Katalog

Cumhuri PARA SATIIMAZ ıTunmım 1951 'U&cti Fen Aleminde ^ Hayal peşinde! /"" eçen gun gazetelerde çıkan bir ^ ^ A.P. telgrafmı gdrdünüz mü? Amerıkan ajansı 1938 de İngilterenin, harbe girmemesini temin ıçın, bütün Çekoslovak toplarını 200 milyon liraya satın almak istediğim, 1941 ae de aynı şekilde ve aynı gaye ıle İtalyan donanmasına talıb olduğunu, bır mahkemeden naklen, ifşa edıyoıdu. Şu İngiltereyi, hâlâ bugün bıle, hayal peşinde koşmsktan kurtaramıyoruz. Ayol, kendısine lâzım topu tüfeği veya donanmayı, para mukabilı satacak bir devlet fsssen harb etmez. Binaenaleyh satın almaya lüzum yok. Harbi goze alacak devlet de, ne pahasma oiursa o.sun silâhlannı satmaz. Binaenaleyh teşebbüse lüzum yok. Tatlı dil veya açık kese ile hırsızın clinden maymuncvk aiınır mı? Televizyonda yeni bir adım: Otomatik kütüphane Yazan: Rıdvan Tezel Son zamanlarda Amerikada moda olan makinelerden biri de, çeşidli işleri kendi kendine yapanlardır. Bu kabil makinelere «düşünen makine» adım bile veriyorlar. İnsan hafızasının, bir çok şeyleri saklaması icab ettiği bir devirde yaşadığımız için fen adamları, bizleri bir sürü malumatla dimağımızı yormaktan kurtarmak maksadile, elektronik hafıza makinelerini ortaya koymuşlardır. Bu tipik makinelerden evvelce bahsetmiş olduğumuz cihetle, bugün, sadece, bunlann mevcudiyetini zikretmekle iktifa ediyoruz. Fakat bu tıpin dal \ modern şekilleri var: Televızyondan da istifade ederek, hafıza makinesini otomatik bir kütübhane haline getirmeğe çalışıyorlar. Yapılan tahmine göre, otomatik kütübhane ancak bundan 30 sene sonra tatbikat sahasına konulabilecektir. Bugün nasıl, saati öğrenmek istediğimiz zaman, muayyen bir numara çevirip, bu işi telefonla haletmek kabil oluyorsa, bundan otuz sene sonra da, büyük bir kütübhanenin en kıymetli eserleıınden, oturduğumuz yerde, istifade etmek mümkün olacaktır. Aletin esas kısmı, bır telefonla alıcı bir televizyon makinesinden baret olacaktır. Kütnbhaneyi teefonla bulduktan sonra, dilediğiniz kitabı ıstiyeceksiniz. Pek kısa bir :ntizar devresınden sonra, otomaık kütubhanenin televizyon penMikrofilme alınmış bir mecmua koleksiyonn ceresinden, kitabın sahifelerinin .okuyacağınız kitabdan da I rülür. eker teker açıldığını göreceksinız. Muhtelif zamanlarda, gerek mikSahıfelerin süratli veyahud r"ır a ha fazla bir kısmuun kopyasını arılmasını da otomatik kütüU.ıane zu ediyorsanız, istediğiniz bahislerin ro fotograf, gerek otomatik daktinin üzerinde mevcud olan düğme numaralarını, fişe basarak, kütüb lografla makineye ithal edılmiş ohanedeki kâtibe not ettirirsiniz. lan bu mikro film, ve sahifelerin, erle idare etmek kabildir. Okuyucu, üzerinde düracağı bir Boylece, kütübhanedeki otomatik acaba, ileride tekrar gözden geçirilmesi icab etse, bu nasıl mümirtin' oîur? " "* Bunun için de, elektronik makinenin hafıza kısmında bir tertibat vardır. Bu kısmı otomatik telefonda «seçiei» denilen kısmına benzetmek kabildir. Nasıl bugün Istanbuldaki binlerce aboneden, otomatik telefonla sadece istediğiniz abonenin numarasını çevirerek, mu habereyi sağlamak kabilse, o zaman da, otomatik kütubhanenin dosya kısmında bulunan vesıkalan birer numara, yahud şifre ile kaydetmek kabil olur. Bunun için mikro filmin, veyahud daktilo edilmiş minik sahifelerin münasib yerlerine muayyen şekillerde küçük delikler delmek ve elektronik seçme maküıesinin gözüne arzetmek kâfidir. Bu takdirde, elektrcnik makine, istediğiniz vesikayı, kısa bir zamanda, kalın bir tomar arasından çekip çıkararak, perdeye aksettirmeğe başlar. Bu otomatik dosyanın ihtira beratı Amerikada 1950 senesinde alınmış ve devlet dairelerinde, fabrikalarda kullanılmağa başlanmıştır. Bu itibarla, önümüzdeki 30 sene zarfında plânlann tahakkuk ettirilebileceğini akıl kesmektedir. J. Pierpent Dookes tarafından projeleri hazırlanmış olan bu tertibatın televizyonlu olan kısmı yerine sadece, telefonlu, ve projeksiyonlu kısmını daha ucuz bir ücrelte kiraya vermek de tasavvur dahilindedir. Boylece, kesesi elvermiyenler de bu mükemmel sıstemden istifade etmiş olacaklardır. Proje salıibine göre, otomatik kütübhane, fen adamları, doktorlar, avukatlar, hulâsa her meslek mensubu için çok faydalı bir hizmette bulunacak, buna karşılık, şirkete ödenen ücret bugünkü telefon ücreti gibi hiç kabilinden olacaktır. Himayei Etfal * • *  rzuları üzerıne üç Mısırlı dostu, a^ ^ laturka dinlemek ıve tabıî rakı içmek) üzere Tepebaşı bahçesıne götürdüm: Aman efendim ne çocuK bolluğu. Vakit geceyarısı. Yalan değil: Ben dıyeyim 150, sir diyin 250 çocuk. Her biri 2 ilâ 5 yaşları arasında. Anıamıyan fakat hayran gözlerıle sahneye bakıyorlar. Salâhaddin Pınarm elmde incecik bir kadının hâmilelığt gibi bir şey. Ahmed Atmanda bir acavib daktilo makinesi. Birbirini takiben ortaya çıkan Necati Okyay ile Nubarda sol omuzlannda okşıya okşıya bitiremedikleri birer oyuncak. İşin tuhafı, hepsınden de ses çıkıyor. Acıdım doğrusu. Rüyalann en güze'i görülen bu yaşta ve bu saatte, bu çocukların orada ışi ne? Mübalâğa etm yorum: Yanımızda bir masada çeşid çeşid nıezeler ve içki kadehleri arasında bir de biberon > ardı Günah ve ismet. Ne hazin tezad! • •¥• • Demokrasilerin kuiağma ^annederim Çekoslovakyada yeni bir «sulh mükâfatı» ^ tesis etmişler Bizim Nâzım HikTietın kazanmış olduğu değil, bu başka. Üniversite talebeım arasında sulhe •iair en güzel yazıyı yazanlan bir heyet seçiyoı ve mükâfaüandınyor. Geçenlerde neticeler ilân edildi. On beş kadar gene deretfe aldı. Bunlara mükâfat olarak r.e verilmiş biliyor musunuz? Birer tabanca. Şayed hakem heyeti bu hareketile genclere thazır ol cengt, e> r ister isen sulhü salâh» vecuesinı hslırlatmak t lstedlyse, ejhak mükemmel espri! F.K.G. ın avukatı ' . . . . . • * * . ; .. . BİTMEVFN SENFONİ İstanbul Vali ve Be'.enıye Reısine hepimız çatıp dururuz. Esasen F K.G. da alıştı. Mesele yok. Faxat doğrusu bazan saçmahyoruz. Misal: İstanbulun ^urasına burasına konan seyrüsefer ışık.i.rı var ya. Meğer onlann modası geçm.ş imış, şimdiki ışık sütunlarında sarı renk isi konmuyormuş, Amerikada ve İngılterede 20 senedent>eri yalnız yeşılk kınruzı yanıyormuş, binaenaleyh bizim Beledıyemız cahiln § E\velâ bir çok yerlerde san ışık zaruridır. Çünkü renk değiştiğı ^snada meydanın ortasında bulunan arabaiara yollarına ievam etmek imkânmı veriı Doğrudan doğruya «geç» veya «cdur» işareti yansa, ortaaakı araba ne Oıacak? aonra, bizim tenkid duşkünü aıkadaş ne zaman bulundu bilmiyorum ama, bu satırların iıuharnrı bundan dör. beş ay evvel Amerıka ve İngılteıede idi. Kehribar ssrısı ışıklar mükemmelen yanıp duruyirdu. Moda bahsıne gelince, bu bir basit rtirektir, üstündeki re.ıkji camın içinde yanan da ampul. Direğin veya ampulün modası geçer mı? Vtlhasıl şu gazeteciler yaman adamlardıı. İnsana zorU işte F.K.G. yı bıle müdafaa ettırıyorlar! Amerikada yapılan meraklı bir anket Devrimizîn en büyük adamları kimlerdir? Uğurlar ola * •¥ JC"vvelâ Sinoba bağh Gerzede tahsildarmış. Tutmuşlar ^ ^ Ajancığa tayin etmişler. Bır mudJ 't sonra haydı oradan Boyabada. Ora'ia da olmamış, yeniden Ayancığa nakline karar verilmiş. Bunların hepsi de topu topu altı ay ^arfında olup bıtiyor. Bize kahrsa, haberı veren gazete bır ııoktaaa yanılıycr: Buna nemur tayini demezler «S.iob ilçelerinde ıç turizm» derler, daha doğru. Yazılaıı mikrofilme alan makine sahifeve geldiği zaman, durma işareti gonderecek olsn düğmeye basınca. televizyon çeıçevesinden aynı sahıfenın aksettiğıni görecek ve hareket düğmesine basıncaya kadar, o sahifeyi okuyacaktır. Mevcud '30.40 düğmeden bir diğerine basın'ca, sahifeler süratli bir şekilde, üçer, beşer beşer, fasıl serlevçer) ü 1 h a l a n n l gözden geçirecek şekilde, deye aksedecektir. per Böyle bir cıhaz kullanarak, o kitabı, uzun uzadıya tetkik, televizyonla kütübhane kıralayan şirkete fazla para vermeği icab ettireceğinden, okuma zamanından kazanmak icab edecektir. Otomatik olan makinede buna da bir çare düşünülmüştür. Lüzumlu olan düğmesine basınca yazıları, şekil ve fotografları mıkro film üzerine, almak kabildir. Boylece, meselâ tamamen okunacak olsa, 34 saatte bitirilmesi imkân haricinde olan bir bahsi, mikro fotograf sayesinde, televizyon makinesile fılme almak kabil olacaktır. Bu filmin çok kısa bir zamanda, kuru olarak banyo edılmesini müteakıb, bir ıki dakika sonra, bu sefer projeksiyon makinesini harekete geçiren düğmeye basarak ışletmek mümkündür. Bundan sonra. gene düğmelere basarak, aynı perdeye yazı, resim ve şekilleri, istenilen süratte, aksettırmek işten bile değildir. Hulâsa. ufak bir para mukabilinde, herkes evir.de. rahat koltuğunda otururken bir kaç yüz kilometre uzaktaki kütübhdnenm bile her hangi bir eserinden istifade etmiş olacaktır. * * * Makinenin dığer bır kısmı da 0tomatik bır dosya terübatıdır. ] daktilo makineleri 0 sahifelerin, pek küçük eb'adda, kopyalannı çıkarırlar. Bundan sonra, bu kopyalar, posta ile evinize gönderilir. Gelen bu sahifeler otomatik kütubhanenin büyülten kısmuıa yerleştirilir. Düğmeye basınca, okuma penceresinden, her sahife büyültülmüş olarak ve okunaklı bir şekilde gö • •• Tecavüz eden kirr? I^adıniara tecavüz. erden şlkâyetimiz malum. Mütecavızlerin idama kadar giden ağır cezalara jarpılmasını istiyenlerden biri de biziz. fakat insafı da elden bırakmıyalım. Ankaraiı Ulus arkadaşımızda okuduğunuz (tşene bir kadına tecavüz edildi» haşlıkl havadisin size bir hulâsası: Emine admda bir kadm Çsnkından do'muşla Ankaraya gelmiş. Her halde ya'.aa dostluk peyda etmış oiacak ki dolmuştan şoförle beraber inmış. Gene aynı joförle otele gitmek üzere bir takslye bınmışıer. Taksınin şoförü otelden evvel şöyle bir çezinti teklif etmiş. Kabui. Evvelâ Keçıörene, sonra Baraja gidilmış. Her iki yerde. de, Allah ne verdiyse, bir mıktar demieniımış. Vâki şikâyete göre bütün bu işler olup bitf.^ten sonra, dönüş yolunda, bu iki adam Emmeye tecavüz etmişler Vaka bu. Şimdi bir parça makul o'alım Bir kadm. tanımadığı iki erkeğin davetini gözü k,pah koDul edıp onlarm ikramlarını güle oynıya saatlerce yiyor, ıçiyor. OnJan sonra da güya tecavüz. Maksad. şu günlerde pek çoğalan ahlâksıi.arı müdaıaa değil ama, ben hâkimin yerinde olsam. yukarıki vakada kadını mütecaviz Dunya çapında en bıı\ ıık ndanı sa\ılan W. Churchill Amerik.ı çapında en büyük adam sayılan Gn. Eisenhower Amerikanm en ciddi fikir mecOndan sonra gene siyaset dışı | den Arthur Krock «büyük adam»ın mualarından biri, okurları arasın olmak uzere dunyanın en büyuk | tarifini şu şekilde yapmıştır: da. çok meraklı bir anket yapmış adamlarından biri olarak Albert «Bence bü/ük adam, insanlar tır. «Devrimizîn başlıca buvük adam Einstein sayılmaktadır. İzafiyet na uzerınde doğrudan doğruya ve> a an kimlerdir?» sualine cevab ara zariyesini kuran ve gerek riyaziye, dolayısıle tesiri görülen, aynı zayan bu ankete binlerce cevab gei gerek fizık sahasındaki keşiflerile manda asil beşeri meziyetlere sahıb miş ve tasnif şu neticeyi vermiştir: ilme buyük hızmetlerde bulunan bulunan bir kimse demektir.o Dünyanın bugün hayatta olan en bu âlim, Amerika çapında gayrısiBu fıkri, ankete cevab verenlerın büyuk adamı eski İngiliz Başbaka yasî en buvuk sımalarm da başınde benimsemiş oldukları görülüda zikredı'mektedir Mr. VVinston Churchill'dir. Siyaset dışı sshpda bugünkü dün yor. Hakikaten, mecmuanın okurAmerika çapında en büyük adam ları seçecekleri büyük adamlarda olarak da General Dwight Eisen Jyanm en buyuk adamları arasında sade hâdiseler veya insanlar üzeikincıliği meşhur İngılız feylesof hower başta gelmektedir. rinde tesirleri olan bir kimse hüAnkette siyasî simalar sınıfında ve riyazıyecisı Bertrand Russell alviyeti değil, bundan daha önce ruh Churchill'den sonra dünyanın en mıştıl. asaleti, feragat ve hüsnüniyet arabüyük adamlan arasında en fazla Gayrısiyasiler smıfında Amenkarey alanlar Hindistan Başbakanı nın en buyuk adamı olarak Eins mışlardır. Dünyanın en büyük kadınını taCavaharlâl Nehru ile Birleşmış tein'dan sonra Dr. Raplh Bunche Milletler Genel Sekreteri Trygve tckrar buyuk bir rey toplamış. on yüıe çalışırken bir çok kişi bunu Lie'dir. Fakat mınlarla Churchill dan sonrakı dereceleri sırasıle, sadece «ana» olarak ifade etmişarasında çok büyük bir rey farkı Cclumbia Üniversitesi profesörle ler ve her annenin. yetiştirdiği vevardır. rinden feylosof John Dewey ve ya yetiştireceği evlâdla insanlar Amerika çapında en büyük siya şair Robert Frost almıştır. üzerinde mevcud büyük adamlarm sî simalar arasında Eısenhowerhepsinden çok daha müessir olabi*** den sonra emektar devlet adamı Amerikanm siyasî sahada en bu leceğini belirtmişlerdir. Aynı şeve Ayan Meclısı azası Bernard vuk sımaları arasındd sayılmış olan kilde. dünyanın en büyük adamı Baruch ile Mılli Müdafaa Bakanı Mrs. Roosevelt ayrıca bugunku dun olarak da bir radyo spikeri «herGeneral George MErshalI br.şta ge yanın en buyuk kadını ve Ameri kes» 1 gostermiş ve şöyle demiştir: Iıvor Ondan son''a derece alanlar kanm en buyük kadını sıfatlarmı «Bugun aramızda öyle insanşunlardır Mrs. Roosevelt Herbert kendisınde toplamaktadır. Ondan lar vardır ki kendini işine vermişHoover. General Mac Arthur, Âyan sonra dünyanın en büyük kadıntir, hayatını alnının terile kazanır, azasından Robert Taft. lan arasında ikinciliği Hindistan Siyaset dışı sahada dünyanın en Başbakanı Nehru'nun kızkardeşi hukumete vergisini verir, başkasıbüyük adamı sıfatını mecmuanın ve Hındistanın Amerika Buyuk El na zarar vermemeğe dikkat eder ve, harbden daha yeni çıkmış olokurları bugünkü devrin en büyuk çisi Bn. Pandit almıştır. masına rağmen, icabında yarın da Amerikan feylosoflarından Albert Schueitzer'e vermektedirler. Dr. Büyük adam kime derler? Mec seve seve silâh altına koşmağa haSchweitzer omrünün büyük bir mua anketi açarken bunun tayini zırdır. Bence bu adam dünyanın kısmını Afrıka yerlılerı arasında. ni de okuılarına bırakmıştır. An en buyuk adamıdır .. ve onun bir Allah aşkıııa şu resimleri kaldır, sevgilim. Istikbalimden onlan tenvıre çalışarak fiecinniş kete cevab verenler arasında. New gun olup bu gıfatla tarüıe geçmii'ekorkmaya ba;la<lun ür. Vork Tunes gazetesi muhatrirlehn ceğı ne malum?» j Bu romanda bir adam var, tıpkı sana beıuiyor. En nihayet kansı olduruyor.