Katalog

İÇ SAHİFELERDE 4 tincü sahifede: Asrî simyagerler 5 inci sahifede: Terbiye bahisleri Selim Sırn Tarcan 6 ncı sahifede: Tarihten yapraklar M. Turhan Tan 7 nci sahifede: Askerlik bahisleri Abidin Daver umhuriyet r İSTANBUL CAGALOGLü .' 404a Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: Istanbül, No 248 Telefon: Başmuharrir ve evl: 22366. Tahrir heyetl: 24298. İdare ve matbaa kasmı 24299 24290 Â Mn KEMALİ Yazan: Tekîn Türk inkılâbı hakkını kadar yazılmış eserlerin, melidir. Fransız parL Herriot ve doktor Köp: için birer mukaddeme Her gencin elinde bir malıdır. . I 11 IKinClKaiHlll 1937 14 ...... i n «, M. Blum Nasıl bir hal çaresi Bulabilir? Hakikati gizlemek için Türklerin istidaları müşahidlere verilmiyor 15,000 Türkün yaptığı büyük tezahürat müşahid heyetin üzerinde derin ve müsbet tesirler yaptı ransız Başvekili M. Blum'ün, henüz daha Pariste iken, Dış İşleri Bakanımıza söyledıği sözIer Fransız Hariciyesince teyid edilerek kendisinin yılbaşı istirahat günlerini müteakıb bu işe bir hal çaresi bulmakla iştigal edeceği bıldirilmiştir. M. Blum'ün sulhu sever samimî bir devlet adamı olarak taayyün etmiş olduğu gözönünde tutularak kendisinin îskenderun Antakya ve havalisi ihtilâfma her tarafı memnun edecek bir hal çaresi bulup bulamıyacağı günün en ehemmiyetli meselesini teşkil ediyor. Eğer isterse M. Blum bu çareyi bulabilir. Şu basit sebeble ki bizim Hatay üzerindeki davamızda sırf o Türk bölgesinin ırkî ve millî hukuku üzerinde bize karşı alınmış olan taahhüdlerin yerine getirilmesinden başka bir isteğimiz yoktur. Ezcümle yakından ve uzaktan bir ilhak fikri asla mevzuubahis değildir. Nitekim Cüzel Antakyadan bir görünüf bunu Suriye konfederasyonu teklifile en açık ve en kat'î şeklinde if ade etmiş buluAdana 10 (Hususî Muhabirimiz gelen mektub ve telgraflar sansür edildigi nuyoruz. den) Hataydan buraya gelen yolcu gibi bunlann gönderdıkleri mektub ve telBizce bu meseleden dolayı M. Blu ann anlattıklarma göre Sancaktaki Fran' graflar da sıkı bir sansüre tâbi tutulmakm'ün gözönünde bulunduracağı tetkik e sız otoritesi, hakikati müşahid heyetinin tadır. gözünden gizlemek için hertürlü hile ve Diğer taraftan Sancağm her tarafın lemanlan şunlardır: l : Vaktile Fransa ile yaptığımız an tedbirlere başvurmaktan geri kalmamak" dan müşahid heyete yüzlerce istida ve şikâyet mektubu gönderilmekte, fakat bunIaşmada malum olan hududun çizilebil tadır. [Arkast Sa. 8 sütun 3 fej Bu cümleden olmak üzere Türklere mesi için îskenderun Antakya ve havalisinin Türk olan hususiyeti üzerinde bu devletle mutabık kaldık ve henüz ortada Suriye bile yokken îskenderun Antakya ve havalisinin millî esasla hususî bir idareye mazhariyetini kararlaştırdık. O kadar ki bu hususî idarenin bir bayrakla temayüzü talebimiz dahi o zaman Fransız delegesince hüsnü telâkki edilmişti. Aklı selim M. Blum'e kolaylıkla gösterir ki Fransa ile imzaladığımız bu anlaşmanın Hatay ülkesine teminini istihdaf ettiği vaziyet tamamile siyasî bir mahiyeti haizdir. Suriyenin istiklâli mevzuu bahsoldugu zaman bu kıt'anm sadece Suriyeye ilhakına bu vaziyet elbette müsaid değildir. 2 : Biz Îskenderun Antakya ve havalisinin Türkiyeye ilhakını istemediğimiz gibi Suriye ile hiç alâkasız kalmasını dahi iltizam ediyor değiliz. Biz bu Türk bölgesi için sadece ırkî ve millî esastaki siyasî vaziyetin olanca kıymet ve ehemmiyetile nazan dıkkate alınmasmı istiyoruz. Suriye müstakil olurken niçin Hatay kendisine temin olunan ırkî ve millî hususî idarenin bugüne nisbetle tecelli etMühim hâdiselere sahne olmağa namzed tspanyol mek lâzım gelen azamî tezahür ve tahakFa&ında Tanger şehri kukundan mahrum kalsm diyoruz. Londra 10 (A.A.) Dün M. giliz deniz kuvvetlerinin herhangi bir şe3: Herkesin ayan beyan görmekte olEden'le M. Corbin arasmda yapılan gö" kilde teşriki mesaide bulunmalan ihtimah duğu meydanda bir hakikattir ki eğer rüşmelerden sonra halihazırda Fas su • mevzuu bahedilmektedir. Türk îskenderun Antakya ve havalisi [Arkası Sa. 8 sütun 1 de] larında bulunmakta olan Fransız ve In bu hukuku itıbarile tatmin edılmemiş oıııııııımıiııiHiMiıııııııııııiMiııııtı ıııııııı ıı ıııııııııııııııııııııııııııtııııııııııııııııııııııııııııııııı ıııııııınııııııııııımııııııııııııııınıııı lursa bundan hem orası, hem Türkiye müteessir ve mustarib olacaktır. Bu teessür ve ıstırabı nazan itibara almak istememek, hakikî sulh fikrine kıymet vermemek demek olur. îşte bu netice M. Blum gibi idealist bir sulhçudan beklenmemek lâzım gelir. 4 : Bu meseleyi halletmek için bütün bir hüsnüniyetle meşbu tekliflerde bulunduk. Meselâ niçin Hataya da tanmılacak millî ve müstakil bir varlıkla Lübnanlı veya Lübnansız bir Suriye konfederasyonu vücude getirilememiş olsun? Bu takdirde fazla olarak Türkiye ile Fransanın müşterek garantisi altında Hatayın gayriaskerî bir mmtaka haline getirilmesini de teklif etmiş bulunuyoruz. Böyle bir idare şekli istiklâlini memnuniyetle kabul ettiğimiz Suriyenin bizce daima muhabbetle takib olunacak bir teşekkül halinde inkişafma hâdim olacağı şüphesiz' değil midir? 5 : Hakikati halde Suriye istiklâlinin Fransaya minnetler kazandıracak en doğru şekli Lübnan diye aynlan kısmın dahi bir bütünlük teşkil edecek surette kombinezona ithal edilmesile tamam olur. O zaman Hatay, Suriye ve Lübnanı birleştirecek olan konfederasyon umum için ideal bir kombinezon vücude getirmiş ve şimdiki zorluklan kolaylıkla ortadan Muhtelit takım kalecisi Hüsameddin bir Rumen akınım durdururken C. F. R. takımı dün ikinci maçım Tak mağlubiyetinden olacak seyirci miktan kaldıracak gebgeniş bir yol açmış bulunur. Belki M. Blum bulacağı hal çare sim stadyomunda Fenerbahçe Güneş kapalı tribünleri tamamile dolduracak desinde bu kadar geniş düşünce ile hareket muhtelitine karşı yaptı. Bir gün evvel recede fazlaydı. lArkası Sa. 6 sütun 1 dei ederek herkesi bugüne kadar içinde kıv Galatasaray Beşiktaş muhtelitinin4 1 ıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııı ı ııııııııııııımıııııııııııııııımıımııııııııııııııııııı ıııııııııııııııııııııııııııııııııııiMiıııııııııııı randığı dar çerçeveden kurtarmış olur. M. Blum'ün aradığı çare üzerinde ça varhğma hürmet edilmesinden ibaret bu sa ile Türkiye arasmdaki anlaşmazlığı orIışırken Türkiyenin îskenderun * Antak lunduğunu daima gözönünde tutmasını tadan kaldırarak iki milletin sulha hizya ve havalisi için asla arazi ihtirası ta temenni ederiz. Bu takdirde kendisi el mette dostça elbirliği etmekte devam etpmadığmı ve bütün davamızın oradaki bette makul bir hal çaresi bulmakta müş melerini temin ed^ceği dahi unutulmaea aşağı kırk asırlık Türklüğün Fransaca külât çekmez. mak lâzımdır. çlahi kabul ye tasdik olunan ırkî ve millî Meselenin insaf ve adaletle halli FranYUNUS NADÎ Büyük önder Atatürk, Haydarpaşada kendisini karştlıya nlarla bir arada Bayan Afetin güzel bir konferansı Tarih Cemiyeti Asbaşkanı Cenevrede büyük bir muvaffakiyet kazandı Atatürk dün saat 16 da şehrimizi teşrif ettiler Büyük bir halk kalabalığı, Büyük Önderi coşkun tezahüratla karşıladı Almanlar Fasta çetelere silâh dağıtıyorlarmış General Franco'nun askerî iisler vücude getîrmek için Almanyaya birçok yerler verdiği söyleniyor Cenevre 8 Muhabiri mahsusumuzdan (Gecikmiştir Bayan Afet bu akşam Coğrafya Cemiyetinde Piri Reis hakkındaki konferansı büyük muvaffa kiyetle verdi; çok alâka ile dinlendi. Büyük Şefin yetiştirdıği bu Türk mütefek kiri ecnebi ilim mahfilinde alkışlanırken yüreğimiz iftıharla kabardı. Cenevre 9 (Muhabiri mahsusumuz dan) Dün akşam Cenevrede yüksek bir" ıkm. nhdütindfe kalabalık ve güzide dinleyiciler önünde Bayan Afet tarafmdan Piri Reisin hayat ve eseri hakkında verilen konferans kuvvetli bir alâka ve derin bir takdir uyandırdı. Mahirane teru'b edilmiş projeksiyonlarla da kıymeti Büyük Şefin Haydarpaşada karşılanmasından bir intıba artan bu konferansta mühim şahsiyetler, Reisicumlhur Atatürk refakatinde profesörler, muharrirler, Türkiye ElçiAtatürk Vilâyet hududunda îstanbul hemşiresi ve diğer mutad zevat olduğu Valisile İstanbul Merkez Kumandam liği, murahhaslık ve başkonsolosluk erkânı, Türk talebe ve vatandaşlan hazır bu halde dün, saat 15,45 te hususî trenile General Halis ve Haydarpaşa istasyo * lundu. Ankaradan şehrimize gelmişlerdir. {Arkası Sa. 3 sütun 3 tei Bayan Afetin muvaffakiyetinin ka zandırdığı alkışları tezahür duygularile karşılıyan Türkler, Coğrafya cemiyeti binasının salonlannda onun şerefine verilen çaya yabancı dostlarla birlikte iş tirak ettiler. Bu konferansla Cumhuriyetimizin ilim vadisindeki araştırmalannm bir eseri daha Avrupa ilim muhitine ta nıtılmış oldu. Polis Müdiriyetinde müessif bir vak'a oldu C. F. R. ile Fener • Güneş Ihtilâlci kumandan Mad22 berabere kaldılar ridi zaptetmek için 60,000 Alman askeri istemiş! Paris 10 (A.A.) Havas ajansının Berlindeki muha birinden: M. Hitler bugün Berchtesgaden'den Berlme gelacektir. Kendisi üçüncü Reich'm dordün cü yıldönümü münasebetıle sefırler heyetini kabul ede cektir. General Franco'nun Siyasî müşahid mektubunu M. Hıtelçisi General General Franconun M.Hitlere mektubu İkinci şube komiserlerinden Nuri, musadere edilen bir tabancayı muayene ederken çıkan kurşun komiser Hikmetin ölümüne sebebiyet verdi Müthiş çamura rağmen, maç seri ve heyecanlı oldu; önce bizimkiler, sonunda misafirler ağır bastı Evvelki gün öğleüzeri Polis MüdiriMahkemede okunan tahkikat evrakı • yetinde bir komiserin ölümile neticelenen na nazaran hâdise şu şekilde olmuştur: müessif bir hâdise olmuş, bu kanlı vak'aEmniyet memurlan birkaç gece evvel nın muhakemesi dün cürmü meşhud Beyoğlunda îmam sokağında yaptıklari mahkemesinde yapılmışbr. {Arkast Sa. 7 sütun 3 te] Hurrem Sultan Osmanlt tarihinin bu en ihtişamlı saf • hr Führer'm g,y ^ S T " * ^ hasını kıymet' bubetının mutasav li muharrir ve ver dıplomatık mü Faupel tarekeyi temin etmemiş olduğunu e müverrih ar hemmiyetle kaydediyorlar. M. [Arkası Sa. 4 sütun 3 fe] kadaşımız Turhan Tan, îskenderun ve Antakya Cumhur iyet karileri için ka halis Türk yurdudur leme almişttr. Alman âlimlerinden Doktor Yâeschke'nin mühim bir yazısı üçüncü sahifemizdedir. Adananın kurtuluş bayramından intıbalar Adanada yapılan tezahürata aid resimler 7 nci sahifemizdedir. Perşembeye başlıyoruz