Katalog

SATFA DÖr.T: CUMHURİYET: 2 Şubat 1971 NSTÎTÜLER Kanununun çıkmaıı artık gün meselesidir, denılıyordu. Yeiiir.de duramıyordum. Oyle \ a artık «söemenliğe paydos», «yamalı föreve paydos!» Tonguç'un müjdesıne gıden yolda ılk smyal verilmişti. Arifıye'de eğitmen Icursu hazırlıklarını yapmam için gerekli emir gel. <h E Limana temelli sığmmanın ilk çıkışı sayılabilirdi bu. AriJıve Koy Enstitüsü Mudürlüğune atanacağım konusunda ar tık hiç bir kuşkum kalmamıştı. Kanun çıkar çıkmaz olacaktı bu. Hemen paçalan sıvadım. Arıfıye acaba nasıl bir yerdi? Bılgi edınmek için en küçük umıt görduğum bütun kapılarm ipini çektim Coğrafyası, tarımı, sosyal durumu üstıine yoğun bir araştırma, bir inceleme çabası Ama sortunda elim bbgrumde kaldı. Burasını bılenlerden edindiklenm doğrusu bence korkunçtu. «Adapazan sapaftnda kör bir istasyon. Şurasjnda burasinda zorla »yakta dnran birkaç ev. Sivrisinek yatağındaki bo bataklıkta hayvan bile zor ya. şar. Eğer oturulabilecek bir ıer olsaydı zengin, kalabalık bir köy ohırdu şimdi. Bnrası, dize kadar snyu ile sellere ya. taklık eden bir cehennem.» Oturdum Tonguç'a uzun bir mektup yazdım, kısaca dedim ki: Bnyttn ve yarın «Bütün aydınların, eçitimcilerin volnnun âstünde sayılacak, sonra da Istanbnl'a çok vakın bir yerin. knrulması düşünülen kö\ enstitüsü için her yönü ile elverisli olması pek önemlidir. Atacafımız yanlıs bir adımın sakatlığı, bir kere dile ve kaleme dolanırsa iflâhımızı keserler. Harcanan boş emellere acımadınız mı hiç, fnkara halkııı parasını temelsiz bir is için savururken aklınız, insafınız neredeydi, vollu zehirli somlarla iler tntar verimizi bırakmaziar sonr» bizim. Onnn için bu isi elverişli bir yere kaydırmamn çare ve olanaklan ustünde şöyle yeniden bir düşünsek, iyi olmaz mı acaba?* S. EDİP BALK1R K ENDtMCE koklu nedenlere davanan bu mektubun et. kıli olacağını sanıyordum. Ama çok beklemeden bombardımanı yedim: «Tahu Edip, sen de mi yıkıldın ve de ne çabuk?.. Daba isin içine girmeden bu ne yalınkatlık?» diye ba<dayan karşılığında aşağı > ukarı su tema işlenıyordu: «Diyelim ki düsündüklerinin söviediklerinin hepsi doijrudıır. Ama daha baska dnfnıları niye eörmemezlikten geliyorsun? Yurdu. muzun neresinde bataklık vok, neresinde sıtma eksik? Bir sürB inssn hilâ gün ısığına çıkamamıs. topral; altında değil mi? Dünya nimetlerinden yoksun bir ulusun uvanmasına böyle mi önayak olacağız? tsterdim ki Arifiye'de yerleşmiş birkaç ailenin geçim tabanlanna inerin, sayılı bir iki e. vin nasıl ayakta kaldıgının sırlarını eşeleyesin. Asıl yapılacak i? buydu. Çiinkü bizim tntacagimız örnek konunun ba öıündedir. Se. nin ürküp kaçındığın çamu nın, sıtmsnuı içine batıp gömülmeden bnnlarla sava. sa girip yasantılann insan. cıl bir doğrnltnda gelismesine nasıl önderlik edece£ini söyler misin bana?» uzun uzadıya düşünmeğe koyuldum. Her çıkışımda, her saldırışımda ileri sülülen doğ. ruları daha belirlı bıçimleriyle gördüm. Tonguç ne kadar haklıydı. Bugünden kurtarabileceklerimizle yarınları kura. cağımızı daha iyi anlamıştım Rahatladım. önum açıktı, artık kaygısızca yürüyebılirdim. Arifiye ĞAÇLARA SU yürümüştü. Dallarda patlayan tomurcuklar. eğitmen kurslarının açılması dönemini haber veren ilk belirtilerdi. Kulaklanm kirişteydi. Arifiye'de eğitmen yetiştirme çabaları için gerekli hazırlıkları yapmak üzere hemen görevimin başında bulunmam gerektiğini bildiren buyruk çıkageldi. Valizimi kap tığım gıbi Arifıye'nin yolunu tuttum (11.4.1940). Istasyonda inınce ilk soruşturmayla aradığımı kolayca buldum. Hemen oracıkta hayli eski olduğu anlaşılarj bir yapıyı gosterdiler. Bekçi Sülevman'la karşı karsıya idim. Kursun açıldığı gun den beri çalışıvormuş. yani eski bir emektar Söyle çevreyi dolaştırdı, bu arada bana sağdan soldan epeyce de bılgi vertfı: Istasyonda görevii birkaç memurla, bıtisığlmizdeki iandarma karakolunda görevii bir onbaşı ve bir erden baska kimse vokmu1; Ortahğı söyle bir üstünkörii gözden geçirdikten sonra araç ve gereç durumunu hesaba vur dum, hemen ilk ağızda 100 eğıtmen adayının yatacağı, yiyeceSi. okutulacağı yerleri ve «nasıl»larını tasarladım. Yatıncava kadar sorunun türl'i \onlerine çözüm volları aradım. Uzun uzadıya A Köy Enstitfilerinin en verimli döneminde çekihniş bir fatoğraf. Enstitüln üç öğrenci gazetemizi okuyor. Merakla, heyecanla ve büyük bir ilgiyle. ^ • • • • • • • • • • • • • • • • • • « • • • • • • • • • • • • • • •• • • • • • • • • • • • c « » • • • • • • • • • • • • • • « • •• • • • • • • • • • • • • • • ' • • • • • • • • • • • • P l'SULATI şaşırmış bir insanın, yediğj tokatla nasıl aklı başma gelırse benım de öyle oldu. Artık bu işin enini boyunu, dnünü arka^ını FAKÎR BAYKÜRT 136 «Bnnlan önceden düsünecektin Vlngus! tlâ. zım şinci o bebenin elinden dutmak. tlâzım şinci onu götflrüp Bilhosun en berk adanuna, eskiya Mevlüdfin babası Eşrefceye teslim etmek!..» «Sonra?* «Sovan do|ra!> «Deli Linlin, vann candarmalar eelirler, seni gayfada bnlamazlar, derler bu isi bu vaptı. Tire sicimiylen asarlar ondan sonra seni!» «Assınlar! Benim canımın bir kıvmatı y«k kil» «Tok olur mu? Zabah olunca bnrda olacak. sın! Karga bokunn yimeden seni köyde göre. cekler! Hastayım deyip yaiacaksın sonra peykenin üstüne. Gavfayı da Alt döndürür. » Düsündü Linlin: «Olmaya olnrnm bnrda! Sırtıma alır nçammm Dürüyü. Teslim eder vetisirim zabaha. Emme ona kendimi nuıl bildireeem gecenin içinde? Nasıl bijdirecera ki benden korkmasin?» Ulugns, camdan dısarlara baktı. Şafağın geleceği verden bir aklık yavılıvordu. cAmanın zabah oluyor kos! Kos. durma! Nasıl bildirirsen bildir kendini! Çabnk, Asar daşının altına yetiş, bekle nürüyü » Linlin kalktı. Şaşırmış gibi fırladı dısan. Bir solukta bajları çrçip Evcinin karsısındaki Cinkasına vardı. Oradan Asann altına vurdu. Beklemsye basladı. Ortalık iyi seçilmiyordn. Sessizlik nzayıp gidiyordu hâlâ. Gecenin ayazı üsütüyordu iyice. Sırtı terliydi. Aldırmadan bir kavanın basına cıktı. Oturdu. Konağı gözünün içine aldı. Kocaman bir lekeydi öteki evlerin arasında. Sivrilip çıkıyordn. «Bekle Linlin.» dedi kendine. «Bekle sinci kurtulur gelir isallah!..» dedi. Lâmbayı iyice kıstı Dürü. Sonra karyolanın basucnna dolandı. Uznn nzun ölçüp oranladı. Bos bSgründen sokacaktı tırpısi. tki eliv. le tatacak, var gücüyle basacaktı. Sonra bir eliyle ağzına çapıt basacak, bir elivle de tırpısı burkacak. sonra öylece bırakacaktı. Burknp bırakacaktı. «Tamam öyleyse kızım!» dedi kendine. «Basacaksan bas, burkacaksan bark! DSrt seet bekleme herifin başında . » «Euzü»y0 bir daha okudu. Sokuldn yakımna. Sokuldo iyice. Tırpısı doğrnlttu. Ala aydınlıkta basıverdi iki eliyle. Var çücünu ellerinde topladı. Birden iki parmak kadar Rirdi içeri. Girip durdu lırpıs. Var çücüyle yeniden vüklendi. Tükleni, iyice soktu içeri. Topuzuna kadar gömdü tırpısı. Bastı, gömdü sıkıca. Kanı büngüldedi, süzüldü yatağa. «B6öb» diyeceic oldu. Diyeraedi. Bir eliyle hemen çapıt bastt atzına. Bastı yerlestirdi adamakıllı. Sonra tır. pısı tntup burktu. Kanı büntrüldüvorda habire. Ayakları da atıyordn dnrmadan. Koca gövdesi. nin içinde durmadan kıvranıyordu. Ağzına tı. kılıp kalan «Bööö» sesi burnandan, baska yer. lerinden çıkıyordn. Burktnktan, iyice burktuktan sonra bir daha bastı. Sonra bir daha burktu. öylece bıraktı tırpısı. Baktı yüzüne hışımla: «ASzına sıçtığımm!» dedi. «Ben senin önüne geçtim, Mnsdu emmi dedim. etnıe dedim, ben senin mehelin de|ilim dedim. etme, bu is sana da, bana da hayır getirmez dedim, ağzına sıçtıi;ımın!..» Durup ortalığı dinledi. Başını kıçı. nı, gövdesini titretip dnruyordu daha. «Titret!» dedi Dürü. «Hassövle! Gözel titret!.. Knralarak gcçerdin atın tistünde! Yiyecek gibi bakardın gdzlerime! Evi titret kendini şinci!..» Rohcasını beline sardı hemen. Eline katmer aldı. Açtı kapıyı, cıktı nsulca. Dışından kitledi kapıyı. Anahtan cıkarıp soktu beline. Hayattan saçağa doğrn yürüdti. Kuzu damına atladı önce. Ama kuzu damından asa*ısı epey vardı. Gübreligi arastırdı. Arayıp seçmedi uzun uzun. GözünSn kestirdiği vere attı kendini. Hemen toparlandı çübrelerin ustünden. Toparlanıp kos»u. Bir solnkta dereye vardı. Sögütlerin altından yürfidü. Sulardan eeçti. Bir harımın içinde>di. Türudü. Asarı kestirdi gözüne. Çabnk çabuk yürüyordn. Ardına hakmadan gidiyordu. Birden elinde katmerlerin olmadı^ını farketti. Ne olmustu katmerler? Nere koymustu? Köpek. ler ürmemisler mivdi? ürüp saldırmamıslar mıvdı? I'vanıp da dısan çıkanlar. ardından koşanlar olmamıs mıvdı? Hiç farkında dejildi. Malkoçoğlu Konu «e resim A Y H A N BAŞOGLU 11TUNADAKIHAYALET Mücadele l'RADA Arifiye Eğitmen Kursu'nun iki yıllık çabaçıyla, karınca kararıncs birseyler yapılmıştı. En gözâe Eoruneni demırvoluna paralel bulunan iki katlı fakat varıra kalmi1; güzel bir yapıydı. Alt kat kesiliD hazırlanmı» kerpiçlerin doldurulduğtı bir depo, u?t kat da eğitmenler için yatakhane olarak kullanılmi'tı Hangi amacla ba=landı§ı ke=tirilemeven üstii henüz kapatılmamış kerpiçter. kuru bir dör* duvar. yanm kalmıs büyuk bir yemekhane ve mutfak veri... Ahır olarak kullanılmi'; tabanı tonrak eene kerpic bir vapı . t^te burada bulduklanm. Kendi kendime hp«apladım, havcfi enstitüve 200 oSreneınin ahnması için biraz daha vakit vardı. ama epitmen adaylan bir iki 6un icindp hemen çıkıp Eelebilirlerdi. Yeme. irme, eiyim. barınma eereclerinin basmda yatacak ver ve vatak in vardı Hanzalar ba'îtan a«a£tahtakuruKU doluvdu Bunlarla mucadele havli vorucu oldu. Ama sonunda yatak işi de volurta girdi. B DtŞl BOND Aldırmadan yürüdü. Avaklarım yarılacak mı, vırtılacak mı demeden yürüdü. Linlin tam o sıra duvdu tıpırtısını. Gelivordu, çabuk çabuk kendine dogru çeliyordn tıpırtı. Oydu isallah Tâ kendisivdi isallah! Bir aksilik olmadan basarıp bitirip celiyordn işallah! Hadi gözel AHahım. L'lugus da, ben de, Zakey dc, Sevim de, Acara filân hepimiz bnnu bekliyoruz, böyle istiyoruz temiz Allahım. yoksul AHahım! Biz de yoksuluz. hemi de temiz insan. larız AHahım! Avnan senin gibiyiz. Aha şu gör. dü|ün gibiviz Allahım! Sen kendin de bir voksul olduğondan. temiz oldngnndan. yoksulları, temizleri seversin Allahım! SevdiSin için bizi Kabak Musdu çibi varsıllara değişme Allahım! Arkaüi varl »•»«•••••••••••••••••••••••••••• • ••• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • ı 24 Memurlar, lâboratuarlarla bürolardaki ışlerine başlamak için avludan geçiyorlardı. Birinci kattaki bir pencereden Saint • MarcUarın valesi bır hah sılkıyordu... Bir bebegın ağlamasıyla, monoton bir ninni duyuluyordu. VI KIRK DERECE ATEŞ Hişşt... üyudu... Ama buyurun Mösyö Martln boynu bükük kenara çekildl. Evinin dağınıklığını gösterdigl İçin boynu büküktü Kendlsine çeki düzen verememiş olduğu için boynu bukuktü. Yeşılımsi bıyıkları aşağı doğru düşmüştü. Başka zaman bıyıklanru boyadığı anlaşılıyordu bundan. Bütün gece uyumamıştı. Bir çuval kemik hallndeydi. Kolu kanadı kınktı. Ayaklannın ucuna basa basa yatak odasma açılan fcapm kapatmava eitti. Kapınm aralıgından yatağın ayak ucunda, yere konmus ' Jr kilvet görünüyordu Kapıca Radın söyledl ml size . Gözleri endişeU endlsell ka. pıda, fısıldıyarak konuşuyordu. Ayni zamanda üstünde kahve pişiıdigi gazocağını kapatıyordu. îster misiniz bir fîncan? Mersi... Fazla rahatsız etmiyeceginı sizi.. Madam Marrin'in durumunu merak ettiğim için ugradım. Martin lçinden gele gele: Gerçektcn çok naziksiniz, dedi. Hiç bir ard niyet görmüyordu MaigTet'de. O kadar allak bullak olmuştu ki bütün eleştiri yeteneğini yitirmişti. Hem üstelik acaba daha önce de var mıydı böyle blr veteneği? Çok korkunç bu krizler.. çok korkunç Kahvemi içmeye izin verir misiniz yanmızda? Pantalon aslalarırun toptıklannda sallandığırü farkedince büsbütün şaşırdı, çarçabuk kıIığını kıyaTetirrl blraz düzeltmeye. masanın Ustündeki dağınık ilâç şişelerini toplamaya çalıştı. Madam Martin'e sık sık gelir mi bu krizler? Hayır .. Özellikle bu çiddette gelmezdi.. Çok sinirli kendisi... Genç kızfcen her haîta sinir krizi gscirirmiş... Hftlft mı vine öyle? Marttn. Malgret'ye tekmelenmiş bir köpek gibl söyle bir baktı, zar ror azıcık itiraf etti: YARIN BİR ZILGIT TİFFANY JONES / AKTK. BİC KAGAB f A/EÜSİSI SOSYAL SİGORTALAR KURUMU İstanbul Satınalma Müdürlüğünden 1 Kurumumuz Sağlık Tesislerinın ihtiyaçlanm karşılamak üzere 3630 kutu Revelfttör (kutusu 5 galonluk birincı filim banyosu yapma niteliğinde) ile 3378 kutu Fiksator (kutusu 5 galonluk ıkinci filim banyosu yapma niteliğinde) röntgen filmi banyo sulan kapalı zarf usuKl ile satın ahnacaktır. 2 thale 19.2.1911 euma günü saat 15.00 de Beyoğlu Kalyoncukullugu eaddesi Mallı handakl Müdürlüğümüz 1 No. lu Satınalma Komisyonunda yapılacaktır. 3 thaleye iştirak etmek isteyen tinnalann şartname esaslan dahilinde hazırlıyacaklan kapalı teklif zarflannı mezkur gün de en geç saat 14 00 e ka dar makbtız mukabilinde Komisyon Başkanlıfema vermeleri veya en geç ayni gün ve saatte bulundurelmak üzere iadel) taahhütlü olarak posta fle gönderilmesi gerekir. 4 Postada vâki gecikmoler fcabul edilmez. 5 Bu lse ait idarl şartname mesai saatleri dahilinde 1 No. lu Satınalma Komisyonumuzdan bedelsiz olarak temin « • dilir. 6 Kurumumuz arttırma • eksiltme ve ihale kanununa tâbi olmadığından ihaleyl yapıp yapmamak ta veya dllediglne yapmakta serbesttir. (Basın: 10682 964 > AYLÂK MUSA Mecburum ıdare etmeye onu... Dediğinin bır damla zıddını söylersen hemen kabarıp köpürür... Çiklet renkll pardesüsü, bakımlı bıyıklan, dert eldivenleri ile daha çok gülünç, iddialı küçük bir memur karikatürüydü. Ama şimdi bıyıklan boyasız, bakışları yıkıktı. Kendine çeki düzen verecek zamanı olmamı?tı.. Eski ceketinin altında hâlâ daha gecelik entansi vardı. Ve zavallı fukara bir adamdı. însan en az elM beş yasında oldugunu görüyordu hayretle. Canı mı sıkıldı bir şeye dün akşarn? Yok yok... Aklı başmdan gidiyordu. Korkuyla etrafına balanıyordu. Biri falan mı seldl... Oglu meselâ .. Hayır.. Siz geldiniz sadece.. Sonra yemek yedik Sonra .. Sonra? Hiç... Bilmiyorum . Bırdenbire oldu .. Çok hassastır... Hayatta cok felâketlere u*ramış. Gerçekten lnanıyor muvdu söylediklerine' Martin kendi kendini inandırmak Için konuşuyormuş çibi geldi Maigret've. Sonuç olarak şu cinayet üstünde fcjşisel hiç bı> kanaatiniz yok rıu? Ve Martln düşürüverd! vere elindeki fincanı? Onun da acaba sinlrlerl ke7a hasta mıvdı? Neden olsun bir kanaatim? Yemin ederim size. . $ayet bir tane varsa ben .. Siz... Bilmiyorum Milthiş blr şey .. Hem tam da daîrede Işlerin en civcivH olduğu bir sırada. Bu sabah bizim sefe bx ber verecek zamanı bile bulamadım. Sıska elinl alnmdan geçırdi, sonra fincan parçalanm toplamaya başladı. Yeri silmek için de uzun süre bır bez aradı: Şajet benı dinleseydi. bu evde kalmış olmıyacaktık. Korkuyordu. gayet açıktı bu. Korkudan ufalanıvermişti. Ama neden korkuyordu, kimden korkuyordu? Mösyö Martin siz mert bir insansınız, öyle değil mi? Hem de namuslu bir tnsan... Otuz ita yıllık memurum, h:ç.. öyleyse, suçluyu bulmak 1 çin adaletR yardımcı olacak bir şey biliyorsanız, bunu bana söylemeyi gerev sayardınız. Neredeyse dişleri vurmaya baç lıyacaktı. Elbette ki söylerdlm. Ama hiç bir şey bilmiyorum. Üstelifc çok istiyonım ben de ögremneyı... Bir hayat olmaktan çıktı bu... üvey oğlunuz hakkında nf düşünüyorsunuz? Martinin bakışlan, şaşkın, Maigret've döndü: Roger mi?.. O... Sapığın teki öyle değil ml? Ama kötü degildir, yemin ederim.. Bütün bunlar babasının kabahatı... Kanmın da her zaman söyledifı gibi genç çocuklara bu kadar çok para vermemek gerek . Haklı doğrusu.. Ben de onun gibi bunu, ne iyiliğinden ne de zaten kendisine karşı pek kayıtsız olan oğlunun sevgisinden yapbğına inamyonım . Ondan kurtulmak vicdanmı rahat ettirmek için vapıyordu bunu... Vicdanım mı' Martın kızardı. büsbütün sıkıştı Daha da yavaş bir sesle: Juliette'e karşı haksızlıklaı etmısti övle degil mi, dedi. Julıette de kim? Kanm.. Onun da ilk kansı .. Ne vaptı o fcadm için? Hiç Bır tıızmetçi Eibi davrandı ona hep Buna ragmen zor zamanlarda o kadın vardım etU ona Ve sonra da . Kadına öiç bır $ey vermedi tabıi Ama kadın da yenJden ovlenmisti Martin'in vü7'"i K'okırmızı *»• sılmiîtl Maieret havretle acıvarak bakıvoTdu adama. Ve anIıvordu kt bu tiksindirici s&rj=te htç blr sünahı voktu onun. Kansından vıiz defa işittiSı se^ tekTarli"Ordıı sadece. Couchet zengmdi .. Kadın fakirdı... öyleyse... (Arfcası var)