Katalog

Bugün 1 2 sahife 3 üncü sahifede: Yeni orman kanun müzakeresi : Güzel San'atlarda 5 inci sahifede şeytan Zeynel Akkoç Hukuk köşesi Dr. Münip Hayri umhuri Onöçöncö yıl sayı: 4568 Telefon: Basmuharrir ve evl: 22368. Tahrlr heyetl: 24298. İdare ve matbaa fcısmı 24299 24290 T llkokul öğretmenler PLÂN ve Dl ÖRNEKLERİ Lâtif Erenel Hasan Bedr^ddin İlkokul öğretmenlerinin hakikî bir yardımcısıdır. /, 2, 3 üncü 8tmflar çıktı. Tanesi 75, cildli 100 Ahmed Halid Kitabevi eigraf ve mektub *&&>. cumnuriyet. îst«nbui. Posta kutnsn: istanbui, No 246 Cumartesi 30 ikincikânuıı 1937 Fırtınadan sonra ı: Tiirkiye Fransa münasebetleri Aramızdaki tek mesele, aklın ve hakkın gösterdigri yolda halledilmiş olduktan sonra geride yalnız ve ancak iki milletin dostluğunun ala bildiğine inkişaf edip gitmesinden ibaret bir vaziyet kalmıştır. atay meselesi münasebetile Türk Fransız münasebetlerinin en şiddetli heyecanlarla müterafık adeta fırtınalı bir imtihan geçirmiş olduğunu bugün sükun içinde tekrar gözden geçirirken garib duygulann tesirleri albnda kalıyor ve o şiddetli mücadelenin nasıl tekevvün ve cereyan edebilmiş bulunduğuna hemen hemen şaşıyoruz. Demek ki memleketlerin hayatî menfaatleri mevzuu bahsolduğu zaman millî gayret hamleleri bazan, hatta hiç kimsenin elinde olmaksızın, ölçü bilmiyen cereyanlarla alabildiğine dalgalanabiliyor. Iki milletin münasebetleri itibarile kısa bir zamanda geçen derece derece şiddetli çarpışmayı ancak böyle izah edebiliriz. Teşekkür olunur ki iki dost milletin münasebetleri bu şiddetli ve samimî münakaşadan büyük bir zarara uğramadan çıkn. Hatta iki tarafça gönül hoşluğile vanlan neticeye göre bu münasebetlerin büyük veya küçük değil, hiçbir zarar görmemiş olduğunu söylemekte bile hata yoktur. Daha ileriye gidebiliriz: Bu kadar çetin safhalar arzeden bir davanın makul ve âdil bir surette halli iki memleketin dostluklanm takviyo bile etaaiş sayüsa yeri değil midir? Hatay davamızın oradaki millî Türk haklarına uygun bir şekilde hal ve intac edilmiş olması üzerine Milletler Cemiyeti Konseyinde doktor Rüştü Aras söylediği nutukta bilhassa Türk Fransız dostluğunu tebarüz ettirmiş ve Fransız Hariciye Nazırı M. Yvon Delbos dahi iki memleket dostluğunun bu hâdiseden daha ziyade kuvvetli olarak çıktığını tasrih eylemiştir. Iki tarafın da çekişe çekişe elde ettikleri güzel neticeye nazaran her iki Vekilin bu ifadelerinde tamamile samimî olduklannda elbette şüpheye mahal yoktur. Zaten bütün çekişmelere rağmen ihtilâfın devam ettiği kısa müddet zarfında iki taraf ta dostluk esasmı dillerinden düşürmemişler ve gözlerinden kaçırmamışlardır. Başvekil Hatay zaferimizi izah etti, Meclis Atatürke, hükumete ve kahraman orduya milletin şükranlarını arza karar verdi Sancak tam bir istiklâle malik Türkün zajeri her hangi bir tesadüf eseri değildir! ayrı bir Türk memleketidir! «Bu davada 17 milyon Türk Atatürkün bir işaretine bakıyordu. Hataylı kardeşlere teslim edilen emanet tıpkı Atatürkün Türk gencliğine «Bu anlaşma, Suriye tarafından iyi düşünüliirse, bizim kadar sevinilecek, teslim ettiği emanetin aynidir!» övünülecek ve lehinde tezahüratta bulunulacak bir hâdisedir» Meclis Heyecanlı Bir Gun Yaşadı İsmet İnönü tarihî hitabesile komşu Surîyeye çok hayırhahane tavsiyelerde bulundu Meb'uslarımızm ateşin hitabeleri Sancak Türkleri bayram yapıyor Suriyeliler şimdi de Fransız hükumetine karşı harekete geçtiler Antakya 29 (Hususî muhabiri " mizden) Aylardanberi bekle dikleri sevinc haberini alan Hatay halkı bayram yapmaktadır. Cum huriyet Türkiyesinin son zaferini Türkler kendi ırklarma has süku net vç merdlikle en ufak bir hâdi seye bile sebebiyet venntksizin tesid etmektedirler. Her tarafta için için hummalı bir \Arkast Sa. 6 sütun 1 del \\. Nakiye Elgün Dün sÖz söyliyen meb'utlartmtzdan Rejik înce Muhiddin Baha Hüsnü Kitabct Riyasete verüen bir takrirde TürK milletinin Devlet Reisi Atatürke ve îsmet inönü hükumetine Hatay işinde elde et" tikleri yüksek muvaffakiyetten dolayı resmen teşekkür edilmesi teklif olunmakta idi. [Arkast Sa. 8 sutun 1 del Ankara 29 (Telefonla) B. M. Meclisinin bugün saat 18 de akdettiği ikinci celse Hatay muvaffakiyeti vesilesile de Büyük Atatürke ve İsmet İnönü hükumetine candan inanış ve bağlılığın yüksek tezahürlerine vesile oldu. KıymetH Basvekilimiz nutuk töyterken Atatürke şükran «Büyük Şefin, insanlık yolundamillî bir davayı neticeye iktiran ettirmeğe matuf gayretlerini takdir borcumdur.» Ademi müdahale komitesinîn pröjesi Bir Ingiliz gazetesine göre M. Göring, M. Musolini'ye İspanyaya 80,000 Alman ve İtalyan askerinin gönderilmesini teklif etmiş Mösyö Ponsot değişiyor mu? Büyük elçinin geri çağırılacağı hakkında ParisHatay davasının, dost milletlerin de muzaheretile, te bir rivayet bu suretle bitmesi, bütün dünyada sulh Paris 29 (Hususî muhabirimizden) Burada Fransanm Ankara büyük el lehine kazanılmış bir zaferdir rılan neticeyi memnuniyetle telâkki etti ğimizi yüksek huzurunuzda söylemekte zevk duyuyorum. Bu, çetin bir mesele idi. Şu kadar sene evvel tayin edilmiş olan haklarm birçok sahalarda umumî ve müphem kalmış zannolunan manasma şimdi sarih, amelî mahiyetini tayin etmek vazifesi vardı. Biz ilk günden itibaren ta 921 de Suriye ile lArkast Sa. 7 siitun 1 de] Ankara 29 (Telefonla) Başvekil Meselenin başlangıa olarak Ata îsmet înönü bugün Millet Medisinde şu türkün Türkiye Büyük Millet Meclisi nutku söylemşitir: « Muhterem arkadaşlar! nin içtima yıh başında irad eylediği nuHatay davası Cemiyeti Akvam mec tuktan şu cümlelere bakınız: « Daima kendisile dostluğa çok lisinde alâkadarlann da iltihakile, ittifak ehemmiyet verdiğimiz Fransa ile a kararına müncer olmuştur. (Alkışlar). Cemiyeti Akvamın bu millî mesele üramızda tek ve büyük mesele budur zerinde verdiği karan, bütün alâkadarlar (yani Sancak meselesidir). Bu işin hakikatini bilenler ve hakkı sevenler memnuniyetle telâkki etti. Bizim de va çisi M. Ponsot'nun yerine diğer bir zabn tayin olunacağı rivayeti vardır. Sebeb olarak Sancak ihtilâfı esnasmda M. Ponsot'nun Fransız Türk dostluğunu kâfi derecede takdir ve hareketlerini bu dostluk icablanna lâyıkile tevfik edememiş olduğu ileri sürülüyor. (oraya aid) alâkamızın şiddetini ve samimiyetini iyi anlarlar ve tabiî görürler.» Bu çok samimî başlangıcla Hariciye Vekillerinin Cenevre Konseyinde söyledikleri son nutuklanndaki intiha iki memleket arasmdaki davayı kurvetle ve sımsıkı çerçeveliyen dostluk ifadelerinden terkib olunmuş birer istihkâm gibidir. Bugün aradaki bütün çekişmeler bu samimî dostluk kadrosunun yükselen güzel ve kuvvetli cephe ve çevresi karşısında hemen hemen bilkülliye berhava olmuş gibidir. Biz Türklerdeki his budur ki işte onu olanca samimiyetile açıkça söylüyoruz, ve Fransa tarafındaki hislerin de bundan başka olmadığına ve olmryacağma kat'iyetle kani bulunuyoruz. Filhakika resmî muamelelerin çapra şık aksilikleri arasında biz Fransız efkârmm Hataydan çıkan Türk Fransız İhtilâfından rahatsız olduğunu gözle görülecek ve elle tutulacak kadar açık bir bedahetle görüp duruyorduk. O kadar ki eğer meselenin halli daha ilk başlangıcda doğrudan doğruya iki milletin bonsansına havale edilmiş olsaydı, biz emindik ki, şimdi alman neticenin daha parlağı daha kolay olarak o zamandan elde edilmiş olurdu. Diplomasinin marifet ve meharet diye oynadığı bazı oyunlar çok kere milletlerin selim duygularını brmalıyan dikenler gibi batarak yürü Beklenilmiyen bir karar Italya, Sovyet Rusya ile siyasî münasebetlerini kesmeği düşünüyormuş Portekizin Angola müstemlekesini Almanyaya kiraladığı haberi Lizbondan tekzib ediliyor Paris 29 (A.A.) Matin gazete sinin Roma muhabiri yazıyor: Romanın diplomatik mehafilinde de veran eden şayiaya göre Italya hüku meti halihaz'rda Sovyetler Birliği hükumetile diplomatik münasebetlerini kesmeği derpiş etmektedir. Nihaî karar îspanyada harbin alacağı şekle bağhdır. Resmî mahfiller, bu hususta beyanatta bulunmaktan imtina etmektedirler. Japonyada buhran hâd bir saf hada General Ugaki orduyu iknaa ve kabine teskiline muvaff ak olamadı Tokyo 29 (A. A.) M. Ugaki, orduyu Harbiye Nazmnı tayin et meğe ikna edemediği için kabineyi teşkil etmektcn vazgeçmiştir. M. Ugaki, tekaüd generaller liste sinden ismini sildir mek niyetindedir. General demiş General Ugaki tir ki: « Şimdiki kararsız siyasî vazi * yette Japonyanın istikbali ancak enaışe ile derpiş edilebilir. Millî siyasehnıizin haysiyetini korumak maksadile kabineyi teşkil etmek için elimden geleni yaptım. Fakat hadisat bir çıkmaza müncer ol muştur. Bu muvaffakiyetsizliğe sebeb benim faziletsizliğimdir ve bu noksandan dolayı împaratorun hesabma müteessi Madrid cephesinde bir milis ihtilâlci mevzilerine el bombası atıyor Madrid 29 (A.A.) Havas mu kumet kuvvetlerinin elindedir. Milisler habirinden: gece sel gibi yağan yağmura ve şiddetli Garb parkı şimdi hemen kâmilen hü[Arkast Sa. 6 sutun 4 te\ ııııııııııııııııııııııııııııtıııııiMiıııııınıııııııııiıııııııııtııııııııııııııııııınııııııııııııııınııııııııiHiıııııııııııııiMiıiMiııııııııııııııııııınıııııııııııııınıııııiR BİZ INSANLAR Peyami Safamn yeni romanı Yakında Cumhuriyet'te Beş sene evvel gene Cuınhu' riyette intişar eden «Bir tereddüdün romanı» muharriri, o zamandanberi, kendi imzasile hiç bir eser vermemişti. Bu fasıla içinde düşündüğü ve aylardan beri hazırladığı «Biz insanlar» gene gazetemizde intişar edecektir. «Biz insanlar», isminin de vadettiği gibi tamamile beşeri bir eser olmakla beraber mütareke devrinde İstanbulun geçirdiği büyük manevî krizi mekteb muhitlerinde, kozmopolit ve milliyetçi ailelerin, ayrı davalar peşinde giden insanların tiplerinde canlandıran millî bir hassasiyetle dolu, sosyal bir romandır. İçinde aşk ve ölüm gibi insan ruhunu ayn ayrı ve teker teker kurcalıyan meselelerin ruh tahlillerile beraber, içtimaî grupların fikirlerini ve tema yüllerini de takib etmek mümkün olacaktır. Bir müddet sonra gazetemizde intişar edecek olan bu roman için ancak şunu ilâve edebiliriz ki, Peyami Safa, bu eserinde okuyuculannı hayatla doğrudan doğruya temasa ge tirmek ve kâğıdla mürekkebin delâletini onlara hiç sezdirmi yerek bir roman okuduklarını unutturacak kadar hakikat âleminde yaşatmak için özlü bir sadelik ihtiyar etmiştir. Angola müstemlekesinin Almanyaya icarı meseleâ YUNUS NADt lArkası Sa. 7 sutun 6 dal Paris 29 (A.A.) Journal gazetesinin Berlin muhabirinden: Almanya ile Portekiz arasında bir itilâfname imza edilmiş olduğunu, hiçbir tekzibe uğramak korkusu olmaksızın haber verebiliriz. Bu itilâfname ahkâmma göre Portekiz, hükümranlık haklanndan feragat etmeksizin Angola'yı Alman is timanna, Alman işletmesine geniş mik [Arkast Sa. 8 sutun 3 te\ rim.» Sovyet Hariciye Komiseri M. Litvinof împarator, fikrini almat için Prens Saionji'ye bir memuru mahsus gönder miştir. lArkası Sa. 8 sütun 3 te\ V,,. .J