Katalog

Cumhuriyet BASIN AHLAK YASASHVA TAAHHÜT EDER. S*hıbl : Cumhuriyet Matbaacılık »e Uazetecıtık T.A.3. «dına .NAZlMt NAüt SorumJu Yazı tjlerı Mudürü : ZİY.A NEBİUĞLU Basan ve Yayan: CUMHURİYET MATBAACILIK ve GAZBTEC1UK T.A.Ş. Ca|aloğiu Halkevı Sk. N. 39.41 * * * D |"| D H I A D AJTKARA: At«Mrk Bulran Tener Art D U H VJ L M n . Yeıu;«ruı Tel 120920 • 129544 Yeıu;«ruı Tel 120920 • 129544 tZMIR: revzmaşa BulTin Aif*ro&u tthaat Tel: S1230 1 4 7 » CU.NEY tLLERt: Kunurtort) M «Bkak No. M ADAMA T.l: 4MO 1M4 1 3 6 12 ABO.VE ve tLÂN Adl Posu lart tel Tort Dıtı Aylık Aylık Aylık Aylık 22.50 « . «7J0 135. 135. 270 270. MO. (Malchjl SOü Ura 3 üncü tavta ıSasıtimn M i. ». t oc> M»ı» >S*numll 75 Nişan NıKâr» (Cvıtrun» uotura t(N) ölum. Mtvlıd i'e«#Kküı a3 uncO O Sm.1 150 Öluro. Mcvtıd re»««»ü/ (S Ctn ı 100 SAY1S1 75 KURUŞ i. Gazi Mustafa Kemal daha sonra diğer milletlerin tzmirde bulunan temsılcilermi kabul etti. tzmire askeri Vali olarak 1. Kolordu Komutan'ı tzzettin Calışlar'ı tâyin etti. Ben de 1. Ordu Komutftnı Nurettin Paşayı kışlaya getirerek avluda toplanmış binlerce Yunan esirini sosterdikten sonra orada ne kadar esir varsa «Zit» Mustafa Kemal Pa«a. Zito Nurettin Paşa» diye ba ğırttım. Yunan işgalinde «Zito Venizelos» diye bagırmadıklart için süngüierle dehk desık edilen şehidlerimizın ruhunu böylece şad etmek istemiştim. Bu sırada Rum Metropoliti Kristostomos'un bir Rum meclis ftzası İle biriikte Atatürkü Kılıca kuvvet görmek için geldıkleri bıldirildi. C Eylül günü Bintepeler'e yakPapazla Nurettin Paşa görüş laşan kuvvetlerimiz bu hatta duştü ve. «Gördün mö Allanın adaman bulunmadığını görmüşler. te. Ifti nasıl tecelii etti. Artık sizi pelerı tutmuşlardı. Sarta sürüJen metrop«lit alarak tanımıyoruz» Muhafız Bölüğümüz biraz sonra dedi ve sert bir şekilde kendisiSart Istasyonunu ele geçirdiğini ni kovdu. hıldirdi. Artık düşman kuvvetleri Papaz ve yanındalciler bu ce>alnız îzmir etrafındaki dağ ve ge çıtleri tutmuş olabilirlerdi. Bu sı vaptan sonra merdivenlerden inmeye basladılar. Bu sırada bir rada 14. Tümenimizden §u raporu yuzbaşı papazın uzun sakalına aidım: yapışarak lzmir'in Yunanlılar ta•thtiyat cephane de sarf edilmişrafından işgali sırasmda yatir. Yeni cephane nertden alınapılan katliama ön ayak olduoaktu.» Raporu okudum, bir tek gunu ve bu katliamı yapanları çare vardı ve yine aynı raporun altına şunlan yazıp geri gönder takdis ettiğini kendisine hatırlatarak «Zito Mustafa Kemal» diye dim. .KILICA KUVVET. bagırttı. Papazın etrafmdaki çem Atlanmıza yem olarak ancak ku ber daralmaya başlamıştı. O güru üzüm bulabüiyorduk. Anadoîu atları Anadolu insanı ile biriikte zel sözlerle kendini hala kurtarmaya çalışıyordu. Birden kalaba?ayant hayret bir mukavemet göa teriyordu. Yürümeye mecali kal lık içine dalıp ilerlemek istedi mayan atlannl önüne katan asker ama o ilerledikçe halk onu takip ediyordu, birden ayaklar allerimiz onlan yürütebilmek için tına düşüp ezildi ve cansız yerde büyük çaba gösteriyorlardı. kaldı. îrmir'e Uk giren askerlerimiz Halkapınar Fabrikasından haince Papazın ölüm haberi en çok atılan kurçunlara hedef oldular. Mustafa Kemal'i üzdu «Bu olmaBurada dört askerimiz şehit düş mahydı» dedi. 1u Bunlar artık bizim son kurZaferden sonra Büyük Atatürk' hanlarımızdır. 'lımir halla bu lin bana sörledigi şn sozü de rrk) dort şehidjmizin arusına daha, son unutmam: . .. ' " ..• , ra bir anıf dikerek kadrrşinaslığj «Zafer amaç dejpH vasıtadır. m göstermiştir). Bazı pencerelerBizim gayemiz Avrupa Devletleri den askerlerimize çiçekler attlıyor. bu hal heyecanımızı arttın gibi büyük ve medenî bir devlet olmaktır. Bunun için devlet idayordu. Yürüyuş süratimiz de artresini yeni esaslara göre kurmak mıştı. Pasaport yakınmdan geçer teknikte. sanatta. bilgide ilcrleken bir manga kadar tngiliz demek çok çalısmak lâzımdır.» niz askeri tarafından selâmlanan öncü bölüklerinden az ilerde sitşte buKÜnün gençleri. Bu gövıl bir şahsm attığı el bombasiyrev de artık sizlere düşüyor. Bizle Yüzbaşı Serefle birkaç erimiz ler savaştık vatanı kurtardık sizyaralandı. Ama aldıran kim. Hep ler yasatacaksiBiz.» si birden Hükümet Konağı kapıla rma dayanıyorlardı. Yunanlılar kapıları kapamış selâmeti çoktan kaçmakta bulmuşlar. Yüzbası Şe (BaşUrafı 1. sayfnda) ref bey birkaç erle biriikte çıktığı Hükümet Konağmm btükonuna •knrdak. Bize. 1971 yılında S e . sanlı bayrağımızı öperek çekiyorriât drvletinin korulacajını, 4tv du. letin basın» din adamlarının ge. leeeği telkininde bnlnnuyorlar. Başka taraftan da tzrnir'e ilk gi dı. Sfriat devleti kurulunc» ka. ren 1. Suvari Tümeninin 14. Aladınlar ve kızlar açık gezmeve. yının bncüsii Yüzbaşı Zeki (Hava ceklerdij Orgenerali Zeki Doğan) da Kumandanlık Dairesine gelerek sanlı Er Şuayıp Armağan'ın bu ıfa bayrağımızı buraya çekti. Bu sıdesıne Arıf Varol ıtiraz etmış, rada Kışla Meydanmda toplanan Yunanh Esirlerin başlarına da nö «Biz Kur'ao S|retİT*rd»k» demistir. Daha sonra Nurcuların betçiler dikilmeje başlanmıştı. lideri durumunda olan Av. BeŞehirde emniyeti sağlamak içîn kir Berk, 52 sayfa tutan savun4. Alay Komutanı Binbaşı Reşat Alayı ile İzmirin üstündeki Kadife masını okumava başlamıştır. Kaleye çıkıyor ve en yüksek burCevap vermedi cun tepesine AyYUdızlı Bayrağı mızı dikiyor ve bütün Izmirlilere: Avukat Berk, savunmasında «Artık hiirsünüz, kötii günler bitaskeri savcının ıddianamesını ti» diyordu. Bu mahalle halkının ikinci kez eleştirmış, «Nur Cehepsi elierinde ne kadar yiyecek miyeti diye bir cemiyet voktur» kalmışsa sanki birbirieriyle yanş demiştir. Daha sonra askeri savedermiş gibi askerlerimize ikram cı, Bekir Berk'e, «Atatürk devediyorlardı. Göztepe ve Seyidköy rimlerini ve Atatürk'S savunuistikametinde Jcaçan Yunanlüar yor musunuz, benimsiyor musuiçin tâkip kollan gönderilmeye baş nuz?» diye sormuştur. landı. Bu sırada yine kahraman Bu soruya Berk cevap vermebir askerimiz kaçaklar tarafından şehit edildi. ' mistır. Sanığın savunma avukatı bunun üzerine soz aknış. «AYme bu sabah Menemen civa , tatürk devrimlerinin konınması rında bir düşman çetesinin muka kanon maddesi ile iltilidir» devemetini kıran ve bir subayıyla mış, sanıklara boyle soruların birkaç erini şehit veren 14. Süvari' sorulmamasmı istemiştir. Sanık Tümenimiz halkm sevgi gösterile t a\ukatmın bu şekilde konuşri arasında dört nala Menemenden ması üzenne askerî savcı Bır.içeriye giriyordu. ' bas» Nurettin Soyer sinırlenrmş 10 Eylül günü Başkumandan 1 ve sert bir ifadeyle, «Bu ülkeıle Gazi Mustafa Kemal diğer koAtatarkçüyüm diyemiyenlerin mutanlarla beraber sabahleyin yeri yoktur» şeklinde konuşmuştur. erkenden Izmir'e geldi. Kumandanlar Hükümet Konağına inerSanık avukatları, bundan sonlerken piyadelerimiz de şehire ra tutuklu olarak yargılananların girmeye başlamışlardı. Halk Hüöğrenci ve iş adamı olduklan kümet Meydanmda toplandı Gazi gerekçesiyle salıvenlmelerını ÎSyaptığı konuşmada halfca sunları [ temişlerdir. Askerî savcı ise, bu söylüyordu: «Bu başarı millctirji isteğe karşı; «Sanıklara yiikledir.» [ nen suç, Atatürk devrimlerine k»r«ı ve devletin temel nizaraBizim askerlerimiz bu memlelannı yıkma.vı amaç edinir anketm halkma her türlü eziyeti lamdadır. Bu nedenle salıveril>apan Eum ahaliye katıyyen ılişme isteminin reddedilmesini îsmedi. Yunanlüarm tzmir'e girtiyorum» demiştir. dikleri zaman yaptıklan fenalıkMahkeme bugun saat 9.30'a bılan, şehır ve köylerımızi yaiitıklannı bildiğimiz halde bizim on j rakılmıştır. larm miHetdaşlarına kötülük de J ğıl iyilik yaptığımızı acaba şim1 di kendi vicdanlannda yargüı j yorlar mı? Şunu da önemle be(Baştarafı 1. sayfada) lirtmek isterim ki biz Türkler yakın kalmtştır. Toplanüdan sonkatiyyen barbar bir ordu olma ra Başbakan sunları söylemiştir: duL. VatanunızJ ve şerefimizi •Bu topiantı önemli bir toplankurtarmak için savaştık. Küıç tıydı. Vergi ve maliye reformlan gerçekten bizim elünizde ger için Maliye Bakanlığmuı yaptığı çekten yaman bir savaş aracı hazLTİıkiarı sayın Alaliye Bakanı olmuştur. Ama onu silâhsız inbize anlattı. Bir de içinde bulunsanlara asla kaldırmamışızdır. duğumuz yılın malî durumunu biriikte gözden gecirdik. Yakjnda, Anam geliyor bir iki hafta içinde kamo oyu bu Savaş sırasmda buınumun hanrlıklan öğrenecektir^ ucunda tüten Izmirdeki evimize Öğleden sonra da Devlet Plânyaklaştığım zaman çarşaflı va lama Teşkilâtı uzmanları Başbauzun boyu ile bana doğru gelkan Erime program çahşmaları mekte olan anamı tanıdım. O an hakkında bilgi vermişlerdir. (Bajtarafi 1 inci Sahifede) îzmiri düşman Ugalinden kurta rıp onları denize doğru sürüp döken Fahrettin Altay Paşa, o mutlu günü şoyle anlatıyordu: «İzmir'e ilerleyen Ordumnıun onünıle brnim kumanda ettiğim Süvari Kolordusu bulunuyordu. Yunanlılann İzmirin etrafında ye ni bir savunma ccphesi kuracakla rını tahmin ediyorduk. izmirin etrafını saran yüksek dağlarda iki gecit vardır. Bunlardan birisi Nif «Belka» boğan, nteki de Manisa Boğazıdır. O vakit bu boğazlardan çok virajlı bir ;o •e gecerdi. Asfalt yollar voktu. Biz süvariler Nif Boğazuıı arkamızdaki pijadelere bıraktık. Sabuncu belinde karjı bir haıekrte uğramak ihtimaline karjı bir tıimenimizi Menemen Boğazmdan Kecirerek kar«ı yakaja girmekle gorevlendirdik. Torgunluga ve açlığa bakmaksızın askerlcrimiz hattâ bindikleri atlarımız bir an önce lımire girmek için heyecanlanıyorlardı. Sabaha karşı süvarilerimiz Akde niz havasını almava ve kendilerini Izmir Kapılarıuda görnıeye ba;lamışlardı. Hepsi memleket bavaları, zafer jarkıları söylinorlardı. Onların bu neşesini nal sesleri at ki>nemeleri tamamtıyordu. Mustafa Kemalin bizlere hedef olarak eosterdiği Akdenize biran önce kavuşmak için dört nala yaptığıntız bu yolculuğun zevkini aradan yıllar geçmesine rağmen henüc dünmüş gibi her zaman yaşarım. BMI şimdi sizlere kısaca özetlediğim bu büyiik yürüyüjümüzii an latacağim. İ 49 zmir yıl önce daki duygularımın tarıfı benım ıçin hâlâ imkansızdır. Atımı derhal ona doğru sürmeye başladım. Önünde yere atlayıp ellerine sarıldım. Anam belkı de o anda dünyanm en mutlu msamy j dı. Once vatan kurtulmuştu. Son, ra ben. o vataru kurtaran ordunun generallerinden birisi olarak İzmir'e ilk giren suvari birliklerinin komutamydım. Ve herşeyden önce sapasağlam karşısındaydım. Evde biraz oturdum, teyzem ba na küçük bir tepsi içinde bır dilim ekmekle tuz ve karabıber getirdi, «Kusura bakma Fahrim •on gfinlerde işte buna kaldık.» dedi. Hasretımi bir parça olsun gıdermiştim. Akşama eve gelmiyeceğimi, ancak ertesi gün dönebileceğimı söyleyip görevirnin başına döndüm. Tabii senatör (Ba;Urafı 1 iaei Sahifede) Tabıi Senator Mucıp Ataklı, 97] Anayasasmın hazırlanmasıoa voi açan olaylan anıattıktan sorra bu Anayasanın her türlü fıkı ve maddî baskılardan uzaK ola rak hazırlandığını, ilhamını Ata ttirk'ten aldıgını, partızan idare yerine hukukun üstünlüğü amacını gerçekleştirdiğini söylemıs tır. 961 Anayasasmın devlete, sos >al sınıfları birbırine kırdırma mak. kadercı bir toplum yerine akılcı bir toplum varatmak go revini yukledıgini isaret eden A taklı. sözlerine şöyle devam et miştır. •Anayasalar kâğit Szerindedir Onları uygulayacak iyi devlet adamlanna ihtiyaç vardır. 961 Ansvasasına yöneltilrn bugünkü h*kfliz suçlamalann sebebi Anavasanın. ona inanmamış bir kadro elinde uygulanmasından ötü rüdür. Demirel vönetimi 961 \ nsyasasının öncördöfii uygulamayı gerçekle$tiremiyprek memleketi 12 Mart'a sötürmü$tnr. \c ne baziıt bir tecellidir ki Erim lıükümeti iktidara scldiçi ilk günlerde Anavasamn ivi uygulanmadığindan söz ederken daha sonra Anayasayı suçlamak \t deği$tirmek yoluna gitnıiştir. Anayasa ile ilgüi eski göroşlerini terkederkrn Anayasayı lüks bile saymıştır. Böylece Nihat Erim. Anayasayı kuşa çevirme işinin başmimarı haline (rrlmiştir.» Ataklı bugun için gerçek suçluların kendilerini gizleme rahatlıgı içmde Anayasaya karşı tahrirjlerini sürdürdüklerini beIirterek getirilen değişiklıklerle v»rilmis hakiann kısıtlandığını, devnmci gelışmenin onlendıgını belirtmiş. «Ba değişiklikler Sdecekte yeni hürriyet mücadflesi. nin tohuralan olacaktır» demişj tır. Ataklı bu onerısine gerekçe olarak değişikliklerin hemen tıimüyle aydınlano haklanna y o neldiğinl ve bu durumun yeni den huzur bozucu çetin mücadelelere yol açabüeceğıni ifade etmi$tır. f buvdda • : e . ••*.>• . . . . kısrrB/simi ORLON LÜKS Süper PARLAK < ORLON LÜKS Süper KALIN PARLAK ORLON KALIN PARLAK ORLON SPARKLİNG* MOHAİR İ N C E « MOHAİR KALIN«1 • ., ,. MOHAİR KİD<1 SHETLAND MİMOSA İN( MİMOSA KALIN 4 ALPEN 2 Kat PERLE büküm ; "»•''•' ' Temsilciler diana yerikleri le basiact. KONULAN UARKA , ig71l972 sonbaharvekış sezonunu yenlliklarie açtı. Erişilmez kalite üstünlüğü, Avrupa modasının en güzel renkieri bu mevsim de gene diana'da. İlâncıhk: 4718 7471 Yıldız'ın sözleri Tabii Senator Ahmet Yıldız ıse yaptığı konuşmada getirılen değişikliklenn gelecek için «Kötü kapilar açtıgım» belirterek özet le sunları söylemiştir: «Vapılan değişiklikler brlli bir ölçüde Türk toplumuna fakat özellikle Türk ajdınlarıua, Türkiye'nin seçkin kadrosuns lıii yük kısınttlar getirmektedir. Şim diye kadar hir kimse Anayasanin faJan maddesinin, falan olaya «ebep olduğunu söyleyeme. di. Yine de bütün anarşik olay ların sonjnılulu^ıı Anayasanın sırtına yükleıımiştir.» Ahmet Yıldız, Erim hükumetınin eldeki kanunlarla ve 1961 Anayasası ytlrürlükteyken AP'nm üstesinden gelemedigl anarsnji ortadan kaldırdığına işaret ederek, «Olağanüstü «artların serektirrbileceği gerici bir düzen, bu Anayasa dfğişikliğiyle sürckli bir Anayasa düzeni haline ;etirilmektedir» şeklinde konuşmuştur. Yıldız konuşmasında, Parlamentonun Anayasa değişıkli ği karşısmdaki tutumunu da eleştırmış, yasa yapanların kendilerini ülkenin diğer bütün kurumlanndan üstün sayarak öbür kurumlann haklarını kısıtlama yoluna gittiklenni öne surmiîstür. Yıldız, Anayasa değıjikliklerinin egemen smıflarm istç'îlerini yansıttığını bunlar dışında en a>dınların, ne ışçı ve memur sendikalarının benımsemediğinı belirterek, «Bu değişiklisi Türk tnilletinin istediğini söylemek Saidi Nursi vari bir kehanetten öteye gidemez. En büyük lavgun bu dpğişikliğin ilerde yeni bir özçürlük savasına, 1960 öncesinden daha geniş bir mücadeleye yol açmasıdır.» demiştir. Şeriat Eıim Çayan bu konuda joyle konuşrauştur: «Ben o zaman şunu söyledim; İkinci günü biz topiantı yapnııstık. Toplantıdan sonra. karar aldık. Gorüşümüzü Ankara>a bil dirmek için bir zarf içinde l'iu« Bardakçı, Oğın Öder'in evine tjt ti. Oçuz'u evinden çağırdt. Kurtu lıış'un s«n s*v>ısına bu vetişecek diye, bir zarf içinde yazı ver dik. Onun karardan haberi voktur.» Yargılanacak Söz alan sanık Ulaş Bardakçı ise. kendi ıfadesi ile Oğuz'urı ı Turk kesimindekl askeıi mafadesi arasmdakı farklılık konevralara katüacağı iddıasıyla 27 nusunda şoyle demiştir: Ağustos'ta tutuklanmış olan İb«Biz haberi Ofuz'a Mahir'le be rahim Mehmet adlı Türk genciraber fötürdük. Oğuz'a gazrte nin, Magosa mahkemesınde, izmile ilçiliymiş zjbi zarfı verdik. Genel komiteıün kararını ise. O sız tabanca ve menni taşrmak, ğuz değil. Hüdaî Arıkan Ankasuçundan yargılanacağı açıklanra'dan gelerek bildirdi. Oğuz Omıştır. Kıbrıs Rum polismin bir der bizim Başkunsolosu, rid\e otobuste tutukladığı Ibrahim, kealınması karşısında serbest tıırafaleten serbest bırakılmıstı. kılma teklifimizi bilmeksi/in, zarf içinde Ankarava götürdü.» Yargıç, sanıklardan, daha once. bu durumu nıçın açıklaınadıklarını ve ıfadeleri açık ve yuk (Baştarafı 1. sayfada) Saat 9 15'te baslıyan durusmasek sesle tutanağa geçırirken.' rartni cesaretlc yapabilmesi için da ilk olarak samklardan Ömer yanlış olduğuna dair neden itihazırlanmıstır. Memleket dar bir Güven sorguya çekilmiştir. Sa. raz etmedıklennı sormuştur. boğazdan gecmektedir. Kesinlikle nık Güven. «Biz hiçbir zaman Malıır Çayan, o gün, ıfadenin sosyalist oldn|nmnza gizlemeyalnış geçtiğinin farkında ol ifade edeylm ki. dış ülkelerden dik. Hep söyledik» diverek komadıfmı bildirmiştir. Ayni so gelen silâhlar, bu eşkiyanın ellne gecmektedir. Eşkiya, gizllce sonusmasına başlamış ve özetle ruya karşı. sanık avukatı Amaç, kulan sUâhla teçhiz edllmektedir. soyle demiştir : «Yanlışlıkların ânında tesbit eAP'nin görüşü dilememesinin sebebinin, duruş Maalesef, bütün Reyrethnize Tağ« Sosyalist mncadele. hrr Ahmet Yıldız'dan sonra konumen, bunan önüne geçcmemektemaların uzaması ve zamanında seyden önce bilimsel bir mücaşan Mustafa Tığlı (AP), Tabıî jiz» demiştir. bitmevisi olduğunu» ilen sürdeledir. Sosyalist mncadele haSenatörlerin öne sürdüklen humüştür. CHPIi Fikıet Gündoğan. Sırrı ta affetmez. Hata olursa, h<r suslara cevap vermiş, 1961 AnaAtaİEy ve Zıhni Beul. tasarıyı sevden önce. kendi kadrosunu yasasmın ongörduğu reformlann Üsteğmen Balaban benimsemelerine rağmen, Anayayer. çerçekleştırilmemiş olmasmın Öğleden sonra vapılan duıussanın eşitlık ilkesıni zedeleyen anarşik olaylara neden çosterilBiz Kemalist defiliz. Kemamada, Hv. Üsteğmeni Mehmet bazı hükümler kapsadığını, bu nıesırıi ele alarak, «Reformların lizmlr sosvalizm farklı seylerBalaban'ın sorgusu yapümıştır. nedenle Anayasa ve Adalet Kojapılmamış olması. Türld\e>e Sanık. iddianamede yer alan tüm dir. Krmalİ7miıt özü. millî kurmısyonunda incelenmesinin yemutlaka komiinizmin getirilısnatları reddetmış ve Saffet Alpinlnstur tkisi farklı şeydir arınde olacağmı ifade etmışlerdır. nıek istennıesini mi gereklirirtan koltukları almak için Cumarma. tarihin bir dönrminde, aynı CHPIi Zihnı Betılin. bu konudadi? Farzedeliın ki AP ikti«lan tesi günü, Nişantaşma gittiğini, ki önergesi reddedilmiştir. vönde mücadelede birlesnisiir. gerçekten hiçbir reformu yapaAlp'ın gelmemesi üzerine, benBirleştiklrri bu vön, emperya. mamıştır. Bu komünizmin TürKontenjan Senatörii Hayri Ürzıncinın önünde arabayı parketlizmle mücadelfdir.» kiye'ye gelmesini mî gerektirir?» guplu, «Eser, dalıa önceleri boytırdıği. sigara almak için ayrıldıSanık Guven. kendi görü1; ve demış. Anayasa değışıkliklerman le bir kanun olsaydı. bizi günğında da. askeri aracm Merkez duşuricesmi açıklamaya devam hak ve hurrıyetlerırun suııstıKomutanlığına, çekılmiş olduğu lerce huziırsuz eden pek çok amalini önlediğini iddia etmiştir. ederek, «varlıkların niteliğini narşik ola>' önlenebilirdi. Bu tanu anlatmıştır. Diğer sanıklarla belirleyen se\in. içinde yaşadık san kanunlasır^a. zabıtamızm TığU'run konuşmasına cevap ilıskisı bulunmadığını da söyliyen ları barat sartları oldnfnnn» şimdiki cekinçenliğinden kurtuvermek uzere Ataklı ve Yıldız sanık Balaban. tahliyesını t^lep labileceğini sanıyonım.^ tekrar soz ıstemişler, Başkan ifade etmıs \ p «Iste emperyalizm etmiştir. Mahkeme. tahlıye taleçağında. devrimci niteliği belirRalet Rendecı (AP) ikinci defa bıni kabul etmemıs ve sorgulara lîyen gev de, ülkede emperva. soz vermek ıstemeyince bir u^ul devam edilmek üzere. duruşmajı lızm . sömiirüciiniin varlığıdır. tartışması açılmıstır. Sonuçta bugün saat 9'a ertelemiştir. Biz SBS.valistiz ama, her sarta üyelerin 20 dakikayı geçmemek (Baştarafı 1. sayfada) jföre dövdsmeyiz. Devrimci adıüzere ikinci kez konuşabilecekleri kabul edılmiş, Tabiî Senamın karakterini, ülke icindeki vap vermek üzere söz alan Genel torler de yaptıklan konuşmalar sartlar tâyin eder» demiştir. Sekreter Rafet Altun, Türkt§ fBaştarafı 1 inci Sahifede) da anarşiye Anayasamn öngörGenel Sekreteri Halil Tunç'un ilk Sanıklardan Oğuz Öder ise, duğü reformların gerçekleştiril iddianamede kendisine isnat edi Mudürlüklenne gönderildığıru be oturumda yaptığı konuşmayı eleş memesinin yol açtıgım tekraıla len suçlan kabul etmemiş ve Ma lirten Millî Eğitim Bakanı Şı tüerek. kendisini yalan söylemek mışlardır. Ahmet Yıldız, bunun hir Çayan'la ayni lisede okuduk nasi Orel'in açıklaması söyle<i;r: le suçlamış, raporun kasıtlı ola«Bakanlığımızca piyasayı ferah rak yanlış tefsır edilmek isten«Reformların çerçekleştirilmcme larını, ÜsMdarda a>ni semt çolatmak ve defter fiyatlannın >ük sinin ortaja çıkan anarşiyi hakh diğini öne surerek. »Bu davranıj cuklan olduklan için kendisini görmek anlamına gelmeyeceği tamdığım söylemiş, sanıklardan, selmesini önlemek, üfrencilerin Türk işci hareketinc ihaaettit. istifadeleri l ç j n daha kullanışlı, ni» belirterek, «Bataklık yaratılKatı ideolojilcr içiue girmeden Kâmil Dede, Oktay Etiman, Hüucuz ve kaliteli defter temin Türk işçi hareketine yeni bir yön dıktan sonra elbette sivrisiııek seyin Cevahir, Ertuğrul Kürkçü, etmek düşünmesiyle 10H W ) . ( M Ha vermek zorundayız» ciemistir. Buler ürer» şeklinde konuşmuştur. Yusuf Küpeli'yi tanımadığım bilvakın çeşitli defter bastınlarak Anayasa değisikliği teklifi Cum dirmiştir. Adam kaçırma. banka sadece okuJ kooperatiflerinde sa na Halil Tunç cevap vermek ıshuriyet Senatosu Anayasa ve Adasoyma olaylarıyle ılgisi bulunmatılması hususu sağlanmıştır. Ay temiş. ancak divanda buhınan 11. Başkan Hasan Türkay. bunun let Komisyonunun öğleden sondığım, THKC'nin de üyesı olmarıca bazı özel müesseseler ucnz raki birleşiminde tümüyle kabul dığım ifade eden sanık Öder Bas defter imal etmek için Bakaulı usule uymayacağı gerekçesiyle edilmiştir. Daha sonra maddelerın ğımıza müracaatta bulunmuşlar soz vermemiştir. Bu sırada salon konsolos Elrom'un kaçırılmasıngörüsülmesine geçilmıştir. 11 inci dan sonra, Ankara'ya Mahir Ça dır. Bunları da Bakanlığınuz de karışmış, taraflar arasında sert tartışmalar ve itişmeler olmuş, madde üzerınde konuşan tabiî sevan'm bır mektubunu götürdü ğerlendirmekte. gerektiğinde ya natör Ataklı, getirilen değişiklikle püacak anlaşnıalar sonucunda uy elektrikli hava Genel Başkan Sey ğünü bildirmiştir. Yargıç'm bir hak ve hürriyetlerin sınırlandıgını gun göriildüğü takdirde 34İM sa fi Demirsoy'un müdahalesi ve sorusu üzerine samk Öder. meköne sürmüs, «Temel haklar siyasî yılı kanuna göre ihale yoluyla yaptığı bir komışma yatışmıştır. tupla ilgili şu açıklamayı yapmışiktidann insafına terkedlliyor» ucuz ve kaliteli defter basımı ö Tunç'un yeniden söz istemesi ütır: demiştir. Komisyonun öteki üyeleri zel teşebbüs eliyle de hazırlana zerine Hasan Türkay. divandaki « Ankara'ya basılacak olan ise 11 inci madde ile ilgili değişıkcak ve böylece piyasada defter görevinden istifa etmistır. 1. Baş Knrtuluş gazetesine. Çayan'ın bir yönünden de büyiik bir ferahbk kan Demirsoy'un kürsüdeki yeriliği savunmuşlardır. ni almasından sonra Federasyon vazısuıı, dizgiye yetiştirmek için sağlaumış olacaktır.» Anayas adeğişikilği teklifi üBaşkanı Halit Mısırlıoğlu söz alRİttim. Mahir bana bu yazı dizgizerindeki çalışmalar dün gece mı§. tartışma ve suçlamalarla Haye yetişecek demiş. başka birsey 21.30'da tamamlanmış ve teklif lil Tunç tarafından kendisine ve söylememişti.» Sanık bu arada, Meclisten geldigi şekliyle kabul 12'Ier raporuna yöneltilen &u;la? Elrom'un öldürülüp öldürülmeedilmiştir. malan cevaplandırmıştır. mesi konusunda Ankaradakilerin Değişiklik teklifi. Senato'da Cumhuriyet oyimu 6ğrenmek için gitmediğlni 143. 143.50 Daha sonra yapılan seçimler soPazar günü ele almacaktır. Bi de ifade etmiştir. 324. 322. nunda. Yollş Federasyonu Genel HamJt 2M. rmci görüşme bıttikten 5 gun Sanık Öder'in ifadesl karşısın Aziz Baskanlığına yeniden Halit Mısır153. sonra da, ikinci gorüşme yapıiada, sanıkların ne diyecekleri solıoğlu. Genel Sekreterliğe de Ra150 155. caktır. rulmuştur. SÖz alan Mahir Ça 24 ayar kulçe 2130 fet Altun getinlraiştür. (Baştarafı l. sayfada) tarafından ilen sürüîen ıddıalarla çelişen bir ifade vermiş ve «Ben Elrom'nn kaçırılmasındaıı sonra, öidnrülmesi veya fidye karsılı^ında serbest bırakılm*sı kanusunda, Ankara'dakilerin oynnu almak için, Ankara'ya jitmis defilim» demiştir. Sanık Çs yan, Oğuz Öder'in bu konusması karşısında nerfiyeeeğinisoran Yargıç'a, Elrom'un öldürülmesı konusunda vermiş oldugu ıfadenın mahkemede tutanağa yanlış olarak geçirildiğini ıddia etmiştir. Havanın elektriklennıeqne yol açan bu ıddia kaıMsında Yargıç Akdemır Akmut, «Siz ifade verivorsunuz, ben söylediklerinizi >üksek aesle tekrariıvorum. kitip de aanis gfçiriyor. Yanlıs scçince itiraz ediyorsannz düzcltiyomz. Neden o zaman itiraz etmediniz'.» diye sormuş ve bu arada konu clısı konusma yaptığı gerekçesıvle sanık Çayan'ı susturarak, «Sizlrr bnraya 146. maddeyle suçlanarak getirildiniz. Haleti ruhiyenizi anlıyorum. Ama burası prepatanda yeri değildir» demiştir. Bu sırada sanıklar topluca ve yüksek sesle ıtıraz ptmişler. Yargıç Akmut «Bnrada, millet adına ve özfSr «larak varçılann orsnnnz. Bn sekilde bağıramazsınız. İstediğiniz baska bir mahkeme varsa, nasıl bir mahkeme «Iduinnn söyleyiniz» dıyerek gurultu yapmamalarını bildirmiştir. Sanık Güven yan, Oder'ın ıfadesine karşı birşey demiyeceğinı bıldırmış ancak, daha once vermiş oldugu ifade ile çelişen durumu duzeltmek ıstemıştır. Çayan, Elromun öldürülüp • öldürülmemesı konusunda Merkez Komıtesi üyelerinden Ankara'da bulunanların da oyunun alınması konusunda daha önce verdığı ifadenin mahkeme tutanağma yalmş geçirildiğini iddia etmiştir. I Kıbns'taki (BaşUrafı 1. tayfada) özel sektör de dengesszlık yarattığını on» surmüştür. Onger aynca fcofa tahsıs ve tevzı ışlen gore\inm Odalar Bırlığmden geri ahnması n: kmamış, kuruluşun bu yolla \ılda 10 mılyon iıra kayba uğradığım, çalışanların ucretlerini odeyemeyecek duruma geldıgini söylemiştir. j (Ba*Urafı 1 inci Sahifede) Bu arada, Kıbrıs Rum gazetkı gün süren ve Turkıyedekı Sanayı ve Tıcaret Odaları ı!e teleri, yayınladıklan haberlerde Gnvas'ın «Adanın bir yerinde 1 Borsalar Başkanlarımn katıldığı yüksek seviyedeki özel sektör gizlenmekte olduğtı» hususunda • toplantısı oncekı gun sona ermışbirleşmektedirler. «Mesimvrini»', tir. Bu nedenle dün bir basın top lantısı düzenleyen Türkiye Odagazetesine göre, Makarios ile lar Birliği Başkanı Raıf Onger, Grıvas arasında büyük bir çatışIstanbul Ticaret Odası salonunma patlak vermek üzeredir. Ga1 da yapılan toplantıda ele alman zete özel kaynaklanna dayana1 konuları açıklamıştır. Onger toplantıda, «Ylemleketin içinde burak, Grıvas ın Makarios'a bır lunduğu ekonomik bunalım. bunultımatom göndererek. Kıbrıs lan yaratan kamrlar, düzeltilmeanlaşmazlıgınm uzlaştıncı bir s: için teklifler ile özel sektürüıı çözume kavuşması için harcaekonomi icindeki verinin tesbiti» ile ılşıli konuların ele alındığmı nan butun çabalann bir yana bısoylemıştır. rakılıp (Enosis)ın (Yuruıni^an'a katılma) \erudra tek amae^o^ *J Ongar daha sonra ekonomiS: ^«rtamı eleştirmış ve yeni hüküraR' "ahnmasını isteyeceğinı lîett metçe alman ekonomik fcarârla" sürmektedir. nn karms ekonomi sfstemı için Hür teşebbüs teşvik edilmelidir Onger açıklamasında özel sektörün memleket ve demokrasi açısmdan bir temınat olduğunu one sürmüs. venı hukumetın özel sektöre gereken onemi gostermedığini ıddia etmiştîr. Onger bu arada devleUpvljür,teşelıbüşu tesvik etmesı geıeg^n^de d^İMerak şöyle devam etmiştir; «Bütün yatırımlan devletin vapmağa kalkması Hazineve bü\ük vuk olur. Bütçeden bunlart karşılamak için ver.i \ergilere sriclitir Bunlar hayat pahalılığını meydana getirir. Bunun verine hür tespbhüsö tesvik edip, plânın öngördüğü nedeflerde serekli itimariı vererek, huzuru sağlayarak. yatınmlann çoğunu is adamlarına raptırip, bütçe jrelirinden alt vapılara ve ferdin rapamayacaği islere devlet vatınmlan vönelmelidir. Dünyada hiçbir zaman de\let iyi bir tiiccar olamamıştır.» ı 83 sanıklı (Baştarafı 1 inci Sahifede) ve «Bu üniformaya leke sürülmemrsi için tanığtn, sivil olarak gelmesini istiyorum» demiştir. Sanık aynca, Gölcük'te 69 subay bildirisi yüzünden tanıkla kavga ettiğinı ve bu nedenle kendisine ıftirada bulunduğunu iddia etmiştir. Sanık Hasan Çetın, yalan. soylemeden UnifonTiayj sırtmdan çıkarmış olduğunu soyliyerek, tanıgm ifadelerınl kabul etmemıştır. Ayni şekilde sanık Ahmet Çoker ve Ercüment Toker de tanığın doğru konuşmadığını ıddia etmışlerdır. Samklardan Ahmet Ergüden ıse, tanığı «satılmış bir ajan» olarak ıtham etmiştir. Sanık Polis Müfettişı Muzaffer Yımıaz da, tanığın yalan soylediğim bildirmiş, samk Şınasi Maktav ıve Maksut Çatak'ın da ayni şekilde konuşmasmdan sonra söz alan DevGenç eski Genel Sekreteri Buhı Koç, tamğm yalan söyledigini şu örneği vererek, iddia etmiştir. • Muhbir yalan söylemektedir. Valan söylediği ise, iki noktadan bellidir: Biıincisi Mihri Belü ve Dr. Kmlcımlı ordunun devrimciliği konusunda ayn fikirde değiUerdir. İkisi de ordunun devrimci geleneğinden bahsedrrler, tanığın iddia ettiği gibi fasist demezJer. Ikincı nokta ıse, sol yumnık meselesidir. Sol rumrugu Türkiye'de ilk defa ortaya biz çıkardık. DevGenç Genel SekTtteriyken. gençliğe sembol olarak sol vumruğun bavays kaldırılmasını 1970 yılı Ocak ayinda. ortaya çıkardır.» Sanıklann ıthamlan karşısındr bir ara söz alan tanık Kubılay Küıç, «Ben burada vazife ile bulunuyonım. Bana. vatan haini deniyor. Zapta geçirilsin» demış, sorulan bir soruya karşıhk da, Atatürk ilkelerinin 6 tane olduğunu, içinde halkçtlığın da bulunduğunu, solcu olarak MarksistLeninist fikirlerı benımsıyenlere dediğını sövlemıştır. Yar gK tarafından sorulan «Proleterya ve bur.jma diktatörlü;ünden ne anlıyorsunuz?» sorusuna karsılık, bildiklerinı anlatmış ve özet olarak: «Özü itibarhle her ikisi de ekonomik matrryaliTme daynaması ve ideolojisine aldığı milletleri yok etmeyi gaye editımesi itibariyle gerici, insanlık dışı, 19. yüzyıla ait siyasî, iktisadi görüşlerdir» demiştir. Polisin Silâh Reorganizasvon lâzım '•] Türkiye Odalar Birlıg) Ba«kaj nı Raıf Onger bırçok ıktısadi devlet kuruluslannın ıktısadilık ılkesı iie çalışmadıklannı ifade ederek bunların halka açık ano ] nım şırketler halme donütuıül ' mesini önermiştir. Onger bu konuda şöyle demıstır: «Bufün tamaraen Rayri iktisadî olan tkti ! sadî Devlet Teşekkülleıinin hâlâ devletin sırtından gecinmesine karşıyız. Bunların halka açık ; anonim şirkctler haline setirilere' hîsse senetlerinin evvelâ yurt dışındaki işçilere döviz karşılığı, sonra da dahildeki işçilere, memurlara emeklilere borçlanma suretiyle en sonunda halka satılmak suretivle, vüzde 20 • 25 de devletin elinde alıkonmak üzere pe\('?rpev bir plânla tasfiyesi yapılmalıdır. Türk Milleti. Türk devletinden ileridir. Ferdin îleri olarak vaptığı işi, devletin para bağlavarak vapmasına lüzum voktur. Bu cesareti sösteren hükümetler, iktisadî nizamtn düzelmesine âmil olacaklardır.» Sol vumruk meselesi Sektörlerarası eşitlik Onger açılclamasına devamla Hükümet reformlarına değir.nns sunlan sriv'emıstir: «Karma ekonomide bilhas'îa sektörler arasında esitlik isteriz. İthalât ve ihracatta, destekleme alımlanndaki rarkhlıklann kaldınlması sarttır. Hükümpfin reformlannın »anındavız Ancak reform namı altında özel sektörü ezen tutıimlann karsısır.davız. Bilhassa Odalar Birliğini inkâr eden, Odaları hiçe savan bölücü ve parçalavıcı 2ihnivptle sonuna kadar mücadeleve karar almıs bulunuyoruz. Fedakârlık zamanında. onu vapmasını biliriz ve vaparız. Valnız tel; taraflı rrdakârlık olma? IISİIiler de icap ettiei verlerde fedakârlık vapmaltdırlar.» YotIs MîlJı Eğitım ALTIN Onger daha sonra kota tahsıs ve tevzı gorevının Odalar Birhğı ehnden alınmasını kınamış, birligin bu yolla yılda 10 mılyon İıra kayba uğradığmı öne sürmüstür. Bu nedenle kuruluşta çalışan 40 sanık Öğleden sonra, tam 4 0 sa 500 kisinın ışsız kalabileceğini sövleyen Onger aynca 5590 sayıîı mk, tanığın ifadesine karşı söz Odalar ve Borsalar Kanun Tasaalarak konuşmuştur. Sanıkların rısı ile Sermave Kanunu Tasantümü de, tanık Kubilây Kıhç'ın sınm öncelikje mechslerden çıdoğru konuçmadıgmı iddia etmiskarılmasını istemiştir. Onger lerdir. Bu arada soz alan sanık açıklamasında son olarak yeni avukatları ise. «Tanık KUıç'ın nükümetçe aiınan ekonomik t«dyurt dısma cikma ilıtimali oldubırlerın özel vatınmlan azalttığığunu ve aynca sanıklarla iki yıl nı, devletin bu volla vergı kavarkadaşlık ederek, bazı suça iştibına uğravacağını öne sürmüs, rak ettiğini» ilen sürerek, tevkifini istemişlerdır. Mahkeme. tev«Aiınan tedbirlerin olumsuz sokif talebini reddederek, duruşnucu Mart 19*2'de gdrülecektir» ma>"i, bugun saat 9'a ertelemiştır. demiştir. Kota islemleri