Katalog

Bugiin 1 2 sahife 3 üncü sahifede: Yurddan yazılar İsmail Habib 5 inci sahifede: Terbiye bahisleri. Selim Sım 6 ncı sahifede: Futbol müsahabesi NüzTıet Abbas 7 nci sahifede: Sinema sütunları Cumhuri n llkokul öğretmenle PLÂN ve D UfiUÇUnCU yil SSyi! 4 J D O „ „ „ . .„. İSTANBUL CAĞALOĞLU „ "6 Telgraf ve mekftıb adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: tstanbul, No 246 Telefon: Ba^muhanlr ve evi: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa tasmı 24299 24290 28 İKIIlClKanUIl 1937 Lâtif Erenel Hasan Bedr İlkokul öğretmenlerinin h bir yardımcısıdır. /, 2, 3 üncü sımflar çıktı. Tanesi 75, cildli 100 Ahmed Halid Kitabevi ÖRNEKLERİ Konsey Sancak Mukavelesini Tasdik Etti Fransızlar da Suriyelilre de, bizim kadar memnun olmalıdırlar Çünkü civanmerd Türkün merd dostluğunu kazanmışlardır atay meselesi, hayli çetin müzakerelerden ve buhranlı safhalardan sonra, nihayet halledıldi ve Türkiye, yeni bir siyasî zafer kazandı. Davamızın aylar süren sulhperver bir mücadeleden sonra kazanılmış olması, bizi daha çok memnun etmiştir. Çünkü, böylece, Atatürk Türkiyesi, küçük bir işten kolay bir muvaffakiyetle değil, büyük bir diplomasi ve siyaset cidalinden parlak bir zaferle çıkmak imkânmı bulmuştur. Bu da, hiç şüphesiz, Türkiyenin siyaset âlemindeki mevki ve şerefini, nüfuz ve haysiyetini bir kat daha artırmıştır. Esasen, tarih sahnesine çok büyük işler başararak doğmuş olan Türkiye Cumhuriyeti, ancak Montreux gibi, Hatay gibi büyük davalarm banş yollarile hallinden kazanılan zaferlerle iftihar duyar. Ve bu iftihannda da çok haklıdır. Çünkü, bugünkü medeniyet dünyasmda, milletler, silâh kuvvetile cebren ve kan dökerek elde ettikleri galebelerden ziyade, haklannı kansız ve sulhan kabul ettirmek suretile temin ettikleri zaferlerden şeref kazanırlar. Atatürkün ve onun işaret ettiği yoldan yürüyen Türk milletinin Montreux'de ve Hatayda kazandıkları zaferler ve şerefler, işte bu nevi sulhperver ve medenî zaferler ve şereflerdir. Türkiyeyi Hatay davasından muzaffer ve yükselmiş olarak çıkaran amiller ikidır: llk amil, davamızda ahden ve hakikaten haklı olmamızdı. Biz, îskenderun Antakya havalisindeki kardeşlerimiz için daha 1921 de, iki elimiz ateşte iken Fransız dostlarımıza kabul ettirdiğimiz haklann şimdi teyiden tanınmasını istiyorduk. O zaman Fransanın da tamamile haklı bulup kabul ettiği vaziyet, asla değişmemişti. Hataydaki ırkî vaziyet ayni idi. Orada 1921 de olduğu gibi 1937 de de halkın ekseriyeti Türktü. Fransanm, 16 sene evvel kabul ve tasdik ettiği sebeb bugün de mevcuddu; hatta dünden çok daha kuvvetli olarak. Çünkü Hatay halkımn ekseriyeti hâlâ Türk ve kullandıklan dil türkçe olduğu gibi, soydaşlanmızın millî şuur ve vicdanı bir kat daha kuvvet ve salâbet peyda etmiştir. 16 yıldanberi, her Hataylı, Türk olduğunu ve Türklüğün dünyalar değer kıymet ve şerefini anlamış, Türklüğüne dörtelle sanlînıştır. Davamız, bütün kuvvetini, çok eski, 40 asırlık bir esasa dayanmaktan, ve Türkiye siyasetinin dürüstlüğünden alıyordu. Böyle haklı bir davanın, nihayet muzaffer olması gerekti. Fakat, nice haklı davalar, fena ve zayıf avukatlar tarafından kaybedilmiştir. Zaferimizin ikinci amili de, bu çok haklı davanm, çok kuvvetli bir şekilde müdafaa edilmiş olmasıdır. Hatay davamızı da, Boğazlar meseleBİnde olduğu gibi, BÜYÜK ÖNDER ATATÜRKün yüksek işaret ve irşadlarile İsmet İnönü hükumeti idare etmiştir; înönünde milletin makus talihini yendiği gündenberi her tuttuğu işi, Büyük Şefin istediği gibi halle muvaffak olan talihli İsmet İnönü ve onun hükumeti... Türk milleti ve hükumeti, Büyük Başbuğun, Hatay davasında çizdiği dosdoğru, girintisiz çıkınbsız, pazarlıksız ve azimkâr yoldan aynlmamış, bu da zafeIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIirilllllllllllll •••»..••••»•^••••»•••••••••»••»••••PB»B»* ""**»"" Cenevrede Hatayın istiklâlini tesbit eden celse hararetli tezahüratla geçti, mühim nutuklar söylendi H , .... .v,.v,, , . ....,,. ••••••.•••••••• •••••••••••'•••••••••••••••pııııııııııııııııııııııııııııııııi'iıııııııııııııııııııııııııııııııııııııtııııııııııııııı Büyük Şefin hükumeti tebrikleri Sancakta yeni rejimin tatbikı Teferrüata dair bazı hukukî maddeler için yapılacak anlaşma yakında Ankarâda imzalanacak İtilâf tan sonra Suriyede mukabil nümayiş yapıyorlar Şam ve Haleb konsolosluklarımız muhafaza altına alındı Cenevre 27 (Sureti mahsusada giden arkadaşmıızdan, telefonla) Bir haftadanberi bitmez tükenmez gibi görünen Sancak davasmın nihyet halledılmiş olduğunu dün bildirmiştim. Filhakika dün akşam yapılan Türk Fransız görüşmelerinde Sancak davası nın esas hatlan üzerinde anlaşmak imkânı bulunmuş ve raportör M. Sandler bu esaslar dairesinde raoorunu hazırlıyarak Konseye arzeylemi=lır. Cemiyeti Akvam, 96 ncı fevkalâde içtimamin bugünkü toplantısını saat 4 te akdetmiştir. Evvelâ Danzig meselesi, Üçler Komitesi rapOTTorü M. Eden'in okuduğu rapor üzerine halledilmiştir. Bu içtima devresinin en mühim meselesi olan Sancak davası bundan sonra görüşülmüş ve M. Sandler, mealini bu nüshamızm başka sütununda bulacağınız raporunu okumuştur. Cemiyet, tabir caizse tam takım halinde idi. 9 Hariciye Nazmnın iştirak ettiği bu mühim celsede hazır bulunmak üzere dünyanın dört tarafından gelen gazeteciler ve samiinle salon hıncahınc dolmuştu. M. Sandler'in raporu derin bir sükut içinde ve büyük bir alâka ile dinlendi. M. Sandler'in sözlerinden sonra sıra ile Hariciye Vekilimiz Tevfik Rüştü Aras, Fransız Hariciye Nazın M. Delbos, Romanya Hariciye Nazın M. Antonesco, îngiltere Hariciye Nazın M. Eden, Sovyetler Hariciye Komiseri M. Litvinof söz aldılar. Ve Türk Fransız itilâfı, bu şekilde nihayet bulduğundan doIayı memnuniyetlerini bildirdiler ve iki tarafı da tebrik ettiler. Konseyin bu defaki reisi olan Çin murahhası da Sandler'i tebrik ve kendisine teşekkür etti. Bundan sonra Konsey karan aynen tasdik etti. Henüz üzerinde tamamile mutabakat hâsıl olmıyan teferrüata aid bazı noktalar şubatın 20 sinde Cenevrede görüşülecektir. Raporda Türk Fransız ve Türk Fransız Suriye devletleri arasında imzalanması mukarrer gösterilen iki [Arkast Sa. 9 sütun 4 te] Atatîirkten İsmet înönüne Cenevrede kazanılan zaferin yüksek manası «Türk hükumetinin bu siyaset kavrayışının dünyada sulh ve huzur istiyen bütün dünya milletlerince takdirle karşılanacağına şüphe yoktur» Vlu Onderın kıymetlı takdırlerine mazhar olan demır Başvekıhmız ismet Inonü ve kıymetli Buyuk Erkaniharbiye Relsimlz Maresal Fevzi Çakmak \\ Hatayın mukadderatını tayin eden karann konseyden çıkmış olduğunu Hariciye Vekilimizin şimdi aldığım tel grafnamesinden öğrendim. Başanlmış oAnkara 27 (A.A.) Reisicumhur lan millî davada takib olunan medenî ve Atatürk Başvekil înönüne şu telgrafı insanî usule, arsıulusal lâyık olduğu kıy~ çekmişlerdir: [Arkast Sa. 9 sütun 6 da] Ismet Inönünün Büyük Şef e cevabı Ingiliz sarayile kabine arasında ihtilâf Nurlu dehasile bize yeni bir millî zafer kazandıran Ula önder Kararın metni Cenevre 27 (A.A.) Anadolu Ajansınm hususî muhabiri bildiriyor: Iskenderun Sancağı meselesi hakkmda İsveç Hariciye Nazın ve Konsey raportörü M. Sandler tarafınsan bugünkü konsey celsesinde okunulan rapor aynen şudur: Kânunuevvel 1936 da Cenevrede 95 inci fevkalâde içtimaı esnasında konsey, Türk hükumetinin 10 kânunuevvel 1936 tarihli bir tebliğinde mevzuu bahsedilen Iskenderun meselesile meşgul olmuştu. 16 kânunuevvel 1936 da, konsey, Türkiyenin istinkâfile, raportörünün teklifi üzerine ittihaz ettiği kararda İskenderun Antakya mıntakası hakkında tahaddüs eden meselenin esasınm tetkikini, konseyin kânunusani mutad toplantısma talik etmek hususunda Türkiye ve Fransa hükumetlerinin mutabık kaldıklanm görerek, bu arada raportör ile sıkı temasla konuşmalanna devam etmelerini, mezkur kararın 3070 numaralanna tevfikan, konsey her iki hükumete tavsiye etmiştir. Konsey reisi tarafından üç müşahid tayin edilmiştir. Bu müşahidler Iskenderun Sancağma gitmişler ve 31 kânunuevvel 936 tarihindenberi orada bulunmaktadırlar. [Arkası Sa. 9 sütun 1 de] M. Baldvin; Kent ve Gloucester Düklerinin Viyanada bulunan eski Kralı ziyaretlerini hükumetin tasvib etmediğini bildirdi Londra 27 (A.A.) The Star gazetesi, kabinenin Dük de Kent'le Dük de Gloucester'e Avusturyada Windsor Dükünü ziyaret etmekten vazgeçmelerini tavsiye etmiş olduğunu iddia etmektedir. Kral ailesi, son kânunuevvel ayı hâdiseleri yüzünden kendi erkânı arasındaki münasebatın kat'iyyen müteessir olmamış olduğunu ve tam bir ahenk bulunduğunu ispat etmek arzusunda bulunduğundan bunun için en iyi çare Enzesfeld'e yapılacak bir ziyaret olacağı mütalesmda bulunmuştur. Kral hanedanının ilk plânı na göre Kent Dükü, Prenses Juliana'nm izdivacı münasebetile yapılacak mera " [Arkası Sa. 9 sütun 5 te\ Balkan memleketleri için posta ücreti ucuzluyor Balkan devletleri murahhaslarınm iştirakile şehrimizde toplanan kongre, posta fiatlarınm asgarî hadde indirilmesini istiyor ıııııııııııııiıııııııııııııiııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııtıııııııııııııııııııııııiNiuııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııın Dr. Rüştü Arasın nutku Hariciye Vekilimiz Türk Fransız konuşmalarmda rol oynıyan dost memleketleri sitayişle yadetti Cenevre 27 (A.A.) Anadolu Ajansının hususî muhabiri bildiriyor: Konsey bugünkü toplanrısında Iskenderun meselesini müzakere etmiş ve ra portör M. Sandlerin raporunu tasvib etmiştir. Bu münasebetle söz alan Rüştü Aras aşağıdaki beyanatta bulunmuştur: «Raportörünüz ekselâns Sandler tarafından takdim edilen karar surerini kabul edeceğimi beyan etmekle Cumhuri Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Aras yet hükumeti namına bahtiyarım. mümtaz raportörünüzün lutüfkâr yardı Ayni uzlaşma fikirlerile meşbu olan mile, şimdi yüksek otoritenizle tasdik eTürk ve Fransız hükumetleri ekseriya çok deceğiniz anlaşmaya vâsıl olmuşlardır. devamlı ve faal müzakerelerden sonra, lArkası Sa. 9 sütun 4 tej Moskova muhakemesi yeni bir safhaya girdi Suçlular Almanyadan mütehassıs yerine casus angaje etmişler Moskova 27 (A.A.) Tas Ajansı bildiriyor: Mahkeme dün sabah, suçlu Stroilof'u sorguya çekmiştir. Stroilof, Sovyetler Birliğinde çahşmak üzere mütehassıs angaje etmek için Almanyaya yaptığı seyahat esnasında, Sovyetler Birliğindeki Alman mütehassıslann casusluk [Arhası Sa. 4 sütun 4 te] AB1DÎN DAVER lArkası Sa. 9 sütun 3 te\ Biz insanlar Peyami Safanın Yeni romanı Dün Balkan murahhaslarının iştirakile yapılan Posta ve Telgraf içtimamda bulunanlar Gelecek sene Kahirede toplanacak o ve Küçük İtilâf murahhaslarının hazır lan beynelmilel posta ve telgraf kongre lıyacaklan teklifler üzerindeki etüdlere lArkası Sa. 8 sütun 5 te\ sine bildirilmek üzere Balkan Antantı