Katalog

ORHAN HANÇERLÎOĞLU KARANLIK DÜNYA Genc •dıblerimızden Orhan Hançerlloğlu, usta igi olan bu ilk romanında Anadolunun küçiik ve karanlık bif" kasabasında vazıfe gören İstanbullu bfr genç hâkimin bayatmı •ürükleyici bir üslubla aniatıyor. 1 lira. VARUK YAYINLARI umhuri KURUCUSU : YUNUS NADİ ABDÜLLÂTjF DEBAS Kahve udur Aakara Cadda»!, 80/1, irtanbuL 27 nci yıl sayı: 9547 Tdefonlar: Umuml Santrel N u n ı n n : 24298. Yaa İsleri 24299, Matbaa: 24290 Talgraı *• m«ktub adtmb Cumhuriy»*, İstanbol Porta Kutoau İstanbul No. 246 Cumartesi 3 Mart 1951 Her gün raSblerınden kahve ve kalayı en karusCoksan satar. Her cesld ODNG KONG deriIerimiıApevcuddur. ADRES: Tahtakale, Tomruk yanı; Telefoa İdaradnin »okağında No. 25 Telefeaı 23S55 Ngraf adrariı A B T t F Amerikaya ittifak teklif ettigimiz veriliyor 1939 Türk İngiliz Fransız andlaşmasına Amerikanın da katılmasını resmen istediğimiz dün Vaşingtonda açıklandı Amerikan Dış İsleri Bakanlığı sözcasü, teklifin büyük bir ehemnüyetle încelendiğini bildirdi, fakat ba nesele etrafında ne zaman bir karara vartlacağını söylemedi Iktitlara yaraşan aşbakaa Adnan Menderes, şimdiye kadarki nutuklannın en guzelini 1951 yıh butçe konuşmalan sona erdiği gun soyledi. Olgun bir devlet adamına jaraşır üslub ile, hattâ muhaiefete de tenkid hizmetinde gristerdiği gayretlerden otiini teşekküru nnutmıyan «ayın Mendftresin o nutku, 22 mayıstanberi gerçekleştirmeğe çahştığımız parlamento düzeni yolunda bir merhale ıajılsa yeridir. Çok söyledik ama gene de tekrara mecburuz: Deraokrasi idaresl parlamento rejimine dayanır. Parlamentolarda da çeşidli partiler bulunur. Kabataslak, bunlan uygunlar ve aykınlar diye ayırd etmek mümkündur. Genis. bir fikir hürriyeti çerçevesi içinde memleket meseleleri enine boyuna gorüşülmedikçe parlamento çalışmalanndan Ankara 2 (Teleianla) Mecllsin müsbet neticeler beklenemez. Genl? fikir hurriyeti Ise ancak geniş bir bugünkfi otunununda martm 26 hoşgdrurlük lüıniyeti »ayesinde ya n a pazartesi günun» kadar tatil yapmaama karar rerildi. GUnd«mgatılabilir. d« bulunan ibüyarbk sigortaunın İ İdeal bir demokraslde hojgörurm »«a ««d^atote 4ntl<lınlrossmft lir. Fakat insanlar melek mertebe dair kanun tekllfl mOıtaceliyıtle sine hiç bir zaman yükselemlyecek görüsüldtt Çalifma Bakanı Huluıl leri için böyle ideal bir rejbn reryüzunde henüz kurulamamıştır. AngloSaksonlarda zaman zaman muhalefetin iktidan desteklediği gorıiluyorsa da kavga, anlaşraazlık ve bağdaşmazhk oralarda da esastır. Uygunlarla aykınlar arasında ipleri koparmaksızın parlamento hayatını yiırütebilmek daha ziyade bir tarafın hoşgorurluğune bağlıdır. Bu taraf da şuphesiz uygTinlann, yani iktidan elde tutanlann tarafı olmalıdır, Neden ral, diyeceksiniz? Çünkü ın^unların hoşgorurlüğü olmazsa bir memlekette fikir hürriyetini koniTiak imkânsızdır da ondan. İlk bakışta pek basit, hattâ çocukça sayabileceğimiz bu gerçek, ne jazık ki tâ ilk günündenberi bizde bir turlü anlaşılamamıştır. Memleketimizde iklidara geçen kuvvetler hcr defasında hoşgörürluğü muhalefetten beklemişier. olmayınca da ilk fırsatta nnılıalcfeti ilgaya kadar \armaktan çekinmemişlerdir. Oys»ki muhalefetin uysallık yoluna sapması, kendi elile fikir hürriyetini toprağa gömmesi deraektir. Halk vicdanı bunu çok yakından sczer ve iktidan daima hazımlı. ağırbaşlı, tahammuil'j gorroek ister. Ne \azık kı gerceği kavrıjamnanlar bizde hep iktidar partıleridir. Muhalefetin hırcınlığmı bastırmak için bunlar daha fazla hırçınlığın Jiızumuna inanırlar. İktidarm hırçınlığı ise halkı iktidardan soğutmaktan başka hiç bir işe yaramaz. Bu bir. korduğumdür ki, neticede, >a ona belbağhyanlan, >ahud da dcmokrasiyi mahva siiriikler. VTashJngton 2 (AJ. «.a.) Türk hukumetinin, Birleşik Amerıkadan, 1939 Türk İngiliz Fransız andlaşmasına katılmasını resmen istedıği bildirilmektedir. Türkiyenin bu yolda bir teklif yapüğı bu aksam Amerika Dıs İsleri Bhkanlığı sozcüsü Mc Dermott tarafındnri teyid edilmiı v« sözcO tTürklyenin tekliü büyuk ehemmiyetl» tetkik eddmektedir» dedikten aonra lunlan da ilfiva etmiştir: ıHür dünyarun kudret T« kurvetinln en verimli v» müessir şekilde geliştirümesi imkân r« u»ulleri «ürekli olarak tetkik edilmektedir. Birleşik Amerika, hür dünya kuvvet ve kudretinin »eferber olduğu $u aırada. Türkiyenin önemini ve oynadığı rolü tamamile müdriktir.» McDermott Dıj tşleri Bakanlığmın bu konuda ne zaman bir karara varacağını belirtmektan imtina etmiştir. Teklif, Washingtoa Btiyük Elçimiz vaatasile yapıldı Washington'daki Tfirkiv* Büyük Eçisl Feridun Cemal Erkinin bu teklifi 23 Ocakta vapbğını büdiren Associated Press muhabiri John Scali'de »unlan btidirmistir: c Bu teklü. Türkiyeaiiı Blrle;ikAmerikadan yazılı temhutt elde etmek için giriftiği tejebbüslerden maduddur. Türkiye. Rusya veya dığer herhangi bir devlatin taarruzuna ugraması halinde Amerikanın kendisin* silâhJa yardım «deceğini yazıb olarak beyan et Arkan Sa. 3, Sü. 2 de Jurnalcıhk vesikalan etrafindaki akisler Siyasî partiler hâdiseyi kendi görtişlerine göre teffsir ediyorlar C.HP. liler bu meseleyi «umuru âdiye» den telâkld îdiyorlar. Millet Partisine göre de jurnalcılık usulii bugünkü iktidar devrinde de devam etmektedir Ankara 2 (Telefonla) Basbakan Yardımcısı tarafmdan baa jur nallann açıklanması her çevreda bafka bir akis uyandırdı. Halk Başbakan Yardımcısı Samed Ağaoğlu gazetecilere vesikalan gösteriyor Meclis 26 marta kadar tatil kararı verdi KSvmen, 1| Kanununun 11 fincfi maddesilt, Is akdinin isveren tarafından feshi halinde isçiy* bir kıdam tazmintb verilmesi «aasını kabul «ttiğini, Ihyyarhk «igortasının •4» mtt maddesi i*e bu raerrud» ovtaya ytni bir huküm g«tirmi| oldu tskân Bakanlığı kurulması Dün Celâl Bayann da hazır bulunduğu bir toplantıda, Türkiye Göçmen ve Mültecilere Yardım Derneği, tskân Bakanlığınm kurubnası haklnndaki mütalealan bir raporla hükumete bildirmeğe karar verdi Ankara, 2 (Telefonla) Goçmen davasının plânlı ve koordine bir sekılde halledilmesi, bır İskân Bakanlığı kurulması zaruretını ortaya çıkarmıştır. Şimdiye kadar gelen ve önümüzdeki aylarda gelecek olan 250 bin goçmenın meslekleııne gore iş sahalarına tevzü, mesken, istihsal vasıtası ve araziye sahib kıhnmalan, sağlık ve kültur durumlan, hükumetı uzun yıllar işgal edecek bır mevzu olduğundan Arkası Sa. 3, Sü 4 te Dünhü celsede ihtiyarîth sigortastnın bir maddesini kaldtran hanun habul ediidi Arkan Sa. 3, Sü. 3 U Dörtleriıt ihzarî konferansı Amerikan bas delegesi: «Bu aefer sözlere kanmıyacağTz» dedl Washington 2 (a.a.) (United Press) Amerika Dı» İsleri Bakanlığına mensub sahsiyetler, toplanacak olan Dörtler Konieransında müzaker» edilecek meseleler hakkında Rusya ile Bablı devletlerin herhangi bir anlasmaya varacaklannı pek ümid etmemektedirler. Amerikan heyetin» reislık edecek olan Büyük Elçi Jessup, bu aksam Panse hareketinden evvel gazetealere çöyle demıştir: « Bu sefer sözlere kanmıyacağız.» Sovyet heyetine de Gromyko baf kanlık edecektir. Arkast Sa. 3, Sü. 6 da MübJm bir y a n aetrlsi IÎO* partl *t»t»tn 3**ta, Kaadi 0n*r, 3o*««r Otmmr. İNANMIŞTIM Komünizmin siyasî bir hareketten ziyade bb nıikaad mekanizması olduğunu bugün bütün dünya öğrenmiş bulanuyor. Fakat bu mekanizmanm nasıl çalıştığını şimdiye kadar hiç bir eser «lnanmı$tım» isimli hâtıralar kadar açık şekilde izah etmiş değildir. k u İMif, K*la»i ****$, «taMOi İMttt î«*«a Il« «MkM Sttfum ?. Hatay seçimlerini tahkika giden heyet Ankarada Heyet Başkanı, C. H. P. ve D. P. li üyeler arasında çıkan ihtilâfın sebeblerini izah etti Gencler. dun Vali ve Belediy* Beisi Gokajla birlikte Türk gencliğinin Atatürke bağlıhğı 100 kişilik bir Üniversiteli kafılesi, müessif hâdiseyi tel'in için bugün Kırşehire gidiyor Deniz YoUaması suiistîmali Eski Seyban Valisi Refik Kınş tarafmdan İç İsleri Bakanlığına gönderilen vesikanm klişesi Kırşehirdeki müessif hâdiseyi mEhallinde tel'in etmek ve Atatürke olan baâilılığı bir kere daha beiirtmek uzere 100 kişilik bır Üniversiteli kafilesi bugün Kırşehire hareket edecektir. 1945 yılından bu yana Halk Par Kırşehirde tertib edilen mitinge tisi durumu açıkça göriip de mu iştirak edecek olan genclerden bir haiefctle bir hırçınlık j anşına kal heyet dün Vali ve Belediye Bajkışmasa idi. hem rejimin memlekette kolayca yerleşmesine yol hazıriar, hem de 14 mayıs seçimlerinde bu derece muazzam bir yeni'ghe uğramazdı. O gun Demokrat Partiye oy veren vatandaşlann büjuk bir kısmı. Demokrat Parti j ' kazansın duşüncesinden ziyade Halk Partisi kajbetsin düşüncesile I sindık başlarına koştular. Ddrt yil snrcn tenkidler karşısında eski iktidar hoşgorurluk zihniyetine bağh YAZAN: kalsa idi, halk da onu hoş gorur, 14 mayısta rejini esirgese bile koskoca parti>i kuşa benzetmezdi. Saygon Geceleri YENİ ROMANIMIZ Sanıklardan müteahhid Cahid Tanju ile iki albay, bir yarbay ye bir yiizbaşı durujma İçin kanını ziyaret etiıişlerdır. Kırşehir Ankaraya fönderildiler Beledıyesine hitaben İstanbul hemşerılerinin samimî ve sıcak selâmDeniz Komutanlığı yollamasında larını birlikte goturmelerini ve Ata vuku bulan mılyonluk «uiistlmal turkün azız hatırasına bağlılık duy tahkıkatı tamamlanmış, hâdise dugulannı ulaşürmalarını Prof. Gok nışma safhasına intikal etmiştir. ay, Üniversite heyetinden rica et Suıistımalle alâkalan olduğu iddia miştir. edilen müteahhid Cahid Tanju, Al Arkası Sa. 3, Sü. 6 da bay Sadi, Albay Münci, Yarbay Züınur, yüzbaşı Hicri dün aksam saat 20 de Cezaevi otomobılile Ankaraya yollanmışlardır. Yollama suistimah sanıklan. bir albayın nezaretınde ve 4 silâhlı erbaşm muhafazasında sevkedılmişlerdır. Onümüzdeki günlerde Ankarada alâkalı mahkemede duruşmalarına başlanacaktır. Adalet Bakanı ile bir savcı arasındaki dava Ankara, 2 (Telefonla) Nevşehir eski Savcısı Remzi Balkanlı aleyhine, Adalet Bakanına hakaretten dolayı açılan davaya bugün Ashye 3 uncu Ceza Mahkemesınde bakılmıştır. Remzı Balkanlı, Nevsehire giden bir Demokrat heyeti karsılıyanlar arasında bulunduğundan eski Adalet Bakanı Fuad Sir ingiliz Komunist Partisinin gazetesi «Daily Worker» in Yan İsleri Müdürü Douglas Hyde'm bu hâtıralan yakın tarihi aydınlatacak bir çok ifşaat ve itiraflan ihtiva etmektedir. Yarın başlıyoruz Arkası Sa. 3, Sü. 2 de Artık bu tecrubelerden bir ders almak zamanı gelmiştir. Demokrasi geleneklerini yurdumuzda kurmaya ve geliştirmeje mecburmdur. Muhalefetin hücumlannda insaflı olnıası, veni iktidara karşı bir işbirliçi zihniyeti ile hareket etmesi temenni edüebilir. Fakat bunu japmadıq;ı için onunla hırçınlık yanşına girişmek çok yanhş bir yoldur. Unutmıyahm ki, içine girmeğe çalıştığımız reiimin yegâne hakemi vatandaştır. Iktidann başanlannı o gorecek, muhalefetin tenkidlerini o dinli\ecek, dorrt yıl sonra da karan o verecektir. Mııhalefetten gelen hucumlara karsı iktidar halkın onunc sözle değil de işle ve eserle çıkmak yolunu tercih ederse mcm I Claude Farrere Türk dostu büyük edibîn en kuvvetlî eserlerinden biri Saygon'da geçen heyecanlı bir aşk macerasının harikulâde hikâyesi NADIR NADI ^ Arkası Sa. 3, Su. 5 te YARIN BAŞLIYORUZ Ankara 2 (Telefonla) Bazı U tanbul gazetelen Çanakkalede bır Musevinin dükkânına gelen kadınlann mahrem yerlerinı teşhir ettiğini yazmaktadır. Hâdise hakkında malumatına müracaat ettiğim İç İsleri Bakanı Rükneddin Nasuhioğlu, vak'anın fazla buyutulmüş olduğunu ıfade ederek aşağıdakı beyanatı vermışür: « Çanakkalede bir Museviye aid manifatura mağazasında kadınlara karsı bir kaç Musevı genrı ta Çanakkalede münasebetsiz bir hâdise Muhsin Ertuğrul Kadınlara karşı uygunsnz harebir tiyafro ketlerde bulunan birkaç genc mahkemeye verildi kuruyor Kemal Özçoban Ankara, 2 (Telefonla) Hatay leçimlerini tahkik için giden heyete dahil GH.P. lı üyeler Ankaraya dönmuşlerdi. Heyetın başkanı Kemal Ozçobanla Demokrat üyeler de çehrimize gelmis bulunmaktadır. Bugün görüştüğüm Kemal Özçoban Antakyadaki otelde cereyan eden hâdisenin basına yanI15 aksettirilmesmden şikâyet etti, CJHP. li üyelerle ilk ihtilâfın Hatay D P. başkanma 15 dakıka mühlet verilmesi yüzünden çıktığını Sa 3, Sü. 5 te ('Küçiik Sahne» isminl alacak olan bu tiyatro yakında faaliyete geçecek Devlet Tiyatrosu Umum MUdürlüğünden ıstıfa eden Muhsin Ertuğrul dun şehrımize gelmiştir. Tıyatro ile ılgılı çevrelerde Muhsin Ertuğrulun İstanbulda >eni bır tıyatro kuracağı haberı dolaşmak*adır, Verılen tafsılâta gcre kıymetli Arkası Sa. 3, Su. 7 de Arkası Sa. 3. Sa. 5 te DAVETİYE BOLLUĞU... Harb Acaba ne tarafa gitsem?