Katalog

3 ÜDCÜ sahifede: Mehmed Akif ve Ahmed Haşim Peyaml Safa 6 ncı sahifede : Ankara stadyomu Hasal Cemil Paris mekhıbu Ferzan A. Aras 7 nci sahifede : Sovyet ordusu Abidin Daver J Bugiin 1 2 sahife umhuri Jfll S3]fl î 4553 Telgraf ve mektub adred: Cumhurlyet, İstanbul Posta kutusu: îstanBül, Nö 248 GllIH3 15 İkİIlCİkânUll 1937 Telefon: Başmuharrir ve evl: 22366. Tahrir heyetl: 24298. tdare ve matbaa tasmı 24299 24290 DOÇENT Dr. MÜNİR AHMEDİN ÇOCUK BAKIMI Kız ortamektelberde okutulmakla raber çocuk anne ve babalannm bi ımeleri icab eden sıhhî mevzuları ihti eder. Fıatı 50 kuruştur. KEMİĞİ HASTALIKLAR Vertebra Bifida Doktorlarımız için lüzumlu bir Fiatı 50 kuruş KANAAT KİTABEVİ BEL Suriyeye yerleşen Fransa Türkiyeye karşı en fena hislerle kıvranan bir düşman kesilmiştir ! Bu vaziyet önünde Fransîz dostluğu denilen şeyin esasen bir zehir olduğu olanca açıklığile ortaya çıktığma göre meselenin feci inkişafmdan memnun olmamiz lâzım gelir Bitaraf bir polis Kuvveti istemekte Ne kadar haklı imişiz! skenderun Antakya ve havalisinden gelen haberler mütemadi bir ısrarla Fransız müstemleke memurlannın yaptıklan ve yaptırdıklan taşkınhklan bildinnekte devam ediyor, ve bu hal hergün Türk milletinin sabnnı biraz daha tüketiyor. Bız işte bu haller olmasın diye idi ki Cenevrede tahaffuzî tedbirler alınmasını ve bu hesaba î skenderun Antakya ve havalisine bitaraf bir polis kuvveti gönderilmesini teklif etmiştik. Meseleyi huzur ve selâmetle müzakere edebilmek için buna kat'î bir ihtiyac görmüştük. Fransa bu teklife muhalefet ederken gerçi bitaraf müşahidlerin bu vaziyeti temine kifayet edebileceklerini söylediyse de Sancakta işler bizim korktuğumuz çığın takib ermekte olduğuna göre Fransa o sözlerinde samimî değildi, yahud kendi müstemleke memurlarma meram anlatmaktan âciz olduğunu bir daha göstermiş bulundu. Acaba hangisi, o mu, bu mu) Pariste çıkan bazı Fransız matbuatr nm ve onlann başında Ajans Havas'ın îskenderun Antakya. ve hayalisindej&âh hiç birşey olmayıp orada vaziyetin güllük gülistanlık olduğundan dem vurmalan, kâh hli yutan yılan kadar büyük olan bu yalanı unutarak oralarda olup biten işleri hep Hatay Türklerine yükletmeğe çahşmalan gösteriyor ki ortada hem o vardır, hem bu. îskenderun Antakya ve havalisinde Türklere ve Türklüğe adeta harb ilân etmiş vaziyette bulunan Fransız müstemleke memurları metropol Fransasında dahi kendilerine bir hayli taraftar, yardımcı ve fıkir ortagı kazanmış bulunuyorlar demektir. Bu şerefsiz tefriki mesaiden dolayı Fransız müstemleke memurlan menzilesine inen metropol Fransası şahıs ve müesseselerinin herhalde tebrike lâyık olmadıklannı açık söyliyebiliriz. n Esrarlı bir ölüm Romada gizli konuşmalar Talebe Receb oldü mü, oldürüldü mü? Müddeiumumilik tahkikat yapıyor, Maarif Idaresi tekzib ediyor Samatyada Merhaba mahallesin deki 52 nci ilkmektebde okuyan Yedikule şimendifer istasyonu yol bekçilerinden Alinin çocuğu Receb ve fat etmiştir. Çocu ğun babası, Adliyeye müracaat ede rek, oğlunun mektebde Başmuallim îstanbul Maarif tarafından dövül müdürü Tevfik müş olduğunu ve ölümün bu sebebden ileri geldiğini iddia etmiştir. Bu iddia üzerine çocuğun cesedi Morga kaldınlmiftır. Talebe, Receb hakkındaki rapor dün Müddeiumumiliğe gelmiştir. Bu raporda Recebin kafatasmda bir çatlak bu lunduğu ve bu çatlağın çocuğun başına vurulan ağır bir cisimle veya çocuğun yere vurulmasile husule geldiği bildiril mektedir. Bu rapor üzerine Müddeiumumilik işe vaziyed etmiş ve tahkikata başlamıştır. Diğer taraftan îstanbul Maarif müdüİArkast Sa. 8 sütun 4 te] Almanya 12 adalarda deniz iissü istiyormuş M. Goering İspanyaya da gidiyor Alman nazırinm Roma mülâkatları Fransayı telâşa düşürdü, Paris gazetelerinin neşriyatına sinirlenen M. Hitler, Dr. Schacht'ı Fransaya yollamıyor AlmanFransız ticarî müzakereleri de duruyor Roma 14 (A. A.) M. Goering, dün akşam saat 22 de buraya gelmiştir. Büyük bir istikbal merasimi hazırlan mıştı. Istasyonda tenvirat yapılmış ve her tarafı süslenmişti. M. Mussolini ile M. Ciano ve birçok yüksek zevat M. Goe ring'i getirecek olan treni istasyonda uzun müddet beklemişlerdir. M. Goering ile M. Ciano, bir otomV bile binmişlerdir. Bu otomobili Madam Goering ile Kontes Edna Ciano'nun binmiş olduklan otomobil takib ediyor du. M. Mussolini, misafirlerin istasyon dan hareketlerini bekledikten sonra beraberinde fasist partisi kâtibi bulunduğu halde yaya ©larak dönmüstür. Büyük bir halk kütlesi, M. Goering Hitler tarafından ile M. Mussolini'yi uzunuzadıya albş Parise gitmemesi M. Iktısad Nazvı emredüen Alman Iamışlardır. [Arkası 8a. 9 sütun 1 de] M. Schacht VEKİLLER SEHRİMİZDE J D tsmet Inönü dün sabah Atatürke mülâki oldu Hariciye Vekilimiz Tevfik Rüştü Aras, Sancak davasını müdafaa için bugünlerde Cenevreye hareket edecek Bir Atina gazetesinin verdiği haber Başvekil îsmet înönü, Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Aras, Dahiliye Vekili ve C. H . P . G e n e 1 Sekreteri Şükrü Kaya dün sabah saat onda hu susî bir trenle An karadan şehrimize gelmişlerdir. Başvekil Ismet înönü ile Hariciye ve Dahiliye Vekilleri miz Haydarpaşa is tasyonunda Reisi cumhur namına Başyaver Celâl, Ordu müfettişi Orgeneral Ali Said, Istanbul İsmet Jnonu ve Vekıller Kadikoy iskelesinden çikarlarken kumandanı General Halis, Askerî Tıbbiye müdürü General met erkânı tarafından karşılanmışlardır. Başvekil ve Vekillerimiz, Haydarpa • Suphi Yakar, Vali, Emniyet müdürü, [Arkası Sa. 7 sütun 5 tc] şehrimizdeki meb'uslarla Parti ve hüku Türkîye İtalya dostluğu takvîye olunmalıdır! Bir Italyan gazetesinin dldcate şayan makalesi 5 sonkânun 1937 tarihli «Torino» 'da çıkan «La Gazetta del Popolo» gazetesinde neşredilen başmakaled« Türkiye hakkmda aşağıdaki yazı vardır: «Montreux muahedesine gelince, iki devlet arasındaki münasebetlerin tesviyesi için, doğrudan doğruya Türkiye ile 1talya arasında müzakereler yapılacaktır. Çünkü eğer iki memleket arasında bir suitefehhüm varsa, bu suitefehhümün i zalesi lâzımdır. llk zamanlarda Türkiye İtalya münasebetleri çok samimî idi. Ondan sonra anlaşılmıyan, hiçbir zaman izah oluna mıyan sebeblerden dolayı bu münasebetler borulmuş ve Türkiye, îtalyaya karşı düşmanca bir vaziyet takmmısn. Şimdi italya, Montreux muahedesinin altına [Arkası Sa. 8 sütun 4 te\ U. Müfettişler mühim bir rapor hazırladılar Yeni bir müfettişlik ihdası istendi Rapordaki temennileri tamamen tatbik imkânı hâsıl olursa memleketin idare, ekonomi ve kültür hayatında muazzam bir inkılâb basarılacaktır V Arablar Reyhaniyeyi basmak niyetinde! Suriye makamları Türklere ve Türk kasabalarına taarruz etmek üzere Sancak haricinde Arab çeteleri teşkiline başhyorlarmış! Garib şey, Fransa bizimle biraz darca ve minnetle akdetmiş olduğu bir muahedeye dayanarak cenub hududlarımızm aşağılarında adma umumî ifade ile Suriye denilen memlekete yerleştıkten sonra oralar halkının başına belâ oluşu kifaHama 14 (Hususî) Sancak hari vannda 1500 kadar Arabın silâhlandı • yet etmiyormuş gıbi Hatay Türklerine cinde mes'ul makamlann Türklere teca nlarak Reyhaniyeyi basmağa hazırlan bir imha politikası takıbi işinde Cumhu vüze sevkedilmek üzere çeteler teşkil et dıklan söylenmektedir. Reyhaniyede teriyet Türkiyesine karşı affetmez bir hutikleri ve bunlann Arablarla Taşnaklar zahürat dolayısile 10 Türk tevkif edil sumetle meşbu ve mücehhez olduğunun dan mürekkeb olduğu haberleri Antakya miştir. 5 Türk için de tevkif karan verilnihayet işte en açık delillerini vermekte ve Reyhaniye havalisindeki Türk halkını mişse de bunlar henüz yakalanmamış bulunuyor. Biz bundan müteessir mi, fevkalâde sinirlendirmiştir. lardır. memnun mu olalım? Herşeyden evBöyle bir hâdise elim âkıbetler doğuAnkara 14 (Telefonla) ZeytinciŞapka giyenler çoğaltyor vel bu vaziyet önünde Fransız dost racaktır. liğimizin ıslah ve inkişafı için de mühim Haleb 14 (Hususî) Türkdağı ve luğu denilen şeyin esasen bir zehir Arablar Reyhaniyeyi havalisindeki mıı\takalarda şapka giyme tedbirler alınmak üzeredir. Bu arada olduğu olanca açıklığile ortaya çıktıbasacaklarmış ! hareketi gittikçe genişlemekte ve Halebe halen mevcud 54,000,000 raddesindeki ğına göre vaziyetin bu feci inkişafmHama 14 (Hususî) Haleb ve ci[Arkası Sa. 7 sütun 3 te\ yabani zeytin ağaclannın aşılanması da dan bilhassa memnun olmaklığımız vardır. Bu yolda hazırlanmıs olan kanun lâzım geldiğine şüphe yoktur. Franlâyihasınm başlıca hükümlerini bildiriyoeanın Türkiyeye karşı dostluğu anlarum: şılamamış bile olsa herhalde düşmanAlelumum mahsuldar zeytinliklerinin Iığı sabit olmaktadır. Biz açık vazibakım ve ticareti yeniden fidan dikmek yetlerin ağırhğmı kapah ve riyakâr şesuretile meydana getirilecek zeytinlikle killerin sırıtan maskaralıklanna tercih erin tesis ve yetiştirilmesi, yabani zeytinderiz. Dostumuzu hakikî dost olarak billiklerinin açma ve agılama işleri Ziraat menin fazileti kadar düşmanımızı düşVekâletinin direktif ve murakabesi altınman olarak bilmenin menfaati bulunduda yapılacaktır. Devlet ormanlarından ğuna kaniiz. Suriyede Fransa Türkibulunan yabani zeytin agaclanndan aşıye Cumhuriyeti memleketine karşı lanması muktezi miktar her sene Ziraat en fena hislerle kıvranan bir düşman Vekâletince tesbit edilecektir. Bu yabani olarak yerleşmiştir. Biz Fransaya bu zeytin mıntakalannda her ne suretle odüşmanhğı hakkedecek hiçbir fenalık [Arkası Sa. 1 sütun 4 tej yapmış değildik. Bugün istediğimiz de Fransanm sadece imzasına hürmet etmesinden ibarettir. Zeytmcılıgımızı ıslah için tedbirler Hükumet bu iş için geniş bir program hazırladı Ankara 14 (Hususî) Şehrimizde Birinci umumî müfettişlik mıntakasına bulunan umumî müfettişler» muhtelif Ve dahil Van, Hakâri, Bitlis ve Muş ile kâletlerde toplanarak kendi mıntakala üçüncü umumî müfettişlik mıntakasmdan nna aid işler etrafında görüşmüşlerdir. almacak Ağn vilâyetlerinden mürekkeb Bu konferanslarda hazırlanan rapo yeni bir umumî müfettişlik teşkili, umumî run esaslannı bildiriyorum. Kısa bir hamüfettişlikler resmî ünvan ve salâhiyet yata sahib olmakla beraber umumî mü leri işinm Vekiller Heyetinde görüşülmefettişliklerin memlekete çok faydalı işler si, birinci, üçüncü ve dördüncü müfettişgördükleri tesbit edilmiştir.Yeniden der lik mıntakalannda masrafa devlet bütçepiş edilen maddeler şunlardır: [Arkast Sa. 4 sütun 4 te] IIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIırilllllllllHılllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII MIIHIIIIIH1HMIIIMIM1IIIIIIIH Müfettişi Umumiler Ankarada Dahiliye VekiUld bir arada Nuri Conkerin cenaze merasimi 6 kelimenin etüdü Yazan : Ahmed Cevad Emre Tıb veya filozofi terimlerinden (patologi, patogen....) gibi bazılannın terkibine birinci ve (nevropat, psikopat...) gibilerinin türümüne ikinci kısım olarak giren p a t sözünü diksiyoneler grekçe pathos = «marazî halet, iztıraâp» tan alınmış gösteriyorlar. Bu mürekkeb terimleri eskiden «mehpasi emraz», «mehpasi emraz mütehassısı», «müvellidi maraz», «müvellidi maraz sebebleri bahsi»... gibi taslaklarla ifadeye çalışır Türk Dili üzerinde TETKİKLER J II1IIII1II1HIII Patologi, patologist, patogen, patogeni... Nevropat, psikopat., dık. Avrupa terminologisinin Grek ve Lâtin sözlerinden yapılmış olduğu üze rindeki tahkiksiz, ilimsiz hüküpj türkçenin bu terimlere bir nisbeti olabileceğini düşünmeğe bile maniğ idi. Halbuki son aylarda bir çok terimlerin birinci, ikitfci veya her iki sözü metodik araştırmalardan ve Güneş Dil analizlerinden geçirildıkten sonra, yüzlerle terimler, bize, artık, yabancı görünmemeğe başlamıştır. [Arkası Sa. 8 sütun 5 te\ Düşünüyor, düşünüyoruz da havsalamıza sığmıyor: Hatay ülkesi için Türkiyeye karşı mutantan bir taahhüd almış olan Fransa bu taahhüdünü inkâr ve iptal etmek için bin dereden su getirirken şimdiye kadar maatteessüf Allahtan başka yardımcısı olmamış olan Suriyelilere mi Hurrem Sultan Osmanlı tarihinin en parlak bir safhasi Resmimiz merhum Nuri Conkerin cenazesini, top arabasına konurken gösteriyor. Diğer resimler ve hayatına aid tafsilât sekizinci sahjfemizdedir. Dün neşrine başladığımız M. Turhan Tan'ın bu tarihî eserini ikinci sahifemizde takib ediniz YUNUS NAD1 tArkast Sa, 7 sütun 3 fc]