29 Mart 2024 Cuma English Abone Ol Giriş Yap

Katalog

Aylar
Günler
Sayfalar
SAHİFE ÎKİ YENİ YIIA GİRERKEN. Feridun Fazıl TULBENTÇi 'yı geride bırakarak yeni yıla girrniş bulunuyoruz. Koca tarih, elhette ki 1967 yıllık dejildir. Çok daha eski bir geçmisi vardır. Takvimin h3kîki başlangıcı bn gün için meçhuldür. tlk çaglarda yasayan insanlann bile mevsimler, aylar ve günleri hesaplamak için kendilerine göre bir yol, bir nsul bulduklan mnhakkaktır. Eski Ynnanlılar. tarihe baslangıç olarak büyük Olirapiyat yanslannı almıslardı. Bu yanslar, Milât'dan 776 yıl öncedir. Yunanlılar takvimi, güneş ve •yın devrini çöz önünde tutarak mevdana getirmislerdi. Tıl üçyüzaltmıssekiz gündü, bir yılda oniki baçuk ay vardı. I lAedu'DJuka. :::: (1 mektedir. Göktürklerden Uygnrlara geçmiş, Vjgur kültürü ve devlet teşkilâtı üzerinde knrnlan Türk Mogol tmperatorluğn da bn takvimi dünvanın genis coğrafî ülkelerine nakletmişti. Türk takvimi oniki yıllık bir devre teşkil etmekte ve her yıl bir hayvana nisbet edilmekte idi. fslâmiyetin Intişanndan evvel Türklerin kendilerine mahsui ve güneş senesint esas tntan bir baska takvimi daha vardı ki, Arap takviminin kullanılmasına kadar devam edip gitmişti. Hatta Selçuk Türkleri bnndan sonra da Sultan Melikşah'ın (10551092) Celâleddin Iakabına izafeten Celâlî dedikleri bir takvimi de kullanmıslardı. Meliksah'm veziri Nlzamül Mülk'nn (10181092) idaresinde toplanan ve ömer Hayyam gibi savılı bilginlerden kuruln bir heyet. 1019'da eünes yıllanna davanan bir takvimi kabul etmisti. Celâli ve Meliki adını tasıyan bn takvime söre. bir vıl 365 trün 49 dakika. 15 sanive 48 salise hesab olnnarak otnzar eünîük oniki ava aynlmıştı. Yılbası ise 21 Mart'da idi. Harzem'de ve Ekhersah (15421605) devrinde, Hindistan'da güneş esasına bajlı tarihler eörülmektedir. Bn gün tran ve Afsanistan'da kullanılan ve Yılbasısı Nevruz olan Hicrî Şemsî takvim nsulleri de CelâH takviminin az çok de|ismis sekilde devamıdır. OOĞAK NAOI Kİ BİR GUN... :: Belli etmeden bilmek Kesip kesip kurtulmalı Hacılar ve HaçlarBütün «...î» lere giriyor bilmezlermiş, ve öğrenmelerl tçin de, Bakanlıkta kendilerine ders verdirillrmiş. Bakanhk değil, mektep mübarek. Insanm aklına Haşimin «Akşams lsimll meşhur şiiri geliyor. Ne di yor, onun bir mısraında, Haşim: ... Bu bir lisânıhaffîdir ki ruha dounakta Lisânıhaifı? Yarj gizli dil. Bu bayanlann bildikleri dil de, her halde, böyle bir şey olacak. îçlerinde sakh! çıranlar. Y'ine meselS, caml avlusunda adam öldürüp, hemen arkasından, namaza duranlar gibi. Bunlar hep bilerek, düşünülerek, hesaplanarak işlenen suçlar. Acaba, bir omç tntsns, bir Hao ca gideriz, bir namaz kılanz, Tann nasıl olsa bizi affeder, diye ml döşünürler? Velhasıl, kolay kolay anlasüacak bir felsefe (!) değiL *** 1966 İyi ki bir gün... D isroillâh. Hoş çeldl, safa geldi. Bngün siftah ediyoruı. Onun Için, âdete uyalım. ve yeni yıla, veni vıldan bahsederek, başlıyalım. Niçin ay başı, hafta başı, hattâ gün başı, daha hattâ saat başı değil de, illâ. yılbaşı? Çünkü. alt lirafı, yıl dediğiniz bütün bunların toplamı. Hepsinin de ayrı ayn ba$ı belli, sonu meçhul. O halde neden bu kehanetler, bu tebrikler. bu •iyilik, hoşluk» temennileri, bep tek bir gecede toplanıyor? Her halde insanlar düşünmüşlcr taşınmjşlar, ve işi, bizim bavramlar gibi, nerdeyse ber gün tekrarlaraamak için, senede bir defaya sığdırmış olacaklar. Pekâlâ, iyi de etmişler. Daha sık olsa. bu gürültüye patırtıya, zannederim. tahammül edilmezdi. Kâhinlere inanır m.sınız? Ben inanmam ama, lâf oLsun diye, okurıım. Bu senenin kâbinleri arasıııa bir de bizim yerlisi katılmış. Ona göre bu yıl «tnönü hastalanacak. De Gaulle kansere rutulacak. Johnson kalb krizine yakalanacak. Nâsır suikasde kurban gidecek» miş. Ve, ona o olacak, buna bu olacak diye sıralıyan bizim kâhin sonunda Uâve ediyor: « Demirel dünyaya büyük ün salacak.» Sayın Demirel'in «dünyaya ün salması» için bütün bunlara ihtiyacı olduğunu zannetmem. Kaldı ki, herkes cızlamı çekip bir yer'ere gittikten sonra «dünyaya ün salmak» için Demirel olmaya lüzum yok. Hepimiz salarıı. Kâhinler de böyle işte. Hoşça kalın. Hepinize iyi yıl lar. Romalıların takvimi omalılann takvimi ise Tnnanlıların etkisi altında yapılmıstı. Romalılar, zamanı bölmek için güneşin doğup batmasını. kamerin veni ve bedritâm halinde bulundugn zamanlar dikkate almışlardı. Her giiıı sabah akcam günesin dogup ve batması tellâllar tarafından ilân olnnur, syın geçirdifi saf'halar da râhipier tarafından tâvin edilirdi. Yıl oniki ay olarak hefaplanmıstı. SenebaM ilk bahardı. tlk ava bir mabnt adı verilmisti. O da (Mart) Mars'dı. Başlanştıe olarak sehrin kuruluş tarihi almmıstı. Romı, Milât'dan 763 yıl önce tesi« olunmnştu. Romalılar seneyi önce 355 gün hesab etmislerdi. Aradaki farkı kapatmak icin ara sıra bir »y ilâve ederlerdi. Roma'da vukübulan kargasalıklar sırasında hir av eklenmesi unutnlmus, o derece ki, sene tam altmıs yedi eün çeçmisti. DOnya güneş etrafındaki gezisini 365 eün 5 saat 48 dakika ve 46 saniyede tamamlar. Imperatör Jiil Sezar (Mö 10844). Mısır'da Kleopatra (Mö 6930), ile çılgın bir ask havatı geçirirken, Mısır ve Roma takvimleri arasındaki farkı da Incelemek fırsatını bulmns ve iki takvimi birleştirmek istemisti. Milât'dan 46 vıl önce Mısır Heyetsinaslanndan tskenderiyeli Sosigemis'in tavsiyesi üzerine, senenin 365 eün olmasını emretmisti. Dünvanın günes etrafmdaki gez;si arasında bu viizden 5 küsur saat fark olrnustu. Ba fark ise her dört yılda bir Subat avına bir gün ilâvesi suretiyle kısmen giderilmisti. Böyle yıllara kebire senesi denilmistir. îslahat tarihinden itiharen avlardan biri Sezar'ın kücük adı ile anılmış, keza takvime de Jülyen adı verilmisti. Imperator Ogüst (M.rt. 63 M.S. 14) ilmî bir biçim alan bn takvim üzerinde küçük bazı degisiklikler yapmıs ve avlardan birine de kendi ismini takmayı ihmal etmemişti. Bütün «...î» lere gırıyor | Fea r Arap takvimi Türkleri ise, ayın geçirdigi safhalara taksim edilmis olan Arap takvimini kullanıvordn. Rnna göre ayın ilk battıfı gün hirinci, son dogdngn gün sonnncn itibar olnnnyordn. Hazreti Peygamber'ln (570632) Mekke'den Medine'ye hicret bnynrdnklan MilSdi 622 senesi de takvimin bası olarak kabut ediliyordn. Bn takvim m«vsimlere göre besap edilmemis oldufnndan meselS Ramazan ayı bazen yaz, balen de kı* ortasına geliyordn. Karlı bir gnnde doğan çocnk. delikanlılık çaîma girdijl zaman Tommuz ortasında doğnm yıTdönümünö kntlnyordn. PiSer taraftan Yıl 354 gün oldu^nndan 33 yılda açık tam bir vıla bâlif olovor. o zaman bir sene mecburî olarak atlanıyordu. Bn olavlar hesapları da içinden çıkılmaz bir hale sokuyordu. 115? Hicrî yılından itibaren Basdefterdar Atıf !\Iustafa Efendinin (öliim 1742) gösterdigi lüzum üzerine Hicret esası mnhafaza edilmekle beraber, güneşin devrine çöre veni bir takvim çıkanlmıstı ki. hn gün, Rnmî dedifimiz takvimdir. Tımar ve Zeamet nsnlleri kalktıktan. maaslarla masraflar devlet hazfnesinden verilmeye baslandıktan sonra Semsî. yani Rnmî takvim radan seneler ve seneler geçtikten sonra Roma Senatörü, vaktile Ogüst'e yapJıgı gi devletin resmî malî yılı oimnstn. Bnnnn da Milâdi tarihle aralannda onüç günlük bir fark varhi avlardan birine de tmperator Tiberyüs'ün adıdı. Sene de Mart ayından baslıyordn. Meşrntivenı vermek istemiş, fakat Tiberyüs; lin son devirlerine kadar bn sekilde iki takvim tmperator onüç olıırsa ve herkes kendi abir arada knllamlmıstı. dını bir aya vermek isterse o zaman bir yıl onüç Talat Pasanın (1S741P21) sadaretinde ve ay mı olacak ? 1332 Malî yılında tasdik edilen bir kanunla RuDiyerek bn teklifi red etmisti. Hristiyanlımî tarihle Gregnar nsuliine eöre yürüyen Milâdî gin yavılmasından sonra Hazreti Isa'nın dojum tarih arasındaki gün farkı kaldınlmış 1332 segünü takvime haslangıç olarak kabul edilmis ise nesi snbatının 16 ncı günü 1333 (1917) Martının de, doknzuncn yüzyıla kadar pek kullanılmamışbirinci günü itibar edilmisti. Encümenlerde yatı. Bilâhare süratle taammüm ederek dünvanın pılan münakasalarda bazı hatipler Yılbasınm birçok taraflannda aynı mebde, esas tntnlmuş Ocak olmasım ileri sürmüslerdi. Bazılan da Hazve nluslararası bir takvim olmnstnr. Jülyen tak reti Peygamberin doğnm yıldönümünün mebde' viminin. kebire senesi yüzünden dokuz asırda İttiha7inı istemisierdi. yedi gün geriye kaldığı anla.şılmıs Papa Onüçüncü Greguar, heyctşinaslarla ve bilhassa Kalabrialı T.ilio ile istişare ederek bn farkı kaldırmısumhuriyetin ilânından sonra karısık tarih tır. 5 Ekim 1583'de on gün i?âve etmis, 15 Ekim hesaplarına son verilmiş, 26 Aralık 1925 1582 yapmıştır. Işte Gregorien takvimi adı ile de tarihinde Büyük Millet Meclisince kabul edilen anılmasıns sebep de bn ıslahatdır. 698 sayılı Kanunla Türkiye Cumhnriyeti dahil'nde resmî devlet takviminde baslangıç olarak uInslararası takvim esas tutulmuş 1 Ocak 1926 dan itibaren Milâdi takvim knllanılmağa başlanmıs^ ı Orklerin en eski takvimleri 12 hayvanlı v tır. Aynı zamanda milletler arası saat de kabnl millî takvimi idi. Hıınlardan kalan bazı kaedilmis, böylece müsküller kökünden hallolnnyıtlar, Türklerin bn takvimi. Milât'ın ilk yiizmuştur. yıllarında kullanmış oldnklan fikrini bize ver A 1926 dan sonra Tk u «mlni ]üps denilen Insa etek ** modası da başımıza dert ol; du. Yalnız bizim burada değil, bUtün dünyada, bitip tükenmez tartışmalara yol açtı. n lzim emnlyetftmlrlerinln,'anSon olarak Amerikalılar, karUn ™ laşılan çaresizlik yüzünden. verdikleri bir cezayı okudukça, in etekleriyle iktisadl durumlar nra | san vücudünde saçın nemene o sında bir münasebet kurdular. Eunemli bir şey olduğu daha iyi an na göre, ne zaman milletlerarası, iktisadl vaziyet düzgün olsa etsk i laşılıyor. ler kısalıyor, ve ne zaman bozulsa ' Tevekkeli, gün geçmiyor, yeni i uzuyormuş. Hattâ bazı tarihler bıcat bir saç ilâcı çıkıyor Yeni ter le veriyorlar. Bunlardan ögreniyotip bir briyantin yapılıyor, mev ruz ki. genellüde harb senelerinde, etekler uzuyor, sulh senelennde kısalıyor. Bu, istn iktisadl tarafı. Bir de içtimal tarafı var: ! Geçen hafta, Sirkeci • Çekmece banliyö trenlerinden birine minı etekli bir genç IDZN girer, oturur. cut saçların dökülmemesine, dökü O vagondakl yolculardan bir kıslenlerin yeniden çıkmasına çalışı mı kıza ccderli toplu oturmasını» hyor, hattâ, banka şubesi gibi, a söylerler. Bir kısım başka yolcular da kızın halini mUdafaa ederdım başmda bir berber dükkâru aler. çılıyor. Derken, mesele büyür. îkl taraf Çok mühim şey bu saç. İnanmayan, gitsin. sayın emniyet âmırlerimize sorsun. Hatırlarsmız. bir ara, yakalanan «muhabbet tellallan» nın, her türlü işlemden evvel, saçları kesıUyordu. Hafta içinde çıkan bir haberden, şirndi, sırarun bilet karaborsacıiarına geldiği anlaşılıyor. Beyoğlu sille tokat birbirine saldırır. BeEmniyet Âmirliği, eline geçirdiği karaborsacıların saçlannı kökün reket versin bazı tarafsız vatandaşlar araya girer de, kızın etegden kazıtmaya başlamış. Bu iki sınıf vatandaşla. çok çü lerini biraz aşağı çekmek suret;v le, ve kan gövdeyi götürmeden. hakür, bir münasebetim bulunmadığı vayı, güçlükle de olsa, yatıştırırQ ışişleri Bakanlığınrlakl yeni için neticenin ne olduğunu bilemilar. komediyi okııdunuz mu? Cid yorum. Ama, eğer müsbetse, deMinijüpün bu içtimal taralı vam etmeli. Ve daha da genişletden tuhaf.. altı üstü işlenlrse Muböylece bitti mi, bilmem. Ama, kameli. ammer Karaca dostumuza müTrafik suçlusundan yankesiclye, duîlar şimdl her yere burunlaruıı kemmel bir piyes konusu o)ur. soktuklarına göre, diz kapaklaneksik gramajlı fırıncıdan bozuk (!) Efendim, bu Bakanlığa yabancı dil bilen 9 • 10 tane mütercim clak. terazili bakkala, at eti tüccarından nm epeyce üstüne çıkan bu etekler, belki de, bir takım siyasl, hathüeci esnaia kadar, hangisi yakalarursa (raademki başlarına pek tâ askerl akislere de sebep olacak tır. dokunamıyoruz!) vurmalı saçlannı Dedim ya, bayagı bir ba? derdl. yere. Yalnız, korkarım, bu usulle, sokaklarda saçsız başlardan geçilmiyecek. Zira herkes, bir punduna getirip, bir şeyier beceriyor. Kesip kesip kurtulmalı MOBİLYA VE DEKOR/SYC Sayın dost ve müşterilırinin yt kutlar, işlerinde başaolar dileı Adres: Yenişehir Kurtuldu Sok. No: 69/A Beyoğh Cumhuri 1 OCAK 1967 PAZAR GLNTJ SAAT 184) DA İSTANBUL RADYOSCNDA: GEGE YARISI BİR GE1İ ROMANI TANrTILACAKTIR FAJÜR ONGER YAYINLARI PJC 918 İST. Cumhuriyrt "Arşimidis Müessesesi Otomobil Malzemesi Ticareti T.A. Ş. Sayın dost ve kıymetli mflşteriler yeni yıllarını candan tebrik il« luluklar diler. Belli etmeden bilmek Reklâmcı BESAIET BARINHASAN ET DOST, AKRABA ve MtŞTERtLKi TEM YILINI TEBRİK EDER. Cumhurryf C Millî takvim ! •*••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••»•••••• «••••••••«••••••••••••••••••••••••••«•••••••••••••••••ı ••••••••••••••••••••••«••••«•••••'••••••••••«••fac****aı tilo alınmış. Lisan bildikleri için de maaşlan 1500 • 1750 lıra arasında. Hesaplan gözden geçiıen Sapştay, Bakanlık masrafları sırasuıda. bir de «yabancı dil kursu» îaslı görür. Bunun ne olduğunu Bakanlıktan sorar. Neyse, uzatrruyalım, sonunda anlaşılır ki «yabancı dil bıliyor» diye Bakanlığa alman mütercim daktilo bayanlar, meğer, lısan fi.an Hacıfar ve baçlar n azılarımızın. bazılarımızın " ğil bir çoklanmızın. hattâ ?;ittikçe çoğalan bir çoklanmızın, pek acayip bir «günah» anlayışı <ar. Su vak'acığa, zira bunlar artık birer vak'acık oldu, bakınız: Üç çocuk anası bir kadını. kocasının bir arkadaşiyle, zina va iyiye daha güzele... yeniyıld hep birlikte MÜSTAFA flKINflL VE ORTAKLARI KOLLEKTİF ŞİRKETİ Sayın Müşteri, Dost ve Akrabalanmllk Yeni Yılını saygı ils kutlularız. SİNOLİN BOYA SANAYii SAYIN DOST VE MÜŞTERILERİNİN YEKİ Y1LDII KUTLAR, SAADETLER DİLER. TİCARET ve SANAYİ ADI KOMANDIT ŞIRKETI AHMET UĞURLU • ALİ GÜLEÇ ALİ UĞRLU UĞURGÜL VE ORTAĞI &CUJJLH. Q)fri£ ü ıjjmL yjluu. knJtLaz (BaşjazıLaz dikt. Reklâmoıiık 5104'2L Hâncılık: 7946/15 TAKLİTLERINDEN SAKININIZ % KURUKAHVECİ MEHMET EFENDİ MAHDUMLARI Sayın dost ve müşterilerinin yeni yılını en iyi dilekleri ile tebrik eder. Cumhuriyet 39 parken yakalarnışlar. Mahkeme, onun ve suç ortağının, 7 şer ay hapsine karar vernıiş. Kadın, burmınun ucunu bile göstermiyecek sckilde sıkı sıkıya bir kara çarsaf içinde ve. hâkimin «yüzünü açmasmı» Lstcmesi üzerine, çarşafına bütün bütün kapanıp şu cevabı veriyor: «Öyle şey olur mu? Günahtır hâkim bey! Bu kadın. bclki de, beş vakit namazında kusur etmivordu. Haîtâ. ihtünal, oruçluydu da. Buna honzer başka vak'aları da, zaman zaman. gazetelerde okuyoruz. Meselâ. Hacca giderken, vücudünün en görülmiyecek yerlerinde, altın ka MAARIF DUVAR SAATLI MEVLİT Çok sevgill ailc büyüğümüs REFİA GÜNDEM Hanımefendlnin veıatının kırkmcı gunüne rastlayan 3 Ocak 1967 Salı gunü öğle namazını nıuteskıp SIŞLI camlinde, Sıraselviler Sirkeci Mustafaağa camii lmam ve hatibi Mevlidhan H,fız İsrr.et Aydın. Hafız Zeki Sesli. Hacı Hafız Baif Bahriyeli, Hafız fsmall Danıs ve Hafız Celâl Yıîmaz tarafından okıınacak Kur'anı Kerim ve Mev] idi Şerife bütün akraba. dost ve din kardesleri mİ7İn teşrifleri r.iyaz oîunur. AİLESI DE. KA. S E . TAKVİMİ Dekalkomani Sanayii Kollektif Şirketi Kemal Denker, Oğuz Eren ve Ortakları Cemâl Nadir Sok. Büyük Milâs Han No. 215 3940 TELEFON: 27 92 89 27 57 27 SAYIN DOST VE MÜŞTERILERİNİN YENİ YILINI KUTLAR, SAĞLIK VE BAŞARILAR DİLER. Cumhuriyet 6" Cuıiı'ui'jvet 41 CIKTI TOPTAN Şatış Yeri: GLOBAL INDUSTRIES LIMITED İNGİLTERE DOST ve MÜŞTERİLERİNE EN ÎYİ TEMENNtLERÎNİ İLETİR. Cumhuriyet J 0 İSTANBUL MAARİF KİTAPHANESİ Cağaloğlu Yokuşu No. 38 İST. " DİKKAT ŞUBEMİZ YOKTUR Üincıiık; 7753; 12 Oğlum Mehmed'e yaptnış oldufTiı b?şarılı ameMyatla yakm alâkasını esirgemiyen pek kıymetli Prof. Dr. GIYAS KORKUD Ba^pistan D. KENAN KARABEY, narkozitor Dr. SİMON BATMAZ ve Siş'.i Sıhhat Yurdıınun doktor ve hemşirelerine sonsuz çiikranlarımızı sunarıı.. VEDAT Y. Mimar KARABEYOĞLU KADİFE MENSUCÜT A.Ş. SAYIN DOST VE MLŞTERİLERİNİN YENİ YILINI KUTLAR, BAŞARILAR DİLER. Reklâmcılık 5110/59 Cumhuriyet 63 Reklâmcılık b
Abone Ol Giriş Yap
Anasayfa Abonelik Paketleri Yayınlar Yardım İletişim English
x
Aşağıdaki yayınlardan bul
Tümünü seç
|
Tümünü temizle
Aşağıdaki tarih aralığında yayınlanmış makaleleri bul
Aşağıdaki yöntemler yoluyla kelimeleri içeren makaleleri bul
ve ve
ve ve
Temizle