29 Mart 2024 Cuma English Abone Ol Giriş Yap

Katalog

Aylar
Günler
Sayfalar
SAYFA DÖRT: CUMHURİTET: :I5 Nisan 1971 S ILAHLJ kuvvetlsrde yabancı komutanlar bulunduruiması daima sakıncah olmuştur. Tarihte burüarın iktidarı ele aldıklannı, devleti parçalayarak yeni hükümeUer kurduklannı görüyoruz. Unm blr tarih hıkâyesi üzerinde durmayarak yakın tarihimizden birkaç örnek verelim. 1913 yılmda Almanya'dan bir askeri ıslâh heyetl getirllmiştl. Fakat bunlann bir kısmına alay dan kolorduya kadar komutanlık verilmesi çok hatalı bir ha, reket oldu. Genelkunnay îkinci Başkanlığına atanan Bronzart kerl ittıfaklarda bir devletin, von Shellendorffun, Birincl Dtta dlgerinin topragına kuvvet gonya Savaşından önce hazırladığı dererek yardım etmesı normalsavaş plâm strateji kurallarına dır. Fakat bu kuvvet, derecesiuygundu. Almanya ile gizli ittifak yapüdıktan sonra plân, Al ne göre yerli bir komutanın emrine glrmelidir. Alman Amiraliman çıkarlanna uyduruldu. ne daha savaş başlamadan Turk Bu plâna göre mukaddes cldonanmasının komutanlığı gorehat ilân edılmiş, Türk ordulan vi verılmıştır. Kafkasya, Iran ve Mısır'a salTruman doktrini, ikili anlaşdınlarak dağıtılmıştır. Eğer malar, Amerikan subaylarına ilk plân uygulansaydı, îngüizler Türk Ordusunu kontrol etmek Çanakkale'ye bir saldırı yapa yetkisini verdl. Bunun yarattığı mazlardı. Yapsalar bıle kısa bir tepki büyuk olmuştur. Ameri2»manda deniz« dbkülürlerdı. kadakı muhalıfler de bu tutuBağdat'ı geri almaya gelen bir mu, Amerika'nın kendini OrtaAlman mareşaiı, Fılistini de diiş dogu'da Ingilterenin yerıne koymana kaptırmıs, diğer bir Al mak ıstemesi şeklınde yorumman mareşali Liman da Füistin' lamışlardır. deki son hezlmetin idaresiz koHalk Partisi Iktidan, Atlanmutanı olmuştur. tik Paktına girme çabasında idi. Bılindığı gıbi Osmanlı Devle1950 yılında iktidara gelen Detinin savaşa surüklenmesi de mokrat Partl iktidan da bu yo sulanmıza sığınan ikl harb gelu izledi. Ben de o zaman Kabimısının etkısı ile oünuştur. Asnede idlm. Atlantık Paktına gir Ordularda yabancı yönetimi lır. Avrupa savunması tamambaşlamıştır. Gücumüz yettiğ* lanmadan N'ATO'nun uzak kakadar harb sanayıını gelıştırmenadına değer vermesı beklene ye mecburuz. Amenka'nın Kıbmez. Hâlâ Avrupa'nın savunuıns sorununda «Verdijtim silfthması saglanamamıştır. Buna lan maksat dışında tcullanmamumkün olan bir şeyin yerıne ytn» dedigini de hatırlamalıyız. getırılememesı de dıyebilirız. 36 Ordumuzun kullanamayacagı mılyonluk Türkiye ıse yeten desilâh ve araçlar da yabancı el recede sılâhlandırılriıgı takdırds lerde kalmaktadır.' Bu silâhların IS'ATO'ya en kuvvetlı bır yarkullanılmasmı öğrenmek guç dımcı olabılır. bır şey değıldır. Boyle bir tutum, dızginı elde bulundurmak gayretınden başka bır şey değıldir. Müttefiklerden iyi niyetli ve samımı olmaları beklenırse ANAYÎİ geri olan fakir bir de tarih boyunca böyle bır şey devletin ordusunu modern gorülmemıştır. sılâhlarla donatmaya takati Bır yabancı devletten asker! mutanının emrine venknesi, bu yetmez. Bununla beraber savunmusavır ve oğretmen getırmek, masmı tamamiyle yabancı sılâ yabancıyı yönetime katmak kabolgelerın bır oyalama, vakit kaha bırakan devlet de kendini zanma alanları oldugu anlamını dar sakmcalı değıldir. Fakat çok taşır. Strateji kurallan insafsız emnıyette gormemelıdır. Bır sadıkkatlı olmak lâzımdır. Meşruvaşta ıkmal yapan yollar da tıdır Bır vatanın öz komutanı bıtıyette Jngıltere'den getirilen dele bırçok yeri bırakarak çok ge kanabılır. Nıtekim Rusya, Akdenız uzmanlan, Turk Donanmarıde savunmak zorunda kalabi nızde buyük bır varlık olmaya sında 10 bin tondan buyuk gemıye luzum olmadığmı savunmuşlardı. Onlarm ıslâhat lâyihalan uzun tartışma konusu olurken Yunanistan, Averof zırhlısını alarak deniz üstünlüğünO sağiadı. Bu üstünlük Balkan savaşmdaki yenilgimizde önemli bir yer tutar. 1955 yılında Millî Savunma bütçesinin gizli oturumunda bir milletveldli, muharebe gemisine olan ıhtiyaçtan bahsetti. Buna cevap veren Fuat Köprülü, Akdenız'dekı Amerikan donanması na dayanacagımızı söyledi. Ben de bunun uzerine Profesör Köpruki'ye «Sinn denizcililrten anladığınm bilmiyordum. Amirallifinizi tebrik ederim» dedım. meye taraftar olmakla beraber, bunun yalvarma seklinde olmamasını savundum. Ortadogudaki gehşmeler, Batıhlann bi» el uzatmalanna ve bızım de bazı şartlar 1leri sürmemize elverişli ldı. Benim içın önemli olan AtIantik Paktının, Türkıyede uygulanma tarzı idi. Ne oldu? Turk Sılâhlı Kuvvetlerl, Yunanıstan'la birlikte NATO'nun dordüncü sınıf bir komutanının, bir korgeneralin emrine bağlandı. Onun karargâhında buyüi ölçüde Yunanlı subay da yer alıyordu. Türkıye ve Yunanıstanın, bır kara kuvvetleri ko Önemli noktalar S Mareşal Fevzi Çaktnak devrlnde, hatır, gönül, iltimas ve beıızeri şeyler Genel Kurmayın kapısmdan grirmemişti, Bu tarihi foto^rafta Atatürk ve Çakmak görülüyor. sılâhlanma içın her yıl bütçeje 5 milyon lira eklenmesine karar verildl. Mareşalin eski sılâhlara bagtı oldugunu söyleyenler de haklı ıdiler. Orduda uçak pek az, tank hiç yoktu. Bunları bırakın, uçaksavar ve tank topu da yoktu. Moralın kınlmaması içın Mareşal tatbıkatlarda uçağa kar şı eskl mantılli toplann kullanıl masını, tanka karşı da tüfekıe karşı konulmasını tavsıye ederdi.. Bu sözlerımizSe o zamanki hllkumetı de eleştirmek istemiyoruz. Turkıye'nm kendı çapmda modem bir ordu kurabılmesi ıçin en az 300 Vnilyon dolarlık (4,5 mılyar L.) bır savunma bütI çesine ıhtiyacı vardı ki. o zaman genel butçemız bıle bu kadar degıldi. YARIN : ORDUDA KAYNAŞMA Konuveresim AYHAN BAŞOĞLU|| TUNADAKI HAYALET •inilimillllllllllllllllll ••IIIIIIIIIINHIIINHfilMNllHIIIIIIIIII DİŞİ BOND TUTUN ... \X m I SiJYOB , GEÇEM IÇ1H B3NUŞ WW'M / DE UUCiJMA GBÇM1$\ 1 tıiiAo. ee.vjsu rSj TİFFANY JONES GARTH ^ C U I M a MÛT LATTA'fJlhJ AYLÂK MUSA Yoldan aşagı tozn dumana katmıs, atlı, eşek. li, traktörlü. kamyonlu, yava, ellcrî nacaklı, sopalı, silâhlı bir kövlü kalabalığı hayuhuyla sar. TATÜRK sağ iken, ona eanmıslar o\a\ı, geliyorlardı. Bnnlar da hazırlandan bağlı olan ordumuzun mıslardı. tki insan bölüğu bir cenkte çibi karsı akhndan en küçük bır harekarsıyaydılar. Bir bölük durup bekliyor, bir ket geçmemıştir. Mareşal Çakbölük öfkeli, hınçlı, bir öciin ateşinde yürüyor. mak da orduyu kanun ve nızam du. ıçınde tutmayı başardı. Onun Horasanın TörOğü bin vıllık dö|üsmenin devnnde hatır, gönul, iltimas alıskanlığında, deneyınde\ di. Gelenler bağırıp Genelkurmayın kapısmdan içeri giremedi. Degerli bır uçucu o çağırıyor, sö|üyorlar, bekleyenler gorıip geçir. mişli^in dnrganlu|unda snsuyorlardı. lan Sabiha Gökçen'ın subav olGelenler bir sapan atımı yaklasınca bajfırmasını arzu eden Atatürk'e de maları gö^e çıktı. Bu yandan, hiinerli, bin yıllık kanun çıkarılması cevabı verilellerin sapamndan bagıranların üstüne taslar di. yağmağa basladı. Baçırtıcılar neye ufradıklarıMareşal emeklıye avnldıktan nı bilemediler. Sustnlar, kaçtılar. yaralanıp diiş. sonra yerine gelen çok degerli tfiler. Kursunlar patlattılar. söğduler. Çok söğfki orgeneral nedense onun boşdüler. Da|ıldılar, toparlandılar ama obaya yakluğunu dolduramadı. îkinci Dün ya^Savaşı Jıtdıkten •4Qmca ord^' laumadılar. Gün aksam oldn, vnrgnn sapançılar zaftrTeVini birer çamâk s ü t l f l S n i f l ^ K ? da tasfıye yapmak çeirekıyordji t H l n ı i t ı n ıı. iııı r •!.."' ' ' T M I ' ' ' • " • ' Yapılan ayıuamada safNk durV ler. Taralılannı Kozan Memleket Hastanesine «Kalkamayıı.» dedi Sfileym'ân Kihya her munun da ele alınması yerinde taşıdılar. seyl göze alarak. «Bizi burada, bir tekimizi ko. bir tedbirdl. Sağlık muayeneleSflleyman Kâbya sapanlı saflan dolaşıyor, madan öldfirsünler, öldürün ama kalkamayız..» rinde ordudan aynlması gerebir meydan savaşı kazanmıs komntan gibi ko* kenler hakkında hastane başta«Kalkacaksınız.» diye bafırdı Candarma nor: bıplerine talimat verildiğl duyul Komutanı. «Her isi bıraktık, yıllardır gizinle du. Bu haber orduda bomba giuğrasıyornz. Biz bn bölgenin »sayişini kornma«Geldiler gördüler, geldiler gördüler,* diyor, bi patlayarak karışıklıklara mey baska bir şey demiyordn. «Gelecekleri varsa, ğa mecburnz. Döğüsünüze eğer yarım saat daha dan verdi. Sayuı Orbaym Gejörecekleri de varj» müdahale etmemiş olsaydık beş \üz kisi öldü. nelkurmay'dan alınmasının gerrülmüş olacaktı. Hem sizden, hem onlardan. Çadırlann önünde sabaha kadar steçler çek nedeninin ne oldugunu bılyandı. Ben sizi bnradan kaldıracağım. Hükümet kuv. mıyorum. Fakat sağlık muayenevetlerine karsı mı kovayorsnnuz?» Alaşafak tfiter, gün a|ardı ağaracakken, sınin de bu sonuçta etkisi varköylüler birkaç misli kalabalıklaşmıslar, gürül. «Tok,» dedi Siileyman Kâhya. «Haşa. Karsı dır. tüleri birkaç misli büyümüs gene saldırdılar. koyraak ne demek ! Hükümet bizim başımızdan Gene bir sapan tası yağmuruna tntolap saflan yücedir. Kalkıp nereye çidelim?» Orbay'ın yerine geçen Omurpare pare edildi ama, traktörler, traktörlerin «Ben ne bileyim,» dedi Kavmakam. «Size tak, ilkokuldan Akademinin soarkasına takılmış naylon arabalar, naylon ara. nuna kadar smıfının birmcisiyer temin etmek de bana mı düstü? Nereje isbalarda döfüşçü yenilmis kalabalığın erleri, dır. Bu parlak zekâyı talih yıpterseniz oraya çidin. Siz hür, serbest, demokra. üstlerine gene elleri sopalı insanlar dolusraus ratmaya başladı. 1937 yılında tik bir memleketin hür vatandaşlarısınız. Canı. kamyonlar çadırlann üstüne yürüdüler. Sapan kendmde bir fikri durgunluk nız nereye isterse oraya eider konarsınız. Taltaşlan para etmedi. Traktörler, kamyonlar çaduyduğunu bana sövlemişti. Bu nız adam döğmek, bırsızlık yapmak, adam öl. dırlann üstlerine, aralarına yiirüdü. Fethnllab hal. Genelkurmay Başkanlığına dürmek yok. Siz hür vatandaslarsınız ama » ıki traktör sürücüsünü traktöründen alıp yere gelince açıkça göriildü Sahh «Biz hür vatandaşlarız » divecek oldu Sii. attı. Traktörler, naylon arabalar içlerindeki a. Paşa yatıştıncı ve görünürü leyman Kâhya, candarma komutanı sözü agzındamlarla asağıdaki hendeğe yuvarlandılar, dev. kurtancı bır polıtika izliyordu dan aidı. Çok sert konustu: rildiler. Fethullah yetisti, üç kamyonun lastik. Emeklıye çıkarılanlardan bır «Siz ne olnrsanız olan. Ben burada asayi*. lerini bıçakladı. Kadın erkek, çolnk çocuk, yaşkısmı tekrar görevleri başma ge iizlik gördüm. Siz burada bir rahatsızlık kay. lı kadınlar fflenleri aralarına aldılar. Mübalağa tirildi. Bu hareket, yapılan hanağısınız. Ben hemen şimdı sizi buradan kaldı. bir döğüs oldn. Onlar da öğleye doğru püskür. tayı düzeltmek için olsa gerekrırım. Çadırlarınızı basınııa yıkarım.» tir. IHIIHHIIimHIIIIHIIIIHIHIMHMHIIIIIHmiMMI (ArkaSl f»r) Fakat alev bacayı sarmıştı Bırıken hatalann etkisi ile de ordu subaylan tedirgindi. Bunlardan kısaca söz etmekle yakın tarıhimızin bilinmeyen olaylanru açıklamak isterim. Bir defa ordu modern sllânlardan yoksundu. tkinci Dünya 44 Savaşında ordu seferber edilinKadın beşind katta Indl. Ben ce bu hal bütün çıplaklığı ile Ise onaltıncı kata kadar çıkameydana çıkü. Ordu mensuplarak Doug'un kapısını buldum, nnm moralleri kırıldı. Orduyu vurdum ıhtıyarlatmak ve modern silâhKanadı bizzat araladı. Sırtınlardan yoksun bırakmak Mareda pijama vardı bir de hırka. şalin omuzuna vüklenmişti. Boylece ilk cınayeti de benim «Yaaa? » Benı bırden tanıyamadı .. Esişlemediğim bendilığinden mey «Sen mahkum olduktan kıye kıyasla çok değışık durumsonra Gwen çekimser bır tavır da olduğuma boylece bir kere dana çıkıyor Vaküyle benı tuzağa düşüren bırı, berümle ugtakmmıştı. Çalıştığı yerden ıstidaha kanaat getirmiştim. raşmağa devam edıyor halâ. Ne fa ettı... Kontratın bıtımine kaNıhayet kendini toparlayıp dar sızm daıreyı başka bınne ki C ARADA bir hâtıramı a kım oldugumu ferkedınce hay yapıp yapmalı, bunun kim oldu ğunu bulmalıyım Doug.. » raladı. Eşyanın çoğunu sattı .. çıklamak isterim. 1932 yılınretle gen çeMldi. Fırsattan ıstıBazı şeylen de emanetçıye bı «Aslmda polıse ait bir ış da ben Genelkurmay Harefade ederek daldım. Kapıyı da raktı. Bir uçağa atladığı gıbl bu...» kât Şubesi Müdurü ıken 80 milkapadım. Calıfomıa'ya gıttı Aradan kısa von dolarlık (1 mılyar TL.) sılâh «Aman AUahım...» dıye ga «Yok canım Pollsln elinbir süre geçmışti Ondan bır lanma projesi hazırlanmıştı Hürip bır ses çıkardı. de zaten bir suçlu var .. O da kart aldık .. O yılm Noel'ınde de kümet bunu kabul etmedi MareKulagına doğru eğılerek mırıl benim .. Bir diğerinl aramak bırbırımıze tebnkler yolladık. şal çok üzgündü Buna rağmen dandım: zahmetıne katlanmayacaktır FaSonra Gwen'den ses seda çıkbiz kendisinın sorumlu oldugukat meselenin kbtü tarafı şu .. «Sakın ol Doug .. Korkacak, nu, ıstifa etmesi gerektiğıni soyAradığım adam konusunda en madı bır daha .. Benim bıldığim nayret edecek bir şey yok... Sabu kadar. » ledik. Bir hafta kadar evıne çeufak bır bılgıye bıle sahip değıdece yardıma ıhtiyacım var.. Paketı çıkanp bır sıgara yakkılen Mareşale Atatürk'un Gelım şımdılık . Bu bakımdan hele Hepsi bu kadar...» tun: nel Sekreter Hikmet Bayur'u, «Tahmin etmistım zaten .. kendiml bir kere sağlama bağ «Sana göre, evlendıği adam hukümetuî de Tevfık Ruştü Alayayım.. Ondan sonra canımı Fakat suratın?.. Korkunç bir la önceden mı tanışıyorlardı?..» ras'ı gönderdiğini hatırhyorum. kurtarmak için polise gidip her surat bu .. ödüm koptu ilk ba «Sanmıyorum .. Ortada boy Sonunda iş tatlıya bağlanarak şeyi oldugu gibi anlatacağım... kışta... Saçların birdenbıre ml le bir tanışıklık olsaydı duyarSeni temin ederim...» böyle gri oldu?.. Yoksa?...» dık...» «PekJ benden ne lstiyor «Hayır, hayır... Boyadım.. » «Duymayabılırdiniz de... Asun?.» «Ben seni başka bir şehre Türkiye Muhasebe dı ne yeni kocasınm?..» gittl saruyordum... Ya da yaka «Topu topu bir kaç soruva Uzmanlan Derneği «Ben bilmıyorum . Belkl yı ele verdiğinl . Dün akşam o cevap . Bazı noktalan ögrenkanm » Genel Merkezinden: dedlğin köşede tam bir saat bek mek zorundayım. Bana ölüm de «Evde mı Kay? . » ledim... Parayı da beraber getır recesinde kin besleyen birinin Dernegimlzin ulagan genel ku «TJyuyor .. Bır saat kadar miştim .. Niye gelmedin... Bır mevcut bulunduğu su götürrulu 26 NUan 1971 Pazartesl güönce yattı » nu saat 17 de Galata Ömerabed aksilik mi çıktı?..» mez bir gerçek Kendine gore Gözlenni mdırmış ayaklanna tıan k»t 3 18 numarada, çogunluk belkı de bir amacı vardır ŞimRandevuya gelmişti demek .. olmadıgı takdirde 29 Nisan 1971 bakıyordu boyle soylerken Ço dıye kadar benim keşfettiğim Bir an için ondan şüphelendiPerjemb* gunu saat 17 de Galatarapsızdı.. TerUk de gıymemıştı. mucip sebeplerin sayısı ikiyı geç ğlm için mahçubiyete benzer bir saray Mnır Ap. kat 1 Yük. îkti «Ben bir kitaba dalmışmiyor... Başka sebepler de olabi şeyler duydum kendimde. sat ve Tic. Mek. Mezunlan Dertım... Geldiğin sırada da yatlir ara yerde. Bara göre blldikneğl lokallnde aşağlda yazılı gün «Buluşacagımız yertn hetnak üzereydim » demdeld konuları görütmek uzelerimden biri işim. diğeri de men hıraz ötesinde iki polis be «Rahatsız ettığim için özür re toplanacaktır. Sayın üyelerimiGwen...» lirdl birdenbire .. Ben de korkzın teşriflerl rica olunur. dilerim . » «Anlayamadraı ne demek tum ve kaçtım.» G Ü N D E M: «Boş ver AUah aşkına . » lstediginl...» «Halâ ihtiyacm varsa para 1 Başkanhk divanı »eçlml. Gözgöze gelmiştik. Bır an böy oldugu gibi duruyor.. n «Benl bunlardan yoksun bı lece kaldık. 2 Yonetim kurulu ve denetc! «Şirrdilik önemli değil para rakmağa kararlı birt kanştırabi raporlarının okunması ve go «Demınden beri akıl edempselesi...» ruçulmesi. lirdi ancak bu haltı.. tşiml ve medım .. Bır yudum içkıve na3 îbralar Derin nefesler alarak blr an kanmı elimden almaga karar sıl ıhtiyacın vardır kımbüir?.. 4 Bfltçe tekliftaln eBrÜsülmesi sustum. veren birt. Gwen'in yeni kocası ve onanmaıı. Neyi tercih edersın . » «Konuşmamız gerekiyor sehakkında neler biliyorsun sen?.» ^ YSnetlm kurulu denetçller ve «Hiçbir şey istemem ..« nirüe Dün gece sana söyledik «Hıçbir şey .. Sadece Calihaysiyet divanı uvelerinin ve «Emin misin? . » lerimin tümü de doğru Genç fornia'da tanışmışlar Hepsi vedeklerinin seçıml «Evet...» kadını öldüren ben değilim . bu kadar» 6 Dılekier ve kapanıs Cumhunyet 3312 (Aıkası rar) Kaynasmalar 61 EFSIINESİ A tüldü. Yakın köylerden dnyanlar bu vaman dö. ğüse gelmislerdi. Kimi seyreylivor, kimi de kbylulerin >anında döğüse giriyordn. Obadan çok çocnk, çok kadın, çok adam varalandı. Cerenle Fethullah yırtıcı kaplanlar eibi, ellerindeki sopalarla kövlülerin sel gibi akan kalabalığını pare pare eylediler. Doğüs biterken Kozandan candarmalar ye. tistiler. Onları goren döğüsçuler, zaten yornlmuslar, çok varalı vermişlerdi, hemen durdular. Ybrük çadırlarına dolan candarmalar, ne kadar sopa, bıçak, sapan varsa topladılar. Hiç silâh bnlamadılar. Köylülere bakmadılar bile, ara. mak değil .. Devrilmis traktörleri kaldırpıağa köylülere yardım da ettiler. Kamyonların las. tikleri şisti, traktörlere, kamvonlara binenler, yumruklar sallayarak oradan ayrıldılar. Kaymakam da gelmişti. Candarma Komuta. nıyla Yöriikleri sorgnya çektiler. Süleymau Kâhva: «Bir daha bizim üstümüze çelemezler. Gelir. lerse de böyle olur işte.» dedl. OLUM CIKMAZI Yazan: L BLOCK Üziintü B
Abone Ol Giriş Yap
Anasayfa Abonelik Paketleri Yayınlar Yardım İletişim English
x
Aşağıdaki yayınlardan bul
Tümünü seç
|
Tümünü temizle
Aşağıdaki tarih aralığında yayınlanmış makaleleri bul
Aşağıdaki yöntemler yoluyla kelimeleri içeren makaleleri bul
ve ve
ve ve
Temizle