bir eğitim ve öğretim ku . rumu bu içerige ve AtatUrk ilkelerine ters düşe Sanat Edebiyat Cevresinde Ataç Yayınları'nın kitap satı$i tçln glrtşinııni duyanlar sasırdılar. ŞUkran Kurdakul yeniden yayıncıhga mı dönüyordu? Bir bakıma sevindlrlci bir naberdl bu. Oy sa KurdakuPun böyl» bir amacı olmadığı oğrenildl. Depolannı boşaltmak istiyordu. Salt kendi kltftplannı yayımlayacaktı bir süredır oldugu Ribi. Yayınoılıgı Dirakalı berl depoda beklemişti onca kıiap. Okura vılâşsın İstiyordu. Yayımlandıkları yıllarda ki ucuz Ilyatlanyla. mez KONSERVATUAR OĞRENIMİ Konservatuar, mUzik ve her türlü gösterl sanatlarının ena ilkelerinin, estetiglnin. yorum tpmellerinın, ses bilgisinin, her MlrlU yöntemin ve besteciliğin, « n seçkin ve yetenekli öğretim kadro> ları eliyle öğretildiği bir kurumdur. DÜnyadakl bü tün konservatuarların ögrenlm ve eğitlm prensiplerl il* temel sanat felsefeleri aynıdır. DUnyanm htç bir verinde .Alman MU/iği Konservatuan». «Fransız Müzığl Konservatuarı•. «tngiliz Konservatuan. gibi bölgegel, töresel ve müziklerin eSitim VP oSrptlmmi yapan dar çerçeveli, şovenoe duygular aşılıyan tutucu konsprvatu»rlar yoktur. Ama her hangi bir konservatımrda bir dnl olarak. örneğin RHnesans müzlCini. Asva ülkelerl müziftinl. halk müziglni Inceleven bölümler olabllir. Gorıe dp prensip olnrak bu glhı lşler içın ozel olnrak kumlan enstitüler vardır. Evet. bir karşı koyustu o sıralar yaptıgım. Armağanlara. rtdilllere katılmiiyıuagırnı snyleyerek npye karşı koyuyordum; pek anımsamıyorum. So ruşturmayı düzenleyen Naci Çellk'ln amacı ise, yanılmıyorsam. Orhan Kemnl ve Faik Baysal Ribi iki ayrı kutuptaki yar.ara bir armaganı paylaştırma so rununa deginruekti .. Benım janıtım, bugün utnnarak andıgım sözlerlo dolııdur. tlk kltabımla Ttlrk hikâycsinl ele geçirdiğim kanısındaydım herhalde. Orhan Kemal glbi bUyuk bir ustanın anısını saygıyla anıyonım bııgün. O trl sözlerl de gençlik tep kisine bağlayalım. dilerseniz... Gelgelelim Orhan Kemal'e paylaşnrmak da saşırtıcı bir tutum. Her sonuçta birtakım çaşırtılar olabtlir. Ama hem armağana katılacaksınız, hem de sonra size vermodiler diye bagırıp çaftıracaksınız; çlrkin btr tutum. böyle dusunllyorum bugün. Bu yü7den de Pait f'atk Hikaye Armaganı'na tedirginlikler Içinde katılmıştım geçen vı). 0 Her ödiilün vprlllşlndpn sonra, cenelllkle nrç\e\ kuruJlar p|p$tlrill\or. Bu cleşlirllrrdp cloğrulıık payı var mı «Izcr? Ya da (jöyle söyleyellnı: Bir neçlrl kıırul snrunundan söz edllcbtllr ml? Seçlcl kurullann nesnel davranmaları nlası mı? *•• Orlıan Kemal Roman Armaganı'nı İlk oylamada Vedat Turkali kazanmıştı. Seçir\ kıırul (lyesi A*ım Bezircı, toplântıy» ka tıldıgını. ama hiç bir yapıta oy vermediğinı soyleyerek bunun özellıkle belirtilmesinl ıstedı. :il mayıs pazartesl saat 1S19 ara sı da Akademl kjtabevinde kıtaplarını ımzalayacak. NE AMAÇIANIYOR Durum böyle olunca. îstanbul'da btr «Türk Musikısl Devlet Konservatuan» kurmakla ne amaç lanıyor acaba? tstanbul Beledlye Konservatuannda dıvan müzlgintn «ğrenimlni ve çesitll yttnİPriyle incelemestni yapan bir bölüm v»r. Aynca, halen öğretıml sürdiirülen ve 1949 yılında gene tstanbul'da tltri Tılrk Musikisl Konservatuarı• dft kurulmuştu. Btı Ikı kurumdan da şimdlye kadar n« uluslararası ünc kavusan blr bestecl, ne de ses ya da her hangı blr çalgıda UstUn btr yorumcu yetişti. ••* Hikmet Çetlnkaya. Refik ünrbas. Hakkı Gümüstas ve Ahmet CelAl Akbulut bugün saat 14.00 I8.no arasında tzmır'de Kemeraltı Şan Pasatında Aydın Kıtab«vlnde kitaplannı ımzalayacaklar. • •• Hilmi YamiJ! kitap haBirlıklan tçinde. 1376 Nesin Yıllıgı'ndaki yanıtında uzun bir »ur çalısmasını sUrdürdilgünU. «dftha çok eskı halk destanlannın anlatım olanakların dan yararlanarak dogu uygarhjinı silrlestırme amacı • gilttüğünü belirtmi$tt. Yayın lnnan örnelderden çaüsmalannın bittlgl aniaşılıyor. YAPUMA5I CEREKEN Yapıiacak en doğru ve yerlnde blr glrlslm, dtvan müzigin) tarthspl kisillğ) ve saygınlıgı ıçinrie bırakmak. onun daha fazla yo7İaştınlmasmı engellemek, çıkarrı bnzı klşl ve çevrelerin sömUrUsünden kurtarrnaktır. Bunun dısında. bu mllziğin yasatılrnası ic;in yapıla^ak her girişlm, çağın sannt. anlayısı ve dırnmlzmine, felsefe ve estetiğınc ters düşpr, gellşım ortBm ve olnrıağı bulamaz, Ustelik daha da vo! »enr Mphmet SÖNMF.Z Seçıci kurullann işi çok RÜÇ. Hdebiyat UrUnünde nc kadar ncsıiPİ olmıvya çalışıısak çrılışdlını, beğrnılprınıız oznelp yöneliktir. Bıîe yakııı ii«len bır Kitabı, nedcnleıl vp sonuçları bir yaııa itnrrk. ohür kıtaplardnn ayırırız. KdPbıvııt, bilımsel tpmelR davandırılamaz. Kuşkusuz bılimsel olandan yarıırhınır: ama tpmelinde vatmaz btlımsellik. DoUıyısıyla oznel kaygılar agır basar seçımlerimizde Seçicller bu vtlzden zor durumda olan kişilerdır. Pıı yılın hikftyp kıtapİHn Hrasında, hPtıim tek bir ad srtslemem Rpreklrae, dnha önc.e rie bellrttlğim glbi Tahsin YUcel'ln «DönüşUm»UnU ylnelerım. •Döntlsüm» hiknyeriye de çok şey ögreten bir kllap. Yapıtı srvmemin ilk nedeni bu. Armagana kıı tılan kitaplar arasında OÇuz Atay'ın «Korkuyu Bpkleıken»!, Npdlm OUrsel'ln «l)7iın Silrmüş Bir Yazo, Şilkran Kurdakul'un .Onların Çocuklaru, Tomris Uyar'ın • Diz Boyn Papatyalar»ı. Zeyyat Sfilimoglu'nun «Karflya Vtırdu Dpnız»! hep basanlı Urtlnler. Seçirt kurullann İşi gılç va da bpfienide öznpllik a£ır hnsar dıyp arınaftanların kaldırılması mı gereklyor? Buna da hayır diveceftim tabıi. ÇUnkü, demin dp bflirttijjim iribi armaganlar, yazarın okurla lliskiKindp yararlı sonuçlar saglıyor. Dostl'ikların Son r)ilnt>»nü kPndim İçin yarmadıftıma göre. okura ulaşmak ı<ıtPdi<!im VP vaşam konusvında okurln tnrnşın;vk tstpdiftım açık bir gerçek. Kısır bir çevrenın içinde yazmak istcmıyo rum ben. Soylemek ıstpdıfSim şeylprin pHVlasılması Köreklı, yf dn karsı konulması; Ikisinden dp cık ge rier«nr:ıii.<rı Bm u lagiayacak olan tek kururn da, okunın kendlsldir... •*• Pransa'da yayımlanan Le Nouvel Ob«ervateur defglsl lle Sofres adlı kurulusun ortaklasa düzenlediklerl. .Yazarlann Durumu ve Okur Yazar îliskileri> konulu araştırma tİRinç sonuçlar verdi. Fransız yazarlarının sonınları da bildlgimiz, «kitap bastırma güçlüklprl, vayınevlerlnin t.icarl kaygıİBrına boyun egme zorıınluluklarınrian geçlnme sorunlarına kadar» gidlyor. Buna karşılık kpnriılerine soru yöneltilen Fransızlardan r'r, 55i. .yaçayan ve halen yazarlıgını »Urdüren btr Pranau yMsn»Yun adını veremlyor. KİTAP... KÎTAP... KİTAP... KİTAP... K I T S M . ÎNKKI.ER, SADUN TANJTJ, B t U i t TAYINEVİ, 22* ».. 2(1 LİR.V Snn yıllarda nlıımlu hir Kelisme (eazete nütunlarında >itmpye mahkum vazıların sırafcı Ricagına kitaplaştırılması seleneftl) ısttrülüyor yayın alanında. Keslp saklama IslıRİ va da Kereğl duyıılan nlre yazı kitap olarak mınıılııvnr okura arCık. tşte Sadun Tan.hı'nıın kltahı da bu türden. Cumhurlytt'te yayımlanan yazilarıııdan hir Tanjıı'nun yazılarının ayn blr özclllfcl rar: Hpm hir Itazetrci olarak KÜncelln ardında. lırıtı de nlavlara hir dpneme ya/arı tavrıyla yaklasmakta. Gencllenirse «ya»am ve kitaplar» yazılarının konusu. Ya hir olay, blr dpmet, hir ttliim. dostlnr arnsı hir Aöyle^i (tötiirüvor onu kltaba; va ria bir kitap \e yaz»n vasadıfcı giine, o RÜnün olavlaıına getlriyor onu. RütUn vazılarına çagdas dünya ıtörüşüne lahlp, Insanrıl, dııvgulu ama akılcı blr duvarlıgı da Hrien hırakmayan nrdınca blr tavır r»rmcn. Oüşünre. Inanç ve anl»tına n/.ETurlügii Istegl, yaşanası hir dünva o/lrml, insana, (ıısan yasamma duvulan »aygı İse yazılarda savunulan ana diislinrpler. Kitabı» fklenpn rfiporta.ilarda (aslmda hiç hiri rhportaj tanıınına tmnııvnr hıinların) hllp.. DKNtZ GFZMtŞ ANLATIYOK. KRDA1. OZ. CRM YAVINKVİ, 22fi • . 20 I.IRA. ». 11 Erlül 1971. Erdal Öz Mamak A^keri OMevlnde (ııtııkludıır. Denlz ve arkariafilarinı oraria tanır Şu konıı<m> reçer aralannda: «Bİ7İ »en vazarak>sın » «Nasıl?» «Nasıl olacatmı bilpmcm. Ama hlzim su anda tek gorgıi tanığırau st.isln. Blzlerden sen lorumlusun. Bid lylce incele. Ri/e sorıılar sor. Oerekll her seyi flfren. Ta» hicl. Yazar mısın?» Ve iince Denlz anlatır, sonra Yuauf; Erdal Oz (le vazar. Ama hütUniiyle Kerçekleımez bu istek. K.rılal öz'ün tutukluluk durumu kaldırıhverir. Drniz'in öykütıU, olay olarak, Ankara'da Amerlkalılan kaçırclıkları günden haslıyor; yakalanısını. Ankara'. >a Kptirilişinl kapaıyor. Rlllnen blr oykü bu. Ama ayrın tılar öııpmli: Olavı vasarkpn dhşüncelerl, duypruları. ken di dısında nlan hltenl «l^ılavısı . Kısaca Inaan olarak Iterçpkllğl. Sanata, edebiyata yakın. olayları ve kendi durutmınu tilor.otç* deSerlendlren, klml mmaıı duyguları tasarladıklarına ağır hasan hir Denlı hu. trlam nlavını İse, tanık olarak hulunan sanık avukatlanndan MUkerrem Krdogan (otekl Hallt Çelenk); cömülüşü de Ynsııf Antan'ın hahası anlatıvor. Kltaha a.vrıra, Denlz. Yusuf ve Httaevln'ln son mektuplarıyla Ergin Konukseverln çektigl fotograflar eklenmi» (39 reslmı. öl.MtYK VAKİT YOK. MtîJTAK BRENUS, MAY YAYINLAR1. 56 «,. 7.S IİRA. ınis dofumlu Müstak Krenus'ıın Ikinel »ilr hu. «Siirlpr» adını verdlfi İlk kltahını ozenll blr baskıyla 1%5'te javımlamif. tlk sayfaKinda, kendi el yazimyla »ıı rilzelpr okunııyor: Şilr/GUıırstP kaldıkça benl aradı./ Denlz kapadı rllerlle vflr.ünü'Büviidii.» Oysa Iklncl kltabmda doga hlr ba^ka anlam knzaniTor: Doganın kocamandır elleri/GPrçek Islerle ugrasır/Vaktlnde dogar Künp/El emeğe çağnsır.» Bu, blr ozanın kpndlni yenlledlğlnln kanıtıdır. AHIla ÖZKIRIMLI ATATÜRK ILKELER! (IGNENiıOR Bildigım kadarı lle. Etizel »anatlarla İİRİ11 kurumların proKraınlanması. «gretim llyBİPrinln saptanıp atanması KUltür BHkanlıRının uğraşılan ıçındedir. Oysa «tsianbul Türk Musiklsi Dpvlet Konservatuan». öCretmen vetljtirmekle gnrevli ÖSretmen Okullan Oenel MildürluRUnun önerlsl Uzerine kıırulmuştur. Rurariaki ard niyetleri sermenıek icm inianın baska diinyalarda yasaması, vurt gerçeklerinden uzak olması "lerpltlr Zırn enınde sonundn burada birkaç vıl iijjrpıılm gorUp. cag dı»ı bir sanat anlayifi ile koşullandırılacak gençler. orta dereceli okullar» müzik ogretmerı! olarak atanacaklar. çagdaş müzik eftıtimı almu ogretmenlerie aynı catı altında görev yapacaklar ve onarılmam zor fikir catısmalanna neden ol8CT.lt. egitim ve ciğrctirn bırlijini zedeliyeceklerdir. Iste bu konservatuann nımılusundaki asıl amaç bııdur. Dersanenln blrinde Atatürk'Un «nerdigı mOrık ngretilip aovlenirken. fitekinde gazinucuların sevdlgi valelll havalan duvulacak. Için lÇine biraz Hirkçtilük. blraz milliyetçilik, biraz şovehllk ve tutuculıık ta kattımz mıydı, seyrelevın siz curcunayı. Hakkım olsavdı, vasalar elversevdi tck basıma, hu kurumun kapatılması Için Anavasa Mnh kemeı>ine baş '.nınırdum. Ama şimdıllk sndef! oiavı kınamakla yetınmek zomndayım. Tutucu zıhnıve'l de, Cumhuriyetin S3 vılmda, AtaUlrk ilkPlPrini por vasiKca çljînemPk yigitliglni gozs alabildikleri İçın Gerçekten Krpnııs'ıın ^llr'rrlndp TPIII hlr soliık B«ze çarpıyor: Knıdl hpninp dpğll, heıılere drtııiik hlr }ürek, biltfln Itısnnlıfı knvrnmavn ralııjnn hlr dııvarlılı,; ötf yaııdan jllrsplliSI, im«p\i hnslama.rsn hlr sö.slryiş: «(•rllnrlklpr toıır.ık'n ccllmMr lnvı<n>ıı ıııiıııdıı lııs.t'ida/Gerçek korkm.tılan sovunnr/Gürpllrn Riinrs alıımda.» Avnl Arbaşın clrspnlrrl Isp kltnha ııvrı hir anl.ım katıvor. SICAK KAK, Yl'Rt RONDAKF.V. (,EV. ARMAGAN tlKlN. OKAH VAYIMAItl 521) s., 30 LİKA Yurl Bondarpv. l'l^i donıımlıı lıir Rııs yazarı. On vc dl vasındaykrn II. Oünyu Savası'ıiM katılmıs. Ktallnerad dan Çekoalovakva'ya kadar ppk <;ak rephrdp «av;ışııuş. Oldukça geç ha«lamış vazurliKa (ini!l). Mnkstm (îorkl Enstitiifiü'nU hltlrıni?, Irnln ödlilü dp krizanmı>. Son rn maıu bu, Ayrıra Türklye'dp vayımlnnan ilk kitahı olmak clbl de blr özplllk tajıjor «Sıcak Kar» blr sava^ romanı. Stallngrad önlerinde 0ç yandan «arılan Paulııs'ıın ordu»ıınu kıırtarnmk urniicıyla harekete fecen ManstPİn'ııı paıızprleriııin saldırısını ve bu amansız saldırm Mlşkova ırınafeının Hnlinde dıırdıırmak için Rusların vprıllül nliiın kiilını iiıv.ışını kontl alıyor. Ama Bonriarev'ln amacı. salt hu direnlsi anlatmak degil. Savas Içinde, ölümle hurun hıırıına y Insanın durumıınıı, Uıışltıı ve korkıılarıvla vansıtmak . Raısarıvor da hunıı. Erdpn ordu komutanına. parti komlserlne kadar. hirevsel dramlarından knrtıılamavan, ama sava» cprçısinin kHhramanlaştırdıSı aavasçıları anlalırkrn yapaylığa duşınü.vnr. ••• Türkiys'ntn koşullan dtlıünuldüturıd* yilrek ferahlatıcı bir baska haber de su. Fransa'da yayımcılann halkla illıkiltrlni dü zenleyen btrlik. 5 6 mavı* tarihlen arasında Nice'deki .Kitap Senliti. dolayısıyla • Kitap ve Knformasyon» konulu btr araştırma yayımladı. Arastırmaya gör«, 15 ya sından yukarı olan 37,7 mtlvon Franâız'dan %30'u, yılda bir kitap blle okumamakta Ancak yine de sevlntlecek bir y«nı var bu olgunun: Geçen yıl bu oran % 38'mlJ. cnncl&n kutlarım.