28 Mart 2024 Perşembe English Abone Ol Giriş Yap

Katalog

Aylar
Günler
Sayfalar
SAYFA ÎKİ CUMHURIYET: 3 Şubat 1971 ]V/¥ azınlığın çıkarlarını kornraak » ' •* için kurnlmnş olan bir iktidann ilkön. ce yapacağı seylerden biri, bu çıkarlann k s . mnmasın» yöneticilerin engel olmamasını sağlamaktır. Iktidann alacagı kararlan nygulayacak olanlar üst basamaklarda bnlnnan memnrlardır. Çıkar saglama islemi, alınan kararlarla oldngu kadar, bnntann uygalan. ması ile de ilgilidir. Bir yöneticinin, alınan kararı su ya da bn biçimde nygnlaması, sonncn büsbütiin deçistirebilir. Bn bakımdan, belli çevrelerin çıkar saglayabilmeleri için, yöneticilerin. iktidarın alacagı kararlan onnn istediŞi yönde ve bicimde nygnlammUn sarttır. Bn, kolayca saglanabilecek bir islem de. İildir. Belli çevrelerin çıkarUnm saglamakta memurların bir yaran yoktnr. Memurlar bn. na âlet olmamak için her çareye basvnrabilir, kararları ya da emirleri nygnlamamağa ve. ya geç nygulamaga çalısabilirler. Bn itibarla, iktidarın, bn yolda davranatı memurları korkutacak, onları böyle davranmaktan alıkaya. cak olanaklara sahip olman lâzımdır. Biz bn yazımızda; memnrları, iktidarın dayandıfı çevrelerin çıkariannı korumafra it. mek, onları bn biçimde islemler yapraafa u r . lamak için. ne gibi çarelere basvnrnldngunn incelemek ve vnrdnmnıda ba yolda alınmıı tedbirler bniunnp bnlunmadıgını ve varsa bnnlann neler olduğunn arastırmak ittiyoraz. D t İ D b i r MEMURIARA YAPILAN BASKI Ziya KAYLA T. C. Merkez Bankası Eski Genel Müdürü «nler. Ama. iktidar için bn sınırlı enfelleme yeterli defildir. O, memnrn, her etnrini hiç tartışmadan yerine getirecek bir dnrnma getirmek istemektedir. Bn dnrnma girmeyen memnrlan nzaklastırıp verlerine, daha ileri çıkar isteklerini yerine getirecekleri koya. eaktır. Bn bakımdan bn memnrlara daha faz1» çıkar cağlamak, zornnlngıındadır. îoksa memnr. kendisini ileride sornmln dnrnraa düsnreeek. ınç niteli|i tasıyan emirleri yerine getinniyecek ve cezalandınima tehlikesine girmektense bn çıkarları istefiyle bırakmağı tercih edecektir, farkh olnuyacafını bilen bir memnr, iktids. nn baskın altında nsnlsüz işlemleri yapmaktansa, bn yola çitmefi ve emekli ayhfıyla bir kösede yasaraaj^i tercih eder. Ortam müsait olursa tekrar memnrln|a dönmesi, belli bir yaşı doldurmamışsa, her zaman mümknndfir. Bn dnrnmda olan ve kilit mevkiinde bnlnnan bir memnra iktidar, her istedifini kolavlıkla yaptıramaı. Bnnnn sonncn olarak ds. belli çevreler istedikleri çıkarı sa^layamazlar. An. cak bnnnn için, tnemnrnn. kendisine vürurlukteki kannnlara jöre aylık ba^lanaeağından emin olması gerekiidir. Tasaiarın dtiistirilerek, kendisine ve ailesine vetmivecek k s . dar az bir emekli avlıfı alacaği knsknsn do. ğarsa memnr emcklilirini istemekte tereddüt edeeektir. Ba takdirde, iktidann isteklerini yerine getirmediti laman bn mevkiden alınaea^ını ve kendigine kabnl edemiveeegi bir (törfv verilecetini biidiü için direnme KfieQ azalaeaktır. ~ nrdnmnzda, iktidsnn nsnlsüz Istekterini verine «tirmiyecek olan pek çok memnr Tardır. Ancak, basına vansıvan haber. lerden, bazı nsnltfiz isteklerin yerine tetirilmesine töt ynman memnrların da bnlnndntnnn 6£renmekteyix. Blrinci tip «direnen me. mnrlar» yerine «her istejH verine cetiren me. mnrlar» ın getirilmeüi halinde idare mekanizması büyfik bir sarsmtıya nfrâvacak ve sonnnda çökecefctir. Törürlökte bnlnnan 1101 sayılı Kannn hfi. kfimleri kilit mevkiinde bnlnnan mentnrlann, bir baskıva nğradıklan zaman. emeklilik. lerini ittemek snretiyle direnmelerinr imkSn verecek niteliktedir. Tapılmak istenilen de. tiüiklik fse. raemnrlara bn voln kapatmakta ve eörevde iken ellerine ?eçen miktarla. »ornnln tasarrnf olarak kendisinden kesiien miktarlann toplammın cok »Itında bnlnnan bir miktarda emrkli aylıfrı haflanılmaina vol acmaktadir. Tapılmssi örnörfllen ba dfiHsIk. lik, her seyden 5nce. vfiksek mevVilerd» bn. lnnan memnrlann direnme ırflcflnfl ertadan kaldıracak bir nitelik tasımaktadır. dava acmak hakki tanınmısıa da, ozun sflre •lan bn islem, sonnnda dava kazanılsa bile, bir ise yarmmamakta, çünkü, hükümet bn ka. rarları . birkae istisna dısında • uvrnlamamaktadır. Memnrlan yerlesmis oldnkları çevreden •yırma tehdidi büyfik bir baskı aracıdır. Ayrıca memnr bn sırada yan ödemelerden de yoksnn kalmaktadır. 1101 savılı Kannnda yapılmak istenilen degişiklikler, memnrlardan bn gibi naki) hallerinde emeklilüini istemek olanatını kaldıracaktır. Görevdc iken: tasar. rnf bonosn. vardımlasma sandıti aidatı olarak aylıfından kesilen ve gerçekte kendisine teri verilecek olan miktarlarla van ödemeler hesaba katıldıgı takdirde 5 6 bin lira aylık alan birinci derece bir memnr, emekli oldngn zaman 3 bin lirm civannda bir para alaeaginı bilirse bn vola ritmekte tereddüt edecektir. O. yasantisını eSrevde aldıtı avlıklara eöre dözenlemistir. Avlıjhnda birdenbire bn kadar büyflk bir kısıntı olmın alıstıîı bircok seyleri bırakmasinı zomnln kılacaktır. Bnrada. tktisadt Devlet Tesebbü^lerinin yönetim knmllanna da deünmek istivornz. TSnetim knrnln Oyeliklerine eesitll Bakanlıkların temsilcisi olarak katılan kimselerin hirbir earantisi voktnr. Bnnlar iktidann isteklerine göre davranmadıklan takdirde tekrar bn vere seçilemivecekİPrini pek ivi bii. mektedirl^T. Rövlecf ronvarlaroa lirantn vatınlmıs oldnfa ba karnlnsUnn en yBksek karar orranlan iktidann baskısı altında t n . tnlabilmektedir. Ümit Aker gitti ünlü kalb uzmanlarından Cmıt Akcr. Amerika'ya Rİttı. Ümit Aker, tstanbnl Gö|üs Cerrahisi Merkezinde kardiyolog idi. Amerika dan büyük nimetleri teperek gelmisti. Türkiye'de bilime ve nlnsnna hizmet etmek istemisti. Genç, gerçekçi. namuüln bir bilim adamıydı Böyle insanlar, para tçin çalısmazlar. Bir toplnmnn vükselmesinde itici çücün kâr oldntu iddiası. Yirminci Tüzyılda iflâs etmistir. tnsanların salt parava dönük yaratıklar olmadıSı da binbir olavla ispatlanmıstır. Ne fiasrarin nzav yolculngnna ruble icin cıkmıstır. ne de Von Brann dolar hatın için geeesini çündüzüne katıp çalısmaktadır. Bilim adamları. hayatı hiçe sayıp Blümü kfiçSmseven davranıslanna kânn 6tesinde tntkularla yönelirler. Törkive'de ise bilim adamı kaynafclannı knrntan bir düzen Vürfirlüktedir. Tıp Fakülteleri çıkareılann egemenlitindedir. Tatak ttemretinde erbap profesBrler," basta pivasasında karaborsa knrmnslardır. Zavallı hastalan. al eülüm ver eriilüm dive hasketbol topn jribl birbirine aktararak sömüren doktor ceteleri kumlmnstnr. Zengin mztnlıfa hizmet arzetmek ve voksnl çognnlnîa kamk atmak fizerine bir meslegi benimserai» bilimden nasipsiz söhretlerin cennetidir Türkiye .. ümit Aker gibiler. bn eennette vasavamazlar. Basabas konnstninnnz zaman niee doktor. Tukive'de nr kadar fecî bir »afiık düzenl oldn&imo itlraf eder. Doktorlngnn doktorlnk degil ticaret oldugunn tövler; ama namnssnzlnk düzeni cemberi içinde erivip gider. Genç hekimlerin dnrnmlan daba aeıklıdır. Türüriükteki düzen. Tıp Fakfiltesinden meıntı ol»n tence der ki: t paran varsa. dısarıy» çidip ihtisas vapabnirsin; pe. ran yoksa fakfiltelerin hastahanelerin kadrolan zaten doln ol. dngnndan yfirn" Anadoln'ya... Anadoln'ya çıkan genç hekim ne vapacaktır? Çerresini sömfirerek. voksnl halkı aldatarak. sBzde heklmlik vapacaktır. Ovsa hekimligin kisi dâvası olmadıih çoktan anlasılmıstır. Hastanın nabzını tntap teshis koymak devri asılalı nice zaman oluyor. Hekimlik meslegi, ancak bir knrnm içinde eecerlidir. Ha«tahaneler. saflık istasyonUn bilim araçUn T« bakım nlmadan reeete razıp vatandasın parasını almak. faydasız kilisede papazlık vapmak gibidir. Anadoln'va çıkacak eenç hekim. valnızlıkta vok olnp kendisini vitlrrcektir. Blr dokt»rnn oknması «rerekir. öSrenmesi çerekir. bilimle iliskisini sfirdürmeM gerekir. Insanlık volnnda hizmet icin »linde olanaklann bnlnnması gerekir. Büvük sehirlerin komnrador sınıfma hizmetle. veva Anadaln'nnn voksnl çevrelerinde tezgâh knrmakla geçirileeek bir Smürde. gerçek insan mntlo olamaz. Ta ceker glder baska Olkelere... Ta »ömörfi düzeninin dişlileri arasında vicdanı nasırlafir. Türikye'den vabaneı ülkelere doktor eöçü vardır. Hekimlerimizin salt dolar hatın için dtsanva gittiklerini Böylemek hak. sıılık olnr. Elbette cengin kapltalist filkelerin konforlu h»yat sartlarına özenenler az değildir. Ama Türkive'de bilim. arastır. mı, hizmet olanaklanndan voksnn kaldıgı için gSçenlerin sayıti da zengindir. Biz kendi ülkemizde doktorlanmıza hizmet imkânı saglavıp insanca yasama kosnllannı verirsek dısanya giderler mi? Belki gidenler bnlunnr .. Ama o zaman gidenleri kinamak hakkına «ahip olnmz. Şimdi Doktor Cmit Akeri kmamak hakkına kimse sahip de. gildir. Ciinkü giden kisi, Törkive'de kalsa. kısa zsmanda spar. tıman fistüne apartıman dikecek söhrete sahipti. Mfltevazı bir maasla geeesini gündüzüne katacak kadar filkSefivdO. Tıp tica. retine bnlasmadan bilim volnna benlilinj adamıstı. t e k dilejH, veteneklerini knllanabilmek, «engin hastalann bakıcısı olmak yerine toplnmnn hizmetine girebiltnektl. Engeller çıkanldı önüne... . Adam: Para Istemiyornm, imkan Istlyonmi» diyordn. Ama sömürücu düzen kireçlesmis dnvannı çevresine örmfiftü. Kalktı gitti Cmit Aker... Siz sa|, biz «elâme.V,.ı „ \ Bn gidiale daha niee Ümit A^erlerl, yolcn titTİijsjŞX»£ftı* nice Ümit Akerieri boznk düzen içinde vok ederiz. .. ,' ,. Genel prensip ]V,'T emnrtann, iktidann emirlerinl tartif. * • * madan yerine fetirmeleri İçin baar*. rnlacak tedbirler çok çeşitlidir. Ama, bepsi. nin dayandığı genel prensip, yönetimin killt noktalannda bnlnnan memnrlann bııks n e . mnrlara göre daha iyi koşnllar altma soknl. ması ve kendüerini bn yerlerden istenildigi laman nzaklaştırmak yetkisinin iktidann elinde tutulmacıdır. Kilit noktasında bnlnnan memnr. iktida. nn emirlerini körükörüne yerine getirmedigi zaman bnradan uzaklastınlacağinı ve kendisine saglanmıs olan bütün üstün kosullan yitirceefini biline, eradan ayrıltnak iıtemiyecek re belli bir sınıra ksdar iktidann Istek. lerine boyun eğeeektir. Bn sınınn aşılması halinde memnr, iktidarın emirlerinl dlnlemiyecek ve sonnnda bn yerden aynlmak ztrnnInfunda kalacaktır. Ancak, iktidar bn kilit mcvkiinin kiçbir zaman boş kalmayacagını bilmektedir. Baska memnrlnklara göre östün çıkarlar saglayan bn yere kendi isteklerini daha ynkan bir «ı. nıra kadar, hatta sınırsız olarak yerine feti. recek kimseler bulacağından emindir. B B Inanç o makarada bnlnnan memnran kafann. da da bnlnnmaktadır. «B«>n yapmazsam, be nim yerime getirüecek olan daha fazlasını yapacaktır» düsüncesi memnm daha ileri asnlsüz işlemleri yapmaga doğm itmektedir. Yüksek nıcmnrlnklann kendine özgü üstünliikleri vardır. Bnnlar sosyal bakımdan ynkan basamaklardır. Buralarda bnlnnanlar çevrelerinden itibar görurler. Arabalan, lojmanlan vardır. özel ödeneklerden yararla. narak davetler verebilirler. Sık nk toplantı. lara çağnlırlar. Protokolda yerleri vardır. Bötfln bnnlar o mevkiin olagan üıtünlukleri. dir. Bn koşnllar belli bir sınıra kadar, me. mnrnn bulnndugu yerden nzaklaşm» istegini Ek çıkarlar eraonel Kannnnnnn yurürlüg> girmesinden Snce, ek çıkarlar pek belirli bir hal »lmış bnlnnnyordn. Kilit mevkilerinde bnlnnan memnrlardan çogunun ayhğı, eline geçen miktarın knçflk bir bölümünü olustnrmakta, üst tarafı çesitli yan ödemelerden meydana gelmekte idi. Eger Personel Kantmn ciddi bir refonn kannnn o!sa idi. bütün bnn. ları önleyecek ve bn mevkide olanlara ancak fornmlninklannın gerektirdigi ölçüde bir ek gelir saglayacaktı. TJygnlamanın ilk zamanlannda. bntön yan Sdemelerin kaldınlacagı konamnda, yetkili kişilerce açıklamalar yapıldıktan kısa bir süre sonra bnndan vazfeçihnis, kilit mevkile. rinde bnlnnanlara, baska memnrlnklarda bnInnanlardan çok flstfln çıkarlar sstUnması yolnna gidilmtştir. Gerçl bn çıkarlar yalnız bn mevkilerde bnlnnanlara «ağianmıs defildir. Baska nedenlerle yan ödemeler de ka. bnl edilmiftir. Aneak, bizim bnrada söznnn ettifimiı, yerine baska birisinin bnlnnmasında tnçlük olmayan ve iktidann emirlerini ve. rine tetirmekten baska bir özellijH bnlunmayan kifilere sağlanan üstün çıkarlardır. P Somtc ' nrdnmnzda. kilit mevkiierirde bnlnnan memnrlann »firekll olarak baskı altmda bnlnndnrnlmannı 5n«5ren bir sistem nygnlanmaktadır. Bnnn Snleyecek niteiikte olan 1101 savılı Kannnnn arele deHstirilmek iste. nilmesinin ve bn konnda bBvnk bir tclâs eös. terilmeshıin gerçek nedeni bndnr. Bn kannn detistirilmediH sfirece. iktldar bnnlara baskı yaparak kendilerinden vasalara ve nsnllere aykın isteklerde bnlnndnSn raman hnnlar emekliliklerini istevebileceklerdir. Bn takdirde ellerine, rörevde aldıklanna vakın hir miktarda para tecrerH Irîn T u ı m ı düzenlerinde bir aksaklık olmavacaktır. tktidar çevrelfrinde. bnnn Bnlemek \tin hnmmalı bir ralısma vanılmakta. belki birisi kabnl edilir döstineesıvle. bes tasan birden hazırlanmakta ve ne olnrsa nl^nn kannnnn yürnrlnkte kalmam Snlenerek. memnrUnn direnme gncleri kırılmak İstenilmektedir. Bel. li çevrelerin çıkarlannı kornmak fiıere iktidara geimis kisiierden banka tflrlö bir dav. ranm beklenemez. Tainız vnrdnn çıkarlannı kornmak lcin çalısması ve iktidann versiz Isteklerine karsı koyması gereken bir Idare mekanizmasinın «oysnzlastmiarak. iktidann emirlerinp hizmet etmesini sadavacak bir dnrnma soknlması için vasalarda defiMklik ranilmak Utenilmesi fizficS bir olaydır. Bn tntumn üikemizin gerçek nkarlanyla baSdastırmata imk&n yoktnr. Böyle davrananlar. büyük bir sommİnlnğn omnzlanna vBklrndiklerin) hiimeli ve çok geç olmadan yöneldikleri yanlıs yoldan dönmelidirler. Yeni bir bashı yolu on fflnlerde menınriann. iktidann isteklerini yerine getirmesini sağlayacak yeni bir nsnle ba^vnmlmak istenilmektedir. Bn da, gSrevde hnlnnanlann aylıklanyla. %örevden aynlmaiarı halinde kendüerine bajtlanacak emekii aylıfı aramnda bfiyök bir farklılık yaratılmasıdır. EmeMilik her memnr için bir haktır. Bn, yıllarc» »yhtından kesiUn keseneklerin bir karfib|ıdır. Belli bir törev snresini doldnr. muş olan memnr istedifi n m ı n emekli ola. bllir. Kendisine batlanaeak emekli aTİıjhnın, (Srevde bnlnndn|n zaman aldığından çok S Ya bu deveyi gütmpli ktidann elinde bnlnnan en bfiyflk baskı aracı, memnm istedigi zaman istedigi yere gönderebllmesidir. Ancak yargılama or. Kmnlarında bnlnnanlar bnnnn dısında kalmak. ta, öbflr memnrlar, iktidann hosnns gidecek biçimde davranmadıklan zaman hemen baska bir yere naklolnnmaktadırlar. Her ne ka. dar ba biçimde nakillere karsı Daniftmyd» t Hayır «Geçilecek ırzı dahi kalmamıs birtakım mahluklar...». <G«z. leri boya ile çurütülmüş, yanağı rötüjlu birtakım kadınlar.. » Bn satırlan yazan bir öğretmendir. hem de Tflksek ö | r e t . men Okuln'nda görevli bir ögTetmen! Siyatal Bilgiler Tnrdn baskınında dövülen. yaralanan, hakarete nfrsyan genç kıılanmız için söylüyor bunlan. Talanmış hepsi, nnmsraymış! En vüksck pnanlan alarak Siyasal Bilgiler Fakültesine giren genç kızlar cgeçılecek ırzı dahi kalmamıs birtakım mahluklar» mış bn baya göre! Gizli bir düğüm var içinde çözübnemis, a|ırlıgın. dan kurtulunmamış. Kadınlara. oknmnş, aydın, bilinçli genç kjzlara karşı garip bir dnygn, bir dfişmanlık. . Bir manzumesini hatırladım bn ögretmenin. Tirml yıl önce yazmıstı bn <Uy anam kad'.n sesidir» manmmesini. Oknynn da • birtakım mahluklara. birtakım kacfınlara» kar»ı daydnğn özlemi nasü dile getirmis, gSrun: «Bir yetişkin kız olacak ince etekîi Endam e.mekli emekli Gül yanaklar. »an saçlar Fıstan benekli benekli Hülâsa ballı petekli Gezin firaklı firakh Şu Gelen kadın sesidir Uy anam kacî.n sesidir Dayan Allahı seversen . Sanki şeytan dürtmeıidir Şu gelen kadın sesidir . » Gene şeytan dnrtmus! lçi gitmis olmalı Siyasal Bilgiler baskınını dnynnca, okuvnnca, o yüzn gözü morartılmıs gnzel kız. lann resimlerini görünce, «uv anam» diye geçirmiş içinden, ni. ve orada bnlunmadıfını. niye o kızlsrı ddvenlerin yanında yer almadı^ını üzülerek düsünmüs olmalı! Eski manzvmesindeki duyçuları bn defa «mukaddesatç!» bir fıkra yazannın kalemin. den dökmüs ortaya! • ts yalnız cinsel bnnalımla kalsa gene iyi. Bu kez sadistçe dnygnlar da var işin içinde .. Snça teşvik. einayet işlemeye kışkırtma, korkntma, gözdagı verme.. Maammer Aksoy'u, Cabit Talas'ı korkutuyor, «Yarın Millet Divanı'na çıkacakMnız» diye. Talas'a ögütler veriyor, adını değistir, kılıgını değistir diyor. Nedeni de su. «kendisini tanıyanlar öbür prof'lar ve kuılcık çetesiyle birlıkte onu linçetmeyef kalkışabilirlermis. Hem dev»imci politikacılann,. yazarların cboşlukta bir çirkin seda bırakıp kaybolmaları ışten bile dfegil» mis! Şimdi bir sorn size: devlet hizmetinde bir görevli gündelik politikaya böylesine kansabilir mi? Her gnn o devletin, o ülkenin baglı bolnnduğn Anayasa'ya aykın yanlar yaıabllir mi? Atatürk Cnmhnriyetinin ilkelerine karsı çıkabilir mi? Nurcnlngu, seriatçılığı açıkça ssvnnabilir mi? Cniversiteli devrimcileri «Sovyet Gençleri» diye lekeleyebilir mi? Otrenci yurtUnnda kalan kızlanmıza «bir*akım mahîuklar» diye hakaret edebilir mi? Millî Etitim Bakanlıfı emrinde bir ögretmen fündelik politika ile böylesine içli dıslı utraşabilir mi, bir gazetede her giin sütnnlar dolusn zehir saçabili» mi? Bir Apaydm'a. bir Bayknrt'a «politıkayla ilglleniyor» diye türlü güçliiklerle. ençeller çıkartılır. TÖS gibi bir meslek knrnlnsnnda görev almak bile «sıyaset yapmak» sayılır. tktidarcı yazarlar Atatürkçü Bğretmenleri snçlamak km «politikayla uğlasıyoT» diye curnallar düzenler, Bakanlık müfettislerini yollar, hesap sorar. Bakanlık emrine alır. isten çıkarır, aylarea snriindnrür. Ama üniversiteli genç kızlar» «ırzı dahi kalmamıs mahluklar» diyebilen, fakülte dekanlannı «linç edilmekle» korknt. maya cüret eden bu bay Kabaklı'ya kimse bir sey demez, kimse bir sev vapmaz. Neden? «Geçilecek ırzı dahi kalmamı? birtakım mahluklar...», «Linç errilmesı gereken Pfofesör'.er...» «Sovyet Gençleri...», «Boslukta çirkin bir seda btrakmadan kaybolmaları ışten bile olmavan. lar . » Dnrmaksızın saçacak zehirlerini öyle mi? H e m gazete. sinde, hem sınıfında! , İste bn olmaz. Politikaya atılsın, milletvekili seçilsin, bakan koltngnna knrnlsnn, parH knrsnn, yazarhk, başyazarhk yapsın, keyfinin iftedigi en çirkin, en bayağı vazılan yâyınlasın, kitaplar çıkarsın! Kendi bilecegi sey bnn. İar Amt devletten aylık alarak politikacılık, hem de en kötü anlamıyla iktidar partisi şnksakçılığı. davnlculngn yapamaz. Hem o hem bu, hem memurluk hem politikaeılık, olacak sey tlegil bu! E^itim Bakanlığınm bu bay'a niye böyle bir ayncalık tamdıSını açıklaması gerekir Yasalar Atatürkçü «gretmen. lere baska türlü. «ericilere çok ,,. «,»«.. kim inanır. kim boynn e|er o yasalara? Politücocı mı, Öğretmenmi? tobflsle N e * Torkta mhir turu yapıyornz. Rehber, difardan gelen yabanalarm topln oturdoklan yerleri de tanıtıyor: «Bnnsı Çin mahalleal, barada Jamaykalılar otnrur, buran daha dyade Ynnanhlann oturduğu yer.» Otobüste blrkaç kisi birden sordn: •Türklerin topln oturdağn bir yer var mı?» Biraz sonra rehber, doğrulnğunn pek kestiremediğim, belki de biz Türklerin hatın olsun diye •Biraz ilerdeki sokakta da Türkler topln olarak otururlar» dedi. Otobüste bir alkıs koptu. Blzhn de Amerlkada blr kolonimizin olman, onlann da orada etklli oluflan. belki andaki her evde Türk bayraklı, Atatürk resimli bir köfe bu. Inndnğn dütüncesi gnrarumnzu oksamıstı, Amerika'daki ken dimlzi alkıslamıstik. Bu olay beni düşündürdü. Yurtta ise böyle düşünmüyorduk. Oraya gidenler artık bizden koptular, biz burada çesitii dertlerle boğusurken, onlar oranın konforu içinde ne bizi düsünürler, ne de memieketimizin derferinl divorduk galiba. BirieşmU Milletlerde çaliîan yetkili bir Türkle konuşurken bize düşüncelerini söyle açıkladı: •Buradaki Türkler sayi olarak az. aynca dağınık. Bunlann sonucu olarak da etkisiz. Amerikadaki aznılıklann memleketleri için yaptıklan calısmalar inanınız. dünya konjonktörünü etkilivor. Amerikalılar, blr konuda karar verilecegi zaman azmhklarut hareketlerinl, cıkıslannı besa. ba katmamazlık edemiyorlar. Kej ke biz de daha çok sayıda bnlunsak, birlesebilsek ve etklli ol> sak... 0 Axnerika 4a Türk hekimleri D YAZAN Dr. Erdal ATABEK Türk Tabipleri Birliği Başkanı gerçek bu değil. Tabfl, oraya gtden herkes, yalnız hekim değil. bir ölçüde oradaki hayata uymak zorundadır. Eğer uyamazsa, başan kazanamaz. Ama, bu uyum, hattâ oradaki konfor, iyi kazanç bunlann her biri ya da tümü hiç bir hekime ülkesini unutturmamıştır. Hemen hepsi, yurttaki sartlan, ne olup bittiğini, yeni gelismeleri soruyor ve şiddetle dönme isieğini belirtiyor. Ama, Türkiye'den olumlu ve güvenli bir ses gelmiyor. Daha resmi makamlar yurt dısında kaç hekim bulunduğunu, bunlann kimler olduğvmu, ne taman gittiğini, hangi pozisyonda çalıştıklannı bilmiyor. Tabiî yurt dışındaki hekimlerle organik bir baglantı da yok. Bir «gemisini kurtaran kaptan» havasında gidiyor. çalışıyor ve dönmesi veya dönmemesi konusunda da etküi bir yardım görmüyor. mez. Çünkü burada Uâç kutusuyla, prospektüsüyle, hastalık teşhisiyle satümaz. Bir iki ilâcın dışında hiç bir ilâcı reçetesiz alabilmek mümkün değildir. Hekimle hasta arasındaki iliski düzenlidir ve hasta birtakım ilâçlar hakkında doğruyanlış bilgiler edinerek, hattâ birçok ilâcı kendiliğinden kullanarak hekimin karşısına gelmez. Böyle bir çalışma düzeninde hekim hekimliğini, has ta da hastalığmı bilmektedir. Küçük bir ömek gibi görünür ama, bir mesleğjn ne denli güçlüklerle karşılaştığını gösteren büyük bir örnektir. Tabiî, gelismis bütün ülkeler gibi Amerika ds az gelişmis u!kelerin yetişmis elemanlannm peşinde. Yıllarca emek verilmis, büyük ve uzun bir eğitim görmüa elemanlan Amerika'nm hizmetine çekivermek çok a>ı!lı btr yatınm. Akılsızca hareket edenler, bu konuda olumlu tedbirler alamayan bizleriz. 3 ya alışırsak bundan zarar değil, %•••••»••«••••••••••••«••<••••••••••••••••••••••••••• yarar göreceğimize inanıyorum. evlet, mutlaka yurt dısında çalışan hekimlerimizje ciddi olarak ilgilenmelidir. Bu ko* nunun yurt içindeki hekimlerin 2400 yıl önce yazılan; durumuyla ilişkisi de bilinmelidir. Hekimlerin bilimsel bir grup bugünün toplum düzenlerinin olarak, hizmetlerinin özelliği dikkate almarak, çalışma şekillerinın ana çizgilerini o günden veren, ayrıcalığı hesaba katılarak ayn bir «Hekim Personel Kanunu» çağımızın politika sorunlarına hazırlanması için yıllarca yaptıkd e ğ i n e n v e ışık tutan, lan mücadeleyi dikkate almayan, Personel Kanununun hekimi medünü bugüne bugünü düne bağlayan mur sayan hükümleri içine hekimlik mesleğini oturtan yönetibüyük fikir kitabi: ciler büyük bir tedbir sansını kaçırmışlardır. Hekimlerin fulltime (tamsüre) çalışma sistemine bir türlü güvenemeyişlerinin ne ölçüde hakJı olduğu, devlete güvensizlik duygusunun neden sürüp gitîği son çahşmalarla ortaya çıkmıştır. Hekimhasta iliskisini Eflatun (Platon, İ.Ö. 427347) dan temelden bozan aşın sayıda hasta bakma, yetersiz sartlarda çahştıdilimize, halkın Türkçesine kazandıranlar: rüma, mahrumiyet bölgesi çalışrnalannın düzensiztiginin devamı, Sabahattin Eyüboğlu M. Ali Cimcoz tâyin ve nakillerde güvensizliğia sürüp gitmesi gibi çeşitli faktörlere yetkili makamların bugüne Mükemmel baskısı iie 15 lira... kadar ciddi sekilde eğilmemiş olması. sanıldığından daha büyük REMZİ KİTABEVİ ISTANBUL önem tasımaktadır Yalnız hekimlerin dönüs şartlannı değil, yurt içindeki hekimlerin durumunu da tartıstıgımız unutulmamaCumhuriyet hdır. DEVLET o 991 24 CİLTLİK BİLGİ HAZİNESİ Nedenler sasen hekimlerin yurt dışma gidiş nedenleri de, fildr edinmemiz için yeterli: •Bizi yurt dışına iten nedenlerin basmda. ülkemlzde gelecek giiven. liğinin olmayısı gelİT. Nerede c»lısırsınız, nasıl calısırsınn. bnKÜnüniiz ve yannmız ne olnr, bunlann hepsi de belirsizdir. Ü1kemizde hekim çalısma sartlan hekimlerin meslekî kişiliklerinl yipratan bir düzendedir. Sosyal durumunuznn. ekonomik dnrumunnznn ve meslekî durnmunuznn eelismesi arasında dogru bir orantı yoktnr. Bnnlarm hepsi. sizi daha baska sartlaf aramaya Iter. Toplnmnmuzda çalısan hekim kaderine terkediimis durnmdadır. Bu kadere bir yön vermek isterseniz, gözünüz ister istemez yurt dısma gider. Amerikada çalısmanm çekicl yanlan, hekimlik kijUlğinm jrüçlü olarak htssedilisi. teknik imk&nlardan hpta yararlanmanın büyük avanta)ı, meslekî gelişmenin tatmln edici olması ve bnrada tntrvent olan refahm verdlği güvendir. Amerikada çalışan Türk hekfanlerinin büyük güçlnkleri: yabanci dil bilraemenin varattıgi zorluklar. Amerikan tıbbma göre fark Iı yetlsmis olmanm yarattıfı dejHSİklikler ve burada yardrmcı ola. cak bir örgutün bnlnnraayısı fek> linde özetleneblllr.^ 20 bin Türk var E A daha başka türlü nygnlanırsa OKTAY AMBAL * « * « ı » » rm^mrtmmı İ.L.33 SIGILILÂCI Sevgili babacıiım. kıymetii ağ»beyinüı, TürkUtan ejralın dan vtUt «tmistir. Merhumun eenszcıl, 3/2/1971 gunü (bugün) üglt n»m»Tinı roüteakıp Şl|li caraiindcn Zineirlikuyu m«ı«rlıjın» kaldırılacaktır. AUah rahmet eyleyc MUSABAT AİLESİ VEFAT SlâlLLERı YOK EDER SABİT MUSABAT merika'da 20 bin civannda Türk var. Türk hekimlerinin sayısı da 600 ile 700 arasında değisiyor. Türk hekimleri yakın zamanda yeni bir hareketin öncüsü olmuşlar. Amerika'daki bütün Türkleri birlestirecek, çeşitli demeklerl bir araya getiren bir Federasyon kurmuîlar Federasyon, zaman zaman yaptığı topİantJarla Türkleri bir araya ge> tiriyor. Bir dergi çıkanyorlar, pazar günleri yanm saat Türkce yayın yapan bir radyo programlan v«r. Federasyonun şündiki başkanı Dr Ata Erim. aynı zamanda TürkAmerikan Tabrpler Birliği'nin de îkinci Başkanı. Bir liğin Başkanı Dr. tlhan Nuraltay Dr. Irfan Doğrusöz iyi anlaşan ve çok çalıçkan bir kadro. Grubumuzu, New York'ta ve yakında bulunan hekim arkadaslarm, çesitli görevlerde bulunan diğer Türklerin topluea bulunduğu bir kokteylde samimî bir Türkiye afeamında ağrrladılar. Amerikan Üniversitelerinde öğretitn üyeliği yspan, çesitli kliniklerde önemli görevler alan, Amerika hekimlerinin bütün haHannın tanındığı c*RİÜ3 meslekdaila. nmızJa görüştük. Gördügümüz su oldu: AmertkaHaki Türk hekimleri bütün problemlerinin içinde kendflerini yalnız hin tmektedirler. Anavatan onlarla ilgiH dejaldir. tlffilendisi zaman da bu il?i çok Hefa iiham edici ve kırıcı bir ilgidir. Oysa, Eczanelerc Dağıtıldı Rekiâmcüık: 262/1001 H Hekim':k k:şiîigi I ekimlik iijiliğine bir ömek I veriyorlar: Amerika'da hiç • kimse. ydın kisiler dahil aldıkları üâcın ne olduğvmu bü« urt dışındaki hekimlerin sorununda çözüm yollan için şu tedbirler ahnmalıdır: O Rldis nedenteri hilimsel bir tarafsızhkla Incelenerek. bn neden leri ortadan kaldırmak amacma yönclmis calısmalara derhal girismelidir. (?) Yurt dısındakl hekimlerin sayılan, nerelerde bulunduklan, branşlan, calıştıklan görevler tesDİt edilmelidir, A Hekimlerin bulunduklan fîlkede birlik kurmalan sağlanmalt, derhal bn birlikle temasa geçilmelidir, (î) Hekimlerle birlikleri yoluyta kurulacak ilişkide; • Oradaki güçlüklerl öğrenil. merika'da 1967 ydrada «347 yabancı hekim vardı. 1970 ba meli, şmda bu «ayl 48 bine yüksel• Oradaki çalışma süresl komistir ki. bu saymm 27 500'u pranusundaki isteği öğrenümeü, tisyen hekimdir. Dünya çok kü• Muhtemel dönme tarihi 6ğ« çüldü, arük millctlerarası ilişkirenilmeli, leri ,dar ölçülere sığdırmak müm• Dönüşünde buradaki görev kün değil. Beyîn göçü, milletier. ve imkânlar hakkmda bilgi ve« arası bir olay Alman hekimleTİ rilmelidir. Kanada'ya, Kanada hekimleri AA Hekimlerin oralarda karsı. merika'ya gidiyor. Az gelismis üllaştıklan güçlüklere Türk Hükiikelerden gelişmis ülkelere çok meti olarak çareler aranmalı. sey gidiyor. G.denlerin en önemhniunmalı. orada yalnız bırakıllisi şüphesiz, yetişmis beyinler. mamalıdiT. Önemli olan bu gidisi, zorla de(î) Hekimlerin yurt dışındaki ğil, yerinde tedbirlerle önlemek kazançlannı vurt içinde verimli gidisi kayıo haline getirmemek, bir yatınm haline getirebilmeleri oradakilerle devamlı bağlant) için gereken organizasyon kunılkıırmalc ve dönüsü sağlamak. malıdır, Hattâ, milletlerarası ilijkilerde O Bnlundnklan filkelerde. hetaşıdığt önemi, yapacağı etkiyi kimlerin Türkiye için yapabllecek dikkate alarak, gidisi önlemek leri calısmalar hakkmda bilgi yerine gidisi düzenlemek dahi düverilmell. gerekli belgeler. dokiisünüle'Uir. Eğer, yurt dısın Saki manlar, brosürler ve diğer Oıtihekimleri yurdu terketmiş kjsiier yaçlan karsılanarak hepsinin Tiir olarak görme .' ompleksinden lror. kive'nbı birer fahrî tem«ilcisl olatulur da, yurdumuzım oradaki rak çnlısmalarma yardıma olantemsilcileri olarak görmeye, kenmniıdır. düerine bu ajıdan yardımcı olma(8) Bütün bunların gerçeklejSon yıllarda Amerika'y» giden hekim sayısı azalmıstır. Halen mevcut ^hekimlerin yüzde 95'i 1960 yılından önce gelenlerdir. 1945 ile 1960 arasında büyük sa. yıda Türk hekimi Amerika'v» gitmistir. BtJ ydların Türkiye'deki sosyal çalkantılann en hareketli dönemi olması, sanırım, tesadüfî değil. Aydın zümrenin kar. sılasbgı (tüçlükler ve ümitsizlik, herhalde ba göçte çok etklli olmtıştur, Y 1970 baskısı m a h d u t m i k t a r d a gelmıştir. Emsallerinden en ucuz fiyat ve taksitlerle satılmaktadır.. Btosur ısiejmi». AMERİKAN NEŞRİYATt BÜROSU Islanbul, İstiklâl Cad. 387 Tel : 44 26 36 • 49 15 58 Ankara, Mıthatpaja Cad. 61 Tel: 12 73 18 Izmir, Jehil Nevres Cad. 7 Tel. : 26 942 48 bin hekim Rektaş: 3092/983 tirilebilmesi için Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Dışişleri Bakanhğı, Çalışma Bakanlığı Turizm ve Tarutma Bakanlığı. Türk Tabipleri Birlifi temsilcilerinden teşekkül edecek bir Komite teskil edilmeli, bu Komite ile yurt dışındaki hekim örgütleri arasında devamlı ve yakın bağlantı kurulmalıdır. urt dışındaki hekimler sonınu yurt yararına çözümlenmelidir ve çözümlenebilir Yeter ki eiddî, anlayışlı, gerçekçi ve devamlı bir çalışma yapüabilsin. Yurt dışında çalışan hekimler Türkiye için kayıp değil kazanç olmak tçin çalışıyorlar. Bize düşen de konuyu böyle anlamak ve bu amacı sağlamak için çalısmaktır. J A Tarık Z. Kırbakan i Deri, Saç ve Zührevi hasta ,\ Uklan Mfltehamsı • İstiklâl » Cad Parmakkapı • No M reh 44 10 Y D t 5 T A B t B l Orhan TÜZÜN Sa»t: 133U Samatya Cad. No 400 I' TEL: 21 7S S »^^•^^^^^' YARIN Rusya'da sağlık hizmetleri KAYIP Malıtya Sehit Kemal özalper Erkek Sanat Enıtirütun den almıs oldugum dİDİomami kaybettim YenUinl alacaSımdan e»kl«inin hükmü yoktıır Rardar Cumhuriyet 1003
Abone Ol Giriş Yap
Anasayfa Abonelik Paketleri Yayınlar Yardım İletişim English
x
Aşağıdaki yayınlardan bul
Tümünü seç
|
Tümünü temizle
Aşağıdaki tarih aralığında yayınlanmış makaleleri bul
Aşağıdaki yöntemler yoluyla kelimeleri içeren makaleleri bul
ve ve
ve ve
Temizle