Katalog

SAHtFE İKİ 2 ü i ı n 1967 CUMHTTRtTET NEŞRU ve 6AYRIMEŞRU FAİZC1H Zekl KURUCA ayın Yılmaz Çetinerin çok flfinç rAportajı fle, faizcilik tekrsr fünün komuu halin* geldi. Zaman zaman alerlenen re sonsnda ıSnttp gidrn bu ilginln, hiç olmaasa bu k«re devam ed«ceği anlaşılıyor. Biı d« bn yazınuzla konuyu k*n nunlarımız yönünden ele almayı uygun bulduk. Yalnız şu kadaruu ifade edelim H, fais konusu hukukçulan olduğu ksdır ve belki de daha çolt re çok daha önceden dinlerin, ahlftkçüann re • • konomistlerin ilgisini çekmiş ve faizio diot re anlâkî degerleri üzerinde durulmuş re ekonomlk 1zahları yapılmışhr. Metaekonomik sebepler açıRindan faiz, dine, ahlaka ve üısanlıg» aykın sayılarak yasaklanmışıtır. Fakat ekonomik yönden, bir gerçek olarak ele alınan faizin ne olduğu, ne karşıhğında alındığı izaha çılısılmıs: hukuk da bn ekonomik gerçeğin uyulrnası gereken ilkeleriai arayıp bulmustur. McNamara lüıesavar s/sfem/n/ anlatıyor S BAS HESAP UZMANI eandifi tçin »deaemrrea v* yuksek tdsbetU oldnga T» ekaeriya faİM faiı ynrnttildüğü için yıkıcı olan akdl Mkketim faiıcOiğidir. Aklt hususunda kanuniannus, eaaa ittbariyle, tenflara bir serbestUk taaıauatır. Kanana, ahlik» ve tdaba aykın olmamak şartirle taraflar istedikleri aartlarla aralannda mukarele Tapabilirler. Demek oluyor ki, anlaşma şartlanndan biri olan faix miktarını da taraflar serbest olarak kanrlaftırmak olanaçuıa aabiptirler. Nitekiın ticari işlerde bu aerbestlik, Ticaret Kanununun 8 İncl maddeainde hükme bağlanmıştır. Fakat «Ticari işlerde fais milrtan aerbestçe tâyin olnnabilir ilkesi aynı maddenin uçiincü fıkraaı Ue •ınırlandırümışnr. Bu hükümle, ödünç para rern e ifleri, hankaUr, taurruf sandıklan ve tarnn kredi kooperatiflerinin kendi kanunlarındaki höknmleri* bn fais aerbegtisine amır konulmuştur. "Sehirlerimizi Sovyet nükleer saldırısından korumak imkânsızdır,, Birleşik Amerika Savunma Bakanı Robert McNamara, Türkiyeye gelmeden önce fevkalâde önemli bir karan açıkladı. Müstesna bir karşılaşma, uzay boşluğunda füzeye karşı fü ze. Amerika «Nike x» adı verilen 5 milyar dolarlık bir füzesavar sistemi kuracaktır. Savunma füzeleri kullanarak, Çin nükleer saldınsına karşı Amerikayı koruyacaktır. tki £ün sürecek bu yazıda, Savunma Bakanı, «Life» dergisinin Washington Bürosu Şefinin bu karar hakkındaki sorularuu cevaplandırmaktadır. «Nikex» sisterai, NATO Nükleer Plânlama Komitesinin Ankara top lantısında enüıe boyuna tartışılmıştır. ORU: Bu yıl bdşında, Kongre önunde vermiş olduğunuz bir beyanda, «Çin tehdidi. bu sırada, bir fuzesavar sistemini gerektirmez» demıştımz. Bize, bu beyanatın, buııdan bnyle neden bir kıymet tafimad:ğım söyler misiniz? CEVAP: O zaman, arzetmiş olduŞum gibi, aradaki farkı kaparaa süresi Çin için daha uzunda. Onların bir saldırı gisleını olan kıtalararası balistik tüze «istemlerinin meydana getırilmesi. btzim savunma sistemimmn kurolmasından çok daba uzun hir zaman alacaktı. O zamandanberi dokuz ay ceçmiş bulunmaktadır. Sa anda, aramızdakl mesafe bir bakımdan kapanmak üzeredir. Bu sebeple, eğer bu sistemi devam ettirmek gerekiyorsa, bunu »imdl yapmamız zorunludur. SORU: Son (ütçen dokuz «y lserisinde Çin kıtalararası .fralistik füz^lerinin gelıçtirilme'îinde bir hızlanma oldujutıa Inanmak için elimizde bir sebep var mıdır? CEVAP: Hayır, hayır. Tempo, bizim o zaman tahmin ettUimizin bemen hemen aynidir. Kıtalararası baliMik füze roketinin ilk denemesini bu yılın sonandan evvel yapabilirler. EJer bunu yaparlarsa, 1970 yıllarında ofak çapta fakat askerî degerl olan bir kıtalararası halistik füze eücüne sahip olacaklardır. Ve biz. kararımızı verirken bu proeramı gözönünde bnlnnduruyoruz. SORU: Çinin. «Ikinci vuruş kabiliyetinin» ne zaman harır olabileceğini tahmin ediyorsunuz? (Ikinci vuruş kabiliyeti, nükleer bir saldırıyı karçılariıktan sonra. yeteri derecede nukleer bombardıman uçaklarının ve füzelerin elde bulunabümesi ve saldıran ülkeye ^amin kabil olmayan hasarların verilebilmesi diirumudur.) CEVAP: Bu konuda kesin bir tabminde bulunmak son derece müşküldür. fakat, (15 veva 20 yıldan evvel değil) diyebilirira. rak izah edebilir mlsınizT CEVAP: Bis, Kızıl Çınle Birleşik Amerika arasında, Çinlilerin saldırgan hareketinden dolayı meydana geleeek gergin bir dnrnmu tahayyül cdebiliyoruz. Bu atmosfer içinde, Çin taükümeti mensuplarından birinin. karada üslenraiş ve tahrıp edilmeye son derece müsait küçük füse kavvetlerini tahrip elmek üzere Birleşik Amtrikanın nükleer sllâhlarını fırlatmaya hazırlandıgını iddia etmesi akla çclen bir bu sustur. Bu sartlar içinde, bazı Çinli sabsiyelier, daha evvel barekete geçcrek, füzelerini ateşlemek üzere tavslyede bulunmak isterler. Zira aksi balde füzeleribiçbir sanıan brlatamayacaklarını bilirler. O tarzda bir saldırı ba iistem iayesinde nötralize edilir v> biı de bu suretle söz konusn sistem sayesinde kornnmuş olurus. Füzesavar sistemimizin. Asyadaki dostlarımızı da içine alan ikinci bir amacı daba vardır. Bazı Asya ülkelerinde, uzun lüredir zihinleri meşgul eden bir siiphe de, efer Çin blrkaç yıl içinde kıtalararası balistik tüze yapmak suretiyle Amerikaya yetişecek olursa, bir Çin aaldınsına meydan vermemek üzere hareketsiz durumda kalabileceeimizdir. Hafif bir füzesavar sistemini mevzilendirmek hususundaki karanmız bu endise ve şüpheyi bertaraf etmelidir. Birleşik Amerikaya veya müttefiklerimize karşı Pekin tarafından ririşilecek bir saldırı, Çin için sadece bir intibar olraakla kalmavacaktır. Fakat Çin, bizim, ülkemizdp meydana gclecek sivilleriıı kaybından korktugumuz için hareketsiz kaldıfeımızt iddia edebilecek bir durumda dahi olmavaraktır. SORU: 1970 yıllarının soııunda böyle bir saldınnın yepıldıjını düşünecek olursak. bu ne derece bir başarıya ulaşabilir? CEVAP: Bu. onların o zaman İçinde sahip olabilecekleri silâhların sayısına bağlıdır. Böyle bir saldınnın, savunmamızı yapmadıgımız bir sırada vuku bnldatunu düsünürsek, akla yakın bir rakam olarak insan kaybımızın bes ili on milyon olabileceğini söyleyebiliriz. Kurmayı tasarladıgımız savunma ile ise insan kaybının sıfırla öir milyon arasında degişebilecegini belirtebiliriz. SORU: Sovyetlerin. bizim füze savunma sistemımizi delebilecek cihazları ve diğer ağır teçhııatı Çine verecegı hakkında bir endişe mevcut ınudur? CEVAP: Ibtimal veruıiyorum. Sovyetler, kendileri de Çinlilerden endişe duymaktadirlar. Hr. Bn sistemin, ekonomik immânlara sahip Sovyetler Birlifi gibi fllkeler tarafından bertaraf edilmesi mümkündür, zira daha fazla sayıda savaş başlıkları fırlatarak bizim füzesavar sistemimizi bertaraf edebilirler. Sovyet ler. siradi mevzilendirebilecefimiz herhangi bir sistemi yenmek üzere kendilerini teçhiz edebilirler. Sovyetler sadece kabiliyete değil, ayni lamanda kuvvetli bir nedene de sahiptirler. Liderleri, bir Amerikan saldırısını önlemek ve karşı bareket olarak toplumumuzu yok etmek için Imkân ve kabiliyete sahip olma}& kararlıdırlar. E|er biz savunmamızı genişletirsek ve Sovyetler buna karşı harekete çeçmeslerse, bu bizim beklediçimiz kayıplarımızı biiyük oranda azaltır. Sovyetler de, bizim onların sistemlttrıne karsılık olarak vaptıfımız gibi, kendi saldırı güçleriııin hacmini artırarak buna cevap verebilirler. Sonunda tüvenlife yine kavuşamavız. Bundan dolayı, bütün kaynaklarımızı Sovyetlerin sehirlerimize yapacakları muhtemel bir saldmya karşı kulîanmamız bos bir çabadan baska bir şey ifade etmez. SORU : Bizim hazırladıgımız hatif füzesavar sistemi hakkında bilgi verebılir misiniz? CEVAP : Sistem dört esaslı bölümdcn müteşekkildir. Bunlar. iki tip radar ve iki tip füzedir. iki türlü savunma saîlamak üzere hazırlanmıştır. Runlardan birincisi Çinlilerin muhtemelen 1970 yılları ortalarında yapmaya muktedir olabilecekleri küçük çapta bir saldmya karşı Amerika halkının bepsinin savunulmasını içine alan bölge savunmasıdır. tkincisi de Sovyetlerin. bizim yeraltı kıtalararası balistik Minuteman füzelerimize karşı yapacakları saldırıya karsı koyacak olan nokta savunmasıdır. Buna ilâ\e olarak bizim füzesavar sistemimiz, nükleer tüce sahip memleketler tarafından kaza neticesi yapılacak bir saldırıya karşı da bizi koruyacaktır. j Topaloğlu'nun dediği!.. Taşhlann sık nk tekrarlad^ blr s»s rardır ı Allah devlete, millet* zeval vermesin! 4erler. Derlet kavramım her seyin ttstünd. tutmak bizde usuldtr devlete «devlet baba. diyen bir jelenek içlnde yetişmışız. Cum huriyetin kurucular, bagımsıs bir devlet için ç.rp.şmışUrd. Onlar için evel ve ahir isüklali tam ülküstt rardı. Devlet kndreti hiçbir vabancıyla paylasılamazdı. Bunnn için kan dokuldü. Cum b ! ? hnriyetin kadrolan îslâm Dininde T slâm dini ve hukukunun faizi kesinlikle ya* sakladıgmı görnyonn. Kur'anda Bakara suresinin 274 den 278 e kadar olan âyetleri faizle Ueilidir. Bu »yetlere göre, «fais yiyenler, falz tlcaret, gibıdir dedikleri için şeytan çarpmış glbl olacaklaradır; halbuki Tann, falzl yasakladı ve tlc»rete izin verdi; Tanrınjn bu ihtanna göre faizden vazgeçenler geçmişteki hareketleri için alfa uğnyacaklardır; yeter kl bu andan itibaren işlerini Allah nzasma göre idare etsinler; fakat bundan sonra da tefecüik yapanlar cehennemlik olacaklar ra orada ebedi olarak kalacakiardır.» Kur'anın bu kesin hükiim re yasaklanna re ablâken de gayri insanî sayılmasına rağmen faizciliğin deram ettiginl ve hem de din ilkelerinln etken oldugu çevrelerde çok yayıldığını görüyoruz. Bu nedenle olaaya etik re metafizik yönden değil, pozitif hukuk açısından re ekonomik yönden bakmak daha tutarlı olacaktır. Bu bakıradan, biz, meşru faizcilikten kanunlara uygun olarak yapılan faizcüiği, eayrimeşru faizcilik Ue de kanunlara aykın faisciliği ifade ediyonu, Faiz gerbestisi orçlar Kanununun, falz serbestisl hakkındakl hUkümlerine gelince: Ticaret Kanunumuzdald hftkftra fibl açıkca belirtmemlş olrnakla beraber, Borçlar Kanunumuz da, akit serbestisi çerçeresi leiade fais şartının da taraflarca tesbit edlIebOeee|ini kabal etmiştir. Nitekiın 72, 103 ve 308 inci maddelerden fais nUbetlnln yuzde beştan fazla olabflecefi anlafilmakUdır. Bnnunla beraber, Borçlar Kanunn, nrakavele lerbestliginin fais konoBunda miistimal edilebllec«gini de öngörma»tflr. Bu nedenle, 72 nci maddenin ikincl cümlesi, «nııkavele ile faiz meselesinde suüstimalin men'i ftmme hukuku kanunlanna aitür» httkmünfl taşıımktadır, Bu noktada, Ticaret Kanununun sözfl edflen S inci maddesi nttknrii Ue Borçlar Kanununnn bu hukmu birlesmia olmaktadır. R Faiz gerçegi konomik açıdan faix gerçegi nedir? Bore rerilebilecek para arzı ile borç aiınabUecek para talebi arasında denge sağlıyan ekonomik ibreye falz diyoruz. Bu ibrenin durdugu yer faiz nisbetlni gösterir. Bilimsel açıklaraalan kolaylaştırmak İçin yapümış çeşitli tasnifler rarsa da, memleketimiz ekonoraisi bakunından faizleri lstihllk «tuketün» faizleri ve istihsal «yatınm» faizleri olarak iki bölümde Incelemek mümkündür. Gerçekten. biiyük aanari re ticaret merkezlerinde Sdenen faizler yatırunda kullanılan paralara ait oldugu halde, köy ve kasaba gibi küçük merkezlerde ödenen faizler tüketim faizleridir. Geniş ve faMr halk kitlelerinl içine alın tüketim razicUlgmin tehlikesi. bu yolla borç alınan paranın istihlike harcanmış olmasmdan dolayı borcun Sdenmeaindeki znrluktan dogmaktadır. Bu fais türünün İkinci tehlikesi de, gellr» dağüımındaki aşrn dengesiılikten doğmuş obnandır. J Tleari işlerde ve ftzeUikle fidi karz muamelelerinde, faiz şartının suiistimalinl dnleyicl başhca hükfimleri Murabah» Nizamnamesi Ue ödünç Para Verme Kannnunda buhıyoruz. 22 Mart 1330 Urihli Murabaha Nizamnamesİ faiz haddini yüzde dokus olarak aınırlamıştır. Aynı nizamname bfikmnae |4re, aradan kaç yü geçerse geçsin faiz miktan, borç alınan para miktarını aşamıyacaktır. Hükümetin yetkisi ait yucdesmin tesbitl bakımından ikincl katnu hnkuku «ınırlamasının ödünç Para Verre Kanunu ile yapıldıfını yukarıda belirtmiştik. 18 Haziran 1933 tarih ve 2279 sayılı ödünç Para Verme Kanununun 9 uncu maddesi Ue, ödünç para verme işlerinde verilecek tzaml faiz nisbetleri Ue aafUnacak menfaatlerin ve tahsil edUecek ma«raflann mahiyet re izaml hadlerinin tAyinine ve hunlann yörflrlük sürelerinln tenbitine Bakanlar Kurmlu yetkUl kıhnmıştır. Bakanlar Kuruiu. Banka KredUerinl Tanzlm Komlteslnin Maliye Bakanlıfı yolnyl* yapacaiı önermeieri de tözonünde tutarak fais nlıbetini tesbit ve ilân eder. Halen yurürlükto olan Bakanlar Kuruiu karan 23/5/1961 tarihll ohıp, Sdflnç para verme İşlerinde alınabUecek fais nlsbetinl yfl»de 103 olarak tesbit etmlştir. Bu •labeUen faıla fah ahnak yasak r« auçtur. •••• S •••• •••• •••• •••• •••* •••• •••• :::: • ••• :::: Hukuk yönünden Tefeci. dünç Para Verme Kanununun 1farctmaddesi üt, faisden para kacanmak için ödünç para ifi yapmak istiyenlerin hfikümetten Izln almalan, uiulttn* göre valiliklere beyanname vermeleri, tMdlkli defter tutmalan, borç para alanlara anlaşma şartlannı fösteren vesika rermeleri ribi bir çok mecbnriyetler konulmuştur. Bu meoburiyetlere uymıyanlar, faiz hadlerl konusunda Bakanlar Kurulunun aldıjh kararlara aykın hareket edenler re beyannamedeki şartlan ve alınan fats nisbetlerinl gizliyenlere tefeci denir. Kanun, tefeciliği ke«üt olarak yasaklamıştır. Kanunun 17 nci maddesine göre, tefecUUc edenlerle, Bakanlar Kurulunun tesbit ettigi nisbetlerden fatla menfaat sağlıyacak fiil ve harekette bulunanlar. fah nisbetl hususunda hükümetçe alınacak tedbir re kararlara her ne suretle olursa olsun aykırı hareket edenler S aydan 2 ıla kadar hapis cezasına çarptınlırlar re fazladan sağladıkları menfaatlerin 5 misH ağır para cezaslyle ceıalandınhr. lar. Bu suçların tekerrfiru halinde, bn hapis ve para cezalan 3 misline çıkarüarak hükmolunur. Tanl bu takdirde hapis cezası 18 aydan başuyarak 6 yıla kadar, para cezası da fazladan haksız olarak saglanan menfaatin İS misll olacaktır. Âmme nizamını Ugilendirmeleri bakımından bu suçlara muttali olan Cumhuriyet Savcılaruıın da re'sen harekete reçmeleri gerekmektedir. Nası! çalışacak anu iktisadi kosullannı bilecek durumda degıl erdl. Sezgıler ve el yordamıyla biryeriere kadar rardılar. ötesini yenl k«şaklar gerçeklestireceklerdi. Ama rerçeklestiremediler. îklnel Dflnya Savasından sonra başhran çöküntü, devleti ayakta tutan güclerin kaygılara düşmesine yol açtı. Osmanlı tarîhinin son yıllanndakl endlşeler bugun vatanseverlerin yüreklerinl sarmıştır. Memleketin her yamndakı kaynasmalar ve iktidarın yüksek katlanndakl egilımler duşundurücüdür. Günden güne hızla gelişen ve degisen olaylaria yasıyoruz. Dün sabah gazetelerl açtıgımda Milli Savnnma Bakanı Ahmet Topaloflu'nun bir cümlesinl başlıklarda okodum. Topaloglu demiş kl : c Topraklanmız başkalannın çıkarlsn İçin kullanılarosı, Türkiye satılık ö'eğildir.» Blr devletin Millî Savunma Bakanının bSyle konuşmasi do|msu bir hayli Ilei çekicidir. Demek kl memleketi satın almak isteyen vardır; topraklarımısı çıkarlan için kullanmak isteyenler bulunmaktadır. Kimlerdir bunlart Raberin tamamını okudutumus saman anlıyoruz kl, Millt Savunma Bakanı Bay Ahmet Topaloğln Amerikan Savunma Bakanı McNamara eliyle Ankaraya çetirilmiş füzesavar slsteml için konuşmaktadır. Demek ki. Türkiyede sol milliyetçiligin usun «ttreden beri söylediklerini Sayın Topalotlu degrulamış oluyor. Türkiyenin tehiike ağnna sürülmflş blr ileri karakol halinde Amerikan çıkarları ugruna kullanıldıgı artık yurdun» seven herkeıin anladığı bir şeydir. Ne var kl. Iş bn kadarla kalmıyor. «Topr.klsnmız bsskalannm c.karları için kullanılamaz. Türkiye satılık de&ildır. diyen Topaloglu bu sözü daha da eenlşletmell. başk« konular üzerinde fıkir vflrütmeli Birbirine ballı gerçekler lineirinde Türk devletınin toprakları üstüne başkalannın çıkarian hesabına nasıl blr at kuroldugunu da acıklamalı. Çünkü bir yandan t topraklanmız baskalannın çık?rları için kullanılamaz» diyen Topaloğlu Bte randan Amerikan Isyerlerlndekl trevi «millt güvenligi bozucu» nitellkte bnldueu için erteleyen kararın hazırlayıcısıdır. Şimdl. Amerikan Isverlerindekl grevin millî rüvenllHmizl bo*du|unu hükumet karan olarak Resmî Gazete'de okuyan vatanseverier : Bu ne hal! Yoksa devletlmls leval ml buluyorî dlre kayplara düşüyorlar. Devletin zevalini hazırlayan butftn olayların temeli nedir? Bay TopaloŞIn bunu da ivl dü^ünmelidir. Busünkfl Millî Savunma Bakanımız Adananın Kadirli'sinde bu vatan nehirlerinin suyunn Toksul Mehmetçikiere parayla satan mütegallibeyi lyl tanır. Bu mütecrallibenin Tiirkivedeki komprador borjnvasıyla ortaklı|mı da cok ivi bilir. tste devletin zevalini hazırlayan. Amerikan işyerlerindeki trevi millî eüvenliğe aykın bulan ve Türk devletini glderek çöküntüye sürükleyen bu ortaklıktır. Adanadaki mütegallibe bn vatanın nehirierinl yoksul Mehmptoife parayla satarken tstanbnldakl komprador burjuvasi memleketin millî kaynaklarmı yabancı kapitalistiere peskeg çekip komisvon almakta ve millî pazanmıs fistüne blr sSmürflde lşbirllkçilik yapmaktadır. Mütegallibe komprador yabancı kapitalist lsbiriikçiliti temel çıkarlar acısında kenetlenmişlerdir. Seçim sandıklarında bn üçlemenin sözü ceçmektedir. Bizim komprador. yabancı burjuvs ile Tıirk devleti alevhine bir sömürünün ortağıdır. Oysa Amerika. tngiltere. Fransa gtbl «entin kapitalist filkelerde de sömürü vardır ama, orada sSmürfl devlet aleyhlne Işlemez. Cünkii oradakl bnrjuva mlll! bnrjuvadır. Tabaneı burjava Türkiye kompradom ile ortaklıfında kendl devletinin cıkartan lehinde isbirllrine «Irer. Türklyenln Iç pacarından edindlH klrlan kendl devletine transfer eder. Tfirk mlllf paıannın bans zamanında Mehmedini «ömürenler v e «avai lamanındakl MehmetçlHnl kullananların fc ve dış klmlikleri artık kesinlikle teşhls edllmlşlerdir. Iste bunUrdır kl : Topraklarımızı baîkalanntneıksrian Için kTillantrlar ve <^ TUTHT^*1 J satısa çıkarırlar. Turitiyede bByBk .BmOrfl TBrk «erlefinln aleyhlne işlemekte ve Türk devletinl giderek çöküntüve sürilklemektedir. Buna karsı hiçbır devlet «örevlisi kavıtsız kalamaı, devletin serallni kendi elleriyle vakmlastıramaz. Türkiyenin kompradoru Türk devletinin dusmanıdır. Oysa tncilterenin. Fransanın. Amerikanın millî burjuvası yabancı pazarlar flstünde sömürüsüna yürüten re devletin çıkarlanna uvpun bir tayret içinde bulunan klşidir. Bunun Içindlr ki. Törkiyede komprador bnrjuvazi.ini re mütetallıbe sultasım yıkmakta halk ve devlet kadrolan mlllî menm e n faatler yönünde birleşmektedirler bagımsızlıgın siy.sl *•*»•'«; ' JÎÎÎÎ*e sundan istemeye hakkı oldufu bir ivaadır. Faiı, para alacağinın bir kiran yani medenl bir aemeresidir. Bütün medenl semerelpr Kİbl fais da kanundan dofar kl bu takdlrde kanunî falı denlr; yahut da mukaveleden dofar kl buna da akdl faiı denmektedir. Kanuni falzlerin hanpi haUerde sös konusu «1duğu ve ne nisbette faiz abnacafı kanunlarda açıkça belirtilmiştir. Orneğin, Borçlar Kanununun 103 üncii maddesine göre, borçlu para borcunu vâdesinde ödemediği takdirde, yani temerrfit halind* peçmi? günler için senevi yttzde beş hesabiyle taiı tcdiyesine mecburdur. Kez», aynı kanunun 73 ncl maddesj hiikmüne fBre, bir kimse fais vermeye mfcbur olup da taraflar faisin nistxtini tesbit etmemişlerse, veya kanun. örf re âdetle de belll •• > lamıvorsa bu faiı senelik yüzde be» olarak kabal ediJir. Türk Ticaret Kanununun ı42, 909 ve 1461 md maddelerinde de kanun! falz deyünl geçmektedir. Ticari meeslelerde. temerrfit faizl daha yüksek olup yüzde ondur. Ticaret Kanununun 9 uncu mad> desine göre, esa» itibarlyle ticari işlerde faiz nisbetleri mukavele Ue »erbest olarak tesbit edllmekte ise de, aynı madde Borçlara Kanununun "2 nci maddesine atıf yaparak, mukavelede belli edllmeyen ve kanundan, örf ve ftdetten de anlafümıyan ahvalde ticari islerde de kanuni faizin yüzde bef olduğunu belirtmia olmaktadu. Ticari işlerde hesabı c*r! re ticari kan aldtleri dııında ve btlumum ftdl muamelelerde falze fai* yürutmek calz değildir. Niteklm Borçlar Kanununun 308 incl maddesine nazaran, fıizin ana paraya zammedUerek blrllkte fal* yürütülmesi evvelden mukavele edilmi? olsa bile batıldır. Bu hükmttn önemi. Idl karz ftkltlerlnde fiUen ve tefecllik muamelelerinde mUkerrer falz ahnması karşısında btt«> bütün artmaktadır. «adec« para borçlannH ukuk Tonftnien tal>, ve alacakbnın borçluda ıöx konusu oUn S •••* :::: •••• • ••• :::: •••• •*• ••• j:! İİİ • ••I Bir mukayese ORU: Çin fuzelennin geriye doğru yöneltilmesinden mi? CEVAP: Evet. Bu sMâhlar her iki yönde de kullanılabilir. SORU: Bay Bakan, burada asikâr bir soru çıkıyr.r oıtaya: Biz neden kendı ^eİMrlerimizi mulıtemel bir Çin saldınsına kar şı savunuyoruz da, muhtemel bir Sovyet saldırısına karşı sadece füzelerimizi kullanmavı plânlıyoruz? CEVAP: Biıim bu karanmız, ikisi arasındaki hayli farklı teknolojik ve ekonomik durumları gözönünde tutularak verilmistir. Bu farklar muvacehesinde. daha birçok yıllar boynnca sehirlerimizi bir Çin s?Idınsından korumamız mümkün olacaktır. Halbuki bir Sovyet «aldırısı karsısında bu mümkün olmayacaktır. Zira Sovyetler daha şimdiden saldırı güçlerini, hem büvükliik ve hem de kalite bakımından. pek çok çeliştirmis dnrumdadırlar. S ORU : Bnlee savunması nasıl çalısıyor? CEVAP : Çok Szel ve çok hassas olarak yapılan ve Çevreyi Tarayan Radar (PAR) ismi verilen bir radar, uzun menzilli balistik füzeleri tespit etmekte, yaklaşan savaş başlıklarını izlemekte ve yollarım tahmin etmektedir. Bundan sonra Spartan füzesi fırlatılarak, yere biçbir nükleer kalıntı dökülmeden, savaş başlıklarını atmosfer dışında yok etmektedir. Yakalama noktası, Spartan bataryasının bulunduğu yerden yüzlerce kilometre uzakta • labilir. Böylece, tek bir tesis, etrafındaki çok geniş bir araziyi kornyabilmektcdir. Bütün memleketi içine alan bir savunma sistemi kurmak için böyle bir ;ki tesisin knrulması yeterlidir. Bu alan içindeki bütün halk korunabilecektir. SORU : Nokta savunması ismi verilen sistem nasıl çalışacaktır? CEVAP : Bu, tamatnen farklı bir şevdir. Bu bir bölgeden daha ziyade bir noktamn savunmasıdır. Bu savunmayı, ikinci vuruş kabiliyetimizi korumak amaciyle. sadece füzesavar sistemi radarlarımız ve Minnteman füze silolarının korunması için tasarlıyoruz. Sovyetlerin bir saldırısını düşündüfumiiz takdirde. onbinlerce kilometre mesafevi kaplavabilecek bnlutlarla karşılaşabilirız. Bunlar, radarlarımızın görii's kabiliyetint yok ederek, içlerinde savas ha.ilıti hile olsa. bunları tesnit etmemizi imkânsız hale getirebilirler. ^«•••••.••••.•••••.•ıB,......,.,,,,....1M.B1|tt>BMBBıB<BBBBB!(tM MVAMMER tttanbul DİK1S I0.9.1M7 nlsarüanılılar :::: •••• Heris Reklârn: Î71011661 Cumhuriyet 11662 Sonuç Jdnd Be« Tülık Kalkınma Plinında da kabui edilditi ttzere, yukanda belirtUen a|ır mfleyridelere rafmen, bu alandaki gayrl meşru faaliyetler re yüksek fais uyfulamalan, kredi hacminin yctersizliiinin ve kredilerin Uıtiyaca nygun dağılmadigının en b«lixr1n tröstergeleridir. ödünç Para Verme Kanununa uyfun olarak ödünç para verme işleriyle ugTaşanlann verdlkleri kredilerin önemsizli|1nl tkincl Beş TıUık Pl&n da kabul ettigine före, tefeeUik muameleierinin Oneml re 8xerinde muhakkak durulması gereken ekonomlk re sosyal bir M>nm oldufu kendiliğinden meydana eıkmaktadır. İZOCAN • CAHYÜNİT fl.Ş. t İkinci amaç • • îiii Uygulama M emleketimizde uycvlanan faizeilik, mukavelelere dayanılarak yapılan ve tüketime har ORU: Ve bu ramandan evveî bir milletlerarası anlaçmanın yapılabileceğini ümit edebilir miyız? CEVAP: Önümüzdeki 15 veya 20 yıl içlnde Çinin bir anlasmaya vanaşıp vanaşmsyacatı hakkında Bnceden bir sey söylemek istemiyorum. SORU: Konuşmanızda, Çinin «yanlış hesaplar» yaparak. Amerikaya nükleer bir saldırıda bulunablleceginden bahsediyorsunuz. Bunu biraz daha etraflı ola S MIMflR ARIYOR Isı ve Sesc karşı camj'imü izolasyonunu tarutmak üzere askerliğini yapmış meslek »layatında asgart 3 yıl çalışmıs, azaml 35 yasında, Almanca bllen bir mlmar aranmaktadır. îlgiliİBrin: Karaköy, Banicalar Caddesi Türkell Han Kat 3'dekl Şirket Merkezine sahsen müracaatlan ric» olunur. Manajans 3105 11621 Yarın: Sistemin çalışması Her füzesavar sistem. gelmekte olan savaş başlıklı fücelere kar«ı savunma füzesi atesleyebi Kartal Belediyesinden 1 Aafalt kaplama yapılmaa işi l|çilijö Kartal Be!ediy«»inc« açık «kailtm» turetiyl» ekisltmeyo konmustur. thalecl 6/10/1967 tarihina raslayan cuma günu «aat 15 ta Belediyo Encümenind» yapılacaktır. > Kefif bedell 12.000.00 lirm geçid temlnab 900 liradır. ' Keşif jartname vesair evrak mesat saatlerinde her gün Belediye Fen Şefliğinde göriilebilir. 4 Taliplerin eksiltme şartnamesinin 4 üncü maddesindeki sartlara hais olup ihaje gflnOnden 3 gün evveline kadar yeterlik belgesi almalan lâzımdır 5 2490 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre hazırlanac*k teklif mektuplaruun ihale giinO saat 14 « kadar Belediy» Encumenlne rerilmesi »arttir. Postada •iki gecikmeler nasan ltibara aiınmas. (Baıın : 23148/11645) 15 MİLYON liralık 1967 ikramiye plânınm ikinci cekilisine katılabilmeniz icin 4 GÜN KALDI. önümüzdeki cuma aksamına kadar îş Bankasında mullaka hesap açünnız. Hesabınız varsa kazanma sansınızı iakviye ediniz... bütün tasarruflannızı îs Bankasında loplayınız; TURKİYE|BANKASI paranızin... istikbalinizin emniYeüdir Ardahan As. Sal. Al. Kom, Baskanlığından: 80 tea «yakta canlı koyun 1» Kkim 1967 p«r««nb« rönO saat 11.00 da kapah zarf IMUIU U* Mtan alınacaktır. Muhanunen bedell 270.000 lir» olup geçiei teminaö 14'550 Uradır. Teklif mektuplannın ihal. gaatlnden bir saat evr»l Kom. Bsk. lıgına rarilraeei sartnamert Ankara r» Utanbul hr, Âmirlikleri ü . Kom. Bak. iıfında gSriltebtllr. Sayt İTM (Basın 33481/11839)